ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

    အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ကုလားပဲဖူလုံမှုအတွက် စိုးရိမ်ရန် မရှိကြောင်းပြောဆိုမှုနှင့်အတူ ရှေ့လာမည့် နေ့ရက်များအတွင်း ပဲစင်းငုံနှင့် မတ်ပဲတို့၏ ဈေးနှုန်းများ သင့်တင့်မှုမရှိပဲ လွန်ကဲစွာ မြင့်တက်မှုရှိ ပါက ပဲမျိုးစုံ ကုန်သွယ်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ထိရောက်သော စီမံဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်မည်ဟု အိန္ဒိယအစိုးရက သတိပေးပြောဆိုကြောင်း Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

    အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာနမှ အတွင်းဝန် Rohit Kumar Singh က ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှုနှင့် အရန်သိုလှောင်ထားရှိမှုတို့အရ ဈေးကွက်အတွင်း ကုလားပဲဝယ်ယူရရှိနိုင်မှုမှာ ပြဿနာ တစ်စုံတစ်ရာမရှိကြောင်း၊ ကုလားပဲပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်မည်ဟူ၍ ပြောဆိုဖော်ပြချက် များမှာ လွဲမှားလျက်ရှိကြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှု စုစုပေါင်း၏ ၆၅% ခန့်သည် ဆောင်းသီးနှံရာသီ မှ ထွက်ရှိခြင်းဖြစ်ပြီး အဓိကအားဖြင့် ကုလားပဲကို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၅ နှစ် အတွင်း ဆောင်းသီးနှံရာသီ၌ ပျမ်းမျှ ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးမှု ဧရိယာသည် ဟက်တာသိန်းပေါင်း ၁၆၀ ခန့်ရှိပြီး ကုလားပဲစိုက်ဧရိယာမှာ ဟက်တာ ၁၀၅ သိန်းခန့်ပါဝင်ကြောင်း၊ ယခုနှစ် ကုလားပဲ စိုက်ပျိုးထားရှိမှုမှာ အဆိုပါ ဧရိယာပမာဏနီးပါးရှိကြောင်းဖြင့် အိန္ဒိယပဲမျိုးစုံနှင့် ကောက်ပဲသီးနှံ အသင်းက အင်တာနက်ကွန်ယက်ဖြင့် စီစဉ်ကျင်းပသော ၂၀၂၃-၂၄ ဆောင်းသီးနှံ ပဲမျိုးစုံ ထွက်ရှိ နိုင်မည့်အလားအလာ ဆွေးနွေးပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

    ယခုနှစ် ဆောင်းသီးနှံရာသီ၌ အိန္ဒိယ၏ကုလားပဲစိုက်ပျိုးနိုင်မှုမှာ ဟက်တာ ၁၀၄.၇၄ သိန်း ဖြစ်ပြီး ပုံမှန်စိုက်ဧရိယာဖြစ်သော ဟက်တာ ၁၀၀.၉၂ သိန်းထက် ပိုမိုသော်လည်း ယခင်နှစ်တွင် စိုက်ပျိုးခဲ့သော ဟက်တာ ၁၁၀.၇၁ သိန်းကို ပြည့်မီမှုမရှိပဲ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ပဲနီလေး စိုက်ပျိုးမှုမှာ ယခင်နှစ် ဟက်တာ ၁၈.၅၂ သိန်း စိုက်ပျိုးမှုထက်ပိုမိုလျက် ယခုနှစ်တွင် ဟက်တာ ၁၉.၅၇ သိန်း အထိ စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယပြည်တွင်း ပဲနီလေးစားသုံးမှုမှာ တန်ချိန် ၂၀ သိန်းမှ ၂၂ သိန်းခန့် ရှိပြီး ယခုနှစ်ထုတ်လုပ်မှုမှာ တန်ချိန် ၁၃ သန်းမှ ၁၄ သိန်းအထိ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဩစတေးလျ၊ ကနေဒါနှင့် အခြားသော ပဲနီလေးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံများနည်းတူ ယခုနှစ် အိန္ဒိယ၏ ပဲနီလေးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ အထွက်မြင့်မားမှုရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ ပဲနီလေး ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်အတွက် စိုးရိမ်ဖွယ်မရှိကြောင်း အတွင်းဝန် Mr. Singh က ပြောဆိုခဲ့သည်။

    အိန္ဒိယ၏ မတ်ပဲစိုက်ပျိုးမှုဧရိယာမှာ ၁၀% မှ ၁၁% အတွင်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားတို့အကြား ဖြည့်ဆည်းပေးရမည့် ကွာဟချက်မှာ တန်ချိန် ၇.၅ သိန်းမှ ၇.၈ သိန်း အထိ ရှိနိုင်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတ်ပဲထွက်ရှိမှုမှာ တန်ချိန် ၈.၅ သိန်းကျော်ရှိနိုင်ကြောင်း Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

     မတ်ပဲတင်သွင်းမှုအားလုံးသည် မြန်မာမှ ရယူခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်ဘက်၌ အကျိုးဖြစ်ထွန်းချိန် တွင် အခြားတစ်ဘက်၌ စိုးရိမ်နေရသည့် အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း၊ စွန့်စားရမှုများကို လျှော့ချနိုင် ရန်အတွက် အစိုးရအနေဖြင့် ဘရာဇီး အပါအဝင် အခြားနိုင်ငံများထံမှ မတ်ပဲ ဝယ်ယူရရှိနိုင်အောင် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်းဖြင့် Mr. Singh က ပြောကြားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ နိုင်ငံသည် ဘရာဇီးမှ မတ်ပဲ တန်ချိန် ၃၀၀၀ ခန့်ကို တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

     စားသုံးသူရေးရာ အတွင်းဝန် Mr. Singh က အိန္ဒိယအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံထံမှ ပဲစင်းငုံများ ဝယ်ယူရာတွင်လည်း အခက်အခဲပြဿနာအချို့နှင့် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ အကယ်၍ ဈေးကစားမှု များ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ပြီး ပဲစင်းငုံဈေးနှုန်းများသည် အကြောင်းအကျိုး ဆီလျော်မှုမရှိပဲ မြင့်တက်မှုရှိပါက အစိုးရ၏တင်သွင်းမှုကိုသာ ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုခြင်း ကဲ့သို့သော ပြင်းထန်သည့် ဆုံးဖြတ် ချက်များကို ရှေ့လာမည့် ၂ ရက်မှ ၄ ရက်အတွင်း ချမှတ်ဖွယ်ရာရှိကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် လွန်ခဲ့သော ၁၅ ရက်အတွင်း ဈေးနှုန်းများပြောင်းလဲမှုကို လေ့လာစောင့်ကြည့်လျက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ပဲစင်းငုံနှင့် မတ်ပဲတို့၏ ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားအပေါ် ဆက်စပ်မှုမရှိပဲ မလိုလားအပ်သည့် ဈေးကစားမှုနှင့် လွန်ကဲစွာဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုရှိပါက ထိရောက်စွာ အရေးယူဆောင်ရွက်မည်ဖြစ် ကြောင်းဖြင့် သတိပေး ပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: The Hindu Business Line, 12 Feb 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

          ထိုင်းနှင့်သီရိလင်္ကာ နှစ်နိုင်ငံကြား လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်ကို ၃-၂-၂၀၂၄ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ရာ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံအတွက် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း တွေ့ကြုံနေရသည့် အဆိုးရွားဆုံးဘဏ္ဍာရေးအကျပ်အတည်းမှ ရုန်းထွက်နိုင်ရေး အထောက်အကူ ပြုနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်း Bangkok Post သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

          ယခင်နှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ဘဏ်က သီရိလင်္ကာ၏ စီးပွားရေးအခြေအနေသည် ၃.၈% လျော့နည်း ကျဆင်းနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားသည်။ ယင်းအခြေအနေ၌ ကျွန်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် သီရိလင်္ကာသည် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကိုမြှင့်တင်ရန်နှင့် ဆိုးရွားသော စီးပွားရေးအခြေအနေကို အထောက်အကူပြုစေရန်တို့အတွက် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ကို သက်တမ်းတိုး နိုင်ရေး အလေးထားဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

          လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ် (FTA) လက်မှတ်ရေးထိုးရခြင်းမှာ ဈေးကွက် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိလာစေရန်နှင့် စျေးကွက်အခွင့်အလမ်းများကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ထားပြီး  နှစ်နိုင်ငံကုန်ပစ္စည်းကုန်သွယ်မှု၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ နှင့် မူပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်အားလုံးအတွက် နှစ်နိုင်ငံစေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ဆောင်ရွက်လာနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအစိုးရ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

          နှစ်နိုင်ငံအတွက် ကြီးမားသည့်စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများကို ရရှိစေသဖြင့်  အပြန်အလှန် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အလားအလာကောင်းများကို စူးစမ်းရှာဖွေသွားရန် နှစ်နိုင်ငံ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ လုပ်ငန်းရှင်များအား တိုက်တွန်းထားကြောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲအပြီး နှစ်နိုင်ငံ ပူးတွဲ သတင်းမီဒီယာရှင်းလင်းပွဲ၌ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Mr. Srettha Thavisin က ပြောကြားခဲ့ ပါသည်။

          ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Mr. Srettha Thavisin ဦးဆောင်သော ထိုင်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အခြားသဘောတူညီချက်များနှင့် နှစ်နိုင်ငံသဘောတူစာချုပ်များကို လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ရန် ၃-၂-၂၀၂၄ ရက်နေ့တွင် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ ကိုလံဘိုမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် Mr. Srettha သည် ၄-၂-၂၀၂၄ ရက် နေ့၌ ကျင်းပသည့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၏ ၇၆ နှစ်မြောက်လွတ်လပ်ရေးနေ့ အခမ်းအနားသို့လည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ထိုင်းနှင့်သီရိလင်္ကာအကြား လေကြောင်းဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍအတွက် ဖြေလျော့မှုများပေး နိုင်ရန် နှစ်နိုင်ငံလေကြောင်းဝန်ဆောင်မှုသဘောစာချုပ်အသစ်ကိုလည်း လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ယခု‌လက်မှတ်ရေးထိုးသည့် နှစ်နိုင်ငံလွတ်လပ်စွာသဘောတူစာချုပ် (FTA) သည် ၁၅ ခုမြောက် လက်မှတ်ရေးထိုးသည့် သဘောတူစာချုပ်ဖြစ်ပြီး ယခင်နှစ်မှစ၍ အစိုးရ တာဝန်ယူသော ဝန်ကြီးချုပ် Mr. Srettha လက်ထက် ပထမဆုံးလက်မှတ်ရေးထိုးသည့် သဘောတူ စာချုပ်ဖြစ်ကြောင်း Bangkok Post သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

          ထိုင်း ကုန်သွယ်မှုစေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးဦးစီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ အောက်တိုဘာလအထိ စုစုပေါင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃၂၀.၄ သန်းရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဓိကပို့ကုန်များ၌ ရော်ဘာထုတ်ကုန်များ၊ အထည်များ၊ ကျောက်မျက်ရတနာများ၊ စက်ယန္တရားများနှင့် ပလတ်စတစ် အမှုန့်များပါဝင်ပြီး သွင်းကုန်ပစ္စည်းများတွင် လက်ဝတ်ရတနာများ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ အဝတ်အထည်များ၊ အပင် ထွက်ကုန်များနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများပါဝင်ကြောင်း၊ ယခုလက်မှတ်ရေးထိုးသည့် ထိုင်းနှင့်သီရိလင်္ကာ နှစ်နိုင်ငံကြား လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ်အသစ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံမှ မော်တော် ယာဥ်အစိတ်အပိုင်းများ၊ အထည်အလိပ်များ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ စက်ယန္တရားများ၊ သံမဏိထုတ် ကုန်များ၊ စက္ကူ၊ ပြုပြင်ထားသောစားသောက်ကုန်နှင့် တိရစ္ဆာန်အစာများ တင်ပို့မှုတို့အတွက် အကျိုးရှိစေမည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Bangkok Post, 3 Feb 2024

          သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် အဓိကသီးနှံရာသီ၌ ဒီဇင်ဘာလအထိ စိုက်ပျိုးထားရှိပြီးဖြစ်သော ဧရိယာ အပေါ် အခြေခံလျက် မဟာရာသီစပါး ရိတ်သိမ်းမှုမှာ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၂.၆၁ သန်းခန့် ထွက်ရှိနိုင်မည်ဟု သီရိလင်္ကာစိုက်ပျိုးရေး ဦးစီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

          မဟာရာသီစပါး စိုက်ပျိုးထားရှိမှုမှာ ယခင်နှစ်ကထက် ၄.၀% တိုးတက်လျက် ဧရိယာ ၇၈၄,၃၅၇ ဟက်တာရှိပြီး သီးနှံရာသီအတွက် စိုက်ပျိုးရန် လျာထားချက်အပေါ် ၉၁% စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

          ယခုနှစ်မဟာရာသီတွင် အယ်လ်နီညိုရာသီဥတု၌ ပုံမှန်တွေ့ရလေ့ရှိသည့်အတိုင်း  မိုးရွာ သွန်းမှု အားကောင်းခဲ့ပြီး သီးနှံအထွက်နှုန်းကောင်းမွန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ သို့သော် စပါးစိုက် ဧရိယာ ၃၆၉၇၂ ဟက်တာခန့်မှာ ရေကြီးမှုနှင့် ပိုးမွှားများ ကျရောက်မှုရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထား သည်။

          မျိုးစေ့စပါးအတွက် ချန်လှပ်ထားပြီးနောက် ကြိတ်ခွဲနိုင်သည့် စပါးမှာ မက်ထရစ်တန် ၂.၄၀ သန်း ဖြစ်ကြောင်း၊ မဟာရာသီစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှ ဆန် မက်ထရစ်တန် ၁.၆၃ သန်း ထွက်ရှိမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၁ လပျမ်းမျှ ဆန်စားသုံးမှု ၂၁၁၉၃၀ မက်ထရစ်တန်ကို အခြေခံတွက်ချက်ပါက  မဟာရာသီမှ ဆန်ထုတ်လုပ်မှုသည် လပေါင်း ၇.၇၁ လခန့် စားသုံးရန် လုံလောက်မှုရှိမည်ဖြစ် ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၌ စပါးထွက်ရှိမှုနည်းပါးသည့် ယာလရာသီမှ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စပါးထွက်ရှိမှု များပြားသည့် မဟာရာသီမှ ထုတ်လုပ်မှုတို့ဖြင့် ရာသီနှစ်ခု၏ စုစုပေါင်း စပါးထွက်ရှိမှုသည် မက်ထရစ်တန် ၄.၄၅ သန်းရှိပြီး ဆန်တန်ချိန် ၂.၇၆ သန်း ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ သို့ဖြစ်ရာ တစ်နှစ်အတွက် စုစုပေါင်း ဆန်လိုအပ်ချက်မှာ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၂.၅၄ သန်း အပေါ် လုံလောက်စွာ ဖြည့်ဆည်းနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ 

Source: Economy Next, 31 January 2024

          ယခုနှစ်၌ ကာလကြာရှည် ခြောက်သွေ့မှုဖြစ်ပေါ်ခြင်း၏ သက်ရောက်မှုကြောင့် ဆန်စပါး ထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းနိုင်ဖွယ်ရှိသဖြင့် နိုင်ငံ၏စပါးကျီဖြစ်သော လူဇုန်ကျွန်းအလယ်ပိုင်းဒေသ (Central Luzon) ရှိ စပါးစိုက်ခင်းများ၏ အခြေအနေကို  အနီးကပ်စောင့်ကြည့်လျက်ရှိကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် အမျိုးသားဆည်မြောင်းစီမံခန့်ခွဲရေးဌာန (NIA) က ၃၁-၁-၂၀၂၄ ရက်၊ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

          အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်သည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရှိ စပါးစိုက်ခင်းများ၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း ခန့်အပေါ် ထိခိုက်သက်ရောက်နိုင်ဖွယ်ရှိပြီး အဓိကအားဖြင့် Central Luzon ရှိ  ဆည်ရေပေးဝေမှု ကို ပြတ်လပ်မှုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်းဖြင့် အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများ ကို မေးမြန်းဆွေးနွေးသည့် “Bagong Pilipinas Ngayon” ရုပ်မြင်သံကြား အစီအစဉ်တွင် အဆိုပါ ဌာန၏ စီမံအုပ်ချုပ်ရေးမှူး Mr. Eduardo Guillen က ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

          ဆည်ရေ လုံလောက်စွာ ရရှိသည့်ဒေသများတွင် အထွက်နှုန်းကောင်းသည့် စပါးမျိုးများ စိုက်ပျိုးနိုင်ရေးအတွက် လယ်သမားများသို့ တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်ရန် ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ်ဂျူနီယာက ညွှန်ကြားထားကြောင်း၊ အဆိုပါ စပါးမျိုးများ စိုက်ပျိုးမှုသည် အထွက်နှုန်း ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တိုးတက်လာနိုင်သဖြင့် ခြောက်သွေ့မှု ဒဏ်ခံရနိုင်သော မြေဧရိယာ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ အထွက်လျော့ကျမှုကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊  ဖိလစ်ပိုင် အမျိုးသားဆည်မြောင်း စီမံ ခန့်ခွဲရေးဌာနသည် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်၏ ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေ မည့် အစီအမံများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ တောင်သူများ နေဖြင့် အထွက်နှုန်းကောင်း သည့် စပါးမျိုးများ ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးကြရန် တိုက်တွန်းလိုကြောင်း၊ ခြောက်သွေ့မှုသည် စပါးသီးနှံ အတွက် များစွာစိုးရိမ်စရာမရှိကြောင်း၊ ဆန်စပါးထွက်ရှိရာ ဒေသများတွင် တိုက်ခတ်လေ့ရှိသော တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းများ၏ သက်ရောက်မှုဒဏ်ကို ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်အောင် အစိုးရက စီမံခန့်ခွဲဆောင်ရွက် လျက်ရှိပြီး ထိုသို့သောအခြေအနေတွင် နေရောင်ခြည် ကောင်းစွာရရှိနိုင်မှုက ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးမှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်းဖြင့် Mr. Guillen က ရှင်းလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Philippine Daily Inquirer, 1 February 2024

          ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ရေးဆွဲထားသော စီမံချက်နှင့်အညီ ဆန်တန်ချိန် ၃ သန်းခန့် တင်သွင်း ရန် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ လျာထားချက်သည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံက တင်သွင်းရန် စီစဉ်ထားသော ဗီယက်နမ်ဆန်ပမာဏနှင့် တူညီလုနီးပါးရှိကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ ဆန်အများဆုံး တင်သွင်းသောနိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်လာမည့် အင်ဒိုနီးရှားသည် ဗီယက်နမ် ဆန်တင်ပို့မှုနယ်ပယ်အတွက်လည်း အဓိက ဖောက်သည်တစ်ဦး ဖြစ်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ဟနွိုင်းအခြေစိုက် Vietnam News သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရှိရသည်။

          ဇန်နဝါရီလတွင် အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံပိုင် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး အေဂျင်စီ (BULOG) သည် နိုင်ငံ၏ အရန်စားနပ်ရိက္ခာများ အားကောင်းလာစေရန် ဆန်တန်ချိန် ၅၀၀,၀၀၀ တင်သွင်းမှု တင်ဒါခေါ်ယူခြင်းကို စတင်ခဲ့ဆောင်ရွက်သည်။ BULOG ၏ တင်ဒါသည် ဇန်နဝါရီလ ၃၀ ရက် နေ့တွင် ပိတ်သိမ်းခဲ့ချိန်၌ ဗီယက်နမ်ကုမ္ပဏီ ၅ ခုသို့ ဖြန့်ဝေခဲ့သော လေလံ ၁၇ စောင်အနက် ၈ စောင်အား ဗီယက်နမ်မှ အောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

          ဗီယက်နမ်မှ ဆန်တင်ပို့သည့် ကုမ္ပဏီများအနက် Loc Troi Group Joint Stock Company သည် လေလံအမှတ် (၈) နှင့် (၁၄) ကိုလည်းကောင်း၊ Northern Food Corporation (Vinafood 1) သည် လေလံအမှတ် (၁၅) နှင့် (၁၆) ကိုလည်းကောင်း၊ Southern Food Corporation (Vinafood 2) သည် လေလံအမှတ် (၃) နှင့် (၉) ကိုလည်းကောင်း လေလံ ၂ ခုစီအား အသီးသီး အောင်မြင်ခဲ့ကြကြောင်း BULOG ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရသည်။

          အခြား ဗီယက်နမ်ကုမ္ပဏီများဖြစ်သည့် Kien Giang Import-Export Joint Stock Company သည် လေလံအမှတ် (၁၂) ကိုလည်းကောင်း၊ Phat Tai Food Limited Company သည် လေလံအမှတ် (၁၁) ကိုလည်းကောင်း အောင်မြင်ခဲ့သည်။ အင်ဒိုနီးရှား၏ ဆန်အဝယ်တင်ဒါ တွင် ဗီယက်နမ်သည် ကုမ္ပဏီများစွာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည် တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဆန် ပမာဏများစွာအတွက် အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စင်ကာပူကုန်သွယ်မှုကုမ္ပဏီ R&S Trader PTE တစ်ခုတည်းမှ လေလံ(၁၀)၊ (၁၃) နှင့် (၁၇) တို့ကို အောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

          တရုတ်နိုင်ငံကို ကျော်လွန်လျက် ဗီယက်နမ်၏ ဆန်တင်ပို့မှု ဒုတိယအများဆုံး ဈေးကွက် ဖြစ်လာမည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသို့ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၆၄၀ ရှိသော ဆန် တန်ချိန် ၁.၁၆ သန်းကို တင်ပို့မည်ဖြစ်ရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၈၇၇% မှ ၉၉၂% အထိ သိသာစွာ တိုးတက်လာကြောင်း ဗီယက်နမ် အကောက်ခွန်ဌာန၏ အချက်အလက်များအရ သိရှိရ သည်။ အင်ဒိုနီးရှား၏ ဆန်တန်ချိန် ၅၀၀,၀၀၀ တင်ဒါခေါ်ယူမှုတွင် ဗီယက်နမ် ကုမ္ပဏီများက သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်ကို တင်ဒါအောင်မြင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

          ဗီယက်နမ်စားနပ်ရိက္ခာအသင်း (VFA) ၏ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွက် နောက်ဆုံး ရရှိ သော အချက်အလက်များအရ ဈေးနှုန်းအတက်အကျ အနည်းငယ်ရှိသော်လည်း နိုင်ငံ၏ ဆန်တင် ပို့မှု ဈေးနှုန်းမှာ  ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁ တန်လျှင် ၁၁ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဒေါ်လာခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလနှောင်းပိုင်း ဆန်ကွဲပါဝင်မှု ၅% ရှိသော ဗီယက်နမ်ဆန်၏ ပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၄၂ ဒေါ်လာ ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

          လက်ရှိကာလတွင် ဆန်ကွဲ ၅% ပါဝင်သောဆန်များ၏ ဈေးနှုန်းမှာ ထိုင်းဆန် ၁ တန်လျှင် ၆၅၅ ဒေါ်လာနှင့် ပါကစ္စတန်ဆန် ၁ တန်လျှင် ၆၃၈ ဒေါ်လာနှုန်းရှိသဖြင့်  ဗီယက်နမ်ဆန်သည် ၁ တန်လျှင် ထိုင်းဆန်ထက် ၁၃ ဒေါ်လာခန့် ဈေးသက်သာမှုရှိပြီး ပါကစ္စတန် ဆန်ထက်  ၁ တန်လျှင် ၄ ဒေါ်လာခန့် ဈေးပိုမိုမြင့်မားလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

          ဆန်လက်ကျန် ကန့်သတ်ချက်ရှိသည့်အတွက် လက်ရှိ ဗီယက်နမ်ဆန်၏ ပို့ကုန်ဈေးနှုန်း များမှာ မြင့်မားမှုမရှိကြောင်း၊ ဆန်ပို့ကုန်လုပ်ငန်းများသည် ဖေဖော်ဝါရီလကုန် သို့မဟုတ် မတ်လ လဆန်းပိုင်းတွင် ပြန်လည်စတင်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ယခုကာလအတွင်း ဆန်ကုမ္ပဏီများသည် စာချုပ်အသစ်များ ထပ်မံချုပ်ဆိုခြင်းကို မပြုလုပ်ပဲ ပြည်တွင်းဈေးကွက်အပေါ်တွင်သာ အာရုံစိုက် ထားပြီး ဗီယက်နမ်နှစ်သစ်ကူးအတွက် ပြင်ဆင်လျက်ရှိကြောင်း ကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်း၏ ပြော ကြားချက်အရ သိရှိရသည်။

Source: Vietnam Plus, 2 February 2024