Main menu

ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

Powered by Drupal

ယူအေအီးနိုင်ငံ၌ ဆန်တင်ပို့မှုကို တားမြစ်သည့် အမိန့်ထုတ်ပြန်

အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (UAE) ၌ ဆန်တင်ပို့မှုနှင့် ဆန်ပြန်လည်တင်ပို့မှု (re-export) တို့ကို ၂၈-၇-၂၀၂၃ နေ့မှစ၍ ၄ လကြာကာလအထိ ယာယီတားမြစ်ပိတ်ပင်လိုက်ကြောင်း စီးပွားရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ အမိန့်ကို ပယ်ဖျက်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်စုံတစ်ရာချမှတ်ခြင်းမပြုပါက သက်တမ်းပြည့်ချိန်၌ တားမြစ်ချက်သည် နောက်ထပ်သက်တမ်းတစ်ကြိမ် အလိုအလျောက် တိုးမြင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း၌ အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ UAE သို့ ဝင်ရောက်လာသည့် ဆန်များအား တင်ပို့ခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်လည်တင်ပို့ခြင်းကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ တားမြစ်ချက်သည် ဆန်ဖြူ၊ ဆန်လုံးညို၊ ဆန်ကွဲနှင့် ပေါင်းဆန်တို့ အပါအဝင် ဆန်အမျိုးအစား အားလုံးအပေါ် သက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ခွင့်ပြုသည့်  ဇုန်နယ်မြေများ (Free zones) သည်လည်း ဆန်တင်ပို့မှုတားမြစ်ချက်တွင် အကျုံးဝင်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံအပြင် အခြားပင်ရင်းနိုင်ငံများမှ တင်သွင်းလာသည့် ဆန်များသည်လည်း ယခုအမိန့်နှင့် သက်ဆိုင်မည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ဆန်ပြန်လည်တင်ပို့မှုကို လုပ်ကိုင်လိုသည့် ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းများသည် စီးပွားရေးဝန်ကြီး ဌာန၌ အထူးပို့ကုန်ခွင့်ပြုမိန့်ကို လျှောက်ထားရန်လိုအပ်ပြီး သင်္ဘောတင်အချက်အလက်များ၊ ပင်ရင်းဒေသနှင့် ငွေပေးချေသည့်နေ့ရက် ဖော်ပြချက်တို့အပါအဝင် လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားများကို တင်ပြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရက်ပေါင်း ၃၀ သက်တမ်းရှိမည့် ၎င်းအထူးပို့ကုန်ပါမစ်အား ရရှိပြီးပါက ပို့ကုန်လုပ်ငန်းများ မဆောင်ရွက်မီ အကောက်ခွန်ဌာနသို့ အီလက်ထရွန်းနစ် နည်းလမ်းဖြင့် ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရသည်။

ပြည်တွင်း၌ ဆန်ရောင်းလိုအားကို မြှင့်တင်နိုင်ရန် UAE အစိုးရက ရည်ရွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ယခုတားမြစ်ချက်သည် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဈေးကွက်၌ ထပ်မံ၍ ဈေးနှုန်းဖောင်းပွ မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း လေ့လာသူများက ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

Source: Arabian Business, 28 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ မိုးစပါးစိုက်ပျိုးပြီးစီးမှု တိုးတက်သော်လည်း ပဲမျိုးစုံတွင် လျော့နည်းနေဆဲဖြစ်

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မိုးသီးနှံရာသီ၌ ၂၈-၇-၂၀၂၃ နေ့အထိ စပါးစိုက်ပျိုးပြီးစီးမှု ဧရိယာ ဟက်တာပေါင်း ၂၃၇.၅၈ သိန်းရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူ စိုက်ပျိုးနိုင်မှု ဟက်တာ ၂၃၃.၂၅ သိန်း ထက် ၂% တိုးတက်ခဲ့သော်လည်း ပဲမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးပြီးစီးမှုမှာ ယခင်နှစ်ကာလတူအောက် ဧရိယာဟက်တာ ၁၂.၃၂ သိန်းခန့် လျော့နည်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

အိန္ဒိယမိုးလေဝသဌာန၏ ခန့်မှန်းချက်များအရ ဩဂုတ်လအတွင်း နိုင်ငံ၏ နေရာ‌‌ဒေသများစွာ၌ ရက်သတ္တနှစ်ပတ်ခန့် မုတ်သုံလေအားနည်းလျက် မိုးရွာသွန်းမှု ပြတ်တောက်ဖွယ်ရှိသော်လည်း နိုင်ငံ၏ အရှေ့ပိုင်းဒေသများမှာ မိုးဆက်လက်ရွာသွန်းဖွယ်ရှိခြင်း၊ အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ တဲလန် ဂါနာ၊ ပန်ဂျပ်နှင့် ဟာရီယာနာ ပြည်နယ်များသည် ဆည်ရေသောက်ဧရိယာများဖြစ်ခြင်းတို့ကြောင့် စပါးစိုက်ပျိုးမှုမှာ ထိခိုက်မှုမရှိနိုင်ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးမှုမှာမူ အပူချိန် အခြေအနေအပေါ် မူတည်လျက်ရှိကြောင်း Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်သူလယ်သမားများ ဖူလုံရေးဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ၂၈-၇-၂၀၂၃ နေ့အထိ အိန္ဒိယ၏ မိုးသီးနှံ ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးပြီးစီးမှုသည် ဟက်တာ ၉၆.၈၄ သိန်းသာရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူ စိုက်ပျိုးနိုင်မှု ဟက်တာ ၁၀၉.၁၅ သိန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၁.၃% ကျဆင်းခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဓိကစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် ပြည်နယ်များ၌ မိုးရွာသွန်းမှု နောက်ကျခဲ့ခြင်းကြောင့် ပဲစင်းငုံ ဟက်တာ ၃၁.၅၁ သိန်းသာ စိုက်ပျိုးထားနိုင်ပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူ စိုက်ပျိုးပြီးစီးမှု ဟက်တာ ၃၇.၅၀ သိန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ၁၆% ကျဆင်းလျက် လျော့နည်းမှု အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ကာနာတကာပြည်နယ်၌ ဇူလိုင်လလယ်အထိ မိုး‌ရေချိန် လျော့နည်းရရှိမှုက ပဲစင်းငုံစိုက်ဧရိယာကို ယခင်နှစ် စိုက်ပျိုးနိုင်မှုအောက် ၃၀% အထိ လျော့ကျစေခဲ့ကြောင်း၊ မတ်ပဲစိုက်ပျိုးမှုမှာလည်း ယခင်နှစ်ကာလတူအောက် ဟက်တာ ၄.၂၃ သိန်း (၁၄.၁%) လျော့ကျလျက် ဟက်တာ ၂၅.၈၃ သိန်းသာ စိုက်ပျိုးပြီးစီးကြောင်း၊ ပဲတီစိမ်းမှာ ဧရိယာဟက်တာ ၂၇.၆၄ သိန်း စိုက်ပျိုးပြီးစီးခဲ့ရာ ယခင်နှစ်ကာလတူအောက် ဟက်တာ ၂.၁၄ သိန်း (၇.၂%) လျော့နည်းလျက်ရှိ ကြောင်း၊ မြင်းစားကုလားပဲ (Kulthi) ခေါ် ပဲပိစပ်အား ဟက်တာ ၀.၂၁ သိန်း စိုက်ပျိုးထားနိုင်သဖြင့် ယခင်နှစ်ကာလတူထက် ဟက်တာ ၀.၀၅ သိန်း ပိုမိုလျက်ရှိကြောင်း၊ အခြား မိုးပဲမျိုးစုံမှာ ဟက်တာ ၁၁.၆၅ သိန်း စိုက်ပျိုးပြီးဖြစ်၍ ယခင်နှစ် စိုက်ပျိုးနိုင်မှုအောက် ဟက်တာ ၀.၀၁ သိန်းခန့်သာ လျော့နည်းမှုရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

ဥတ္တာပရာ‌ဒေ့ရှ်ပြည်နယ်ရှိ ဘန်ဒါစိုက်ပျိုးရေးနှင့် နည်းပညာတက္ကသိုလ်မှ ဒုတိယအကြီးအကဲဖြစ်သူ NP Singh က ရာသီဥတုစိုထိုင်းမှုနှင့်အတူ ပုံသဏ္ဌာန်မမှန်သော အပူချိန်မြင့်တက်မှု မရှိသဖြင့် မိုးသီးနှံပဲမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးမှုသည် မုတ်သုံပြတ်တောက်မှုဒဏ်ကို ကြံ့ကြံ့ခံ ရင်ဆိုင်နိုင်လိမ့် မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဥတ္တာပရာ‌ဒေ့ရှ်နှင့် မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ် ပြည်နယ်နှစ်ခု၌ ပဲမျိုးစုံ အဓိကစိုက်ပျိုးသည့် ဘန်ဒယ်ခန်နယ်မြေဒေသတွင် ရာသီကာလအစပိုင်း၌ ခေတ္တခြောက်သွေ့မှုကို ၂ ကြိမ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်း ၂ ရက်၊ ၃ ရက်ခန့် မိုးရွာသွန်းခဲ့ခြင်းက သီးနှံစိုက်ပျိုးမှုအပေါ် ထိခိုက်ခြင်းမှ သက်သာမှုရရှိခဲ့ကြောင်းဖြင့် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, 2 Aug 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ရုရှား၏ ရေနံလျှော့ချထုတ်လုပ်မှုက အိန္ဒိယရေနံသန့်စင်သူများအား ဥရောပသို့ ဒီဇယ်တင်ပို့ရန် အခွင့်အလမ်းရရှိစေခဲ့

ရုရှားနိုင်ငံ၏ ရေနံစိမ်းတင်ပို့မှု လျှော့ချမှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့မြောက်ပိုင်းနိုင်ငံများမှ ရေနံ ဝယ်လိုအားမြင့်တက်လာမှုကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှရေနံသန့်စင်သူများအတွက် ဒီဇယ်တင်ပို့မှု အခွင့်အလမ်းကို လမ်းပွင့်စေခဲ့ပါသည်။ ရုရှားနိုင်ငံတွင် ဒီဇယ်အတွက် ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားကို ကာမိစေရန်နှင့် ကမ္ဘာ့ဒီဇယ်ဈေးနှုန်းများကို ကျားကန်ပေးနိုင်ရန်တို့အတွက် ရေနံစိမ်းနှင့် သန့်စင်ပြီး ရေနံတင်ပို့မှု အထူးသဖြင့် ရောင်းအားအများဆုံးဖြစ်သည့် အလယ်အလတ်တန်းစား Ural blend ရေနံတင်ပို့မှုမှာ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း ကုန်သွယ်မှုအရင်းအမြစ်များမှ သိရှိရပါသည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ဧပြီလမှ မေလအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများသို့ မော်တော်ယာဉ်သုံး ဒီဇယ်ဆီများတင်ပို့မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၂ ဘီလီယံဖိုးရှိခဲ့သဖြင့် ယခင်နှစ်ကာလတူတွင် တင်ပို့ခဲ့သောတန်ဖိုးဖြစ်သည့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၆ဝ သန်းထက် ပိုမိုတိုးတက်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဥရောပနိုင်ငံများသို့ ဒီဇယ်တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန်အားဖြင့် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် မတ်လတွင် ၂.၅ တန်ရှိခဲ့ရာမှ ဧပြီလ၌ ၁.၉၁ တန်သို့လည်းကောင်း၊ မေလ တွင် ၂.၄ တန် သို့ လည်း ကောင်း လျော့နည်းကျဆင်းခဲ့ပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ သန့်စင်ပြီး ရေနံထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့မှုမှာ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် မတ်လအတွင်း မက်ထရစ်တန်ချိန် ၆ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ရာမှ ဧပြီလတွင် တန်ချိန် ၄.၃၇ တန်သို့ လျော့နည်းကျဆင်းခဲ့ပြီး မေလ အတွင်း တန်ချိန် ၅.၃၁ တန်နှင့် ဇွန်လအတွင်း ၅ တန်သို့ အသီးသီးကျဆင်းခဲ့ပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အမေရိက၊ ဥရောပ၊ အာဖရိကနှင့်ရုရှားနိုင်ငံတို့သို့ ရေနံတင်ပို့နိုင်သည့် အလားအလာများ အားကောင်းလျက်ရှိပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှဝယ်လိုအား ကျဆင်းနေသဖြင့် အဆိုပါနိုင်ငံများသို့ရေနံတင်ပို့မှုမှာ ဆက်လက်တိုးတက်နေမည့် အလားအလာရှိနေကြောင်း တွေ့မြင်ရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့်  ရုရှားနိုင်ငံမှ ရေနံတင်သွင်းမှုကို ပိတ်ပင်ထားသည့် အချို့သောရေနံသန့်စင်သူများထက် ရေနံတင်ပို့ရန် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် အလားအလာရှိသော်လည်း ရေနံစိမ်းများကို ကိုယ်ပိုင်ရေနံသန့်စင်စက်များသို့ ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်သာ ပေးအပ်၍ ပြန်လည်ရောင်းချလျက်ရှိကြသည့် နိုင်ငံသားရေနံကုမ္ပဏီများကို ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် ခက်ခဲလျက် ရှိနေသေးကြောင်း သိရှိရပါသည်။ 

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစွမ်းအင်အဖွဲ့အစည်း၏ ဇူလိုင်လရေနံဈေးကွက်အစီရင်ခံစာအရ ရုရှားနိုင်ငံ၏ ရေနံတင်ပို့မှုမှာ ဇွန်လအတွင်း တစ်ရက်လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၆ဝဝဝဝဝ စည် လျော့နည်းလျက် တစ်ရက်လျှင် ရေနံစည်တင်ပို့နိုင်မှုပေါင်း ၇.၃ သန်း သို့ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ၂ဝ၂၁ ခုနှစ် မတ်လမှစတင်၍ ရေနံတင်ပို့မှု အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ရုရှားနိုင်ငံသည် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ရေနံဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုများနှင့် ဝင်ငွေကိုကာမိစေရန် တစ်ရက်လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၅ဝဝဝဝဝ ကို လျှော့ချတင်ပို့သွားမည်ဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်းရေနံဝယ်လိုအား မြင့်တက်နေမှုကြောင့် ရေနံထုတ်လုပ်မှုကို ဆက်လက်တည်ငြိမ်အောင် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။      

ရုရှားနိုင်ငံသည် ဥရောပနိုင်ငံများ၏ နပ်ဖ်သာ (naphtha)၊ ဓါတ်ဆီနှင့် လောင်စာဆီများ တင်သွင်းမှုဝေစုတွင် ကြီးမားသောဝေစုပါဝင်လျက်ရှိပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ရေနံစိမ်းဝေစု၌လည်း ပါဝင်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါနိုင်ငံများသည် မြောက် အမေရိက၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာရှဈေးကွက်များမှ ရေနံအစားထိုးတင်သွင်းမှုကို လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြပါသည်။ ရုရှားနိုင်ငံသည် ရေနံစိမ်းကို တူရကီ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ အာရှပစိဖိတ်၊ လက်တင်အမေရိကနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ လျက်ရှိပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, 24 July, 2023  (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အရည်အသွေးမီ ရာဘာတင်ပို့မှုအတွက် လာအိုနှင့် ဗီယက်နမ်တို့ ပူးပေါင်း

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ရာဘာအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ Trần Ngọc Thuận နှင့် လာအို ရာဘာအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ Bounthong Buahom တို့သည် နှစ်နိုင်ငံအတွင်း ရာဘာလုပ်ငန်းကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမြှင့်တင်ရေး နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

အဆိုပါအဖွဲ့အစည်းနှစ်ခုသည် ရာဘာနှင့်စပ်လျဉ်းသော အတွေ့အကြုံများကို ဖလှယ်ခြင်း၊ လာအိုနိုင်ငံ၌ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နေသော ဗီယက်နမ်ရာဘာကုမ္ပဏီများသို့ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးမှု အသိမှတ်ပြုလက်မှတ်များ ရရှိစေရေး ကူညီပံ့ပိုးခြင်း၊ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမည့်  လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်ခြင်း၊ လာအို ရာဘာအသင်းအနေဖြင့် ဗီယက်နမ်နှင့် အခြားနိုင်ငံများ၏ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ ရာဘာတင်ပို့မှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်း နိုင်ရေး ရာဘာပြုပြင်ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းရှင်များသို့ ကူညီခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။

လာအိုနိုင်ငံအတွက် ရာဘာသည် အဓိက နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် တွင် ရာဘာတင်ပို့မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၆၅၀ ရရှိစေခဲ့ကြောင်း၊ လာအိုနိုင်ငံအတွင်း ရာဘာစိုက်ပျိုးမှုဧရိယာ ဟက်တာ ၃ သိန်းခန့်ရှိရာ ၄၆% မှာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးအပ်ခြင်းဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် (Concession Agreement) များအရ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီများက ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၄% မှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များ (Cooperation Agreement) ဖြင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နေကြပြီး ကျန် ၃၀%မှာ ဒေသခံပြည်သူများ၏ စိုက်ပျိုးမှုများဖြစ်ကြောင်း၊ လာအိုနိုင်ငံအတွင်းရှိ ရာဘာအပင်စုစု‌ပေါင်း၏ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ရိတ်သိမ် နိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ အဓိက ရာဘာပို့ကုန်ဈေးကွက်မှာ တရုတ်နှင့် ဗီယက်နမ် တို့ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

လာအိုသတင်းမီဒီယာများ၏ ဖော်ပြချက်အရ နိုင်ငံအတွင်းထုတ်လုပ်သော ရာဘာအားလုံးကို ကုန်ကြမ်းအနေဖြင့်သာ တင်ပို့နိုင်ကြောင်း၊ ကုန်ချောအဖြစ်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် စက်ရုံများမရှိကြောင်း၊ ရာဘာအရည်အသွေးကို စစ်ဆေးခြင်း၊ အသိအမှတ် ပြုခြင်းတို့အတွက် ဓာတ်ခွဲခန်းများ မရှိသေးသဖြင့် ရာဘာ၏ အရည်အသွေးအတွက် တိကျသောစံချိန်စံညွှန်းများကို အသုံးပြုခြင်းမရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် ရာဘာသည် လာအိုနိုင်ငံ၏ လူမှုစီးပွား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီအစဉ်ကာလ ၂၀၁၆-၂၀၂၁ နှင့် မျှော်မှန်းချက်ကာလ ၂၀၂၅-၂၀၃၀ တို့တွင် ထည့်သွင်းရေးဆွဲထားသည့် အဓိကစီမံကိန်း ၄ ခု အနက် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ကြောင်း Vietnam News သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

Source: Vietnam News, 25 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ကမ္ဘောဒီးယားက ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့လုံးဆိုင်ရာ သီဟိုဠ်စေ့ညီလာခံကို ဦးဆောင်ကျင်းပမည်

ကမ္ဘောဒီးယား စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားသီဟိုဠ် အသင်းအဖွဲ့ချုပ်တို့ ဦးဆောင်၍ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အစောပိုင်းတွင် ဆီရမ်ရိပြည်နယ်၊ အန်ကော၌ ၃ ရက်ကြာ ကမ္ဘာ့လုံးဆိုင်ရာ သီဟိုဠ်ညီလာခံကို ကျင်းပသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား ပြည်တွင်း၌ သီဟိုဠ်ကဏ္ဍ ဈေးကွက်အလားအလာကို လေ့လာဖော်ထုတ်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးနိုင်ရေးတို့အတွက်  ပြည်တွင်းပြည်ပ သီဟိုဠ်အလုပ်သမားများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့များကို ဖွဲ့စည်းထားရှိနိုင်ရန်နှင့် သီဟိုဠ်စေ့ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှု၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို တိုက်တွန်းအားပေးရန် ရည်ရွယ်လျက် အဆိုပါညီလာခံကို ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် Khmer Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

အစိုးရအနေဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအား သီဟိုဠ်ပို့ကုန်များ တင်ပို့ရာတွင် အကြီးမားဆုံး တင်ပို့သူဖြစ်လာစေရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို ဆွဲဆောင်ဖိတ်ခေါ် ရန်၊ သီဟိုဠ်မှ အကျိုးအမြတ်များစွာရရှိနိုင်ရေး စီမံနိုင်ရန်နှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိစေရန်အတွက် ညီလာခံ စီစဉ်ကျင်းပခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဤသို့ဆောင်ရွက်မှုက ကမ္ဘောဒီးယား၏ ပြုပြင်ထားခြင်းမရှိသော သီဟိုဠ်စေ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနှင့် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ အရည်အသွေးမြင့် သီဟိုဠ်စေ့ ထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်ပေးသွင်းနိုင်ရေးတို့ကို အထောက်အကူပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အမျိုးသားအဆင့် သီဟိုဠ်ဆိုင်ရာမူဝါဒအရ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် သီဟိုဠ်စေ့ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှုကို ၂၀၂၇ ခုနှစ်တွင် ၂၅% ၊ ၂၀၃၂ ခုနှစ်၌ ၅၀% တိုးတက် ပါဝင်မှုရှိအောင် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ညီလာခံကျင်းပမှုမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏကြီးမားသည့် စံပြုကုမ္ပဏီ ၂၀ မှ ၃၀ ခန့် ပေါ်ထွက်လာရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း၊ ၎င်းတို့အသင်းချုပ်အနေဖြင့် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန နှင့်အတူ ညီလာခံကို အဆင်ပြေချောမွေ့စွာ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီဟိုဠ်ညီလာခံ၏ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယား သီဟိုဠ်အသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ An Dara က ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ညီလာခံသို့ ကမ္ဘာ့တစ်ဝှမ်းရှိ နိုင်ငံပေါင်း ၄၀ မှ လူဦးရေပေါင်း ၅၀၀ ကျော် တက် ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အများစုမှာ သီဟိုဠ်ကဏ္ဍမှ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် အလုပ်သမားများဖြစ်ကြောင်း၊ သီဟိုဠ် စိုက်ပျိုးသူများ၊ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်သူများ၊ တင်ပို့သူများနှင့် ပြုပြင်စီမံခြင်းနှင့် ထုပ်ပိုးခြင်းဆိုင်ရာ စက်ပစ္စည်းရောင်းချသူများ ပါဝင်တက်ရောက်ကြမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source: Khmer Times, 20 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အယ်လ်နီညိုကြောင့် ရှေ့လာမည့်နှစ်များတွင် စားအုန်းဆီကြမ်း ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်နိုင်

မလေးရှားနိုင်ငံအခြေစိုက် RHB သုတေသနအဖွဲ့၏ လေ့လာဆန်းစစ်ချက်အရ အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်၏ စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအပေါ် သက်ရောက်မှုများသည် လာမည့်နှစ်များတွင် ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး စားအုန်းဆီကြမ်း (CPO) ဈေးနှုန်းများမှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တစ်တန်လျှင် ရင်းဂစ်ငွေ ၃၉၀၀ နှင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၌ တစ်တန်လျှင် ရင်းဂစ်ငွေ ၃၈၀၀ ခန့်သို့  မြင့်တက်ဖွယ်ရှိကြောင်း The Edge Malaysia သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

သုတေသနဆန်းစစ်သူများဖြစ်သည့် Hoe Lee Leng နှင့် Syahril Hanafiah တို့က အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်သည် အားအသင့်အတင့်သာရှိပါက စားအုန်းဆီကြမ်း ထုတ်လုပ်ပေးသွင်းနိုင်မှုအပေါ် သိသာစွာထိခိုက်မည် မဟုတ်သော်လည်း ဝယ်လိုအား နည်းပါးခြင်းက ဈေးနှုန်းများအပေါ် ဖိစီးမှုဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း၊ အယ်လ်နီညို၏ သက်ရောက်မှုမှာ လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလနှင့် ဇွန်လတို့မှသာ အစပြုမြင်တွေ့လာနိုင်သဖြင့် ပထမနှစ်ဝက်ကာလထက် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒုတိယနှစ်ဝက်ကာလတွင် ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်လာနိုင်ကြောင်းဖြင့် ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်၊ တနင်္လာနေ့တွင် ရှင်းလင်းပြောဆိုခဲ့သည်။

အယ်လ်နီညိုတရိပ်ရိပ် ဖြစ်ပေါ်လာမှုကြောင့် ဈေးနှုန်းအတက်အကျကို ခန့်မှန်းပါက စိုက်ပျိုးမှုကဏ္ဍအပေါ်တွင် လျော့နည်းမှုများဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့်အပြင် ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခနှင့် Grain Corridor ဖျက်သိမ်းခဲ့မှုတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာအန္တရာယ်များ ပို၍များပြားလာနိုင်ချေရှိပါသည်။ သို့သော်လည်း လတ်တလောအခြေအနေအရ  နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါက ပုံမှန်ဖြစ်ပါကြောင်း၊  ဝယ်လိုအားမှာလည်း တည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် သိုလှောင်မှုနှင့် အသုံးပြုမှု၏ အချိုးကို ခန့်မှန်းမည်ဆိုလျှင် နှစ်အဆက်ဆက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ပျမ်းမျှနှုန်းများထက် ပိုပိုသာသာဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ CPO ဈေးနှုန်းများသည် စိုက်ပျိုးသူများအတွက် သိသာထင်ရှားစွာ ဝင်ငွေကွာဟမှုဖြစ်စေနိုင်သည့် ၂၀% အထက်သို့ မြင့်တက်လာစေရန်မှာ အားကောင်းသော အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပေါ်ရန်လိုပါကြောင်းနှင့် အကယ်၍ အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ် ပြင်းထန်လာပါက ဈေးနှုန်းခန့်မှန်းချက်များအပေါ် ပြန်လည်သုံးသပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် သုတေသနဆန်းစစ်သူနှစ်ဦး က ပြောကြားခဲ့သည်။

သုတေသနဆန်းစစ်သူများသည် အပြုသဘောဆောင်သော ကုန်သွယ်မှုမဟာဗျူဟာကို ထိန်းသိမ်းထားရှိလျက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် CPO ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းမှာ အစုစပ်ပိုင်လုပ်ငန်းရှင်များထက် အမှန်တကယ် စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်များအတွက် ပို၍ အကျိုးအမြတ် ဖြစ်စေရေး ရှေးရှုရမည်ဟု ယူဆထားသည်။

အစုစပ်ပိုင်လုပ်ငန်းရှင်များသည် ငွေကြေးပိုင်းဆိုင်ရာအခြေခိုင်သည့်အပြင် ပုံသေအမြတ် ဝေစုခွဲဝေနိုင်ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ အခွန်စနစ်နှင့်နိမ့်ကျသည့် ငွေကြေးလဲလှယ်မှုနှုန်းတို့ကြောင့် အမှန်တကယ် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့် အကျိုးအမြတ်ကို ညီတူညီမျှ မရရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ အင်ဒိုနီးရှားရှိ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများသည် မလေးရှားရှိ စိုက်ပျိုးသူများကဲ့သို့ အကျိုးအမြတ် ခံစားရနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း သိရသည်။

Source: The Edge Malaysia, 25 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)    

ရုရှားနိုင်ငံ၌ နေကြာဆီတင်ပို့မှုအပေါ် အခွန်ကောက်ခံမှုကို ဆက်လက်ထားရှိမည်

ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ရောင်းလိုအားပြတ်လပ်မှုမှ ရှောင်ကြဉ်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်ပသို့ နေကြာဆီတင်ပို့မှုအပေါ် ပို့ကုန်အခွန် သတ်မှတ်ထားရှိခြင်းအား သက်တမ်း ၁ နှစ် တိုးမြှင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားစီးပွားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့ တွင် ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံတို့သည် ကမ္ဘာ့ နေကြာဆီထုတ်လုပ်မှု အများဆုံးနိုင်ငံများဖြစ် ကြပြီး အိန္ဒိယကဲ့သို့သော အဓိကဝယ်လက်နိုင်ငံများသို့ နှစ်စဉ်နေကြာဆီ တန်ချိန်သန်းပေါင်းများစွာကို တင်ပို့လျက်ရှိသည်။ ကနဦးအစပိုင်း၌ ပြည်တွင်း ဈေးနှုန်းများအပေါ် ဖိအားဖြစ်ပေါ်မှုမှ သက်သာစေရေးအတွက် ရုရှားနိုင်ငံသည် ပြီးခဲ့သည့်မတ်လတွင် ကိုတာခွဲတမ်းစနစ်ဖြင့် နေကြာဆီတင်ပို့မှုအား ခွင့်ပြုသောစနစ်ကို ချမှတ်ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ပို့ကုန်အခွန်ကောက်ခံသည့် စနစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ အဆိုပါအခွန်နှုန်းထားမှာ ရုရှားစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနက သတ်မှတ်သည့်အတိုင်း လအလိုက်ပြောင်းလဲမှုရှိသည်။ ယခုအခါ နေကြာဆီတင်ပို့မှုအပေါ် ပို့ကုန် အခွန်ကောက်ခံခြင်းကို ၁ နှစ်တိုးမြှင့်လျက် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ ထားရှိဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားအစိုးရက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် လက်ရှိကာလတွင်နေကြာစေ့တင်ပို့မှုအပေါ် ၁တန်လျှင် အနိမ့်ဆုံးပို့ကုန်ဈေးနှုန်း ဒေါ်လာ၃၂၀ သတ်မှတ်လျက် ပို့ကုန်အခွန်ကောက်ခံမှုနှင့် တိရစ္ဆာန်အစာအဖြစ် အသုံးပြုသည့် နေကြာဆီကြိတ်ဖတ်တင်ပို့မှုအပေါ် အခွန် ကောက်ခံမှုတို့ကိုလည်း ဆက်လက်ထားရှိဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အလားတူ ပြည်ပသို့ ဆီမုံညင်းစေ့တင်ပို့မှုအား တားမြစ်ပိတ်ပင်ခြင်းကိုလည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၉ ရက်နေ့အထိ ဆက်လက်ကန့်သတ်ထားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Business Recorder, 26 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှု ခိုင်မာစေရန် ဆန်လုပ်ငန်းရှင်များသို့ ဗီယက်နမ်အစိုးရက တိုက်တွန်း

ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်အပေါ် သိသာစွာ သက်ရောက်မှုရှိမည့် အိန္ဒိယ၏ ဆန်တင်ပို့မှုအား တားမြစ်ကန့်သတ်ချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့အပြီးတွင် ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်စေရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှု သေချာခိုင်မာရှိစေရေး ဆောင်ရွက်ရန် ဗီယက်နမ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနရှိ ပို့ကုန်သွင်းကုန်ဌာနက ဆန်တင်ပို့သူများအား တိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။

ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ဆန်ဝယ်ယူမှုတိုးမြှင့်ရန်၊ ဆန်လည်ပတ်စီးဆင်းမှုအတွက် အနည်းဆုံးထားရှိရန် လိုအပ်သောအရန်ဆန်ပမာဏကို ထိန်းသိမ်းထားရှိရန်နှင့် ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် ပြည်ပတင်ပို့မှုနှင့်ပြည်တွင်းစားသုံးမှု တို့အကြား ဟန်ချက်ညီမျှမှုရှိအောင် ဆောင်ရွက်ရန် ဗီယက်နမ်စားနပ်ရိက္ခာအသင်းနှင့် ဆန်တင်ပို့သူများအား ဗီယက်နမ်အစိုးရက အကြံပြုထားသည်။

လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ဆဲတင်ပို့မှုများ သို့မဟုတ် အစိုးရချင်း ညှိနှိုင်းထားသည့်ကိစ္စရပ်များမှလွဲ၍ ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန်ဖြူတင်ပို့မှုကို ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့မှစ၍ တားမြစ်လိုက်ကြောင်း အိန္ဒိယအစိုးရက အမိန့်ကြော်ငြာစာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ဗီယက်နမ် ကုန်သွယ်ရေးရုံးကလည်း အိန္ဒိယမှဆန်ကို ဝယ်ယူတင်သွင်းနေသော ဗီယက်နမ်ကုန်သည်များအား ၎င်းတို့ထံ ကုန်စည်ပေးပို့ရောက်ရှိမှု အခြေအနေကို စစ်ဆေးရန် သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလတွင် အိန္ဒိယမှ ဆန်တန်ချိန် ၁၀၁၀၀၀ ခန့်ကို စံချိန်တင် ဝယ်ယူတင်သွင်းခဲ့ရာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၅၆.၆၄% တိုးမြင့်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ မေလအတွင်း ဗီယက်နမ်၏ အိန္ဒိယဆန်များ တင်သွင်းမှုမှာ တန်ချိန် ၃၆၇၅၀၀ ရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူထက် ၃၁.၇၆% တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါကာလအတွက် ဗီယက်နမ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ ဆန် ဝယ်ယူတင်သွင်းမှု အများဆုံးနိုင်ငံများအနက် အဆင့် ၈ ၌ ရပ်တည်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

ဗီယက်နမ် အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ ဆန်တင်ပို့မှုသည် ယခုနှစ် ပထမနှစ်ဝက်တွင် တန်ချိန် ၄.၂ သန်းကျော်ရှိပြီး တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂.၃ ဘီလီယံရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပမာဏအားဖြင့် ၂၁%၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် ၃၂% တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ လက်ရှိဈေးကွက်အခြေအနေအရ ယခုနှစ်အတွင်း ဆန်တန်ချိန် ၇.၂ သန်း တင်ပို့လျက် တန်ဖိုးအားဖြင့် ဒေါ်လာ ၄ ဘီလီယံကျော် ရရှိရန် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ဆန်ပို့ကုန်လျာထားချက်မှာ စံချိန်တင်ပြည့်မီနိုင်သည့် အခြေအနေရှိနေပြီဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ၏ ဆန်တင်ပို့မှုအပေါ် တားမြစ်ပိတ်ပင်မှုကြောင့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဈေးနှုန်းများ ထပ်မံမြင့်တက်မည်ကို စိုးရိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေသော်လည်း အိန္ဒိယနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့နှင့်အတူ တတိယမြောက် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ဆန်တင်ပို့ရောင်းချသော နိုင်ငံ ဖြစ်သည့် ဗီယက်နမ်အတွက် သိသာထင်ရှားသော အခွင့်အလမ်းများ ဖော်ဆောင်ပေးနေကြောင်း ဈေးကွက်လေ့လာသူများက ပြောဆိုလျက်ရှိကြသည်။

စိုက်ပျိုးရေးပညာရှင် Võ Tòng Xuân က ဗီယက်နမ်အနေဖြင့် ယခုနှစ် ဒုတိယနှစ်ဝက်အတွင်း ဆန်တင်ပို့မှုမြှင့်တင်နိုင်မည့် ကြီးမားသည့် အခွင့်အလမ်းတစ်ရပ် ရရှိထားကြောင်း၊ ပထမနှစ်ဝက်တွင် ဆန်တစ်တန် ပျမ်းမျှဈေးနှုန်းသည် ၁၁ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လျက် ဒေါ်လာ ၅၃၉ သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဆက်လက်၍ ဒေါ်လာ ၆၀၀ မှ ၇၀၀ အထိ ရောက်ရှိလာနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။ ဗီယက်နမ်စားနပ်ရိက္ခာအသင်းမှ ဒုတိယဥက္ကဌ Đỗ Hà Nam ကလည်း လာမည့်ကာလတွင် ဆန်ဈေးသည် ဆက်လက်မြင့်တက်နေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်က ဗီယက်နမ်ဈေးကွက်တွင် ရောင်းလိုအားဖိစီးမှုဖြစ်စေပြီး ဆန်မွှေး အမျိုးအစားများစွာ၏ ဈေးနှုန်းများမှာ တစ်ကီလိုလျှင် ဗီယက်နမ်ဒေါင်ငွေ (VND) ၈၀၀၀ ကျော် တိုးမြင့်လာကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် ပြည်တွင်းစားသုံးမှု လိုအပ်ချက်ကို အာမခံရန်မှာ ထိပ်တန်းဦးစားပေးဖြစ်နေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း ဗီယက်နမ် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ စိုက်ခင်းဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး Nguyễn Như Cường က ပြောဆိုသည်။ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ရောင်းလိုအားမှာ ပုံမှန်အခြေအနေတွင်ရှိသဖြင့် ဆန်ဈေးနှုန်းများ ရုတ်တရက်မြင့်တက်လာမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ပို့ကုန်အခွင့်အလမ်းများ ဆုံးရှုံးမှုမဖြစ်ပေါ် စေပဲ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုရှိစေရန် အစိုးရနှင့် သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနများက အချိန်မီ ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊  စာရင်းများအရ မေလအထိ ဆန်တန်ချိန် ၁၇ သန်းကျော် ရိတ်သိမ်းထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး ယခင်နှစ် ကာလတူထက် ၀.၇% ပိုမိုခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆန်တင်ပို့သူများသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်၌ကဲ့သို့ ဆန်တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၁၀၀၀ ကျော်အထိ မြင့်တက်လာသည့် အခြေအနေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်ပြီး သင့်လျော်သော လုပ်ငန်းအစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲထားရှိရန်နှင့် အရန်ဆန်မရှိပါက လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခြင်းနှင့် စာချုပ်များချုပ်ဆိုရာတွင် သတိထားဆောင်ရွက်သင့်သည်ဟုလည်း Cường က ဆိုခဲ့သည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ယခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၄၃ သန်း ရိတ်သိမ်းရရှိရန် မျှော်မှန်းထားရာ စားနပ်ရိက္ခာ၊ မွေးမြူရေး၊ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် အရန်ဆန်တို့အတွက် ဖြည့်ဆည်းပေးရန် လုံလောက်မှုရှိပြီး ဆန်တန်ချိန် ၆.၅ သန်းမှ ၆.၆ သန်းခန့်ကို ပြည်ပတင်ပို့နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဗီယက်နမ်သည် ကမ္ဘာ့ဆန်အများဆုံးတင်ပို့သည့် တတိယမြောက်နိုင်ငံ ဖြစ်သော်လည်း ထုတ်လုပ်မှုနည်းစနစ်များ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်အတွက် အိန္ဒိယထံမှ တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှ ဆန်တန်ချိန် ၁ သန်းခန့် တင်သွင်းရန် လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာဈေးကွက်တွင် ဆန်ရောင်းချမှုနှင့် လည်ပတ်မှုတို့မှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် ပြဿနာများကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန်အတွက် ပြည်တွင်းနှင့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်အား အနီးကပ်စောင့်ကြည့်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း Vietnam News သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

Source: Vietnam News, 25 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ဝင်ငွေနည်းပါးသူများသို့ ဆန်ထောက်ပံ့ရန်အတွက် အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက ဒေါ်လာ သန်း ၅၃၀ ကျော် ဘတ်ဂျက်တိုးမြှင့်လျာထား

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ ဝင်ငွေနည်းပါးသည့် အိမ်ထောင်စုများသို့ ဆန်ပိုမိုဖြန့်ဖြူး ထောက်ပံ့နိုင်ရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာစျေးနှုန်းများ ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးတို့အတွက် လူမှုဖူလုံရေး ဘတ်ဂျက်လျာထားမှု အား အင်ဒိုနီးရှားရူပီးငွေ ၈ ထရီလီယံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၃၂ ဒသမ ၄၁ သန်း) အထိ တိုးမြှင့် လိုက်ကြောင်း သိရှိရသည်။

အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်စဉ်၏ သက်ရောက်မှုသည် နိုင်ငံ၏ နေရာဒေသအများပြားတွင် မိုးခေါင်ရေရှားမှု ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား မိုးလေဝသအေဂျင်စီမှ သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့မှုနှင့်အတူ ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်အတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဆန်တင်ပို့မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံတကာဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာချိန်တွင် ပြည်တွင်းဆန်ထွက်ရှိမှုမှာလည်း ထိခိုက်လာနိုင်သောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ဆန်ထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်တွင် အစိုးရသည် အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ အိမ်ထောင်စုတစ်စု တစ်လလျှင် ဆန် ၁၀ ကီလိုဂရမ် (၂၂ ပေါင်)နှုန်းဖြင့် ထိခိုက်လွယ်မှုရှိသည့် ဝင်ငွေနည်းပါးသော မိသားစုပေါင်း ၂၁.၃၅ သန်းထံ ထပ်မံ ဖြန့်ဝေသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အခက်အခဲနှင့် ဖိအားများအား ကြုံတွေ့ရချိန်၌ အင်အားခိုင်မာမှုရှိရန် လိုအပ်ချက်အရ ယခုကဲ့သို့ လူမှုရေးကူညီထောက်ပံ့မှုကို ထပ်မံဆောင်ရွက်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Sri Mulyani Indrawati က ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်၊ တနင်္လာနေ့တွင် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ရပ်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် တစ်နှစ်လုံးအတွက် လူမှုထောက်ပံ့ရေးကဏ္ဍတွင် သုံးစွဲရန် ရူပီး ၄၇၆ ထရီလီယံကို ဘတ်ဂျက်ခွဲဝေချထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ လူဦးရေ သန်း ၂၇၀ ကျော်ဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးဆုံးစီးပွားရေးနိုင်ငံအဖြစ် တည်ရှိမှုအရ ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်းများကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ရန်အတွက် ယခုနှစ်အတွင်း ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်း တင်သွင်းရန် စီစဉ်ထားရှိကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

Source: Business Recorder, 25 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ပင်လယ်နက်ဒေသ သဘောတူညီချက် ရပ်ဆိုင်းခြင်းက ကောက်ပဲသီးနှံဈေးနှုန်းများ ၁၅% အထိ မြင့်တက်စေဖွယ်ရှိ

ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ ပို့ကုန်များအား ပင်လယ်နက်ဒေသကိုဖြတ်သန်းခွင့်ပြုသည့် သဘောတူညီချက်မှ ရုရှားနိုင်ငံက နှုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်းသည် ကမ္ဘာ့ကောက်ပဲသီးနှံဈေးကွက်တွင် ဈေးနှုန်းများကို ၁၅% အထိ မြင့်တက်စေနိုင်ကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) က ခန့်မှန်းချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။

IMF ၏ စီးပွားရေးရာ အကြီးအကဲဖြစ်သူ Pierre-Olivier Gourinchas က ပင်လယ်နက်ဒေသ ကောက်ပဲသီးနှံဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်သည် ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ ကောက်ပဲသီးနှံများအား ဈေးကွက်သို့ ပေးသွင်းမှုကို သေချာခိုင်မာစေခြင်းဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာများအပေါ် ဈေးနှုန်းဖိအား သက်ရောက်မှုမှ  သက်သာမှုရရှိစေမည့် လွန်စွာအရေးပါသော ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ချက်အဖြစ် တည်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းသဘောတူညီချက်အား ရပ်ဆိုင်းမှုသည် သီးနှံဈေးနှုန်းများကို မြင့်တက်စေမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ကောက်ပဲသီးနှံဈေးနှုန်းများသည် ၁၀% မှ ၁၅% အတွင်း မြင့်တက်မှုရှိမည်ဟု အသင့်အတင့် ခန့်မှန်းရရှိပြီး ၎င်းတို့အနေဖြင့် အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်အကဲဖြတ်လျက်ရှိကြောင်းဖြင့် သတင်းထောက်များသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက် အင်္ဂါနေ့၌ IMF မှ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအလားအလာခန့်မှန်းချက် ထုတ်ပြန်ရာ တွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခေါင်းစီးပိုင်းဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှု (headline inflation) သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ ၈.၇% ရှိရာမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၆.၈% သို့ ကျဆင်း ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ ၅.၂% သို့ ဆက် လက်ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ အလားတူ အစားအစာနှင့် လောင်စာဆီတို့ကို ပါဝင်တွက်ချက်မှုမရှိသော ပင်မဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှု (core inflation) သည်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၆.၀% နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ ၄.၇% အသီးသီးကျဆင်းဖွယ်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိဆောင်ရွက်နေသော တင်းကျပ်သည့် ငွေကြေးထိန်းချုပ်မှုစနစ်ကို အဆုံးသတ်လျက် ဗဟိုဘဏ်များက ရည်မှန်းထားသော ငွေကြေးဖောင်းပွမှု လျှော့ချရန် လျာထားချက်သို့ ရောက်ရှိသည့် ကာလတိုင်အောင် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်း သို့မဟုတ် ၂၀၂၅ ခုနှစ် နှစ်ဦးပိုင်းအထိ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှု ကျဆင်းခြင်း ဖြစ်ပေါ်ဖွယ်ရှိကြောင်း Gourinchas က ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောဆိုပါသည်။

ကုလသမဂ္ဂနှင့် တူရကီနိုင်ငံတို့၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော အဆိုပါသဘောတူညီချက်မှ ရုရှားနိုင်ငံ၏ နှုတ်ထွက်မှုသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ သီးနှံထုတ်ကုန်များအပေါ် ကြီးမားစွာ အမှီပြုနေရသော မြောက်အာဖရိကဒေသ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသနှင့် တောင်အာရှဒေသတို့အပါအဝင် ကမ္ဘာ့နေရာဒေသများအပေါ် ထိခိုက်စေလိမ့်မည်ဟု ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကပင် IMF က ပြောကြားခဲ့သည်။ ပင်လယ်နက်ဒေသကို ဖြတ်သန်း၍ ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ တင်ပို့လျက်ရှိသော ကောက်ပဲသီးနှံပမာဏမှာ တန်ချိန် ၃၃ သန်းခန့်ရှိရာ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုအတွက် အရေးပါသည့်အချက်တစ်ရပ် ဖြစ်လျက်ရှိသည်။

ဥရောပသမဂ္ဂကမူ ယူကရိန်းနှင့် နယ်နိမိတ် ထိစပ်လျက်ရှိသော အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှတစ်ဆင့် ရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်း ချိတ်ဆက်မှုများဖြစ်သော ခိုင်မာသည့် ကုန်းလမ်းကြောင်း ဆက်သွယ်မှုများဖြင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ လယ်ယာထွက်ကုန် များတင်ပို့မှုကို ဆောင်ရွက်ရန် အသင့်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက် အင်္ဂါနေ့၌ ပြောကြားခဲ့သည်။ ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ ပြည်ပသို့ ကုန်စည်တင်ပို့မှုတွင် ကုန်းလမ်းကြောင်း ဆက်သွယ်မှုမှ ၆၀% နှင့် ပင်လယ်နက်ဒေသကို ဖြတ်သန်း၍ ရေကြောင်းဆက်သွယ်မှုမှ ၄၀% ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Reuters, 25 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

Pages

Subscribe to RSS - ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ