ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

        ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း)၊ ကျိုင်းတုံမြို့တွင် ဗမာ၊ ရှမ်း၊ လားဟူ၊ အာခါလူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်ပြီး ဗမာလူမျိုးများသည် အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ဝန်ထမ်းများနှင့် လာရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေထိုင်သူများဖြစ်ကာ ရှမ်း၊ လားဟူ၊ အာခါလူမျိုးများနှင့် အခြားလူမျိုးစုအနည်းငယ်မှာ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများဖြစ်ကြပါသည်။ အဓိကအစားအစာ စားသုံးမှုအနေဖြင့် ကျိုင်းတုံမြို့ရှိ ဒေသခံအနည်းငယ်နှင့်ဗမာလူမျိုးအများစုသည် ပြည်မမှတင်ပို့ ရောင်းချသော ပေါ်ဆန်းမွှေး၊ မနောသုခ၊ ဇီယာဆန်များကို အများဆုံး စားသုံးကြပြီး ရှမ်း၊ လားဟူ၊ အာခါနှင့် ဒေသခံလူမျိုးအများစုသည် ကောက်ညှင်း၊ မှော်ဘီ(၃)၊ ရွှေရင်အေးစပါးမျိုးနှင့် ခေါက်ဆွဲနှင့်မုန့်အမျိုးမျိုးပြုလုပ်ရန် ဒေသခေါ်(ခေါက်ကျောက်နွဲ့စပါး)များကိုသာ အများဆုံးစားသုံး ကြပါသည်။

          စိုက်ပျိုးရေးအနေဖြင့်လည်း ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများသည် ဆန်စပါးကိုသာ အဓိကထား စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ယခုရာသီသည် နွေစပါးစိုက်ပျိုးသည့်ရာသီဖြစ်သည့်အတွက် နွေစပါးစိုက်ပျိုး သည့်တောင်သူတစ်ဦးနှင့်တွေ့ဆုံကာ စပါးစိုက်ပျိုးမှုအခြေအနေများအား ကွင်းဆင်းလေ့လာ မေးမြန်းခဲ့ပါသည်။ နွေစပါးကို နှစ်စဉ် ဒီဇင်ဘာလတွင်စတင်ပျိုးကြဲပြီး၊ ပျိုးသက်တမ်း ရက်(၃၀ မှ ၄၀) ရက်တွင် ပျိုးနုတ်၍ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးကာ ဧပြီ၊ မေလများတွင် ရိတ်သိမ်းကြပါသည်။ စပါးစိုက်ပြီး (၁၀) ရက်ခန့်နှင့် (၄၅) ရက်ခန့်တွင် မြေဩဇာနှစ်ကြိမ်ကျွေးရပါသည်။

          ကျိုင်းတုံမြို့နယ်တွင် နွေစပါးအဖြစ် ရွှေရင်အေးစပါးမျိုးကို ဆည်ရေသောက်အဖြစ် စိုက်ပျိုးကာ နမ့်ခင်ချောင်း(ခေါ်) ကျိုင်းဖောင်းချောင်းမှရေကို လက်ယက်ဆည်၊ မြောင်းများပြုလုပ်ရေသွင်း စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ နွေစပါးတစ် ဧကလျှင် (၇၅) တင်းခန့်ထွက်ရှိကာ တစ်ဧကကုန်ကျစရိတ်အဖြစ် ကျပ် (၄) သိန်းခွဲခန့်ရှိပြီး ပြန်လည်ရရှိငွေ ကျပ် (၆) သိန်းခန့်သာရရှိ၍ အကျိုးအမြတ် နည်းပါးပါသည်။ ယခုနှစ်စပါးတစ်တင်းလျှင် (၈၀၀၀) ကျပ်ဈေးရရှိပါသည်။ ယခင်နှစ်ကနွေစပါး စိုက်ပျိုးမှုအဖြစ် ဧက (၆၂၅၀) စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိကာလတွင် မြေဩဇာဈေးကြီးခြင်း၊ လုပ်သားခဈေးများခြင်းတို့ကြောင့် ယခင်နှစ်စိုက်ဧကထက်လျှော့နည်းနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ကျိုင်းတုံမြို့နယ်တွင် ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် စပါးစိုက်ဧကပေါင်း (၅၃၈၀၅) ဧက စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး စပါးတင်း (၄၅၃၇၈၇၉) တင်း ထွက်ရှိပါသည်။ ထို့အတူ ၂၀၂၀-၂၀၂၁  ခုနှစ်တွင်    စိုက်ဧက(၅၄၁၇၃) ဧက ရှိပြီး စပါးတင်း (၄၅၇၃၃၀၆) တင်းထွက်ရှိပါသည်။  မြို့နယ်လူဦးရေသည် ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် တစ်သိန်းကိုးသောင်းကျော်ခန့် ရှိသည်ဟုသိရှိရပြီး လူတစ်ဦးစားသုံးမှုသည် တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှ (၁၂) တင်းခန့်ဖြင့်စားသုံးလျှင် စပါးတင်း (၂၂၈၀၀၀၀) ခန့် ကုန်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် နှစ်စဉ်စပါးထွက်ရှိမှုသည် မြို့နယ်ရှိလူဦးရေစားသုံးမှုထက် ပိုလျှံလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          DOCA(ရှမ်း)

               ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အနောက်) ၊သာယာဝတီခရိုင်၊ ဇီးကုန်းမြို့နယ်တွင် တိုင်းရင်းဆေးကုန်ကြမ်းဖြစ်သော မာလာဥများအရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ဒေသခံကုန်သည်များထံသို့ ဇီးကုန်းမြို့နယ် အရှေ့ဘက် တောင်ခြေတဝိုက်နှင့် မြို့နယ်ဆက်စပ်ဒေသများမှ လာရောက်ရောင်းချနေကြောင်း ၊  တစ်နေ့လျှင် ပိဿာချိန် ၆၀၀မှ ၂၀၀၀ခန့်ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိရာ အောက်တိုဘာလမှ ဇန်နဝါရီလအထိ လှိုင်လှိုင်ရရှိနေပြီး ဇီးကုန်းမြို့နယ်အရှေ့ဘက် ကြိုးဝိုင်းတောနှင့် တောင်ခြေအင်းတိုင်း တောများမှ အများဆုံးထွက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ထွက်ရှိရာဒေသမှ ဒေသခံကုန်သည်ထံအရောက် အနီးအဝေးအလိုက် တစ်ပိဿာလျှင် ၅၀၀-၆၀၀-၈၀၀ ကျပ်အထိ ‌ဈေးပေးဝယ်ယူနေကြောင်း သိရှိရပြီး ဒေသမှထွက်ရှိသော မာလာဥများသည် မြေစေးဥများဖြစ်၍ မာလာဉတွင် မြေစေးဥနှင့် ဘဲဥဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည့်အတွက် အခြားဒေသများမှ ဘဲဥများထွက်ရှိကြောင်းကို လုပ်ငန်းဦးဆောင်နေသူ လုပ်သားတစ်ဦးထံမှ သိရှိရသည်။ မာလာဥများအား ပရဆေးကုန်ကြမ်းရရှိစေရန် အရင်ပြုတ်ရပြီး  ခြောက်သွေ့ရန် ငါးရက်ခန့် နေလှန်းရပါသည်။ အခြောက်လှန်းရာတွင် ပြုတ်ပြီးမာလာဥ များအား မိုးမကုန်မီကာလနှင့် ဆောင်းနှင်းများ ကျသောအခါများတွင် ရုတ်သိမ်းဖုံးအုပ်ရန်မလိုပဲ နေရောင်ခြည်အရှိန်ဖြင့် ခြောက်သွေ့အောင် လှန်းထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။ မာလာဥအစို ၊မြေစေးဥ လေးပိဿာ လှန်းလျှင် အခြောက်တစ်ပိဿာတင်၍ ဘဲဥခြောက်ပိဿာလှန်းလျှင် အခြောက်တစ်ပိဿာတင်ရှိပါသည်။ ယခုကာလရောင်းဈေးမှာ တစ်ပိဿာလျှင် ၄၀၀၀ ကျပ်ဈေးနှင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေ၍ ဈေးနှုန်းအတက်အကျရှိပြီး ပြည်မြို့နှင့် မန္တလေးမြို့များသို့ တင်ပို့နေကြောင်း သိရှိရသည်။

           ဈေးကွက်သို့ အရောက်မာလာဥကုန်ကြမ်း ရရှိရန် လုပ်သားလေးဦး အသုံးပြုရပြီး တစ်နေ့လျှင် ပိဿာချိန် (၈၀၀မှ ၁၀၀၀) အစိုဥအားပြုတ်ခြင်း၊ သယ်ခြင်း၊ နေလှန်းခြင်း၊ ရွေးခြင်း၊ မွှေခြင်း၊ အခြောက်ရွေးပြာလှေ့ခြင်းများအတွက် အမျိုးသားနှစ်ဦး၊ အမျိုးသမီးနှစ်ဦးငှားရမ်းရပြီး အမျိုးသားတစ်ဦး တစ်နေ့လုပ်သားခ (၇၀၀၀) ကျပ်၊ အမျိုးသမီးတစ်ဦး တစ်နေ့လုပ်အားခ (၄၀၀၀) ပေးချေသုံးစွဲရကြောင်း၊ မာလာဥပြုတ်ရန် ထင်းမီးများအသုံးပြုရခြင်း၊ လုပ်သားခ၊ သယ်ယူစရိတ်များ နှုတ်ပြီး ဈေးကွက်အရောက် အမြတ်အစွန်းရှိသော ပြည်တွင်းဈေးကွက်ရှိ မာလာဥတိုင်းရင်းဆေး ကုန်ကြမ်းများ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

         စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးဦးစီးမှူး ၊ သာယာဝတီခရိုင်ဦးစီးမှူး၊ ဒုခရိုင် ဦးစီးမှူး ၊ သတင်းနည်းဌာနခွဲတာဝန်ခံ ၊ ပြည်တွင်းဌာနခွဲတာဝန်ခံ ၊ စားသုံးဌာနခွဲတာဝန်ခံများနှင့် အဖွဲ့သည် (၂.၂.၂၀၂၂) ရက်နေ့နံနက် (၁၁:၀၀) နာရီအချိန်တွင် လက်ပံတန်းမြို့ စိုက်ပျိုးရေးဆေးဆိုင်ပိုင်ရှင်  ဦးမြင့်နိုင်နှင့်တွေ့ဆုံ၍ တောင်သူများ ဓာတ်မြေသြဇာ၊ ရွက်ဖျန်းဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေး ဝယ်ယူသုံးစွဲမှု အခြေအနေများအား သွားရောက်တွေ့ဆုံ၍ ဆိုင်ရှင်အား ဓာတ်မြေသြဇာစျေးနှုန်းအခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခဲ့ရာ ယခင်နှစ် ပုလဲမြေဆီ တစ်အိတ်လျှင် (၂၆၀၀၀/၂၇၀၀၀) ကျပ်ပေါက်ဈေးသာရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ပုလဲမြေဆီ တစ်အိတ်လျှင် (၈၈၀၀၀/၉၀၀၀၀) ကျပ်ပေါက်ဈေးရှိ၍ ယခင်နှစ်ထက် သုံးဆလေးဆနီးပါး မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း၊ တောင်သူများ၏ ငွေကြေးလည်ပတ်မှုနှင့် သီးနှံပေါ်အခြေခံ၍ သွင်းအားစုများအား သုံးစွဲလျက်ရှိကြောင်း ၊ လက်ပံတန်းမြို့ပေါ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးဆေးဆိုင် (၃၀) ခန့် ရောင်းချနေပြီး ကျေးရွာများတွင်လည်း းဆေးဆိုင်လက်ခွဲများ ရောင်းချနေကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

            မန္တလေးတိုင်း‌ဒေသကြီး၊ မိတ္ထီလာခရိုင်၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မိတ္ထီလာခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးမှ ဝန်ထမ်း များသည်ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်မိတ္ထီလာ မြို့တောမကျေးရွာတွင် အောင်မြင်ဖြစ် ထွန်းနေသော “Hibird” နွားမွေးမြူရေးနှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းပိုင်ရှင် ဦးခင်မောင်ဝင်းနှင့် သွားရောက်တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခဲ့ပါသည်။

            “Hibird” နွားမွေးမြူရေးနှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းတွင် အမေရိကန်၊ နယူးဇီလန်မှ နွားအမျိုးအစားများဖြစ်သော ဖရစ်ရှန်၊ ဂျာစီနွားများ မွေးမြူထားကြောင်း၊ နွားအကောင်‌ရေပေါင်း (၂၄၀) ကောင် မွေးမြူထားပြီး နွားစာအတွက် (ဂျပန်မြက်) နေဗီယာမြက်များ ကိုယ်တိုင်စိုက်ပျိုးမွေးမြူထားကြောင်း၊ (ဂျပန်မြက်) နေဗီ ယာမြက် ဧက (၃၀) ကျော် စိုက်ပျိုးထားရှိကြောင်း သိရပါသည်။ အခြားဖြည့်စွက်နွားစာများအဖြစ် ပြောင်းဖူးစေ့၊ ဝါကြိတ်ဖက်တို့ကိုလည်း ကျွေးကြောင်းသိရှိရပါသည်။

            ဦးခင်မောင်ဝင်းတွင် (ဖရစ်ရှန်၊ဂျာစီ)နွားအကောင်(၂၄၀) ကျော်မွေးမြူထားပြီး မွေးမြူထားသော နွားများမှာ နွားမများသာဖြစ်၍ တစ်လလျှင် နွားသားပေါက် (၆) ကောင် ရရှိကြောင်း နွားသားပေါက်များမှာ (၆) လ (၇) လသား တစ်ကောင်လျှင် (၆) သိန်းနှုန်းရရှိကြောင်း၊ နွားမများကို သားစပ်ရာတွင် ဖန်ပြွန်ဖြင့်သားစပ်ကြောင်း၊ နွားမအကောင်ရေ (၂၄၀)တွင် (၁၂၀)မှာ နို့ညှစ်၍ရပြီး ကျန် (၁၂၀) မှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်း၊ နယူးဇီလန်မှ မှာယူတင်သွင်းသောစက်များဖြင့်သာ နို့ညှစ်ကြောင်း၊ တစ်ခါညှစ်လျှင် (၁၂) ကောင်ညစ်နိုင်ပြီး နွားအကောင် (၁၂၀) ကို တစ်နာရီကျော်ကြာကြောင်း၊ နွားမ တစ်ကောင်လျှင် ပျမ်းမျှ (၇) ပိဿာ နို့ထွက်ရှိကြောင်းနှင့် နေ့စဉ်နို့ပိဿာ (၈၅၀) ကျော်ထွက် ရှိကြောင်း ၊ ထွက်ရှိလာသော နွားနို့များဖြင့် ဝင်းဝင်းအမည်ရှိ နို့ချက်လုပ်ငန်း၊ Ta Ma အမည်ရှိ ဒိန်ချဉ်လုပ်ငန်းတို့ကို တွဲဖက်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

            “Hibird” နို့စားနွားမွေးမြူရေးခြံမှ ထွက်ရှိသော နွားနို့များကို နို့ချက်လုပ်ငန်း၊ မခမ်း၊ထောပတ် ဒိန်ချဉ် လုပ်ငန်းနှင့် နို့စိမ်းရောင်းချခြင်းတို့အတွက်အသုံးပြုကြောင်းသိရှိရပါသည်။ စျေးကွက်တင်ပို့မှုအနေဖြင့် ကုန်ချော များဖြစ်သော ဝင်းဝင်းနို့ဆီအား ရန်ကုန်၊ တောင်ကြီး၊ နေပြည်တော်မြို့များသို့လည်းကောင်း၊ Ta Ma ဒိန်ချဉ်အား နီးစပ်ရာမြို့များသို့လည်းကောင်း၊ နို့စိမ်းအား မြို့ပေါ်ရှိဆိုင်များသို့လည်းကောင်း တင်ပို့ရောင်းချကြောင်း သိရှိရပါသည်။ စျေးနှုန်းအနေဖြင့် နို့ဆီ (၁၄) ပိဿာ ၁ ပုံးလျှင် (၄၂၅၀၀) ကျပ်နှုန်း၊ ဒိန်ချဉ်တစ်ဘူးလျှင် (၄၀၀) ကျပ်၊ နို့စိမ်း ၁ ပိဿာလျှင် (၁၅၀၀) ကျပ်နှုန်းဖြင့်လည်းကောင်း လက်လီ/ လက်ကားရောင်းချပေးကြောင်း သိရှိ ရပါသည်။

            “Hibird” နွားမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းပိုင်ရှင် ဦးခင်မောင်ဝင်းသည် နွားများအား ၁ လ တစ်ကြိမ် ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးခြင်း၊ နို့နှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းများအား သန့်ရှင်းလက်ဆက်အောင် နေ့စဉ်ကြီးကြပ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတော်မှချမှတ်သော မွေးမြူရေးကဏ္ဍမူဝါဒများအား လိုက်နာကျင့်သုံး၍ အကျိုးဖြစ်ထွန်းနေသော လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း လေ့လာတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

            မိတ္ထီလာမြို့သည် ရန်ကုန်-မန္တလေး၊ အဝေးပြေးကားလမ်းကြီး၊ ပုဂံ-တောင်ကြီးလမ်းနှင့် မိတ္ထီလာ-မြင်းခြံလမ်းတို့ဆုံရာ လမ်းဆုံတွင် တည်ရှိ၍အချက်အချာကျသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပါသည်။ ကုန်တင် ယာဉ်ကြီးများဖြင့် မိတ္ထီလာမြို့မှ အခြားမြို့အသီးသီးသို့ ကုန်စည်များသယ်ယူပို့ဆောင်လျက်ရှိရာ ကားခစျေးနှုန်းများမှာ ကုန်ကျစ် ၁ ပိဿာလျှင် ၁၂ဘီးကား (အဆင်း) မိတ္ထီလာမှ ရန်ကုန်သို့ ၇၀ ကျပ်၊ မိတ္ထီလာမှ တောင်ကြီးသို့ ၅၀ ကျပ်၊ မိတ္ထီလာမှ မန္တလေးသို့ ၄၀ ကျပ်၊ ၆ ဘီးကား (အဆင်း) မိတ္ထီလာမှ ရန်ကုန်သို့ ၁၀၀ ကျပ်၊ မိတ္ထီလာမှ ပဲခူးသို့ ၈၀ ကျပ်၊ မိတ္ထီလာမှ မော်လမြိုင်သို့ ၁၀၀ ကျပ်၊ ၂၂ဘီးကား (အဆင်း) မိတ္ထီလာမှ ရန်ကုန်သို့ ၉၀ ကျပ်၊ မိတ္ထီလာမှ မြဝတီသို့ ၉၀ ကျပ်ရှိပြီး ကုန်ကျစ် ၁ ပိဿာလျင် ၁၂ဘီးကား (အတက်) ရန်ကုန်မှ မိတ္ထီလာသို့ ၄၀ ကျပ်၊ တောင်ကြီးမှ မိတ္ထီလာသို့ ၆၀ ကျပ်၊ မန္တလေးမှ မိတ္ထီလာသို့ ၆၀ ကျပ်၊ ၆ ဘီးကား (အတက်)  ရန်ကုန်မှ မိတ္ထီလာသို့ ၄၅ ကျပ်၊ ပဲခူးမှ မိတ္ထီလာသို့ ၃၀ ကျပ်၊ မော်လမြိုင်မှမိတ္ထီလာသို့ ၅၀ ကျပ်၊ ၂၂ဘီးကား (အတက်) ရန်ကုန် မှ မိတ္ထီလာသို့ ၃၀ ကျပ်၊ မြဝတီမှ မိတ္ထီလာသို့ ၉၀ ကျပ် စျေးနှုန်း ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)