၂၀၂၅ ခုနှစ်အထိ လက်ရှိအနိမ့်ဆုံးအနိမ့်ဆုံးသို့ ဆန်တင်ပို့မှုဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ထိန်းထားရန် အိန္ဒိယ၏ ဆန်တင်ပို့မှုသည် ယခုနှစ်တွင် စံချိန်တင် အမြင့်ဆုံးသို့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ခုန်တက်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ ဆန်လက်ကျန်များ အပါအဝင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆန်ထောက်ပံ့မှုသည် ယခုနှစ်တွင် ဝယ်လိုအားထက် ၂၇ ရာခိုင်နှုန်း ရှိသည်ဟု FAO ကခန့်မှန်းသည်။ ထိုင်းနှင့် ဗီယက်နမ်တို့က ၎င်းတို့၏ ဆန်တင်ပို့မှု သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားသည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ နှစ်ရှည်အနိမ့်ဆုံးသို့ ကျဆင်းသွားသည့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ထိပ်တန်းပို့ကုန်တင်ပို့သူ အိန္ဒိယ၏ ငွေကြေးခိုင်မာမှုနှင့်အတူ နောက်ထပ်ကျဆင်းနိုင်ဖွယ်မရှိသော်လည်း အိန္ဒိယ သိုလှောင်မှု ထူထပ်ခြင်းနှင့် အာရှသီးနှံများသည် ယခုနှစ်အတွင်း ပြန်ကောင်းလာမည်ဟု စက်မှုလုပ်ငန်း အမှုဆောင်အရာရှိများက ပြောသည်။ အာဖရိကနှင့် အခြားဒေသများရှိ ဈေးနှုန်းအကဲဆတ်သော စားသုံးသူ များအတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေသော်လည်း ကမ္ဘာ့ဆန် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို ထုတ်လုပ်သည့် အာရှတစ်ဝှမ်းရှိ လယ်သမားများ၏ ဝင်ငွေနည်းပါးမှုကို ပိုမိုညှစ်ထုတ်ဖွယ်ရှိသည်။ ဒေလီသည် 2022 ခုနှစ်တွင် ချမှတ်ထားသော ဆန်တင်ပို့မှု နောက်ဆုံးကန့်သတ်ချက်များကို ဖယ်ရှားပြီးနောက် တစ်လအကြာ ဧပြီလတွင် စျေးကွက်ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး အိန္ဒိယဆန်ပြုတ် တင်ပို့မှု စျေးနှုန်းသည် ၂၂ လအတွင်း အနိမ့်ဆုံးသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် စျေးနှုန်းများသည် သုံးနှစ်အတွင်း အနိမ့်ဆုံးသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး ဗီယက်နမ်တွင်မူ ငါးနှစ်တာကာလအတွင်း အနိမ့်ဆုံးသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ ၂၀၂၄ အထွတ်အထိပ်မှ သုံးပုံတစ်ပုံနီးပါး လျှောကျလာပြီးနောက် စျေးနှုန်းများသည် ကြမ်းပြင်တစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း အမှုဆောင်အရာရှိများက ပြောကြားသော်လည်း အဓိကပို့ကုန်နိုင်ငံများအားလုံးတွင် ပိုလျှံမှုများဖြင့် ကန့်သတ်ထား သော ကျန်ရှိသော ၂၀၂၅ ခုနှစ်အထိ ဆက်လက်ထားရှိမည်ဖြစ်သည်။ "မကြာသေးမီက သိသာ ထင်ရှားတဲ့ ပြုပြင်မှု ပြီးသွားရင်တောင် ဈေးနှုန်းပြန်တက်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ မမျှော်လင့်ထားပါဘူး။ ရောင်းလိုအားက ဈေးတက်လာတာ ကို တားဆီးနိုင်မှာပါ" ဟု ဆန်တင်ပို့သူများအသင်းဥက္ကဋ္ဌ B.V. Krishna Rao က ပြောသည်။
ကျန်နှစ်အတွက် ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအတွက် တစ်တန်လျှင် ကန်ဒေါ်လာ ၃၉၀ ဝန်းကျင်တွင် ဈေးနှုန်းများ အတက်အကျရှိမည်ဟု အသင်းမှ မျှော်လင့်ထားသည်။ “မုတ်သုံရာသီက အံ့အားသင့်စရာဖြစ်ပြီး ထုတ်လုပ်မှုကို ထိခိုက်ခြင်းမရှိဘူးဆိုရင် ဈေးနှုန်းတွေက လက်ရှိအဆင့်မှာ ရှိနေမှာပါ” ဟု ဆန်တင်ပို့သူ Satyam Balajee မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Himanshu Agrawal က ပြောသည်။
အိန္ဒိယပို့ကုန်များအတွက် BUMPER မျှော်မှန်းချက် စပါးသီးနှံအတွက် မုတ်သုံမိုးကောင်းရန် အရေးကြီးပြီး ရေများစွာ လိုအပ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အစိုးရပိုင် မိုးလေဝသရုံးမှ ပျမ်းမျှမုတ်သုံမိုးသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယနှစ်ဆက်တိုက် မိုးရွာသွန်းမှုထက် ထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ ကမ္ဘာ့ဆန်ထွက် ရှိမှုသည် ၂၀၂၄/၂၀၂၅ တွင် တန်ချိန် ၅၃၅.၄ သန်းထက် ၂၀၂၄/၂၀၂၅ တွင် စံချိန်တင်တန်ချိန် ၅၃၄.၆ သန်းအထိ ရောက်ရှိရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့မှ ခန့်မှန်းထားသည်။ စတော့ရှယ်ယာ များအပါအဝင် စုစုပေါင်းကမ္ဘာ့ထောက်ပံ့ရေးမှာ တန်ချိန် ၇၄၃ သန်းရှိပြီး ဝယ်လိုအားထက် တန်ချိန် ၅၃၉.၄ သန်းအထိ တိုးလာမည်ဟု FAO က ခန့်မှန်းထားသည်။
အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံတည်းတွင်၊ အစိုးရဂိုဒေါင်များတွင် ဆန်စပါးအပါအဝင် ဆန်သိုလှောင်မှုမှာ ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့တွင် စုစုပေါင်းတန်ချိန် ၆၃ ဒသမ ၀၉ သန်းရှိပြီး အစိုးရ ရည်မှန်းထားသည့် တန်ချိန် ၁၃ ဒသမ ၆ သန်း၏ ငါးဆနီးပါးဖြစ်သည်။ ကြီးမားသောစတော့ရှယ်ယာများနှင့် ထုတ်လုပ်မှုတွင် မျှော်မှန်းထားသည့်အတိုင်း ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမှုနှင့်အတူ ဝယ်သူများသည် စျေးကွက်ဝေစုအတွက် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်နေသော်လည်း ဝယ်ယူသူ များသည် စျေးကွက်ဝေစုအတွက် အပြိုင်အဆိုင်ဝယ်ယူနေကြသည် ဟု Agrawal မှပြောကြားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယမှ ဆန်တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းက ယခုနှစ်တွင် စံချိန်တင် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၂၂ ဒသမ ၅ သန်းအထိ ယခင်နှစ်ကထက် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး တိုးလာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းဆန်တင်ပို့သူတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Olam Agri India ဟာ ပိုလို့တောင် တောင့်တင်းနေပြီး ပို့ကုန်တန်ချိန် ၂၄ သန်းအထိ တက်လာနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏နောက်ဆုံးတင်ပို့မှု ကန့်သတ်ချက်များကို ရုတ်သိမ်းပြီးနောက် တရားဝင်ပစ်မှတ်အဆင့် ငါးဆအထိ မြင့်တက်လာပြီး ကမ္ဘာ့စျေးနှုန်းကို ဖိအားပေးနေသည့် သိုလှောင်မှုများကို ဖယ်ရှားပြီးနောက် ယခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ ဆန်တင်ပို့မှု စံချိန်တင်ရန် စီစဉ်ထားသည်။
sources-reuters
DOCA(မန္တလေး)
The Daily Star
