ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

     ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး စားသုံးသူဈေးကွက်သို့ ထိုးဖောက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မန်ကျည်းအချိုသီး အပါအဝင် အရည်ရွှမ်းသော ကျွဲကောသီးများအထိ ၎င်း၏ အရသာအရှိဆုံး ပို့ကုန်များကို တရုတ်ဈေးကွက်သို့ တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရေး တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

     ထိုင်းစီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရေးကြီးသော ပထဝီဒေသဆိုင်ရာအညွှန်း (GI) အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ရ ထုတ်ကုန်များကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ထောက်ခံချက်နှင့် တင်သွင်းခြင်းလုပ်ငန်းစဉ် များကို အရှိန်အဟုန်မြှင့်တင်ရန် ပေကျင်းရှိ အဓိကကုန်သွယ်ရေးအေဂျင်စီအား တိုက်တွန်းလျက် ရှိသည်။

     ထိုင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယအမြဲတမ်းအတွင်းဝန် Ekachat Seetavorarat ဦးဆောင်လျက် ထိုင်းကုန်သည်ကြီးများအသင်းနှင့် ထိုင်းစက်မှုလုပ်ငန်း များအဖွဲ့ချုပ် (FTI) တို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များပါဝင်သောအဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင်ငံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးကောင်စီ (CCPIT) နှင့် အဆင့်မြင့်ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ဆွေးနွေးရန် အတွက် ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်မှ ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်နေ့အထိ တရုတ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့ သည်။

     Mr. Ekachat သည် CCPIT ၏ ဥက္ကဋ္ဌ Ren Hongbin နှင့် တွေ့ဆုံရာ၌ ကုန်သွယ် ဆက်ဆံရေးများ ပိုမိုအားကောင်းလာစေရန်နှင့် ထိုင်း GI စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်များ တရုတ်နိုင်ငံ တွင် မှတ်ပုံတင်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ် မြန်ဆန်စေရန် တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းအနေဖြင့် ထိုင်းနှင့် တရုတ်လုပ်ငန်းများအကြား ချိတ်ဆက်ပေးရန်နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းများ အားကောင်းစေရန်အတွက် CCPIT ၏ အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို အလေးထား ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း သိရှိရသည်။

     တရုတ်နိုင်ငံ၌ မှတ်ပုံတင်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေသော အမြင့်မားဆုံးဝယ်လိုအားရှိသည့် ထိုင်း GI ထုတ်ကုန်များမှာ Thung Kula Rong Hai ပြည်နယ်မှ ထိုင်းစပယ်ဆန်၊ Phetchabun ပြည်နယ်မှ မန်ကျည်းအချိုသီး၊ Pak Panang ပြည်နယ်မှ Tabtimsiam ကျွဲကောသီး၊ Prachin Buri ပြည်နယ်မှ ဒူးရင်းသီးနှင့် Ratchaburi ပြည်နယ်မှ အုန်းချိုမွှေးတို့ဖြစ်ကြသည်။

     မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုချက်ရရှိပါက CCPIT လက်အောက်ရှိ တရုတ်ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့များသည် အဆိုပါထုတ်ကုန်များကို ပြည်တွင်းဖြန့်ဖြူးရန်အတွက် တိုက်ရိုက်တင်သွင်းလိမ့်မည်ဟု ဝန်ကြီး ဌာနအနေဖြင့် မျှော်လင့်ကြောင်း Mr. Ekachat က ပြောကြားခဲ့သည်။

     သစ်သီးနှင့် ဆန်များအပြင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် နှစ်နိုင်ငံစီးပွားရေးဆက်ဆံမှု အားကောင်းစေ ရန် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ် အထူးသဖြင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် ခေတ်မီ လုပ်ငန်းများအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဆွဲဆောင်နိုင်ရေး တရုတ်နိုင်ငံ၏ ထောက်ခံအားပေးမှုကို ရရှိရန်လည်း ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

     ထိုင်းစီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့မှ ၂၀ ရက်နေ့အထိ ပေကျင်းတွင် ကျင်းပမည့် တရုတ်နိုင်ငံတကာ ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက် ကုန်စည်ပြပွဲ (CISCE) တွင် ထင်မြင်ချက်ကောင်း ရရှိစေရန် စီစဉ်ထားကြောင်း၊ အဆိုပါပြပွဲသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးပါဝင်မှုဖြစ်ပြီး ဆန်၊ ပီလောပီနံ၊ ရာဘာနှင့် သစ်သီးတင်ပို့မှုများတွင် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများအပါအဝင် အစိမ်းရောင်စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာများကို ပြသမည်ဖြစ်ကြောင်း The Nation သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

     အဆိုပါကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွင် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှု  မြှင့်တင်ရေးဦးစီးဌာန (DITP) မှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Pornvit Sila-On က အာရှစီးပွားရေး အင်အားကြီးနိုင်ငံ ၂ နှစ်ခုအကြား ကုန်သွယ်ရေးပြပွဲများတွင် တစ်ပြိုင်နက်တည်းပါဝင်ခြင်းနှင့် ၂ နိုင်ငံအကြား အရှိန်အဟုန်မပျက်စေရန် ပူးပေါင်းမြှင့်တင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကာလရှည် ဗျူဟာတစ်ခုကို CCPIT သို့ အဆိုပြုခဲ့သည်။

Source: The Thaiger, July 18, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

      စိုက်ပျိုးသည့် ဧရိယာပမာဏ အတည်တကျရှိခြင်း၊ အထွက်နှုန်းတိုးတက်လာခြင်း၊ မိုးခေါင် ခြောက်သွေ့မှုကြောင့် သီးနှံအထွက်နည်းပါးမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့အပြီး ၂ နှစ်တာ ကာလအတွင်း ပြောင်း အဝါမျိုးသို့  ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးလာခြင်း တို့ကြောင့် တောင်အာဖရိက၏ ပြောင်းသီးနှံထွက်ရှိမှုသည် ၂၀၂၅-၂၆ ဈေးကွက်နှစ်တွင် ဆက်လက်မြင့်တက်မည့်အနေအထား၌ ရှိနေကြောင်း အမေရိကန် စိုက်ပျိုးရေးဌာနလက်အောက်ရှိ ပြည်ပစိုက်ပျိုးရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း (FAS) ၏ အစီရင်ခံစာ တွင် ‌ဖော်ပြပါရှိပါသည်။

      FAS ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ပြောင်းသီးနှံထွက်ရှိမှုသည် ၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၃.၄ သန်းရှိရာမှ ၂၀၂၄-၂၅ ခုနှစ်၌ တန်ချိန် ၁၅.၄ သန်းသို့ တိုးတက်ထွက်ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၅-၂၆ ခုနှစ်တွင် ၄ ရာခိုင်နှုန်း ဆက်လက်တိုးတက်လျက် တန်ချိန် ၁၆ သန်းအထိ ထွက်ရှိလာမည်ဟု သိရှိရပါသည်။ ပြောင်းဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလျက်ရှိခြင်းကြောင့် ၂၀၂၅-၂၆ ခုနှစ်တွင် ဧရိယာ ဟက်တာ ၃ သန်း စိုက်ပျိုးသည့်အတိုင်း ၂၀၂၆ ခုနှစ် မေလမှ ၂၀၂၇ ခုနှစ် ဧပြီလအထိ သီးနှံရာသီနှစ်တွင် ပြောင်းစိုက် ဧရိယာ ဆက်လက်တည်ငြိမ်နေလိမ့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

      လူဦးရေ ၆၅ သန်းခန့်ရှိသော တောင်အာဖရိကနိုင်ငံတွင် ပြောင်းအဖြူနှင့်အဝါ နှစ်မျိုးလုံးကို ပုံစံ အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြုပြင်စားသုံးကြပါသည်။ ပြောင်းအဖြူကို ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်ကြွယ်ဝသော အရင်းအမြစ်အဖြစ် အဓိကစားသုံးပြီး၊ ပြောင်းအဝါကို အဓိကအားဖြင့် တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေးအစာ အထူးသဖြင့် ကြက်စာ အနေဖြင့် အသုံးပြုကြောင်း FAS က ဖော်ပြထားပါသည်။ FAS သည် ယခင် တွက်ချက်ထားသည့် ပြောင်းဝယ်လိုအား ပမာဏကို ပြန်လည်ချိန်ညှိ တိုးမြှင့်လျက် ၂၀၂၄-၂၅ ခုနှစ် အတွက် တန်ချိန် ၁၄ သန်းနှင့် ၂၀၂၅-၂၆ ခုနှစ်အတွက် တန်ချိန် ၁၄.၂ သန်း အသီးသီး  ရှိမည်ဟု ပြင်ဆင်ခဲ့ရာ ယင်းချိန်ညှိမှုများသည် ၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ် တွက်ချက်ခဲ့သည့် စားသုံးမှု ပမာဏနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက တိုးတက်မှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်ပါသည်။ တောင်အာဖရိကသည် စီးပွားရေး တိုးတက်မှု နောက်ကျနေသော်လည်း နှစ်စဉ် လူဦးရေတိုးတက်မှုမှာ ၁.၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း FAS ကပြောကြားထားပါသည်။

      ‌တောင်အာဖရိက၏ ပြောင်းတင်ပို့မှုများသည် ၂၀၂၄-၂၅ ခုနှစ်၌ တန်ချိန် ၁.၅ သန်း ရှိရာမှ ၂၀၂၅-၂၆ ခုနှစ်တွင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လျက် တန်ချိန် ၁.၇ သန်းခန့်ရှိနိုင်မည်ဟု FAS က ခန့်မှန်းထားပါသည်။

    အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဇင်ဘာဘွေနှင့် ဇမ်ဘီယာတို့တွင် သီးနှံရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမှု တိုးတက်များပြားလာသဖြင့် တောင်အာဖရိက၏ ပြောင်းတင်ပို့မှုအတွက် ဒေသတွင်းဝယ်လိုအား မှာ လျော့ကျလာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး အထူးသဖြင့် ပြောင်းအဖြူ တင်ပို့မှု ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း၊ တောင်အာဖရိက အနေဖြင့် ဗီယက်နမ်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့အပါအဝင် အာရှဈေးကွက်သို့ ပြောင်းအဝါတင်ပို့မှုကို ပြန်လည်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    နှစ်ကုန်ပြောင်းလက်ကျန်သည် ၂၀၂၅-၂၆ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁.၂ သန်းအထိ ရောက်ရှိနိုင် ပြီး ၎င်းပမာဏကို စီးပွားဖြစ်လုပ်ငန်းများ၌ အသုံးပြုရန် ရက်သတ္တ ၆ ပတ်ခန့် ကြာမြင့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပြောင်းလက်ကျန်သိုလှောင်မှုသည် ၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ်၌ ပုံမှန်အောက် များစွာ နိမ့်ကျနေခဲ့ရာမှ ၂၀၂၄-၂၅ ခုနှစ်တွင် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပြန်လည်မြင့်တက်ပြီး လက်ကျန်တန်ချိန် ၁.၁ သန်းခန့်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ်၌ လက်ကျန်ပြတ်လပ်မှုသည် ထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက်၏ အရေးပါမှုနှင့် ပြည်တွင်းနှင့် ဒေသတွင်း ပြောင်းသီးနှံလိုအပ်ချက်ကို ပြည့်မီအောင် လိုက်လျော ညီထွေစွာထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်နေသည်ကို ဖော်ညွှန်းလျက်ရှိကြောင်း FAS ကပြောကြားထား ပါသည်။

    တောင်အာဖရိက၏ ကောက်ပဲသီးနှံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ သိုလှောင်နိုင်စွမ်းသည် တန်ချိန် သန်း ၂၀ ကျော်ရှိပြီး သိုလှောင်ထားရှိမှုများကို စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ သမဝါယမအသင်း အဖွဲ့များ၊ ကုန်သည်များနှင့် ပြုပြင်ထုတ်လုပ်သူများက အဓိက စီမံခန့်ခွဲကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    အခြားသော အာဖရိကတောင်ပိုင်းဒေသနိုင်ငံများကဲ့သို့ မဟုတ်ပဲ တောင်အာဖရိက အစိုးရ သည် ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးကွက်တွင် အနည်းငယ်သာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုပြုကြောင်း၊  ပြောင်း လက်ကျန်များအား ထိန်းချုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် လက်ကျန်အရေအတွက်ကို သီးသန့်ပမာဏတစ်ခု အထိထားရှိရန် စည်းမျဉ်းချမှတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခြင်းမရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ ဈေးကွက်က မောင်းနှင် ထိန်းကျောင်းသည့် ချဉ်းကပ်ပုံစနစ်သည် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုနှင့် ထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက်များအား စီမံခန့်ခွဲမှုတို့တွင် ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍ၏ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုမှာ အရေးကြီးသည်ကို ဖော်ညွှန်းပြသလျက်ရှိ ကြောင်း FAS က ပြောကြားထားပါသည်။

Source : World Grain, 07.22.2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမှ တင်သွင်းလာသော ကုန်ပစ္စည်းများအ‌ပေါ် အခွန် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း ဇူလိုင်လ ၉ ရက်နေ့ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ထရမ့်မှ ဘရာဇီးလ် သမ္မတ Luiz Inacio Lula Da Silva သို့  လူမှုမီဒီယာပလပ်ဖောင်း Truth Social တွင် စာဖြင့် ရေးသား၍ တင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

    ထရမ့်သည် ဇူလိုင်လ ၇ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၄ နိုင်ငံ ဇူလိုင်လ ၉ ရက်နေ့တွင် နောက်ထပ် ၇ နိုင်ငံအပေါ်အခွန်စည်းကြပ်မှု အသစ်များပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းကြေညာခဲ့ပြီး အခွန်နှုန်းထား များကိုလည်း ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်း ထားရှိမည်ဖြစ်သည်။ ဘရာဇီးလ် နိုင်ငံအပေါ် ကောက်ခံသော အခွန် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ပထမ အခွန်စည်းကြပ်မှု အကျော့တွင် အမြင့်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source : Xinhua                                                                                

 DOCA(ရန်ကုန်)

      သန်းခေါင်စာရင်းဗျူရိုမှ ဇူလိုင်လ ၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်သော အချက်အလက်များအရ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ လက်ကားရောင်းချမှုသည် မေလတွင် အနည်းငယ်ကျဆင်းသွားကြောင်း သိရသည်။

      ထုတ်လုပ်သူ၏ အရောင်းဌာနခွဲများနှင့် ရုံးခန်းများမှလွဲ၍ ကုန်သည် လက်ကားရောင်းချသူ များ၏ စုစုပေါင်းစာရင်းသည် မေလကုန်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၀၅.၅ ဘီလီယံရှိပြီးပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသော ဧပြီလ အဆင့်ထက် ၀.၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားကြောင်း သန်ခေါင်စာရင်းဗျူရိုက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

    စုစုပေါင်းစာရင်းသည် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၁.၄ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ အမေရိကန် သမ္မတ ‌ဒေါ်နယ်ထရန့်က ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အများအပြားအပေါ် စည်းကြပ်ခွန်များ ကောက်ခံပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source : Xinhua                                                                                

  DOCA(ရန်ကုန်)

     အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ၌ ကော်ဖီတင်ပို့မှုမှ စံချိန်တင် ၀င်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂.၆၅ ဘီလီယံ ရရှိခဲ့ကြောင်း အီသီယိုးပီးယား ကော်ဖီနှင့် လက်ဖက်ရည် အာဏာပိုင်အဖွဲ့ (ECTA) မှ ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။ ဇူလိုင် ၇ ရက်က ကုန်ဆုံးခဲ့သော အီသီယိုးပီးယား ၂၀၂၄/၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဝင်ငွေရရှိရန် အရှေ့အာဖရိကနိုင်ငံသည် ကော်ဖီတန်ချိန် ၄၆၈၉၆၇ တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း ECTA က အင်္ဂါ နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၄/၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တင်ပို့သည့် ကော်ဖီပမာဏသည် ယခင် ဘဏ္ဍာနှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက တန်ချိန် ၁၇၀၄၇၈ ကျော် တိုးလာကြောင်း အာဏာပိုင်များထံမှ သိရသည်။ အာရေဗျကာကော်ဖီ၏ မူလအစအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသော အီသီယိုးပီးယားသည် အာဖရိက၏အကြီးဆုံး ကုန်စည်ထုတ်လုပ်သူနှင့် တင်ပို့ရောင်းချသူများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကော်ဖီ ထုတ်လုပ်မှုကို နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးရေးဦးဆောင်သော စီးပွားရေး၏ ကျောရိုးအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။ ၎င်း ၏ အရည်အသွေးနှင့် ကြွယ်ဝသော အရသာများအတွက် ကျယ်ပြန့်စွာ အသိအမှတ်ပြုထားသည့် ဝိုင်နီမှ အသီးအနှံများနှင့် ချောကလက်များအထိ၊ အီသီယိုးပီးယားကော်ဖီသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ဝယ်လိုအားအလွန်ကောင်းမွန်လျှက်ရှိကြောင်းသိရသည်။

Source : Xinhua                                                                                 

DOCA(ရန်ကုန်)