ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

လတ်တလောကာလတွင် အိန္ဒိယ၏ ဆန်တင်ပို့မှုတားမြစ်ခဲ့မှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက် တွင် ဆန်များသိုလှောင်စုဆောင်းခြင်းနှင့် အထိတ်တလန့်ဝယ်ယူခြင်းများနှင့်အတူ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ၏ ဆန်တင်ပို့မှုကို တိုးမြင့်လာစေသည့် သိသာထင်ရှားသော အခွင့်အလမ်းတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့တတိယအကြီးဆုံး ဆန်တင်ပို့သည့်နိုင်ငံဖြစ်သည့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ဈေးကွက် များကမောက်ကမဖြစ်နေမှုကြောင့် အမျိုးသားတံဆိပ်အမှတ်အသား တည်ဆောက်ခြင်းမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံ၏ဂုဏ်သိက္ခာကို တိုးမြင့်စေရန် မည်ကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်ရမည်ဟူသောအချက်မှာ အရေးကြီး သောအချက်ဖြစ်ပါသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ အထွေထွေအကောက်ခွန်ဌာန၏ ဩဂုတ်လ ၁၅ ရက်နေ့ ကိန်းဂဏန်း အချက်အလက်များအရ ပြည်ပသို့ ဆန်တန်ချိန် ၅.၃၅၁ သန်း၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂.၈၈၃ ဘီလီယံဖိုးတင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ပထမလဝက်ကာလတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ ဆန်တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၄၅၆,၇၆၈ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၆၆ သန်းရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဖော်ပြပါကာလတွင် ပျှမ်းမျှ ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ တစ်တန်လျှင် ၅၈၂ ဒေါ်လာဖြစ်ခဲ့ပြီး ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ပထမ (၇) လအတွင်း ပျှမ်းမျှ ဈေးနှုန်းထက် တစ်တန်လျှင် ၄၈ ဒေါ်လာပိုမိုတိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

စင်ကာပူနိုင်ငံ ဆန်ဈေးကွက် သတင်းအချက်အလက်ဆန်းစစ်သည့် ကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် SSResource Media Pte.Ltd အား ပူးတွဲတည်ထောင်သူ Phan Mai Hương က ဩဂုတ်လတွင်  ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်  ဆန်ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်မှုများ၏  အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ  ကြားခံအဆင့်များ ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအပြင် ထိုင်းနှင့်အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့ရှိ တင်ပို့သူအများစုမှာ ဆန် ဈေးနှုန်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်မှုများကြောင့် ယခင်ဈေးအနိမ့်ဖြင့် ချုပ်ဆိုခဲ့သည့်အရောင်းစာချုပ်များ အတွက် ဈေးအမြင့်ပေးဝယ်ယူရသည့် အခက်အခဲများကြုံတွေ့ရလျက်ရှိကြောင်း၊ လတ်တလော ကာလများတွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ စတင်ကျဆင်းလျက်ရှိပြီး ထိုင်းဆန်မှာ တစ်တန်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆၂ဝ နှင့် ဗီယက်နမ်ဆန်မှာ တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၃ဝ ရှိကြောင်းနှင့် ဆန် ဝယ်ယူမှု ပမာဏမှာ အနည်းငယ်သာရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အိန္ဒိယအစိုးရက စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးလမ်းကြောင်းကို ဖွင့်ပေးထားသောကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှု ကို တားမြစ်ထားသော်လည်း ဆန်ပြတ်လပ်မှုမရှိကြောင်း၊ လက်ရှိကာလတွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများကို ခန့်မှန်းရန် ခက်ခဲလျက်ရှိပြီး ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုအခြေအနေ၊ ဆန်စပါး ရိတ်သိမ်းမှုအ‌ပေါ် အကျိုးသက်‌ရောက်မှုနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဆန်ပိတ်ပင်မှုလမ်းဖွင့်ပေးမည့် ကာလ တို့အပေါ် တည်မှီနေသောကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၀၀ ထက်မနည်းသည့် ဆန် စျေးနှုန်းတစ်ခုကို သတ်မှတ်ပေးခဲ့ပြီး ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်အတွင်း အဆိုပါဈေးနှုန်းကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင် မည်ဖြစ်ပါသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ဆန်ထုတ်လုပ်မှုမှာ အသေးစားထုတ်လုပ်မှုများသာဖြစ်ပြီး တစ်စုတစ်စည်းတည်းမရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဆန်တင်ပို့ရန်နှင့် ဆန်အရည်အသွေးထိန်းချုပ် ဆောင်ရွက် ရန် အခက်အခဲဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ဗီယက်နမ်စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှုဝန်ကြီးဌာနဝန်ကြီး Nguyen Hong Dien က ဗီယက်နမ် နိုင်ငံအနေဖြင့် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍကို ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ရန် စပါးအထွက်နှုန်း ကောင်းမွန်၍ ဆန်အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေရေးတို့အတွက် ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေပြီး အမျိုးသားတံဆိပ် အမှတ်အသားကို တည်ဆောက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ တံဆိပ်အမှတ်အသားနှင့်ယှဉ်ပြိုင်မှုမဟာဗျူဟာအဖွဲ့အစည်း၏ ညွှန်ကြား ရေးမှူးဖြစ်သူ Vo Tri Thanh က ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် အရေးပါသောဆန်တင်ပို့သည့်နိုင်ငံဖြစ် သဖြင့် အမျိုးသားတံဆိပ်အမှတ်အသားတည်ဆောက်ရန် အခွင့်အလမ်းကို ရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Source: Vietnam News, September 05, 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Nirmala Sitharaman က ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့်  Global Fintech Fest 2023 တွင် လတ်တလောကာလ၌ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဝင်ငွေခွန်ကြေညာသည့်စနစ် (Income Tax Return) ကို စတင်ကျင့်သုံးခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံအတွင်း တရားဝင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ သိသာစွာတိုးတက်လာခဲ့ပြီး ဆီထွက်သီးနှံများ၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် ပဲပုပ်စေ့များအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိလာမည်ဖြစ်သဖြင့် ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုကို စီမံကွပ်ကဲသွားရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ဝန်ကြီးက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှုကို လျှော့ချသွားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် ကွာဟမှုများရှိနေကြသော်လည်း နည်းပညာသည် လူတိုင်းအသုံးပြုနိုင်သည့်အရာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုသည် ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၆ တွင် တန်ချိန် ၅၈ သိန်းရှိရာမှ ၂ဝ၂၂-၂ဝ၂၃ ၌ တန်ချိန် ၂၄.၉၆ သိန်းသို့ လျော့နည်းကျဆင်းခဲ့ပါသည်။ ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၆ တွင် ပဲမျိုးစုံ ထုတ် လုပ်မှုတန်ချိန် ၁၆၃.၂ဝ သိန်းရှိရာမှ ၂ဝ၂၂-၂ဝ၂၃ ၌ တန်ချိန် ၂၇၅.ဝ၄ သိန်းသို့ လည်းကောင်း၊ ဆီ ထွက်သီးနှံထုတ်လုပ်မှုမှာ ကာလတူကာလတွင် တန်ချိန် ၂၅၂.၅ဝ သိန်းမှ တန်ချိန် ၄ဝ၉.၉၇ သိန်း သို့လည်းကောင်း တိုးတက်ခဲ့ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် လယ်သမားများဖူလုံမှု ဝန်ကြီးဌာနက ဇူလိုင် လအတွင်း ဆီထွက်သီးနှံထုတ်လုပ်မှုမှာ ပြည်တွင်း ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ ဝယ်လိုအားကို လုံလောက်စွာဖြည့်ဆည်းနိုင်မှု မရှိခဲ့သော်လည်း ပဲမျိုးစုံ ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်လာသည့်အတွက် ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု၏ ၉ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို လျော့နည်း တင်သွင်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဆီထွက်သီးနှံများနှင့် ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်စေရန် အိန္ဒိယအစိုးရသည် အမျိုးသား စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုစီမံချက်ကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါစီမံချက်အရ ပြည်နယ်အစိုးရများသည် လယ်သမားများအား ထွက်နှုန်းမြင့်မျိုးစေ့ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးမှုလုပ်ငန်းများကို အစုအဖွဲ့ဖြင့် သရုပ်ပြသခြင်း၊ ခေတ်မီလယ်ယာသုံးစက်ပစ္စည်းများ၊ အရည်အသွေးကောင်းမွန်သော ရေအသုံးချစက်ပစ္စည်းကိရိယာများကို ထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် မြေဆီအာဟာရ ထိန်းသိမ်းမှုနှင့် သီးနှံရိတ်သိမ်းသည့် စနစ်ဆိုင်ရာ သင်တန်းများပေးအပ်ခြင်း စသည့်အကူအညီများကို ပေးအပ်လျက်ရှိပါသည်။ စီမံချက်အရ ပြည်နယ်အသီးသီးတွင် လယ်သမားများသို့ ရောင်းချလျက်ရှိသော ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ၏ ဈေးနှုန်းများအပေါ် အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရမှ ဆွဲဆောင်မှုအခွင့်အရေးများ ပေးအပ် လျက်ရှိပါသည်။ ထွက်နှုန်းမြင့် အမျိုးအစားများ၏ အသိလက်မှတ်ရမျိုးစေ့ ဖြန့်ဖြူးမှုအပေါ် ပဲမျိုးစုံ တစ်ကွင်တယ်လျှင် ရူပီး ၅ဝဝဝ နှင့် ဆီထွက်သီးနှံ (နှမ်းမှလွဲ၍) တစ်ကွင်တယ်လျှင် ရူပီး ၄ဝဝဝ ကို လည်းကောင်း၊ ဆီထွက်သီးနှံနှင့် နှမ်းသီးနှံ စပ်မျိုးများအတွက် တစ်ကွင်တယ်လျှင် ရူပီး ၈ဝဝဝ ကို လည်းကောင်း အသီးသီးပေးအပ်မှုတို့ ပါဝင်ပါသည်။ ထို့ပြင် အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရသည် လယ်သမားများအတွက် အထွက်နှုန်းမြင့်မားသော ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံမျိုးကွဲများ၏ မျိုးစေ့များကို အခမဲ့ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိပါသည်။ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် နယူးဒေလီမြို့၌ ကျင်းပပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် G-20 ထိပ်သီးညီလာခံ နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အိန္ဒိယဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးက ၎င်းညီလာခံတွင် G-20 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ငွေပေးချေမှုလုပ်ငန်းများ တိုးတက်စေရန် ကွန်ပျူတာအသုံးချ လျင်မြန်စွာ ငွေပေးချေမှုစနစ်အတွက် နိုင်ငံအလိုက်နှင့် အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်နေသောလုပ်ငန်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သတင်းအချက်အလက် ဖလှယ်သွားကြ မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Source: Good Returns, September 5, 2023.  (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ရာ၌ အဟန့်အတား ဖြစ်စေသည့် အယ်လ်နီညို၏ ရာသီဖြစ်စဉ်များသည် စားအုန်းဆီကြမ်းကို တစ်တန်လျှင် ရင်းဂစ်ငွေ ၃,၈၀၀ မှ ၄,၂၀၀ အထိ မြင့်တက်လာစေခဲ့ပါသည်။

ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အခြေခံအတိုးနှုန်းများမှာ မြင့်တက်လျက်ရှိပြီး အိမ်သုံး အသုံးစရိတ်များကြပ်တည်းလာမှုနှင့်  ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဖိအား၏ အကျိုးဆက်တို့ကြောင့်  တိုးတက်မှုအလားအလာမရှိသော ဝယ်လိုအားသည် စားအုန်းဆီ ကုန်ကြမ်းဝယ်လိုအားအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း MIDF Research သုတေသနအဖွဲ့က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါ သည်။

သုတေသနအဖွဲ့က အဓိကစားအုန်းဆီတင်သွင်းသူနိုင်ငံများတွင် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် အစပိုင်းကာလ မှ ယခုကာလအထိ the year-to-date (YTD) စားအုန်းဆီလက်ကျန်အပိတ်မှာ မြင့်မားနေဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ စားအုန်းဆီကုန်လက်ကျန်မှာ ၇၆.၆ ရာခိုင်နှုန်း (YTD)၊ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ၆၉.၈ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၏ ဒုတိယ ၆ လပတ်တွင် ဝယ်လိုအားနှေးကွေးလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်း ထားကြောင်း၊ စားအုန်းဆီကြမ်း၏ ရည်မှန်းစျေးနှုန်းအတွက် တစ်တန်လျှင် ရင်းဂစ် ၃၅၀၀ ဖြင့်  ရည်မှန်းထားပါကြောင်းနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူ Kepong Bhd (KLK) တွင် ရည်မှန်း ဈေးမှာ တစ်တန်လျှင် မလေးရှားရင်းဂစ် ၂၄.၆ဝ ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သော အရှေ့မလေးရှား စားအုန်းဆီညီလာခံ ၂၀၂၃ တွင် ဆွေးနွေးခဲ့မှုများအရ အယ်လ်နီညိုနှင့် လာနီညာတို့သည် ရောင်းလိုအား-ဝယ်လိုအားမျှခြေကို ပြောင်းလဲစေသည့်အပြင် ဈေးနှုန်းကို အဓိကပြောင်းလဲစေနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ကျွမ်းကျင်သူများအနေဖြင့် အတန်အသင့်အားကောင်းသည့်အယ်လ်နီညိုမှာ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လအတွင်း ကြုံတွေ့နိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိအစပျိုးဖြစ်ပေါ်နေသော အယ်လ်နီညိုကြောင့် ဩဂုတ်လတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ကလီမန်တန်မြို့အချို့နေရာများတွင် ခြောက်သွေ့မှု၏ အစောပိုင်းလက္ခဏာများကို တွေ့ရှိနေရပြီဖြစ် ကြောင်း၊ ၂၀၂၃- ၂၀၂၄ တွင် စားအုန်းဆီကြမ်းစျေးနှုန်းမှာ အမြင့်ဖက်တွင် ရှိနိုင်ကြောင်း သုတေသနအဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အဆိုပါညီလာခံတွင် TransGraph Consulting ကုမ္ပဏီက ဆွေးနွေးပြောကြားရာတွင်  ၂ဝ၂၄ခုနှစ်တွင် စားအုန်းဆီဈေးကွက်မှာ အသင့်အတင့်စီးပွားရေးကျဆင်းနိုင်ခြေရှိသဖြင့် စားအုန်းဆီကုန်ကြမ်းမှာ ၀ယ်လိုအား ဆက်လက်နည်းပါးနေမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: The Edge Malaysia, 06 Sep 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (Solvent Extractors' Association of India -SEA)သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီကြိတ်ခွဲစက်ရုံများအသင်း (Thai Palm Oil Crushing Mills Association)နှင့် နားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MOU)ကို လာမည့်လတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ အဆိုပါ ပူးပေါင်းမှုမှတစ်ဆင့် အိန္ဒိယမှ စားအုန်းဆီကြမ်း (CPO) တင်သွင်းသူများ၊ သန့်စင်ထုတ်လုပ်သူများနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ CPO ထုတ်လုပ်သူများ၊ တင်ပို့သူများအကြား နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းသော ကုန်သွယ်မှုအခွင့်အလမ်းများကို တိုးမြှင့်ရန်ရည်ရွယ်ကြောင်း The Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

SEA ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ BV Mehta ၏ ပြောကြားမှုအရ SEA ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Ajay Jhunjhunwala ဦးဆောင်သော စားအုန်းဆီတင်သွင်းသူများနှင့် သန့်စင်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များပါဝင် သော ကိုယ်စားလှယ်(၁၉)ဦးအဖွဲ့သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဓိက ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးရာ ဒေသဖြစ်သည့် Surat Thani မြို့ ၌ ဩဂုတ်လ ၂၃ ရက်နေ့မှ ၂၇ ရက်နေ့အထိ လေ့လာရေးခရီး ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊  Surat Thani မြို့ရှိ ထင်ရှားသော ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆီအုန်းကြိတ်ခွဲသူများ၊ သန့်စင်သူများနှင့် တင်ပို့ ရောင်းချသူများနှင့်  အကျိုးအမြတ်ရရှိစေမည့် B2B အစည်းအဝေးများကို အဆက်မပြတ် ဆောင် ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ ထုတ်လုပ်သူများနှင့် တင်ပို့သူများ၏ လုပ်ငန်းစွမ်းရည်များကို ပိုမိုနား လည်သဘောပေါက်စေခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါခရီးစဉ်တွင် အိန္ဒိယသို့ စားအုန်းဆီကြမ်း တင်သွင်းမှုအတွက် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်လျက်ရှိသည့် ခရာဘီမြို့ဆိပ်ကမ်းသို့ သွားရောက်လေ့လာခဲ့ခြင်းသည် အသိအမြင်ပိုမိုကျယ်ပြန်လာခဲ့ကြောင်းဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် နိုင်ငံရေးရေးရာ ၀န်ကြီးချုပ်ရုံး၏ ဒုတိယအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Tamasak Wicharaya၊ စားအုန်းဆီမူဝါဒချမှတ်ခြင်းဆိုင်ရာ ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် Burin Sukphisal၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး Supatra Sawaengsri အပါအဝင် ထိုင်းအစိုးရ၏ အဆင့်မြှင့်အရာရှိကြီးများနှင့် စားအုန်းဆီဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို အလေးနက်ထားဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးဖလှယ်မှုများတွင် ထိုင်းအစိုးရ၏ ဆီအုန်းအပေါ် ရေရှည်ဖွံ့ ဖြိုးတိုးတက်ခြင်းဆိုင်ရာ မူဝါဒများကိုလည်းကောင်း၊ အိန္ဒိယသို့ စားအုန်းဆီကြမ်း တိုးမြှင့်တင်ပို့ ခြင်းမှတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုကို တိုးချဲ့နိုင်မည့် အလားအလာများကို လည်းကောင်း၊ အဓိက ထားဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း၊ SEA အနေဖြင့် ၎င်း၏ တွဲဖက် Solidaridad အဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်း၍ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသတွင်းအခြေအနေများနှင့် အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်စေမည့် ရေရှည်တည်တံ့သော စားအုန်းဆီ ဆိုင်ရာ မူဘောင်တစ်ခုကို ထူထောင်ရာတွင် ထိုင်းစားအုန်းဆီကြိတ်ခွဲခြင်းဆိုင်ရာလုပ်ငန်းအဖွဲ့ကို အကူအညီပေးရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည့် အဆိုပြုချက်အပေါ် ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် အပြုသဘောဆောင်လျက် ကြိုဆိုခဲ့ကြောင်းဖြင့် Mehta က ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆီအုန်းလုပ်ငန်းများအကြား ခိုင်မာသောဆက်ဆံရေးကောင်း ရှိခြင်း၏ သက်သေအနေဖြင့်  အဆိုပါ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MOU) ကို  လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်း အခမ်းအနားကို စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် မွန်ဘိုင်းမြို့၌ ကျင်းပမည့် SEA ၏ နှစ် ၆၀ ပြည့် အခမ်းအနားတွင် ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါအခမ်းအနားသို့  ထိုင်းစားအုန်းဆီ လုပ်ငန်း နယ်ပယ်မှ ထင်ရှားသောကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း Mehta က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအနေဖြင့် နှစ်စဉ် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ မက်ထရစ်တန်ချိန်ပေါင်း ၁၄ သန်း တင်သွင်း မှုတွင် စားအုန်းဆီထုတ်ကုန်များ၏ ဝေစုမှာ များပြားစွာ ပါဝင်ကြောင်း၊ ၎င်းပမာဏအနက် မက် ထရစ်တန်ချိန် ၈ မှ ၈.၅ သန်းခန့်ကို အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့မှ တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသည် နှစ်စဉ် စားအုန်းဆီကြမ်းထွက်ရှိမှုဖြင့် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၃.၂ - ၃.၅ သန်းခန့် ရှိ၍ အိန္ဒိယသို့ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၁ သန်းခန့်တင်သွင်းခြင်းဖြင့် အိန္ဒိယဆီအုန်းဈေးကွက်တွင် အဓိက ကျသော ဆီအုန်းတင်သွင်းသူအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ တင်သွင်းမှုစုစုပေါင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမှုမှာ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်းဖြင့် သိရသည်။

Source: The Hindu Business Line, 28 Aug 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယ၊ Nashik ခရိုင်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်ဈေးကွက်ရှာဖွေရေးကော်မတီ (Agricultural Produce Market Committee - APMCs) ကုန်စည်ဒိုင်များတွင် ပြုလုပ်သော ကြက်သွန်နီလေလံ ပွဲများမှာ ရပ်တန့်လျက်ရှိကြောင်း၊ လယ်သမားများအနေဖြင့် အမြတ်ရဖွယ်မရှိသော စျေးနှုန်း အခြေအနေများကြောင့် ၎င်းတို့၏ ကြက်သွန်နီကုန်များကို လေလံပွဲများသို့ ယူဆောင်လာရန် တုံ့ ဆိုင်းလျက်ရှိကြောင်း၊ ဒေသခံခေါင်းဆောင်များနှင့် ခရိုင်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့တို့က လယ်သမားများ ကို ဖျန်ဖြေဆွဲဆောင်စည်းရုံးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း အခြေအနေများမှာ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေဆဲ ပင် ဖြစ်ကြောင်း The Hindu Business Line သတင်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Pimpalgaon မြို့ရှိ APMC ကုန်စည်ဒိုင်၏ လေလံပွဲတွင် အစိုးရပိုင်ဖြစ်သည့် အမျိုးသား လယ်ယာသမဝါယမဆိုင်ရာရောင်းဝယ်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (National Agricultural Cooperative Marketing Federation- NAFED) ပါဝင်လာစေရန် လယ်သမားများက တောင်းဆိုခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ လေလံတင်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင် NAFED အနေဖြင့် ကိုယ်တိုင် မပါဝင်ခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ထုတ်ကုန်များအတွက် စျေးနှုန်းနိမ့်ကျစေသည်ဟု လယ်သမားများ၏ စွပ်စွဲခဲ့မှု အပေါ် Lasalgaon မြို့ရှိ APMC ကုန်စည်ဒိုင်သည် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကာကွယ်မှုကို ရယူ၍ လေလံပွဲများ ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။

ထို့အတူ Yeola မြို့၏ APMC ကုန်စည်ဒိုင်တွင် လယ်သမားများသည် ၎င်းတို့၏ ကြက် သွန်နီကုန်များကို စျေးကွက်သို့ ယူဆောင်လာရန် ငြင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် NAFED သည် ကြက်သွန်နီ ဝယ်ယူမှုအတွက် ၎င်းတို့ထံ မချဉ်းကပ်ခဲ့ကြောင်း APMC ၏ တာဝန်ရှိသူများက မှတ်ချက်ပြု ဖြေကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် NAFED သည် စင်တာအနည်းငယ်ကိုသာ ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ကြက်သွန် နီ အကြီးစားဝယ်ယူမှုမျိုး ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း မရှိဟု သတင်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Lasalgaon မြို့တွင် ကြက်သွန်နီ ၄၇၅,၂၀၀ကီလိုဂရမ်ကိုသာ လေလံတင်လျက် ၁၀၀ ကီလို ဂရမ်လျှင် အရောင်းအဝယ် အများဆုံးဖြစ်ခဲ့သည့် ဈေးနှုန်း ရူပီငွေ ၂,၁၅၀ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ Pimpalgaon Baswant မြို့တွင် ကြက်သွန်နီ ၇၂၀,၀၀၀ ကီလိုဂရမ်ကို ၁၀၀ ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီငွေ ၂,၁၅၀ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ နမ်ပူမြို့ရှိ APMC တွင် ကြက်သွန်နီ ၁,၃၂၇,၀၀၀ ကီလိုဂရမ်ကို ၁၀၀ ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီငွေ ၂,၂၀၀ ဖြင့် လည်းကောင်း လေလံတင်ရောင်းချခဲ့သည်။ NAFED ၏ လက်ရှိဝယ်ယူမှု စျေးနှုန်းနှင့်အညီ Nashik ခရိုင်ရှိ လယ်သမားများသည် ၁၀၀ ကီလိုဂရမ်လျှင် အနိမ့်ဆုံးစျေးနှုန်း ရူပီ ငွေ ၂,၄၁၀ ဖြင့် ရောင်းချနိုင်ရေး တောင်းဆိုနေကြခြင်းဖြစ်သည်။

လေလံပွဲတွင် NAFED ၏ ကြေညာထားသည့် နှုန်းထားထက် နိမ့်ကျသော ကြက်သွန်နီ ဈေးနှုန်းများကို ကမ်းလှမ်းမည်ဆိုပါက လယ်သမားခေါင်းဆောင်များက ၎င်းတို့၏ သပိတ်မှောက် ဆန္ဒပြမှုကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

ဗဟိုအစိုးရကမူ တောင်သူများနှင့် စားသုံးသူများကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေရန်အတွက်  ကြက်သွန်နီတန်ချိန် ၂ သိန်းကို ဝယ်ယူမည်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ရာ NCCF နှင့် NAFED တို့သည် ဒေသအသီးသီးရှိ စားသုံးသူများအတွက် သက်သာသောနှုန်းထားဖြစ်သည့် တစ်ကီလိုလျှင် ရူပီးငွေ ၂၅ နှုန်းဖြင့် ကြက်သွန်နီများကို ရောင်းချပေးမည်လည်းဖြစ်သည်။

ဈေးကွက်မှ ကြက်သွန်နီတန်ချိန် နှစ်သိန်းကိုသာ ၀ယ်ယူမည့် အစိုးရ၏ အစီအစဉ်အပေါ်  Lasalgaon မြို့နယ် လယ်သမားများက ကျန်ကြက်သွန်နီများအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာကာ အစိုးရ၏ သတ်မှတ်နှုန်းထားဖြင့် မည်သူက ဝယ်ယူမည်နည်းဟု မေးခွန်းထုတ်နိုင်ကြောင်း သတင်း စာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: The Hindu Business Line, 25 Aug 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)