မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်နှင့်အညီ နိုင်ငံတွင်းနေထိုင်ကြသော တိုင်းရင်းသားပြည်သူများအနေဖြင့် လယ်ယာမြေများတွင် သီးနှံသီးထပ်၊ သီးညှပ်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းပြုခြင်းကို အဓိကဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ် (အရှေ့ပိုင်း)၊ မိုင်းဆတ်ခရိုင်၊ မိုင်းတုံမြို့နယ်နှင့် ပုံပါကျင်မြို့နယ်ခွဲတို့တွင်လည်း မိုးရာသီကုန်ဆုံးချိန် စပါးရိတ်သိမ်းပြီးထားသော လယ်ယာမြေများပေါ်တွင် သီးနှံသီးထပ်၊ သီးညှပ်အနေဖြင့် ကြက်သွန်ဖြူ (ရှမ်းခွံနီ) ကို စိုက်ပျိုးကြပြီး နှစ်စဉ်မတ်လ၊ ဧပြီလတို့တွင် ရိတ်သိမ်းကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြသော ကြက်သွန်ဖြူမျိုး (၃)မျိုးရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ ရှမ်းခွံနီမျိုး၊ ရှမ်းခွံဖြူမျိုးနှင့် တရုတ်မျိုး (ကြူကုတ်)တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း)၊ မိုင်းတုံမြို့ နယ်နှင့် ပုံပါကျင်မြို့နယ်ခွဲတို့တွင် စိုက်ပျိုးသောကြက်သွန်နီမျိုးမှာ ရှမ်းခွံနီမျိုးဖြစ်သည်။ မိုင်းတုံမြို့ နယ်နှင့် ပုံပါကျင်မြို့နယ်ခွဲတို့သည် ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်ဖြူစိုက်ဧကပေါင်း (၁၄၅၅)ဧကရှိခဲ့ပြီး ဧပြီလ တတိယပတ်အထိ (၁၄၀၀)ဧကရိတ်သိမ်းပြီး ဖြစ်ကြောင်းသိရပါသည်။
ကြက်သွန်ဖြူ(ရှမ်းခွံနီ)ကို စပါးရိတ်သိမ်းပြီးသော လယ်မြေများတွင် မြေပြုပြင်၍ စိုက်ပျိုးကြသည်။ စပါးရိတ်သိမ်းပြီး မြေအစိုဓာတ်မပျောက်ခင် ရိုးပျက်များကို ခုတ်ဖြတ်ရပါသည်။ ထို့နောက် (၁၀)ပေခြား ရေသွင်းမြောင်းများတူးကာ ဘောင်ပြုလုပ်ပေးရသည်။ ပြုလုပ်ထားသော မြေဘောင်များကိုရေသွင်းကာ စက်ဖြင့်မြေဖွပေးပြီး ကြက်သွန်ဖြူအမွှာများကို ထိုးစိုက်ကာစိုက်ပျိုးကြသည်။ စိုက်ပျိုးပြီးသော မြေဘောင်များကို ကောက်ရိုးများဖြင့် မထူမပါးဖုံးအုပ်ပေးရသည်။
စိုက်ပျိုးထားသော ကြက်သွန်ဖြူဘောင်များကို (၇)ရက်ခြား တစ်ကြိမ်ခန့် ရေသွင်းပေးရသည်။ အပင်ပေါက်များကြီးထွားလာပါက ရွက်ဖြန်းအားဆေးကို ရေသွင်းပြီးတစ်ပတ်တစ်ကြိမ် (သို့မဟုတ်) နှစ်ပတ်တစ်ကြိမ်အပင်၏ လိုအပ်ချက်အလိုက် ဖြန်းပေးရပါသည်။ ကြက်သွန်ဖြူ (ရှမ်းခွံနီ)တစ်ဧက၏ စိုက်ပျိုးကုန်ကျစရိတ်မှာ (၁၈)သိန်းခန့်ရှိပြီး အထွက်နှုန်းမှာတစ်ဧက (၁.၇၁၆)တန်ခန့် ထွက်ရှိသည်ဟု မိုင်းတုံမြို့နယ် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ သိရှိရပါသည်။
ယခုနှစ် တာချီလိတ်ကြက်သွန်ဖြူအဝယ်ဒိုင်များသည် ကြက်သွန်ဖြူ (ရှမ်းခွံနီ)အသစ် တစ်ကီလိုကို (၂၀၀၀)ကျပ်မှစတင်၍ ဈေးဖွင့်ဝယ်ယူနေပါသည်။ ယခင်နှစ်က ကြက်သွန်ဖြူ (ရှမ်းခွံနီ)အသစ် စပေါ်ချိန်တွင်တစ်ကီလို (၁၉၀၀)ကျပ်ဈေးရရှိပြီး နောက်ပိုင်းကာလများတွင် တစ်ကီလို (၂၁၀၀)ကျပ် အထိ ဈေးပေါက်ခဲ့ကြောင်း ဟောင်လိတ်ကြက်သွန်ဖြူအဝယ်ဒိုင် (တာချီလိတ်မြို့)မှ သိရှိရပါသည်။
ယခုနှစ် ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူများသည် စိုက်ပျိုးစရိတ်နှင့်သယ်ယူစရိတ်နုတ်ပြီး တစ်ဧကအကျိုး အမြတ် (၁၄)သိန်းခန့် ရရှိနေပါသည်။
ရှမ်းပြည်နယ် (အရှေ့ပိုင်း)ဒေသထွက် ကြက်သွန်ဖြူများကို ဒေသတွင်း စားသုံးရန်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် အဓိကထားစိုက်ပျိုးကြသည်။ တာချီလိတ်အဝယ်ဒိုင်များမှ ဝယ်ယူထားသော ကြက်သွန်ဖြူများကို ပြန်လည်သန့်စင်ပြီးမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့တင်ပို့ကြသည်။ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တာချီလိတ် (မယ်ယန်း)ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ တင်ပို့သော ကြက်သွန်ဖြူတန်ချိန် (၅၈၈၂)တန်တင်ပို့ခဲ့ပြီး တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ (၅.၁၈၁)သန်းရှိခဲ့သည်ဟု ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနမှ သိရှိရပါသည်။
ထိုကြောင့် ကြက်သွန်ဖြူစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့် တောင်သူများအနေနှင့် ဝင်ငွေရရှိကာ အဆင်ပြေနေပြီး နိုင်ငံတော်အနေနှင့်လည်း နိုင်ငံခြားငွေတဖက်တလမ်းမှရရှိနေပါသည်။ သို့ဖြင့်ပါ၍ ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း)၊ မိုင်းတုံမြို့နယ်နှင့် ပုံပါကျင်မြို့နယ်ခွဲဒေသရှိ ကြက်သွန်ဖြူစိုက်တောင်သူများသည် ယခုနှစ်ကြက်သွန်ဖြူ (ရှမ်းခွံနီ)စပေါ်ချိန်တွင် ဈေးကောင်းရရှိကာ အကျိုးအမြတ်များရရှိ နေပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။
DOCA(ရှမ်း)