HighLight News

             အင်ဥ ( ခေါ် ) မှိုဥသည် မိုးဦးစ ( မေလဆန်းပိုင်း ) အချိန်တွင် အင်ပင်များအောက်ရှိ မီးလောင်ပြင်များအပေါ်တွင် အင်ရွက်ခြောက်များ ဆွေးမြေ့ဖုံးလွမ်းနေသော မြေဆွေးအပေါ်ယံတွင် ပေါက်ရောက်တတ်ပြီး မြေအက်ကွဲကြောင်းများအား ဝါးချွန်များ၊ ဓါးများဖြင့် ထိုးယက်ရှာဖွေရရှိသော မိုးရာသီရဲ့ သဘာဝလက်ဆောင် အင်ဥများသည် လူကြိုက်များသော ရာသီစာအဖြစ် အရသာရှိသော အစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။

              အင်ဥ ( ခေါ် ) မှိုဥသည် အင်ပင်အများဆုံး ပေါက်ရောက်ရာဒေသဖြစ်သည့် ကဘော်ချိုင်ဝှမ်းဒေသ ( တမူးမြို့ ) နယ်တစ်ဝိုက်ကျေးရွာများ၊ ကလေးမြို့နယ်ရှိ အင်ဒိုင်းကြီး၊ အင်ဒိုင်းလေးနှင့် မင်းကင်းမြို့နယ်များရှိ ကျေးရွာများမှ ထွက်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ရှိ အင်ပင်ပေါက်ရောက်ရာဒေသများတွင်ထွက်ရှိကာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင်လည်း ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ပြီး အိန္ဒိယ၊ ထိုင်း၊ ပြင်သစ်၊ အမေရိကန်နှင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံများတွင်လည်း တွေ့ရှိ ရသည်ဟု လေ့လာသိရှိရပါသည်။

            တမူးမြို့နယ်တစ်ဝိုက်ကျေးရွာများ၊ ကလေးမြို့နယ်ရှိ အင်ဒိုင်းကြီး၊ အင်ဒိုင်းလေးနှင့် မင်းကင်းမြို့နယ်များမှ ထွက်ရှိသော အင်ဥများကို ကားလမ်းများမှ သယ်ဆောင်ပြီး ကလေးမြို့၊ မုံရွာမြို့နှင့် မန္တလေးမြို့များထိပါ တင်ပို့ရောင်းချလျက် ရှိပါသည်။ အင်ဥပေါ်စတွင် အင်ဥကောက်ယူသူများမှ တဆင့်ခံရောင်းချသူများသို့ ဖောက်သည်ပေး၍ နို့ဆီဘူးတစ်ဗူးလျင် ( ၁၀၀၀ ) ကျပ်ဖြင့် ဖြန်းဖြူးရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်းချသူများအနေဖြင့် တစ်ဗူးလျှင် ( ၁၅၀၀ ) ကျပ်နှုန်းဖြင့် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားလျက် ရှိပါသည်။ လှိုင်လှိုင်ပေါ်သောအချိန်များတွင် တစ်ဗူး ( ၅၀၀ ) ကျပ်နှုန်းဖြင့် ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြပြီး တစ်နှစ်ပတ်လုံးတွင် တစ်ကြိမ်တည်းသာ မိုးမှန်စပြုချိန်တွင် တွေ့ရှိရပြီး ဇူလိုင်လကုန်ပိုင်း အင်ဥ တုန်းချိန်တွင် ပေါ်စဈေးနှုန်းများအတိုင်း ဝင်ငွေရရှိသော ရာသီစာတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။

            အင်ဥသည် အပြင်ခွံမဲ၍ အထဲခွဲလိုက်သောအခါ အဖြူရောင်ဖြစ်မည်ဆိုပါက နု၍လတ်ဆတ်ပြီး အရသာကောင်းမွန်ပါသည်။ အထဲတွင် မဲနေမည်ဆိုပါက အင်ဥရင့်နေပြီဖြစ်ပါသည်။ အင်ဥသည် မိုးရေနှင့် ရေထိလျှင်ပုပ်တတ်ပြီး ပလတ်စတစ်အိတ်များ၊ ဖက်များဖြင့် ကြာကြာဖုံးအုပ်ထား၍ မရပါ။ သမံတလင်းများ၊ ဖျာများပေါ်တွင်ဖြန့်ထားပါက ၃ရက်ခန့် အထားခံသည်ဟု သိရှိရပါသည်။ အင်ဥ ရောင်းချသူများအနေဖြင့် အင်ဥသည် တစ်ခါချိန် တစ်ခါလျော့တတ်ပြီး ညသိပ်ထားပါက ပို၍လျော့တတ်ကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

             အင်ဥသည် မြေအောင်းမှိုတစ်မျိုးဖြစ်သည့်အတွက် ရေစိမ်၍ ရေစင်ကြယ်စွာဆေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ အင်ဥကို ကင်စား၊ ချက်စား၊ သုပ်စား၊ ကြော်စား စသည်ဖြင့် အမျိးမျိုး ချက်စားလို့ ရနိုင်ပါသည်။ အင်ဥတွင် မြောက်များစွာသော အဟာရဓါတ်များပါဝင်သောကြောင့် ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။ အင်ဥစားသုံးခြင်းအားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဗီတာမင်ဘီ၊ ဗီတာမင်ဒီ၊ ကော့ပါး၊ ပိုတက်ဆီယမ်တို့ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး အသားဓါတ်၊ အမျှင်ဓါတ်၊ သံဓါတ်နှင့် ပိရိုတိန်းဓါတ်များ ပါဝင်သောကြောင့် အူမကြီးလှုပ်ရှားမှုကို ကောင်းမွန်စေကာ ဝမ်းချုပ်ခြင်းမှလည်း ကာကွယ်ပေးကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။ ဆီးချိုရောဂါနှင့် ကင်ဆာရောဂါများကို ကာကွယ်ပေးပြီး ဘက်တီးရီးယားပိုးများ၏ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကို ရပ်တန့်စေကာ ကင်ဆာရောဂါနှင့် ဆီးချိုရောဂါများမှ ကာကွယ်နိုင်သည့် အင်တီအောက်စီးဒင့်များ ပါဝင်သည့်အပြင် ရောင်းရမ်းမှုကို လျော့ကျစေပြီး အသည်း၊ အဆုတ်၊ ရင်သားအကျိတ်ဖွံ့ဖြိုးလာမှုကိုလည်း တားဆည်းပေးနိုင်သည်ဟုလည်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

         အင်ဥသည် မြောက်များစွာသော မှိုအမျိုးအစားများထဲတွင် မှိုအမျိုးအစားအဖြစ်  ပါဝင်သော မြေအောင်းမှို ( Black Truffle ) ဖြစ်သည့်အတွက် ကျန်းမာရေးအကျိုးပြုသော ယူရစ်အက်ဆစ်ဓါတ် ပါဝင်သောကြောင့် လေးဘက်နာရောဂါများ၊ ဂေါက်ရောဂါဝေဒနာရှင်များအနေဖြင့် သတိပြု၍ စားသုံးသင့်သော မှိုတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ အစာအဆိပ်သင့်တတ်သူများ၊ သွေးတိုးနှလုံးရောဂါနှင့် ခါးနာခါးကိုက်တတ်သူများအနေဖြင့် ရှောင်ကြဉ်စားသုံးသင့်ပါကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

            ယခုအခါ အင်ဥများကို ရာသီမရွေးစားသုံးနိုင်ရန်အတွက် အင်ဥဆီသွပ်ဗူးများ ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်းချနေသည်ကိုတွေ့ရှိရသည့်အပြင် အချို့မှာ အင်ဥကိုပြုတ်၍ ပါးပါးလှီးကာ နေခြောက်လှမ်း၍ စားသုံးသူများလည်း ရှိပါသောကြောင့် အင်ဥများသည် လူကြိုက်များသော ရာသီစာတစ်မျိုးအဖြစ် အရသာရှိသော အစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်ပါကြောင်း လေ့လာတင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

           စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မုံရွာခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးမှ ခရိုင်ဦးစီးမှူးနှင့်ဝန်ထမ်းများသည် မေလ ၁၉  ရက်နေ့ နေ့လည် (၁၄:၀၀) နာရီအချိန်တွင် မုံရွာမြို့၊ ဆူးလေကုန်းရပ်ကွက်ရှိ “တင်ဝင်း” ဆီရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်နှင့်တွေ့ဆုံ၍ ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသည့် စားသုံးဆီများ အရည်အသွေး ပြည့်မီရေး ပြည်သူများကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသည့် စားသုံးဆီများကို သုံးစွဲနိုင်ရေး ဈေးကွက်အတွင်းဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်သည့် ဈေးနှုန်းများဖြင့်ဝယ်ယူသုံးစွဲနိုင်ရေးတို့အတွက် ပြည်ပမှစားသုံးဆီတင်သွင်းခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်းများကို ထိန်းကျောင်းကြပ်မတ် ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသည့်လုပ်ငန်းစဉ်များကို စနစ်တကျဆောင်ရွက်ရန်အတွက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် သိရှိလိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်စေရန်အတွက် အသိပညာပေးဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

            ထိုသို့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် စားအုန်းဆီများဖြန့်ဖြူးသယ်ဆောင်ရာတွင် မေလ၁၅ရက်နေ့မှ စ၍ ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းရှိ Shore Tank များမှ ဆီထုတ်ယူရာ၌ အဝါရောင် Food Grade Clean Drum များဖြင့်လည်းကောင်း၊ Food Grade Bowser Truck ဖြင့်လည်းကောင်း စတင်အသုံးပြုရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်အတွင်းဖြန့်ဖြူးရာ၌ ဓာတုဗေဒဆေးပစ္စည်းများ ထည့်သွင်းအသုံးပြုထားသည့် Drumများ တွင် စားအုန်းဆီများ ထည့်သွင်းသုံးစွဲခြင်း မပြုရန် ၊ ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ဖြန့်ဖြူးရာတွင် Food Grade (New Drum/Clean Drum/Jerry Can/Consumer Pack)များ အသုံးပြုရန်၊ စားသုံးဆီတင်သွင်း၊ သိုလှောင်၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီထံမှ ခွင့်ပြုချက်ရရှိပြီး သက်ဆိုင်ရာကုမ္ပဏီ၏ Cap Seal များဖြင့် ချိတ်ပိတ်၍ ကုန်အမှတ်တံဆိပ် Logo များကပ်နှိပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ဆွေးနွေး ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

          ထို့နောက် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ညွှန်ကြားချက်အမှတ် ၁/ ၂၀၂၁ သည် လာမည့်ဇွန်လ(၁၉)ရက်တွင် (၆)လပြည့်မြောက်တော့မည်ဖြစ်၍ သက်ဆိုင်ရာစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်းဖြန့်ဖြူးရောင်းချသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ (Vegetable Oil, Cooking Oil)အမျိုးအစားနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဖော်ပြရာတွင် လိုက်နာရမည့် အချက်များအကြောင်း အသိပညာပေးဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

            စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်များဖြစ်သော ဇလွန်မြို့နယ်နှင့် မြန်အောင်မြို့နယ်တွင် (၂.၅.၂၀၂၂) နေ့ကလည်းကောင်း၊  ကြံခင်းမြို့နယ်တွင် (၃.၅.၂၀၂၂) နေ့က လည်းကောင်း၊ လေးမျက်နှာမြို့နယ်တွင် (၄.၅.၂၀၂၂) နေ့ကလည်းကောင်း၊ အင်္ဂပူမြို့နယ် တွင် (၅.၅.၂၀၂၂) နေ့ကလည်းကောင်း၊ ဟင်္သာတမြို့နယ်တွင် (၆.၅.၂၀၂၂) နေ့ကလည်းကောင်း၊  ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်းချနေသော စက်ဆီ၊ ချောဆီများတွင် တရားမဝင် အတုအပ စက်ဆီ၊ ချောဆီများရောင်းချနေခြင်းရှိမရှိကို စားသုံသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မြို့နယ်တာဝန်ခံများက မြိုံ့နယ် စည်ပင်မှ တာဝန်ရှိသူများနှင့်အတူ ကွင်းဆင်းစိစစ်ခဲ့ကြပါသည်။

          ထိုသိုကွင်းဆင်းစစ်ဆေးရာတွင် ဇလွန်မြို့ပေါ်ရှိ ဆိုင်ကယ်အပိုပစ္စည်းအရောင်းဆိုင်(၃)ဆိုင်၊ မြန်အောင် မြို့ပေါ်ရှိ စက်ပစ္စည်းအရောင်းဆိုင် (၂)ဆိုင်၊ကြံခင်းမြို့နယ်၊ ရွာသစ်ရပ်ကွက် ရှိ စက်သုံးဆီ အရောင်း ဆိုင် (  ၁  ) ဆိုင်၊ လေးမျက်နှာမြို့နယ်ရှိ စက်ပစ္စည်းအရောင်းဆိုင် (၂) ဆိုင်၊ အင်္ဂပူမြို့ပေါ်ရှိ ဆိုင်ကယ် အပိုပစ္စည်းအရောင်းဆိုင် (၅)ဆိုင်၊ ဟင်္သာတမြို့ပေါ်ရှိ စက်ပစ္စည်းအရောင်း (၂) ဆိုင်တို့အား စီစစ်ခဲ့ပြီး၊ ဆိုင်ရှင်များအား အရည်အသွေးမှန်သည့် စက်ဆီချောဆီများရောင်းချရေး၊ အတုအပ စက်ဆီ၊ချောဆီများ မရောင်းချရေး၊ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေ အခန်း(၁၀)ပါ  စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်၏ တာဝန်များ၊ အခန်း (၁၁)ပါ ကုန်စည်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အာမခံချက်ပေးခြင်း၊  အခန်း (၁၇)ပါ ကုန်စည်(သို့) ဝန်ဆောင်မှုအပေါ် တာဝန်ရှိမှုများအား အသိပေးဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

          ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ဓနုဖြူမြို့နယ်ဦးစီးမှူး ဦးဝင်းမင်းစိုးနှင့် ဝန်ထမ်းများသည် (၁၉.၅.၂၀၂၂) ရက်နေ့တွင် တိုင်းရင်းဆေးပညာဦးစီးဌာနှင့် ပူးပေါင်း၍ ဓနုဖြူ မြို့ပေါ်ရှိ ဆေးနှင့်ဆေးပစ္စည်းအရောင်းဆိုင်များတွင် တားမြစ်တိုင်းရင်းဆေးများ ရောင်းချမှု ရှိ/ မရှိ ကွင်းဆင်း စစ်ဆေးခဲ့ကြပါသည်။

            အဆိုပါ ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးမှုတွင် တိုင်းရင်းဆေးပညာဦးစီးဌာနမှ ဈေးကွက်အတွင်း မရောင်းချသင့်သော ထိုင်းဆေးဝါးများဖြစ်သည့် ရသေ့တိုင်းရင်းဆေး၊ အာရှရွှေကြယ်နှင့် ဆေးမျိုးစုံတို့ကို ရောင်းချခြင်း ရှိ/ မရှိစစ်ဆေးဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ မြို့နယ်တာဝန်ခံ ဦးဝင်းမင်းစိုးက ဈေးကွက်အတွင်း ရှိ ဆေးများတွင် ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသား ပြည်စုံမှုမရှိပါက မရောင်းချသင့်ကြောင်းကို အကျယ်တဝင့် အသိပညာပေး စစ်ဆေးဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

         ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မအူပင်ခရိုင်၊ ညောင်တုန်းမြို့နယ်ဦးစီးမှူးရုံးမှ မြို့နယ်ဦးစီးမှူး ဦးအောင်လွင်နှင့် ဝန်ထမ်းများသည် (၁၉.၅.၂၀၂၂) ရက်နေ့ နံနက် (၁၀:၀၀) မှ (၁၁:၃၀) နာရီအချိန်ထိ ဌာနဆိုင်ရာများနှင့် ပူးပေါင်း၍ ညောင်တုန်းမြို့နယ် ဆားမလောက်ကျေးရွာတွင် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးအသိပညာပေး ဟောပြောပွဲကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါသည်။။

          အဆိုပါ ဟောပြောပွဲတွင် ဌာနဆိုင်ရာ မိတ်ဖက်ဌာနများဖြစ်သော ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန၊ ပြန်ကြားရေးနှင့် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးဦးစီးဌာနတို့ပါဝင်ပြီး အသိပညာပေး ဟောပြောမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါသည်။

         ဟောပြောပွဲတွင် ညောင်တုန်းမြို့နယ်ဦးစီးမှူးမှ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၏ စားသုံးသူကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေများအကြောင်း၊ စားသုံးသူအခွင့်အရေးနှင့် စားသုံးသူလိုက်နာရမည့် တာဝန်များအကြောင်း၊  ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားနှင့် စပ်လျဉ်းလေ့လာမှတ်သားရမည့် အချက်များ ကုန်စည်၏ အမျိုးအမည်၊ အရွယ်အစား၊ အရေအတွက်နှင့် အသားတင်ပမာဏ၊ ထားသိုသိမ်းဆည်းမှုအညွှန်း၊ သုံးစွဲပုံနည်းလမ်း၊ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဘေးထွက်ဆိုးကျိုး၊ ဓါတ်မတည့်ကြောင်းဖော်ပြချက်၊ ကြိုတင်သတိပေးချက်စသော အချက်အလက်များပါဝင်သည့် မြန်မာစာဖြင့်ဖော်ပြသော ကုန်စည်ကိုသာ ရွေးချယ်ဝယ်ယူစားသောက်ရန် အသိပညာပေး ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။ တက်ရောက်လာသော ပြည်သူများမှ သိရှိလိုသည်များကို မေးမြန်းကြရာ မြို့နယ်ဦးစီးမှူးမှ အကျယ်တဝင့်ရှင်းလင်း ဖြေကြားပြီး လက်ကမ်းစာစောင်များဖြန့်ဝေခဲ့ကြောင်းနှင့် ဟောပြောပွဲသို့ ပြည်သူ(၃၅) ဦး တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)