ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

အသားပို့ကုန်များကို ရက် (၃၀) ကြာ ယာယီပိတ်ပင်ရန် အာဂျင်တီးနားအစိုးရက ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏ အသားပို့ကုန်များအပေါ် ယာယီပိတ်ပင်သည့် မူဝါဒသည် တရုတ်နိုင်ငံက အများဆုံးဝယ်ယူတင်သွင်းနေသည့် ကမ္ဘာ့အမဲသားဈေးကွက် တွင် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်အသားများအတွက် ဈေးကွက်နေရာ ပိုမိုရရှိစေလျက်ရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်သွင်းခဲ့သည့် အသားများတွင် အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံမှ (၂၀) ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်ခဲ့ကြောင်း စီးပွားရေးအကြံပေးကုမ္ပဏီ Agrifatto ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး Lygia Pimentel က သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ၏ ၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် ပြည်ပသို့ အသားတင်ပို့မှုမှ ရရှိနေကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏ အသားတင်ပို့မှု ပိတ်ပင်သည့် မူဝါဒကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမှ အသားများကို အဓိကဝယ်ယူတင်သွင်းရန်ပြင်ဆင်လျက်ရှိကြောင်း သတင်း တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၏ အသားများအပေါ် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာမည့်အခြေအနေသည် အသားထုတ်လုပ်သည့် ဘရာဇီးလ်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းသော်လည်း ပြည်တွင်းတွင် အသားဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်တက်လာနိုင်သည့် အတွက် ပြည်တွင်းငွေ ကြေးတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုဒဏ်ကို ပြည်သူများ တွေ့ကြုံခံစားနိုင်ကြောင်း Lygia က သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
အာဂျင်တီးနားသမ္မတ၏ အသားတင်ပို့မှုယာယီပိတ်ပင်သည့် မူဝါဒသည် ရက်ပေါင်း (၃၀) ထက် ပိုမိုကြာမြင့်ပါက အသားထုတ်လုပ်သည့် အာဂျင်တီးနား လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း အကြံပေးကုမ္ပဏီ၏သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ အာဂျင်တီးနားသမ္မတအနေဖြင့် ပြည်တွင်းအသားဈေးနှုန်းများ ပုံမှန်ဈေးနှုန်းဖြစ်ပေါ်စေရန် အတွက် ပြည်ပသို့အသားတင် ပို့မည့် ပမာဏအပေါ်တွင်သာ ကန့်သတ်ချက်များချမှတ် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ အသားတင်ပို့မှု ယာယီပိတ်ပင်ခြင်းသည် အခြားပြဿနာများ ကို ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း Lygia က သတင်း ဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
လတ်တလောပြဿနာမှာ ဈေးကွက်အတွင်းသို့ အသားများပိုမိုဝင်ရောက်လာရန်ဖြစ်ပြီး အသားဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေမှုသည် အာဂျင်တီးနား ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင်သာမက တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင်လည်း ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း၊ လုပ်ငန်းရှင်များ၏ အသားထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များအပေါ် မူတည်၍ အသားဈေးနှုန်းများ အတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း ကုမ္ပဏီ၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။
အစိုးရ၏ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု ထိန်းချုပ်ရေးဆောင်ရွက်ချက်များသည် ပြည်တွင်း အသားဈေးနှုန်းများအပေါ် ကာလတိုအတွင်းသာ ထိရောက်မှုရှိနိုင်ကြောင်း၊ ထိန်းချုပ်ရေး မူဝါဒအား ကာလရှည်လုပ်ဆောင်ပါက လုပ်ငန်းများအပေါ် ထိခိုက်မှုများရှိလာပြီး အသား ထုတ်လုပ်မှုများ တဖြေးဖြေးလျော့ကျလာကာ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုများ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ၏ ထောက်ပြပြောပြချက်များအား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။
ထို့အပြင် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့်လည်း အသားထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် များအပေါ် အထူးသတိပြုရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်အတွင်း ပုံမှန်အခြေအနေထက် မြင့်မားသော ဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းသည် ကာလတစ်ခုအတွင်းသာ လုပ်ငန်းရှင်များ အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းနိုင်ပြီး ရေရှည်တွင် ဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးမှုအပေါ်၌ ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း၊ စီမံခန့်ခွဲမှုကောင်းမွန်ရန် အလွန် အရေးကြီးကြောင်း ပညာရှင်များ၏ သုံးသပ်ချက်များအား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံရှိ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဥရောပအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသတင်း

အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏အမဲသားတင်ပို့မှုကန့်သတ်ချက်များကြောင့်ဘရာဇီးလ်တို့၏အကျိုးဖြစ်ထွန်းခြင်း

၁။      အမဲသားတင်ပို့မှုများအပေါ် စောင့်ကြည့်နိုင်မည့်မှတ်ပုံတင်စနစ်အသစ်ကိုစတင်ကျင့်သုံးတော့မည်ဟု အာဂျင်တီးနားအစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန် ကြေငြာခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေများကို အာဂျင်တီးနားအစိုးရက ထုတ်ပြန်ကြေငြာပြီးနောက် အဆိုပါမှတ်ပုံတင်စနစ် ကျင့်သုံးမည့်မူဝါဒကို ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အခြေခံစားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေမှုကို ရပ်တန့်ရန်အတွက် ပို့ကုန်ဆိုင်ရာတားမြစ်ကန့်သတ်ချက်များအား အစိုးရက ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အစိုးရ၏ ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်ဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် ပြည်တွင်းအသားဈေးနှုန်းများမှာ ပုံမှန် အခြေ အနေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း၊ အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏ ပို့ကုန်ကန့်သတ်မှု လုပ်ဆောင်ချက် များသည် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၏ အသားတင်ပို့မှုအတွက် ဈေးကွက်နေရာ ပိုမိုရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း လယ်ယာထွက်ကုန်ရောင်းဝယ်ရေးကုမ္ပဏီ Safras မှ ဈေးကွက်သုတေသနပညာရှင် Fernando Iglesias က သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့အမဲသားဈေးကွက်တွင် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံနှင့်အာဂျင်တီးနား နိုင်ငံတို့သည် အဓိကပြိုင်ဖက်များဖြစ်ကြပြီး တရုတ်နိုင်ငံဈေးကွက်သို့လည်း အမဲသား အမြောက်အများ တင်ပို့လျှက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး တည်ငြိမ်မှုရှိရန်အတွက် အာဂျင်တီးနားအစိုးရအနေဖြင့် မဟာ ဗျူဟာများရေးဆွဲ၍ ထိန်းချုပ်မှုများ လုပ်ဆောင်လျှက်ရှိပြီး အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏ ပို့ကုန်ကန့်သတ် ချက်များ ချမှတ်ကျင့်သုံးမှုသည်  ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ အမဲသားပို့ကုန်များအတွက် ဈေးကွက်အခွင့်အလမ်း များပိုမိုရရှိစေလျှက်ရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် တရုတ်နိုင်ငံမှဝယ်ယူတင်သွင်းလျှက်ရှိသည့် အမဲသားဈေးကွက် တွင် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံအမဲသားပို့ကုန်များ ဈေးကွက်ပိုမိုရရှိကာ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အာရှနိုင်ငံ များသို့ တင်သွင်းနေသည့် အသားဈေးကွက်တွင်  အာဖရိကကြက်တုပ်ကွေးရောဂါ၏ ရိုက်ခတ်မှုများ လည်းဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ကြက်တုပ်ကွေးရောဂါရိုက်ခတ်မှုကြောင့်ပြီးခဲ့သည့်ကာလများအတွင်း  အာဂျင် တီးနားနိုင်ငံမှ အသားများကို တရုတ်နိုင်ငံက အများအပြားဝယ်ယူတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အသားလိုအပ်ချက်မှာ လစဉ်မြင့်တက်လျှက်ရှိနေသဖြင့် အသားထုတ်လုပ်တင်ပို့နေသည့် မည်သည့်နိုင်ငံ မဆို တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများဖြစ်ပေါ်နေကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(Brasilia စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံ၏ ဂျုံဈေးနှုန်းများကြောင့် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ ဂျုံထုတ်လုပ်သူများ၏ စိတ်ဝင်စားမှု မြင့်တက်ခြင်း

၂။         ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ ဂျုံဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်များအေးစက်လျှက်ရှိနေသဖြင့် ပြည်တွင်းရှိ ဂျုံမှုန့် အသုံးပြုသည့်စက်ရုံများမှ ဝယ်ယူအသုံးပြုမှု မြင့်တက်လာစေရန် ဆွဲဆောင်မှုများ လုပ်ဆောင် လျှက်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းမှထွက်ရှိသည့်ဂျုံမှုန့်များသည် သယ်ယူပို့ဆောင်စရိတ်များနည်းပါးသော်လည်း အနည်းငယ်သာ ထုတ်လုပ်သဖြင့် ပြည်ပမှ တင်သွင်းသည့် ဂျုံမှုန့်များအပေါ်တွင်သာ အဓိကမှီခိုနေ ရကြောင်း၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံနိုင်ငံသို့  ဂျုံမှုန့်အဓိကတင်သွင်းလျှက်ရှိသည့်အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်း ဂျုံမှုန့်ဈေးနှုန်းများ သိသာစွာမြင့်တက်လျှက်ရှိရာ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံရှိ ဂျုံမှုန့်ဈေးကွက်အပေါ်တွင်လည်း ရိုက်ခတ်မှုများရှိနေကြောင်း၊ ပြည်တွင်းဂျုံမှုန့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေမှုကြောင့် အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံ၏ ဂျုံမှုန့်တင်ပို့မှုအား ထိခိုက်နိုင်မှုအပေါ်တွင်လည်း ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံဝယ်လက်များက စိုးရိမ်ပူပန်လျှက် ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(Brasilia စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှု ၃၅ % ပိုမိုတိုးတက်ခဲ့ကြောင့် USDA ကပြောကြားခြင်း

၃။         ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်ကာလတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ပြောင်းစေ့တန်ချိန် (၅၂၁၃၀၀) တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြောင်းစေ့အဓိကဝယ်လက်များဖြစ်သည့်မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၂၉၆၉၀၀)၊ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၁၁၇၁၀၀)၊ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံသို့တန်ချိန်(၈၉၂၀၀)၊ကိုလံဘီယာနိုင်ငံသို့တန်ချိန် (၇၁၁၀၀)နှင့် အီဂျစ်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၅၈၂၀၀)တို့အား အသီးသီးတင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သီးနှံရာသီအတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ပြောင်းစေ့တန်ချိန် (၅၅၃၄၀၀)အားလည်း ရောင်းချထားပြီးဖြစ်ရာ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အဓိက ဝယ်လက်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၃၆၁၄၀၀)၊ ဂွါတီမာလာနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၁၃၆၇၀၀)၊ ပနားမားနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၂၀၄၀၀)နှင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၂၀၃၀၀)အား ရောင်းချထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ သင်္ဘောတင် ပြီးစီးမှု အနေ ဖြင့် ပြောင်းစေ့တန်ချိန် (၁.၉၁၅)သန်းရှိကြောင်း၊ ပြောင်းစေ့တင်ပို့မှုအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၅၆၁၆၀၀)၊ ဂျပန်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၃၉၉၅၀၀)၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၂၈၇၄၀၀)၊ တောင် ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၁၈၃၈၀၀)နှင့် ကိုလံဘီယာနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၉၄၆၀၀)တို့အား အသီးသီး တင်ပို့ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(Brasilia စီးပွားရေးသံမှူး ပေးပို့သည့်သတင်း)

ကပ်ရောဂါကာလတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများကို ပိုမို စားသုံး လာ ကြခြင်း

၄။      ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ ဈေးကွက်သုတေသနကုမ္ပဏီ  GfK စစ်တမ်းအရ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ် ရောဂါ ဖြစ်ပွားသည့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံ များကို ပိုမိုစားသုံးလာကြသော်လည်း  စားသုံးမှုသည် အာဟာရပညာရှင်များက လိုလားသည်အဆင့်သို့ မရောက်ရှိသေးကြောင်း၊၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌  ကပ်ရောဂါကြောင့် အလုပ်သမား အများစု အလုပ်အကိုင်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ နေအိမ်မှတစ်ဆင့် အလုပ်တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရခြင်းတို့ကြောင့် လက်လီအရောင်းဆိုင်များမှ  စားသောက်ကုန်များဝယ်ယူမှုသည် (၁၂%)တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း၊ အလား တူ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဝယ်ယူမှုသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် (၁၁%)၊သစ်သီးဝလံများဝယ်ယူမှု(၄%) တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ အိမ်ထောင်စုက အများဆုံးဝယ်ယူကြသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် မှာခရမ်းချဉ်သီး၊မုန်လာဥနီနှင့်ကြက်သွန်နီတို့ဖြစ်ကြောင်း၊ သစ်သီးဝလံများတွင် ငှက်ပျောသီး၊ ပန်းသီးနှင့် လိမ္မော်သီးများကို အများဆုံးဝယ်ယူကြသော်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ အိမ်ထောင်စုများအနေဖြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများစားသုံးမှုသည် အလွန်နည်းပါးနေသေးကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ ဘယ်လ် ဂျီယံနိုင်ငံ၊ ဖလန်းဒါးဒေသအစိုးရ၏ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့်ရေထွက်ပစ္စည်းဈေးကွက်ဗဟိုဌာန (VLAM) က ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ပြည်သူများအား ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်သစ်သီးဝလံများ ပိုမိုစားသုံးရေး အားပေး လှုံ့ဆော်သည့်အစီအစဉ်သစ်တစ်ရပ်ကို ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ရာ ကုလသမဂ္ဂ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ် ရိက္ခာအဖွဲ့(FAO)က ၂၀၂၁ ခုနှစ်အား နိုင်ငံတကာဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်သစ်သီးဝလံနှစ်အဖြစ် ကြေငြာ ခဲ့မှုအရ အပင်ထွက်စားသောက်ကုန်များ စားသုံးမှုမြှင့်တင်ရေး အားပေးခြင်းကို ယင်းအစီအစဉ်တွင် ထည့်သွင်းခြင်းသာမက ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံတစ်ဝန်း ပြင်သစ်ဘာသာနှင့် ဒတ်ချ်ဘာသာစကားတို့ဖြင့် ထုတ်လွှင့်သည့် ရုပ်မြင်သံကြားအစီအစဉ်များ၌ ကြော်ငြာခြင်းကိုလည်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများမှခရီးသွားများ အီးယူနယ်မြေအတွင်း ဝင်ရောက်မှုဆိုင်ရာကန့်သတ်ချက်များကို ဖြေ လျှော့ပေးရန် ဥရောပကော်မရှင်ကအဆိုပြုခဲ့ခြင်း

၅။      အီးယူနယ်မြေအတွင်း၌ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုထိန်းချုပ်ရန် အီးယူပြင်ပနိုင်ငံသားများအတွက် ချမှတ်ထားသည့် မလိုအပ်ဘဲခရီးသွားခြင်းများ(non- essential travel) ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားမှုများကို ဖြေလျှော့သွားရေး အဆိုပြုချက်တစ်ရပ်ကို ဥရောပကော်မရှင်က အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများထံသို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလဆန်းတွင် တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပြုချက်များတွင်  ဥရောပ ဆေးဝါးအေဂျင်စီ (European Medicines Agency-EMA)မှခွင့်ပြုထားသည့်ကာကွယ်ဆေး(သို့)ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ကာကွယ်ဆေး တစ်မျိုးမျိုးကိုထိုးနှံပြီးကြောင်း အထောက်အထားပြနိုင်သည့် အီးယူပြင်ပနိုင်ငံသားများကို အီးယူနယ်မြေ အတွင်း  ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုသွားရန်၊ အီးယူနယ်မြေသို့ non essential travel ဝင်ရောက်ခွင့်ပြု ထားသည့်နိုင်ငံစာရင်းကိုရောဂါကူးစက်မှုအပေါ်မူတည်၍တိုးမြှင့်ခွင့်ပြုသွားရန်နှင့် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲ တွေ့ရှိလာပါက အရေးပေါ်ထိန်းချုပ်မှုစနစ် (Emergency Brake)ထားရှိသွားရန်တို့ပါဝင်ကြောင်း၊ယင်း အဆိုပြုချက်အရ အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသို့မဝင်ရောက်မီ အနည်းဆုံး(၁၄)ရက်ကြိုတင်၍ အီးယူ က တရားဝင်ခွင့်ပြုသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးတစ်မျိုးမျိုးကို ထိုးနှံပြီးသူများအား အီးယူအတွင်းသို့  ခရီးသွားလာခွင့်ပြုသွားရန်ဖော်ပြထားကြောင်း၊ အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် Negative PCR Test နှင့် Quarantine လိုအပ်ချက်ကို ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက အီးယူပြင်ပမှ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးသည့် ခရီး သည်များကိုလည်း အလားတူဖြေလျှော့ပေးမည်ဟုဆိုကြောင်း၊အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား တပြေးညီ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန် ဥရောပကော်မရှင်မှ အဆိုပြုထားသည့် European Digital Green Certificate ကို ဇွန်လကုန်တွင် အတည်ပြုနိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ ယင်းလက်မှတ်ကို လက်တွေ့ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိသေးမီ အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများမှ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးစီးကြောင်းလက်မှတ်များ တင်ပြလာပါက အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် မိမိနိုင်ငံ၏ဥပဒေအတိုင်းစိစစ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် အီးယူနယ်မြေအတွင်းသို့  non- essential travel အဖြစ်ဝင်ရောက်ခွင့်ကို နိုင်ငံ(၇)နိုင်ငံအား ခွင့်ပြုထား ကြောင်း၊အဆိုပါနိုင်ငံများမှာဩစတြေးလျ၊နယူးဇီလန်၊ရဝမ်ဒါ၊ စင်ကာပူ၊တောင်ကိုရီးယားနှင့်တရုတ်နိုင်ငံ (အပြန်အလှန်ခွင့်ပြုရန်ညှိနှိုင်းဆဲ)တို့ဖြစ်ကြောင်း၊ non- essential travel ခွင့်ပြုသည့် နိုင်ငံများစာရင်းကို သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံ၏ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ အီးယူက ဆုံးဖြတ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုအစီအစဉ်များ၏ အပြုသဘောသက်ရောက်မှုများရှိလာသဖြင့် non- essential travel ခွင့်ပြုသည့် နိုင်ငံများစာရင်းအတွက်  စံနှုန်းများကိုပြင်ဆင်ရန် ဥရောပကော်မရှင်က အဆိုပြုထား ကြောင်း၊ ခွင့်ပြုမည့်နိုင်ငံကို တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ရာတွင်  (၁၄)ရက်အတွင်း ရောဂါကူးစက်သူအရေအတွက် သတ်မှတ်ချက်အား(၂၅)ဉီးမှ(၁၀၀)ဉီးသို့ တိုးမြှင့်၍ နှစ်ပတ်တစ်ကြိမ် ပြန်လည်သုံးသပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊

သို့ရာတွင်  အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများ၌ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲကြောင့် အရေးပေါ် အခြေအနေဖြစ်လာပါက ၎င်းနိုင်ငံနှင့်အီးယူအကြားအပြန်အလှန်ခရီးသွားလာမှုများကိုယာယီဆိုင်းငံ့နိုင်သည့်အရေးပေါ်ထိန်းချုပ်မှု စနစ်(Emergency Brake Mechanism )ကို ထားရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မဖြစ်မနေအကြောင်းကိစ္စဖြင့် ခရီး သွားလာမှုများ(Essential travel)အတွက်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများမှာမူပြောင်းလဲခြင်းမရှိဘဲ ၎င်းတို့အနေ ဖြင့် ကာကွယ်ဆေး အပြည့်အဝထိုးနှံပြီးခြင်းမရှိစေကာမူ အီးယူနယ်မြေသို့ ခရီးသွားလာနိုင်ကြောင်း၊ ကော်မရှင်၏ အဆိုပြုချက်ကို အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား ဆက်လက်ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊မေလကုန်တွင် အတည်ပြုနိုင်ရန်မျှော်လင့်ထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံတွင် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာဖြင့် လယ်သမားများနှင့် ဝိုင်စပျစ်စိုက်ပျိုးသူများ အား ကူညီပေးလျှက်ရှိခြင်း

၆။      လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ၌ လယ်သမားများနှင့် ဝိုင်စပျစ်စိုက်သူများအတွက် Agrimeteo အမည်ရှိ စနစ် ဖြင့် မိုးလေဝသ သတင်းအချက်အလက် ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်းကို ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း၊ မိုးလေဝသ ဆိုင်ရာ Station ပေါင်း(၃၂)ခုမှ မိုးလေဝသအခြေအနေများကို (၁၀)မိနစ်ခြားတစ်ကြိမ် တိုင်းတာပြီး နောက် မိုဘိုင်းကွန်ယက်မှုတစ်ဆင့် သတင်းအချက်အလက်များကို လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး နည်းပညာ ဝန် ဆောင်မှုဌာန(Agricultural Technical Services Administration- ASTA)၏ ရုံးချုပ်သို့ ပေးပို့ပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ မိုးလေဝသ သတင်းအချက်အလက်များကို Website ပေါ်တွင်ဖော်ပြထားပြီး မည်သူမဆို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ကြောင်း၊ အဆိုပါသတင်းအချက်အလက်များကို လယ်သမားများနှင့် ဝိုင်စပျစ် စိုက် ပျိုးသူများက ၎င်းတို့၏ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများအတွက်  အဓိကအသုံးပြုကြကြောင်း၊ အပူချိန်၊ မိုးရွာ သွန်းမှု၊လေတိုက်ခတ်မှု၊ နေရောင်ခြည်ရရှိမှု စသည့်သတင်းအချက်အလက်များအပြင် အပင်ပိုးမွှားနှင့် ရောဂါများအတွက် ခန့်မှန်းချက်များကိုပါရရှိနိုင်သည်ဟုဆိုကြောင်း၊ ဥပမာအားဖြင့် သစ်သီးဝလံ စိုက်ပျိုး သူများသည် ၎င်းတို့၏ ပန်းသီး၊သစ်တော်သီးပင်များ၌ scab infections ကျရောက်နိုင်ခြေအဆင့်နှင့် စပ် လျဉ်းသည့် သတင်းအချက်အလက် ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါသတင်းအချက်အလက်များ ရရှိခြင်း ဖြင့် လယ်သမားများသည် အပင်ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ အချိန်ကိုက် မှန်ကန်စွာအသုံးပြု၍ ကာကွယ် နိုင်မည့်အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိစေနိုင်ကြောင်း၊ အပင်ပိုးမွှားနှင့်ရောဂါများကို ခန့်မှန်းရာတွင်  လူဇင်ဘတ် နိုင်ငံသည် ရှေ့ဆောင်နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ASTA ၏ မိုးလေဝသဌာန  အကြီးအကဲဖြစ်သူ Dr. Andrew Ferrrone က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ပညာရှင်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ forecast  models များနှင့် မြေပြင် တွင် အမှန်ဖြစ်ပျက်နေမှုများကို နှိုင်းယှဉ်၍ အပင်ပိုးမွှားများ ရှိ/မရှိနှင့် ၎င်းတို့၏တွက်ချက်မှုများ မှန်ကန်ခြင်းရှိ/မရှိကို လေ့လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ပညာရှင်များ၏ အနာဂတ်အစီအစဉ်များမှာ ၎င်းတို့၏ forecast models များနှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ပြောင်းလဲနိုင်သည့် မိုးလေဝသ အခြေအနေများကို ချိတ်ဆက်သွားရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံရှိ လယ်သမားများနှင့် ဝိုင် စပျစ် စိုက်ပျိုးသူများသည် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် စိန်ခေါ်မှုအသစ်များကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး အခြား တစ်ဖက်တွင်လည်း အပူချိန်နှင့်မိုးရွာသွန်းမှု၊ အပင်ပိုးမွှားရောဂါတို့ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်သည့် အခက်အခဲများ ကို ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ အပူချိန် ပိုမိုမြင့်မားလာမှုကြောင့် အပင်ပိုးမွှားရောဂါအသစ်များ ကျရောက်မှု ရှိပြီး climate change ကြောင့် လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ၌ မိုးခေါင်မှုများကို ပိုမိုဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု ဆိုကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် Agrimeteo အနေဖြင့် သီတင်းပတ်နှင့်လအလိုက်ခန့်မှန်းချက်များထက်ကျော်လွန်၍ longer– term forecast များကို ဆောင်ရွက်လိုကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

တောင်အာဖရိကနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆုံးရှုံးမှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံများ ထဲမှ တစ်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်နေခြင်း

၇။      တောင်အာဖရိကနိုင်ငံသည် အသေးစား၊အငယ်စားနှင့်၊ အလတ်စားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆုံး ရှုံးမှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံများတွင် တစ်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်နေပြီး ပထမနှစ်အတွင်း အဆိုပါလုပ်ငန်းများသည် လုပ်ငန်း(၇)ခုတွင် (၅)ခုဆုံးရှုံးလျှက်ရှိကြောင်း၊ Cova အကြံပေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၏ ကျွမ်းကျင်သူ ညွှန်ကြားရေးမှူးက SMMEs ကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ၏အလုပ်လက်မဲ့နှင့် မညီမျှမှု၊စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းပေး နိုင်ရန် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်လျှက်ရှိသော်လည်း SMMEs  များအနေဖြင့် ကောင်းမွန်စွာဆောင်ရွက် နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ကြောင်း၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဆုံးရှုံးမှုနှုန်းသည် အခြားကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ ဖြစ် ပေါ်မှုနှုန်းထက်မြင့်မားနေရာ အဓိကအားဖြင့် ငွေကြေးရရှိမှုအခွင့်အလမ်း မရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး SMMEs အားလုံး၏ ၆% သာ အစိုးရ၏အထောက်အပံ့ပေးမှုကိုရရှိခဲ့ကြောင်း၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဌာနကြီးမှူးက အစိုးရအနေဖြင့် အလုပ်အကိုင်ဖန်တီးပေးနိုင်ရေး ဖိအားဖြင့်ရင်ဆိုင်နေရသဖြင့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်လိုသူများ စတင်လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနှင့်ပံ့ပိုးမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီ အစဉ်များကိုဆောင်ရွက်ပေးလျှက်ရှိကြောင်း၊ ၎င်းအပြင် လက်ရှိစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ရေရှည် စဉ် ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နိုင်အောင်ဆောင်ရွက်ခြင်းသည်လည်း အလုပ်အကိုင်များစွာကို ဖန်တီးပေးနိုင် ပြီး နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး များစွာတိုးတက်စေမည်ဖြစ်သည့်အတွက် လက်ရှိစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံစာရင်းအင်းဌာန၏ဖော်ပြချက်အရ ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် လုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းရသည့်နှုန်းသည် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် များစွာရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊မတ်လအတွင်း ကုမ္ပဏီပေါင်း (၂၁၆)ခုပိတ်သိမ်းရပြီး ဖေဖော်ဝါရီလတွင် (၁၇၈)ခုအထိ ပိတ်သိမ်းခဲ့ရသဖြင့် ၂၁% မြင့်မားခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ပထမသုံးလပတ်အတွင်း လုပ်ငန်းပိတ်သိမ်း ရသည့်နှုန်းသည် စုစုပေါင်း(၁၈.၉%)အထိရှိခဲ့ကြောင်း၊ အများဆုံးထိခိုက်ခဲ့သည့်လုပ်ငန်းများမှာ ငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍ၊ အာမခံလုပ်ငန်း၊ အိမ်ရာရောင်းဝယ်မှုလုပ်ငန်း၊ စီးပွားရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများ၊ ကုန်သွယ်မှု၊ အစားအသောက်ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ အိမ်ငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းနှင့် ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းများဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ပရီတိုးရီးယားမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျနိုင်ငံသတင်း

ခရီးသွားစီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ကျွမ်းကျင်သူပညာရှင်က အကြံဉာဏ်များပေးမည့်သတင်း

၈။        ဩစတြေးလျ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍအတွက်  ခရီးသွားစီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်နိုင်ရေး နှင့်ရေရှည်အောင်မြင်မှုရရှိစေရန် ကျွမ်းကျင်သူပညာရှင်အဖွဲ့က ဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်၍ အစိုးရထံသို့ အကြံ ဉာဏ်များပေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါဆွေးနွေးမှု၌ ခရီးသွားစီးပွားရေးဆိုင်ရာအကြံဉာဏ်များပေးမည် ဖြစ်ရာ ပြည်တွင်းခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် နိုင်ငံတကာကျောင်းသားများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနှင့် အပန်းဖြေ ခရီးသွားများ၊ စီးပွားရေးအစီအစဉ်နှင့်အခြားအဓိကအစီအစဉ်များ၊ ကာလတို နိုင်ငံခြားသားလုပ်သားများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့်ဆက်စပ်သည့် အခြားကဏ္ဍများဖြစ်သော ဟိုတယ်လုပ်ငန်း နှင့် လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာခရီးသွားစီးပွားရေးတစ်ခုလုံးအကျုံးဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ယခင် ဖက် ဒရယ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဖြစ်သူအားခရီးသွားစီးပွားရေးကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ်(၆)လတာ ကာလအတွက် ခန့်အပ်ထားကြောင်း၊ကုန်သွယ်ရေး၊ ခရီးသွားနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဝန်ကြီးက ဩစတြေးလျ သည်ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားဆိုက်ရောက်မှုတွင်ကမ္ဘာ့ဉီးဆောင်သူအဖြစ်ရပ်တည်လျှက်ရှိပြီး ဆန်းကျယ်လှပသောခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုများ၊အရည်အသွေးမြင့် ခရီးသွားအတွေ့အကြုံများပေးနိုင်သော နိုင်ငံလည်း ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရသည် Covid-19 ဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို ထိန်းကျောင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် Jobkeeper အစီအစဉ်မှတဆင့် Covid-19 ပြန်လည်ထူထောင်ရေးရန်ပုံငွေ ဩစတြေးလျဒေါ်လာ (၁)ဘီလီယံနှင့် လေယာဉ်ခရီးစဉ်(၈၀၀၀၀၀) ကို ထက်ဝက်ဈေးနှုန်းထိ လျှော့ချပေးခြင်းဖြင့် ခရီးသွား လုပ်ငန်းကဏ္ဍ အတွက် အကူအညီများပေးခဲ့ကြောင်း၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဉီးဆောင်သည့် ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်အဖွဲ့တွင် ခရီးသွားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းကဏ္ဍမှ(၄)ဦးအပါအဝင် စုစုပေါင်းကျွမ်းကျင်ပညာရှင်(၅)ဉီး ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပြီး Covid-19 အကျပ်အတည်းမှ ပေါ်ထွက်လာကာ ရေရှည်အောင်မြင်မှုရရှိစေမည့် နိုင်ငံ၏အရေးပါသောကဏ္ဍအတွက်  ၎င်း အဖွဲ့ကအကူအညီပေးနိုင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ခရီးသွားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းမှာ နောင်အနာဂတ်တွင်  ကြံ့ကြံ့ခံရပ်တည်နိုင်ကာ စဉ်ဆက်မပြတ် ယှဉ်ပြိုင် နိုင်စွမ်းရှိသော ကဏ္ဍတစ်ရပ်အနေဖြင့် ရပ်တည် နိုင်မည့်အခွင့်အလမ်းရှိသည်ကို တွေ့မြင် ရလျှက်ရှိသည်ဟု သတင်းထုတ်ပြန်ထားကြောင်း၊ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်အဖွဲ့၏အစီရင်ခံစာတွင် လာမည့်(၁၀)နှစ်အတွင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍကို ဆန်းသစ်တီထွင် ရန်၊ထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင် ဆောင် ရွက်ပေးရန်နှင့် စဉ်ဆက်မပြတ်ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် စိစစ်လေ့လာချက်များ ပါဝင်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်ဖော်ထုတ်ချမှတ်ထားသည့် Tourism 2030 ကို Covid-19 ကြောင့် ခေတ္တရပ်ဆိုင်း ထားမည်ဖြစ်ပြီး ယခု “Reimagining the visitor Economy” ဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍ ရေရှည်ကြီးထွားမည့် မူဘောင်တစ်ရပ်ကို ဖော်ထုတ်ချမှတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၊ကင်ဘာရာမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အိန္ဒိယနိုင်ငံသတင်း

၂၀၂၁-၂၀၂၂ စိုက်ပျိုးရေးနှစ်၌ ကောက်ပဲသီးနှံ တန်ချိန် ၃၀၇.၃၁ သန်းအထိ တိုးတက်ထွက်ရှိရန် အိန္ဒိယ အစိုးရက အစီအမံများချမှတ်ခြင်း

၉။      အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်သူလယ်သမားများဖူလုံရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံစိုက်ပျိုးမှုဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဆင့် ညီလာခံ (National Conference on Agriculture for Kharif Campaign-2021) ကို ၃၀-၄-၂၀၂၁ နေ့၌ ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်စနစ်ဖြင့် ကျင်းပခဲ့ရာ အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီး နာရင်ဒရာဆင်းတိုမာ တက်ရောက်အမှာစကားပြောကြားခဲ့ပြီး ဌာနဆိုင်ရာများမှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ် များက လယ်ယာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်ရေးအစီအမံများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ အဆိုပါ ညီလာခံတွင် ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် ကောက်ပဲသီးနှံထွက်ရှိမှုကို တန်ချိန် (၃၀၁.၉၂)သန်းရရှိရန် ရည် မှန်းချက်ထားရှိဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ဒုတိယအကြိမ်ခန့်မှန်းချက်အရ တန်ချိန် (၃၀၃.၃၄) သန်းအထိ ရရှိနိုင် ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ယခင်နှစ်စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုထက် ၁.၉၆% တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် ပဲမျိုးစုံ၌တန်ချိန် (၂၄.၄၂)သန်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံတွင် တန်ချိန် (၃၇.၃) သန်းအထိ ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ လာမည့် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ သီးနှံစိုက်ပျိုးရေးနှစ်တွင် ကောက်ပဲသီးနှံ တန်ချိန်ပေါင်း (၃၀၇.၃၁) သန်းထွက်ရှိရန် လျာထားကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ ကိုယ်ပိုင်စွမ်းအားဖြင့် ရှင်သန်ရပ်တည်မှု ရည်မှန်းချက်ကိုရရှိအောင်စွမ်းဆောင်ရာ၌ ပြည်ပမှ တင်သွင်းနေရမှုအပေါ် အမှီပြုနေရသည့် ပဲ မျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံတို့ကို အထွက်တန်ချိန်ပမာဏ မြင့်မား စွာရရှိရန် ဦးတည်ချက်ချမှတ်ထားကြောင်း၊ ၎င်းသီးနှံအုပ်စု ၂ ခုအား ပြည်တွင်း၌ ပြတ်လပ်မှုမရှိစေရေး အတွက် ပြည်နယ်အစိုးရများအနေဖြင့် စစ်ဆင်ရေးသဖွယ်သဘောထား၍ လုပ်ဆောင်ကြရန်ဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်ချိတ်ဆက်ရရှိနိုင်သည့် အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်များအား တိုးတက်ထုတ်လုပ်နိုင်သော နယ်မြေဒေသများကို ပြည်နယ်များ၌ သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်ရန် တိုက်တွန်းလိုကြောင်းနှင့် ဗဟိုအစိုးရမှ လိုအပ်သည်များ ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးမည်ဟု  ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

၁၀။    အထူးစီမံကိန်းများအား အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်မှု၏ ရလာဒ်အဖြစ် Zaid season ခေါ် နွေ သီးနှံရာသီ၌ စိုက်ပျိုးမှုဧရိယာသည် ဟက်တာ(၆၃.၄၄)သိန်းရှိရာမှ ဟက်တာ(၇၅.၇၅) သိန်းသို့ တိုးတက် လာမှုနှင့်အတူ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ်နိုင်မှုမှာ တိုးတက်လာကြောင်း၊ ယခုနှစ် မုတ်သုံရာသီမှာ ပုံမှန်အခြေအနေ (ကာလရှည် ပျမ်းမျှတွက်ချက်မှု၏ ၉၈% ခန့်) အတိုင်း ကောင်းမွန် ဖွယ်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ရိတ်သိမ်းချိန်ကာလ၌ အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် ထိခိုက်မှုရှိသော ပဲပုတ်နှင့် ပြောင်းသီးနှံတို့မှအပ ကျန်သီးနှံများအတွက် မျိုးစေ့လုံလောက်မှုရှိကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်သူလယ်သမားများဖူလုံရေးဆိုင်ရာ အတွင်းဝန်က ပြည်နယ်စိုက်ပျိုးရေးဌာနများ အနေဖြင့် တောင်သူလယ်သမားများထံသို့ မျိုးစေ့နှင့်မြေဩဇာများကို အချိန်မီပံ့ပိုးနိုင်ရေးအတွက် သွင်းအားစု လိုအပ်ချက်အား ခန့်မှန်းတွက်ချက်လျက် ဗဟိုအစိုးရထံတင်ပြရန်လိုအပ်ကြောင်းနှင့် အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေး ဦးစီးဌာနသည် မိုးသီးနှံများအတွက် မျိုးစေ့နှင့်ဆက်စပ်သွင်းအားစုထောက်ပံ့မှုများ လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။ 

နှစ်ကာလကြာမြင့်စွာရပ်ဆိုင်းထားခဲ့သော အိန္ဒိယနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့၏ ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးပွဲများ ပြန်လည်စတင်မည်ဖြစ်ခြင်း

၁၁။    ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၊ ပေါ်တိုမြို့၌ ၈-၅-၂၀၂၁ နေ့တွင် ကျင်းပရန်ရှိသည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ သမဂ္ဂတို့မှ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များ၏ ညီလာခံဆွေးနွေးပွဲမတိုင်မီ အကြို သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ရပ်ကို ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်စနစ်ဖြင့် ၆-၅-၂၀၂၁ နေ့၌ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ (၈) နှစ်ကြာခန့် ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည့် ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို ပြန်လည်စတင်သွားရန်ရှိကြောင်း ဥရောပသမဂ္ဂမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အဆင့်မြင့် အရာရှိတစ်ဦးက သတင်းထောက်များသို့ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ဥရောပသမဂ္ဂအနေဖြင့် အိန္ဒိယ၏ ကိုယ် ကျိုးစီးပွားကာကွယ်ရေး သမားရိုးကျ ချဉ်းကပ်လုပ်ဆောင်မှုများအား ဖြေလျော့ပေးမှုနှင့်အတူ အပြန် အလှန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းပြီး ဘက်စုံလွှမ်းခြုံမှုရှိသည့် သဘောတူညီချက်ပေါ်ထွက်လာရန် မျှော်လင့်လျက် ရှိကြောင်းနှင့် ကုန်သွယ်ရေးကဏ္ဍသည် ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့အကြား စီးပွားရေးရာနှင့် မဟာဗျူဟာကျ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အလားအလာကောင်းမွန်သည့် နယ်ပယ်ဧရိယာများ၌ တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်သည်ဟု အဆိုပါအရာရှိကပြောဆိုခဲ့ကြောင်း၊ အိန္ဒိယနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့အကြား ကုန် သွယ်ရေးဆိုင်ရာစေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများမှာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများ လျှော့ချ ရေးနှင့် အိန္ဒိယအလုပ်သမားများအား ဥရောပသို့ လွယ်ကူစွာ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုရေးကိစ္စရပ်များအပေါ် ဆွေးနွေးမှု၌ လိပ်ခဲတည်းလည်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် ရပ်ဆိုင်းနေခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊        ဥရောပကောင်စီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ၏ ဖိတ်ကြားလာမှုအရ ၈-၅-၂၀၂၁ စနေနေ့တွင် ကျင်းပမည့် အဆိုပါထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲသို့ ဥရောပ သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ (၂၇) ခုမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒရာမိုဒီသည် ဗွီဒီယို ကွန်ဖရင့်စနစ်ဖြင့် ပါဝင်တက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ညီလာခံအစည်းအဝေး၌ လက်ရှိ ကြုံ တွေ့နေရသည့် Covid-19 ကပ်ရောဂါအား တားဆီးထိန်းချုပ်မှု၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းမှု၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ နည်းပညာနှင့် ဆက်သွယ်မှုကွန်ယက်ကဏ္ဍများ၌ မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်မှု၊ အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ လူသားအခွင့်အရေးကာကွယ်မှုနှင့် စည်းမျဉ်းအခြေပြု ဆောင်ရွက်မှုကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးရန်အစီအစဉ်များပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များအနေဖြင့် ပြည်ပရှိအပ်နှံငွေများအား ပြန်လည်ထုတ်ယူထားကြရန် အိန္ဒိယအစိုးရ က ညွှန်ကြားထားခြင်း

၁၂။     နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ The Hague မြို့ရှိ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးတရားရုံး (Permanent Court of Arbitration - PCA) က နောက်ကြောင်းပြန် အာဏာသက်ရောက်မှုရှိသည့် အခွန်ပေးဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယအစိုးရအနေဖြင့် ဗြိတိန်နိုင်ငံအခြေစိုက် Cairn Energy စွမ်းအင် ကုမ္ပဏီသို့ တရားစရိတ်နှင့် နစ်နာကြေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၂ ဘီလီယံ (ရူပီးငွေ ကုဋေ ၈၀၀၀ ခန့်) ‌ပေးလျော်ရန် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ရာတွင် PCA တရားရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း ရှင်းလင်းဆောင်ရွက်ပေးရန် အိန္ဒိယအစိုးရဘက်မှ နှောင့်နှေးမှုရှိသည့်အပေါ် Cairn ကုမ္ပဏီသည် ဖေဖော် ဝါရီလ(၁၂)ရက်နေ့၌ အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ တရားရုံးတွင် ဒီကရီအား အတည်ပြုပေးရန် မှတ်ပုံတင် လျှောက် ထားခဲ့ပြီးနောက် ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ နယ်သာလန်၊ စင်ကာပူနှင့် ကနေဒါ နိုင်ငံများရှိ တရားရုံးများ၌လည်း အလားတူဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းအပြင် ဘဏ်ငွေစာရင်းများအပါအဝင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပြည်ပရှိ ပိုင် ဆိုင်မှုများကိုလည်း လေ့လာဆန်းစစ်လျက် အခြားနိုင်ငံအချို့တွင်လည်း ဇာရီမှု မှတ်ပုံတင် လျှောက် ထားရန် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များအနေဖြင့် ပြည်ပရှိဘဏ်များ၌ Nostro Accounts များဖွင့်လှစ်လျက် ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်မှုနှင့် နိုင်ငံခြားငွေဖြင့် ပေးချေရှင်းလင်းမှုများ လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် အပ်နှံထားသောငွေများအားပြန်လည်ထုတ်ယူထားကြရန် အိန္ဒိယအစိုးရက မကြာသေးမီ ရက်များအတွင်းက ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၁၃။    ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ထိုကဲ့သို့ ပြည်ပ၌ အပ်နှံထားသည့်ငွေကြေးများအား ပြန် လည်ထုတ်ယူထားရှိရန်အတွက် အိန္ဒိယဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက လမ်းညွှန်ချက်ထုတ်ပြန်ထားသည်ဟု အမည်ဖော်ပြလိုခြင်းမရှိသော အရာရှိတစ်ဦးကပြောကြားကြောင်း၊ နိုင်ငံပိုင်ဘဏ် (၁၂) ခု၌ ပါဝင်သည့် ဘဏ်တစ်ခုမှ အရာရှိတစ်ဦးကလည်း ထိုသို့ ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ထားသည်မှာ မှန်ကန်ပြီး အချို့ သောတရားရုံးများသည် အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ပြည်ပရှိပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းဆည်းခြင်း (သို့) ဆိုင်းငံ့ ထိန်း သိမ်းထားခြင်း လုပ်ဆောင်ဖွယ်ရှိလာမည့်အရေးကို အစိုးရက စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်လျက်ရှိသည်ဟု ပြောဆို ကြောင်း၊ Cairn Energy ကုမ္ပဏီကမူ ထိုသို့ဇာရီမှုများ ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော်လည်း ၎င်းတို့အနေဖြင့် အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် အပြုသဘောဆောင်သည့် ဆက်ဆံလုပ်ကိုင်မှုများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည်ဟု  ၆-၅-၂၀၂၁ နေ့၌ ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း၊ယခုကဲ့သို့ နှစ်ဘက်အငြင်းပွားမှုကိစ္စရပ်သည် ၂၀၀၆-၂၀၀၇ ခုနှစ် တွင် Cairn India Holdings ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများအား Cairn India ကုမ္ပဏီလက်အောက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ ပေါင်းစည်းမှုအပေါ် အိန္ဒိယအစိုးရက နောက်ကြောင်းပြန် အာဏာသက်ရောက်မှုရှိသည့် အရင်းအနှီး လွှဲပြောင်းမှုမှ အခွန်‌ငွေ ရူပီး (၂၄၅၀၀) ကုဋေ တောင်းခံရာမှ စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ Cairn Energy ကုမ္ပဏီသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရားရုံးအဆင့်ဆင့်၌ အမှုရင်ဆိုင်ခဲ့သော်လည်း ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းကြီးတစ်ခုဖြစ်သော Vedanta ကုမ္ပဏီသို့ Cairn Energy ကုမ္ပဏီက ၎င်း၏ Cairn India ပိုင်ဆိုင်မှုများအား လွှဲပြောင်းရောင်းချရာတွင် ပေးဆောင်ရန် အခွန်ကြွေးကျန် ရှိ သည်ဟူသောအချက်ဖြင့် အိန္ဒိယအခွန်အာဏာပိုင်များက ၁၀% ထက်ပိုမိုသော ပမာဏကို ရောင်းချရန် ခွင့်မပြုပဲ တားမြစ်ခဲ့သည့့်အပြင် အိန္ဒိယအစိုးရသည် Cairn India ကုမ္ပဏီမှ ဗြိတိန်နိုင်ငံရှိ Cairn Energy ကုမ္ပဏီသို့ လွှဲပြောင်းမည့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင်ရေးအတွက် အထွက်နှုန်းမြင့်မျိုးစေ့များကို အစိုးရ က အခမဲ့ထောက်ပံ့မည်

၁၄။    ပြည်တွင်း၌ ပဲမျိုးစုံအား လုံလောက်စွာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်လျက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေးရာသီ အထူးမဟာဗျူဟာကို ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ် ကြောင်း အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးနှင့်တောင်လယ်သမားများဖူလုံရေးဝန်ကြီးဌာနက ၆-၅-၂၀၂၁ နေ့၌ သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ           အဆိုပါသတင်းထုတ်ပြန်ချက်၌ ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ လုပ် ဆောင်ပြီးနောက် ပဲစင်းငုံ၊ ပဲတီစိမ်းနှင့် မတ်ပဲတို့၏ စိုက်ဧကနှင့် အထွက်နှုန်းတိုးမြင့်ရေး အသေးစိတ် အစီအမံများကို ချမှတ်ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းမဟာဗျူဟာအရ ပြည်နယ်များနှင့် ဗဟိုမျိုးစေ့ဌာနများရှိ အထွက်နှုန်းမြင့်မားသောသီးနှံမျိုးစေ့များကိုအခမဲ့ဖြန့်ဖြူးလျက် သီးညှပ်နှင့်သီးသန့် စိုက်ပျိုးမှုဧရိယာကို တိုးချဲ့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေးရာသီ၌ တန်ဖိုးအားဖြင့် ရူပီး‌ငွေ (၈၂.၀၁) ကုဋေ ရှိသော သီးနှံမျိုးစေ့ထုပ် (seed mini kits) ပေါင်း (၂၀၂၇၃၁၈) ထုပ်ကို ဖြန့်ဝေပေးရန် အဆိုပြုထား ကြောင်း၊အိန္ဒိယအစိုးရသည် ပဲစင်းငုံအား သီးညှပ် (Intercropping)စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော(၁၀) နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း ၁ ဟက်တာလျှင် (၁၅)ကွင်တယ်အောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသော အသိအမှတ် ပြုမျိုးစေ့များ (certified seeds)အပါအဝင် မျိုးစေ့ထုပ် (၁၃၅၁၇၁၀)ထုပ်ကို လည်းကောင်း၊ ပဲတီစိမ်းကို သီးညှပ်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော (၁၀) နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း (၁၀) ကွင်တယ်/ ဟက်တာ အောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသည့် မျိုးစေ့ထုပ် ၄၇၃၂၉၅ ထုပ်ကိုလည်းကောင်း အခမဲ့ဖြန့်ဖြူးမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ မတ်ပဲသီးနှံကိုမူ သီးညှပ်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော (၁၀) နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း (၁၀) ကွင်တယ်/ဟက်တာအောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသည့် မျိုးစေ့ထုပ် (၉၃၈၀၅) ထုပ်နှင့် Sole Crop အဖြစ် သီးသန့်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော (၁၅)နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း(၁၀)ကွင်တယ်/ဟက်တာ အောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသည့် မျိုးစေ့ထုပ် (၁၀၈၅၀၈) ထုပ်တို့ကို ဖြန့်ဝေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အထက်ပါ သီးညှပ်နှင့် သီးသန့်စိုက်ပျိုးရန် ဖြန့်ဝေမည့်မျိုးစေ့များသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေးရာသီ အတွင်း ဧရိယာဟက်တာပေါင်း (၄.၀၅)သိန်းအားလွှမ်းခြုံမှုရှိမည်ဖြစ်ပြီး ဗဟိုအစိုးရ၏ ရန်ပုံငွေမှ ကျခံ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊၎င်းအပြင် ပြည်နယ်အစိုးရများ၏အစီအစဉ်ဖြင့် ယခုနှစ် မိုးသီးနှံပဲမျိုးစုံ အား ပုံမှန်စိုက်ဧကထက် ပိုမိုတိုးချဲ့မှုများတွင်လည်း ဗဟိုအစိုးရက ရန်ပုံငွေ မျှဝေကျခံမည်ဖြစ်ကြောင်း၊အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်လယ်သမားများဖူလုံရေးဝန်ကြီးဌာန၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်၌ ပဲစင်းငုံ သီးညှပ် စိုက်ပျိုးမှုအား အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ ချတ္တဂါ၊ ဂူဂျရတ်၊ ဟာရီယာနာ၊ ကာနာတကာ၊ မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ်၊ မဟာရဋ္ဌ၊ ရာဂျပ်စတန်၊ တမီနာဒူ၊ တဲလန်ဂါနာနှင့် ဥတ္တာပရာ‌ဒေ့ရှ် ပြည်နယ်(၁၁) ခုရှိ ခရိုင်ပေါင်း (၁၈၇) ခုတွင် စိုက်ပျိုးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲတီစိမ်းသီးညှပ်စိုက်ပျိုးမှုကို အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ ဂူဂျရတ်၊ ဟာရီယာနာ၊ ကာနာ (၈၅) ခုတွင် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မတ်ပဲသီးနှံ သီးညှပ်စိုက်ပျိုးခြင်းအား အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ ကာနာ တကာ၊ မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ်၊ မဟာရဋ္ဌ၊ တမီနာဒူနှင့် ဥတ္တာပရာ‌ဒေ့ရှ် ပြည်နယ်(၆) ခုရှိ ခရိုင်ပေါင်း(၆၀) ခုတွင် ဖော်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး သီးသန့်စိုက်ပျိုးမှုမှာ ၎င်းပြည်နယ်(၆ ) ခုကို လွှမ်းခြုံမှုရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ယခုနှစ် မိုးသီးနှံ ပဲမျိုးစုံမျိုးစေ့ ထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်အား ခရိုင်အလိုက် ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် ဗဟိုနှင့် ပြည်နယ်အဆင့် အစိုးရဌာနများအကြား စဉ်ဆက်မပြတ် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုး ရေး ကျင့်စဉ်ကောင်းများနှင့်အညီ ထုတ်လုပ်နိုင်စေရန်အတွက် သီးနှံစိုက်ပျိုးသည့် ရာသီကာလအတွင်း ခရိုင်စိုက်ပျိုးရေးရုံးများနှင့် ATMA network တို့မှတစ်ဆင့် ခရိုင်အဆင့် သင်တန်းများကို ပို့ချမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ခရိုင်အဆင့်၌အတည်ပြုသတ်မှတ်ထားသည့်နေရာဒေသများသို့ သီးနှံမျိုးစေ့များ ဖြန့်ဖြူး ခြင်းကို ၁၅-၆-၂၀၂၁ နေ့အပြီး ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့လာသည့်သတင်းများ)

ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီဈေးကွက်တွင်  ဓာတ်ဆီ ဈေးနှုန်းသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့ Global Petrol Prices Websites ၌ ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၂ နိုင်ငံအနက် Lesotho နိုင်ငံသည် ယခင်အပတ်ဈေးနှုန်းထက် ၁၃.၂ %၊ Jamaica နိုင်ငံသည် ၂.၂% တို့ဖြင့် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း (၂၉) နိုင်ငံ ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း အာဂျင်တီးနား၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ တရုတ်၊ ဟောင်ကောင်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဆွစ်ဇာလန်၊ ထိုင်း၊ UAEနှင့် ဗီယက်နမ် စသည့် နိုင်ငံပေါင်း (၁၁၆)နိုင်ငံမှ ဈေးနှုန်း မပြောင်းလဲပဲ ဓါတ်ဆီဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါ သည်။ ဓါတ်ဆီ ဈေးနှုန်းကျဆင်းနေသည့် နိုင်ငံများ အနေဖြင့် ဩစတြေးလျ၊ ဘူဂေး ဒီးယား၊ ဒိန်းမတ်၊ လဗန်နွန်၊ ဆွီဒင်စသည့် နိုင်ငံပေါင်း (၁၈)နိင်ငံမှ ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေပြီး ယခင်တစ်ပတ် ဈေးနှုန်းထက် ၀.၃% မှ ၂.၅ % ထိ ဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။

ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့ Global Petrol Prices Website တွင်ဖော်ပြထားသည့် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းအနိမ့်ဆုံးနှင့် အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံများ

    တန်ဖိုး-အမေရိကန်ဒေါ်လာ

ရေတွက်ပုံ -လီတာ

ဒီဇယ်ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်တွင် Global Petrol Prices Website  ဖော်ပြထားရှိသည့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၂ နိုင်ငံအနက် Lesotho နိုင်ငံသည် ယခင်အပတ်ဈေးနှုန်းထက် ၁၃.၂ % ၊ Jamaica နိုင်ငံသည် ၂.၂% တို့ဖြင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း (၂၉) နိုင်ငံ ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါ သည်။ ယခု တစ်ပတ်အတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ဘူတန်၊ တရုတ်၊ ကျူးဘား၊ ဒိန်းမတ်၊ ဟောင်ကောင်၊ အင်ဒိုနီးရှားစသည့် နိုင်ငံများအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း(၉၉)နိုင်ငံမှ ဒီဇယ် ဈေးနှုန်း ပြောင်းလဲခြင်းမရှိဘဲ ယခင်အပတ်များအတိုင်း တည်ငြိမ်လျက် ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။

ဒီဇယ်ဈေးနှုန်းကျဆင်းသွားသည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဩစတြေးလျ၊ ဘူဂေး ဒီးယား၊ ဖင်လန်၊ဂရိ၊အိုင်လန်၊ အိုင်ယာလန်၊လဗန်နွန်၊နယူးဇီလန်စသည့် နိုင်ငံပေါင်း (၁၄) နိုင်ငံမှ ဈေးနှုန်းများကျဆင်းနေပြီး ယခင်တစ်ပတ် ဈေးနှုန်းထက်  ၀.၂ %မှ ၀.၉ % အထိ ဈေးနှုန်းကျဆင်းနေကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။

ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့ Global Petrol Prices Website တွင်ဖော်ပြထားသည့် ဒီဇယ်ဈေးနှုန်းအနိမ့်ဆုံးနှင့် အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံများ

တန်ဖိုး-အမေရိကန်ဒေါ်လာ

ရေတွက်ပုံ -လီတာ

အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်တွင် Global Petrol Prices Website ၌ ဖော်ပြထားရှိသည့် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ယခင်အပတ်နှင့် နှိုင်း ယှဉ်လျှင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁% ၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ၀. ၅% တို့ဖြင့် ဈေးနှုန်း မြှင့်တက် ခဲ့ပြီး ကျန်အာဆီယံနိုင်ငံများတွင် ဈေးနှုန်းအပြောင်းအလဲ မရှိဘဲ တည်ငြိမ်နေကြောင်း သိရှိရပါသည်။

 အာဆီယံနိုင်ငံများ ၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် Global Petrol Prices Website ၌ ဖော်ပြထားရှိသည့် ဒီဇယ်ဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ယခင်အပတ်နှင့် နှိုင်းယှဉ် လျှင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ၁.၈% နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁.၁% တို့ဖြင့် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ပြီး၊ ကျန်အာဆီယံနိုင်ငံ များတွင် ဈေးနှုန်းအပြောင်းအလဲမရှိ တည်ငြိမ်နေခဲ့ ကြောင်း လေ့လာ တွေ့ရှိရပါသည်။

 အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော ဓါတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်တစ်လီတာ ဈေးနှုန်းများအား အောက်ပါ အတိုင်းဖော်ပြအပ်ပါသည်-

တန်ဖိုး- မေရိကန်ဒေါ်လာ

                                                                   ရေတွက်ပုံ    -   လီတာ

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်တွင် Global Petrol Prices Website ၌ ဖော်ပြထားရှိသည့် ကမ္ဘာ့စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းမှာ ဓါတ်ဆီ တစ်လီတာတွင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁.၁၅ နှင့် ဒီဇယ်တစ်လီတာတွင် ၁.၀၂ ရှိပြီး စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းနိုင်ငံအလိုက် နည်း/များတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဓာတ်ဆီ ဈေးနှုန်း တစ်လီတာ ၀.၆၉ ဒေါ်လာနှုန်းဖြင့် နိုင်ငံ ၂၉ မြောက်နှင့် ဒီဇယ်ဆီ ဈေးနှုန်းတစ်လီတာ ၀.၆၃ ဒေါ်လာနှုန်းဖြင့် နိုင်ငံ၂၉ မြောက်တွင် ရှိနေကြောင်းတွေ့ရှိရပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှုအများဆုံး ဆောင်ရွက်နေသော တရုတ် ၊ ဂျပန်နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့၏ စက်သုံးဆီ တစ်လီတာဈေးနှုန်းများအား အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြပါ သည်-

တန်ဖိုး-အမေရိကန်ဒေါ်လာ

ရေတွက်ပုံ -လီတာ

Oil-Price. Net Website ၌ ဖော်ပြထားရှိသည့် ကမ္ဘာ့ရေနံစိမ်း (Crude Oil ) နေစဉ်ဈေးနှုန်းများအား အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြပါသည်-

တန်ဖိုး-မေရိကန်ဒေါ်လာ

ရေတွက်ပုံ -စည်

၂၀၂၁ခုနှစ် မတ်လ ၁ ရက်မှ ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့အထိ အပတ်စဉ် ဓာတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်နှင့် ရေနံစိမ်းဈေးနှုန်းပြောင်းလဲမှုများကို အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြအပ်ပါသည်-

       ပြည်တွင်း စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် Nay Pyi Taw Denko စက်သုံးဆီ ဆိုင်များ၏ ရောင်းဈေးများအရ မေလ ၄ ရက်တွင် အောက်တိန်း 92 တစ်လီတာလျှင် ၉၇၀ကျပ်၊ အောက်တိန်း 95 တစ်လီတာလျှင် ၁၀၆၀ ကျပ်၊ ဒီဇယ်တစ်လီတာလျှင် ၉၇၅ ကျပ်နှင့် ပရီမီယံ ဒီဇယ်တစ်လီတာလျှင် ၉၉၀ကျပ်ဖြင့် ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း သိရှိရပါ သည်။

      မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ မြို့ကြီးများ၌ နေ့စဉ်ဖြစ်ပေါ် နေသော စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများအား လေ့လာရာတွင် မြစ်ကြီးနားမြို့တွင် ဓာတ်ဆီ တစ်ဂါလန်လျှင် ၄၇၅၀ ကျပ်၊ ဒီဇယ်တစ်ဂါလန်လျှင် ၄၆၄၀ ကျပ်၊ လားရှိုးမြို့တွင် ဓာတ်ဆီ တစ်ဂါလန်လျှင် ၄၆၀၀ ကျပ်၊ ဒီဇယ်တစ်ဂါလန်လျှင် ၄၅၀၀ ကျပ်၊ မကွေးမြို့ တွင် ဓာတ်ဆီ တစ်ဂါလန်လျှင် ၄၄၅၀ ကျပ်၊ ဒီဇယ်တစ်ဂါလန်လျှင် ၄၄၀၀ ကျပ်တို့ဖြင့် ဈေးနှုန်းများဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သိရှိရပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ မြို့ကြီးများ၏ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများမှာ ယခင်အပတ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျင် ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

စင်ကာပူနိုင်ငံ

၁။      စင်ကာပူနိုင်ငံသည်  အာဆီယံ ဝန်ဆောင်မှု ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ် (ASEAN Trade in Services Agreement- ATISA) အား ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ(၅) ရက်နေ့တွင် အတည်ပြု လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနက် ATISA ကို ပထမဆုံး အတည်ပြု လက်မှတ် ရေးထိုးလိုက်သည့်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ထိုသို့ အတည်ပြုလက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်သည့်အတွက် ATISA အောက်တွင်ရှိသော စင်ကာပူနိုင်ငံ၏အခွင့်အရေးနှင့်တာဝန်များသည် ၎င်းနေ့မှစတင်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊  ကျန်အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့်လည်း ယခုနှစ်အတွင်း အတည်ပြုလက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများအရ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းကဏ္ဍသည် အာဆီယံ၏စီးပွားရေးတွင် အရေးပါမှုမြင့်တက်လာနေရာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံ၏ ဝန်ဆောင်မှုကုန်သွယ်ရေး (Services Trade) သည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၈၄၄.၃ဘီလီယံ) ရှိပြီး အာဆီယံ GDP ၏ (၅၀.၆%)ကို ကိုယ်စားပြုကြောင်း၊ အာဆီယံသည် အီးယူနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံပြီးလျှင် စင်ကာပူ၏ တတိယအများဆုံးဝန်ဆောင်မှု ကုန်သွယ်ရေးမိတ်ဖက်ဖြစ်ရာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံသို့ တင်ပို့ခဲ့သော စင်ကာပူနိုင်ငံ၏ ဝန်ဆောင်မှုပို့ကုန်(Services Exports)ပမာဏသည် စင်ကာပူဒေါ်လာ (၂၇.၃ ဘီလီယံ)ရှိပြီး (၁၁.၃ %)တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊  ထိုပမာဏသည် စင်ကာပူ ဝန်ဆောင်မှု ပို့ကုန်စုစုပေါင်းပမာဏ၏ (၁၀.၇%)ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် စာရင်းအရ စင်ကာပူ၏ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် လုပ်သားဉီးရေ (၁.၈၉ သန်း) ကျော် (သို့) ပြည်တွင်း အလုပ်အကိုင် စုစုပေါင်း၏ (၈၅%) ကျော်ရှိကြောင်း၊ ATISA အား စင်ကာပူမှ အတည်ပြု လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းသည်  အာဆီယံ၏ခိုင်မာသော ကတိကဝတ်ကို ထင်ဟပ်စေပြီး အာဆီယံတွင် ဝန်ဆောင်မှုကုန်သွယ်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပိုမိုပွင့်လင်းမြင်သာသော၊ တည်ငြိမ်မှုရှိသော၊  ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၂။       ဤသဘောတူစာချုပ်သည် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား ဝန်ဆောင်မှု ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ စီမံဆောင်ရွက်ချက်များ ကောင်းမွန်လာစေရန် ပံ့ပိုးပေးမည်ဖြစ်ပြီး စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် ဈေးကွက်ဝင်ရောက်မှုမြင့်မားခြင်း နှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံသည့် စည်းမျည်းစည်းကမ်း အတားအဆီးများ လျော့နည်းလာခြင်းစသည့်အကျိုးကျေးဇူးများကို ခံစားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဤ အကျိုးကျေးဇူးများကို မကြာမီကာလတွင် ခံစားရရှိနိုင်ရန်အတွက် အခြား အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ATISA အား အမြန်ဆုံး လက်မှတ်ရေးထိုးလာစေရေး ဆက်လက် တိုက်တွန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်- စင်ကာပူနိုင်ငံ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ

၃။      ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း ပဲတီစိမ်း တန်ချိန် ၁ သိန်း ၅ သောင်း၊ ပဲစင်းငုံ တန်ချိန် ၄ သိန်းနှင့် မတ်ပဲ တန်ချိန် ၄ သိန်းတို့ကို တင်သွင်းခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည်ပကုန်သွယ်ရေး ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန (DGFT) က သတ်မှတ်သည့် လိုင်စင်လျှောက်ထားရန် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း များနှင့် အညီ ပဲခွဲစက်များ၊ ပဲပြန်လည်သန့်စင်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ကုန်သည်များသို့ ခွဲတမ်းချထား ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်းကို အိန္ဒိယကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့်စက်မှုဝန်ကြီးဌာနက မတ်လအတွင်း၌ အမိန့် ကြော်ငြာစာများ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် DGFT ဌာနသည် အဆိုပါ ပဲ ၃ မျိုး တင် သွင်းခွင့် ခွဲတမ်းများ ခွဲဝေချထားနိုင်ရန်အတွက် ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ၁၅-၄-၂၀၂၁ နေ့၊ ၁၇း၀၀ နာရီ နောက်ဆုံးထားလျက် ၎င်းတို့ဌာန၏ အင်တာနက်ဝက်ဘ်ဆိုက်မှတစ်ဆင့် လျှောက်လွှာများ တင်သွင်းခြင်းကို ဆောင်ရွက်ကြရန် ၃၀-၃-၂၀၂၁ နေ့၌ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အသိပေးနှိုးဆော်စာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။       အဆိုပါ နှိုးဆော်စာ၌ ပဲတင်သွင်းခွင့် လျှောက် ထားမှုကို ဝက်ဘ်ဆိုက်မှသာ လက်ခံမည်ဖြစ်ပြီး အီးမေးလ်များ၊ စာတိုက်ပေးပို့စာများကို လက်ခံ မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ပဲတင်သွင်း ခွင့်ခွဲတမ်းအတွက် လျှောက်ထားသူအရေအတွက်ကို ကြိုတင် သတ်မှတ်ထားသဖြင့် သတ်မှတ် အရည်အချင်းနှင့် ကိုက်ညီသည့် ကုမ္ပဏီများကိုသာ မဲနှိုက် စနစ်အပေါ် အခြေခံ၍ ရွေးချယ်မည် ဖြစ်ပြီး တင်သွင်းရမည့် ပဲတန်ချိန်ကို အညီအမျှ ခွဲဝေချထားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲများ တင်သွင်းရမည့် ကာလမှာ ခွဲတမ်းထုတ်ပြန်ချိန်မှ ၃၁-၃-၂၀၂၂ နေ့ အထိဖြစ်ရာ တင်သွင်းခွင့်ရရှိသည့် ကုမ္ပဏီများ အနေဖြင့် ၎င်းနေ့ရက် နောက်ဆုံးထား၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ဆိပ်ကမ်းသို့အရောက် တင်သွင်းကြရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံ သတ်မှတ် ခွဲတမ်းပမာဏ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက် လျော့နည်းတင်သွင်းသည့် ကုမ္ပဏီ/ လုပ်ငန်းရှင်များအား နောင်လာမည့် နှစ်များ၌ ပဲတင်သွင်းခွင့်လျှောက်ထားရာတွင် ပါဝင်ခွင့်ပြုမည် မဟုတ် ကြောင်း၊ ပဲတင်သွင်းခွင့် ကာလသက်တမ်းတိုးမြှင့်ပေးရန် လျှောက်ထားမှု များကိုလည်း လက်ခံ ဆောင်ရွက်မည် မဟုတ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

၄။      မတ်လ ၂၉ ရက်နှင့် ၃၀ ရက်နေ့တို့တွင် ကျင်းပသော ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) ၏ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာကော်မတီ အစည်းအဝေး၌ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ချမှတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ အခွန်သက်သာခွင့်ပေးအပ်မှု အစီအစဉ် (Remission of Duties and Taxes on Exported Products (RoDTEP) scheme) အပေါ် အမေရိကန်နိုင်ငံက မေးခွန်းများထုတ်ခဲ့ ကြောင်း သိရှိရပါသည်။   အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရသည် ၂၀၁၅-၂၀၂၀ ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒ၏ တစ်စိတ် တစ်ဒေသ အဖြစ် မိမိနိုင်ငံထွက်ပို့ကုန်များ၏ ပြည်ပဈေးကွက်၌ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းအား မြှင့်တင်ရန်အတွက် အိန္ဒိယပို့ကုန်မြှင့်တင်မှု အစီအစဉ် (Merchandise Exports from India Scheme - MEIS) ကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၌ အမေရိကန်နိုင်ငံက WTO ၌ အငြင်း ပွားမှု တင်သွင်းခဲ့သည်။ အဆိုပါအငြင်းပွားမှုကိစ္စအပေါ် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယ အစိုးရသည် MEIS နှင့် RoSCTL ခေါ် အထည်အလိပ်ပို့ကုန်များ အပေါ် ပေးအပ် လျက်ရှိသည့် အခွန် သက်သာခွင့် အစီအစဉ်တို့ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ပေါင်းစပ်လျက် RoDTEP အစီ အစဉ်အဖြစ် ၁-၁-၂၀၂၁ နေ့မှ စတင် အကောင်အထည်ဖော် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။အဆိုပါ RoDTEP အရ ပြည်တွင်းရှိ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် နယ်မြေဒေသအလိုက် ကောက်ခံသည့် အခကြေးငွေများ၊ ကျောက် မီးသွေးအသုံးပြုမှု ထပ်ဆောင်းအခွန်များ၊ လျှပ်စစ် ဓာတ်အား ခများ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်မှုအတွက် အသုံးပြုရသည့် လောင်စာဆီအပေါ် ပေးဆောင်ရသော အခွန်များ စသည့်တို့အပါအဝင် ပို့ကုန် အတွက်ပေးဆောင်ရသော သွင်းအားစုဆိုင်ရာ အခွန်အခများကို ကုန်စည်တင်ပို့ပြီးစီးချိန်၌ အစိုးရ ထံမှ ပြန်လည်ထုတ်ယူရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

၅။      အိန္ဒိယ၏ RoDTEP အစီအစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ လုပ်ငန်းလမ်းညွှန်ချက်များ၊  အကျုံးဝင် သည့် စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်များနှင့် ပြန်လည်ထုတ်ပေးမည့် အခွန်အခနှုန်းထားများနှင့် လက်တွေ့ အကောင်အထည်ဖော်မှု အခြေအနေတို့ကို ရှင်းလင်းချက်ပေးရန် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) ၏ အစည်းအဝေး၌ အမေရိကန်နိုင်ငံက မေးမြန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဖေဖော်ဝါရီ လအတွင်း၌ အိန္ဒိယဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးက ထုတ်ပြန်ပြောဆိုခဲ့သည့် သွင်းကုန်အပေါ် အခြေခံ အကောက်ခွန် နှုန်းထားအပြင် စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ထပ်ဆောင်း အခွန် (Agriculture Infrastructure and Development Cess) အား သီးခြားကောက်ခံမည့် အစီအစဉ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ မည်သည့်အတွက် ၂ မျိုးခွဲခြားကောက်ခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည် ။အဆိုပါ WTO အစည်းအဝေး၌ အမေရိကန်နှင့် ဩစတေးလျနိုင်ငံတို့က အိန္ဒိယ၏ ဝါဂွမ်းအပေါ် သွင်းကုန်အခွန်တိုးမြှင့်မှု၊ သကြားနှင့် ဇီဝလောင်စာ (Biofuel) တို့အတွက် ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ အထောက် အပံ့များပေးအပ်မှုတို့အပေါ် ဖြေရှင်းချက်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ အလားတူ အိန္ဒိယ၏ ပဲမျိုးစုံ တင်သွင်းမှုအား အရေအတွက်အရ ကန့်သတ်ထားရှိမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းမှာ ၃ နှစ်ကျော် ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး WTO ၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် ကိုက်ညီ မှုမရှိကြောင်း ပြောဆိုလျက် ဩစတေးလျ၊ ကနေဒါ၊ ရုရှားနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့က မေးခွန်း ထုတ်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရသည်။

၆။      အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ မိသားစုတိုင်းထံသို့ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ အရည်အသွေးမြင့် ကောက်ပဲသီးနှံများ ‌ရောက်ရှိစားသုံးနိုင်စေရေးအတွက် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးရေးစနစ်ကို ခေတ်နှင့်အညီ တိုးတက်ကောင်း မွန်ရန် အစိုးရက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ဝယ်ယူရေးလုပ်ငန်းအစမှ ဖြန့်ဖြူးမှုလုပ်ငန်းအဆုံးအထိ IT နည်းပညာများဖြင့် လုပ်ငန်းစဉ်များအား ခြေရာခံခြင်းကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါ သည်။ အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာနှင့် စားသောက်ကုန် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ အရာရှိ တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ အရည်အသွေးမြှင့်တင်မှုနှင့် အသိအမှတ်ပြုမှုဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်း များအား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အစိုးရနှင့်ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် အိန္ဒိယ အရည် အသွေးကောင်စီ (Quality Council of India - QCI) အား ကောက်ပဲသီးနှံ ပြည်သူ့ဖြန့် ဖြူးရေးစနစ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်ရန် အိန္ဒိယအစိုးရက တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း၊ QCI သည် လက်ရှိ ဆောင်ရွက်နေ သော စံချိန်စံညွှန်းများ၏စနစ်ကို ပြန်လည်သုံးလျက် အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်း၊ ဒီဂျစ်တယ်နည်းပညာ ခြေရာခံစနစ်ကို အသုံးပြု၍ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ လုပ်ငန်းအလေ့အထများအား မိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တတိယကြားခံ အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်အဖြစ် ကောက်ပဲသီးနှံများ ဝယ်ယူမှု၊ သိုလှောင်ထိန်းသိမ်းမှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးမှုလုပ်ငန်းများ၌ သက်သေခံလက်မှတ်ထုတ်ပေးခြင်း တို့ကို တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ သီးနှံသိုလှောင်မှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးမှု လုပ်ငန်းများတွင် ဒီဂျစ်တယ်နည်းပညာ အသုံးပြု ခြင်းဖြင့် စနစ်အတွင်း ထင်သာမြင်သာရှိပြီး လေလွင့်ဆုံးရှုံးမှုများကိုလည်း လျော့ချနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် Economic Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

၇။      အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း လူဦးရေစုစုပေါင်း၏ ၆၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အနေဖြင့် အစိုးရ၏ ရိက္ခာ ခွဲတမ်းစနစ်မှ အရည်အသွေးကောင်းမွန်၍ အာဟာရပြည့်ဝသည့် စားသောက်ကုန်များကို ဝယ်ယူ ရရှိနိုင်စေရေးအတွက် စားသောက်ကုန် သွင်းအားစု ကွင်းဆက်တစ်လျောက် တောင်သူများထံမှ စားသုံးသူထံသို့ရောက်ရှိသည်အထိ လုပ်ငန်းအဆင့်တိုင်းတွင် အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်ကို မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်ရန် အိန္ဒိယအစိုးရက သတ်မှတ်ထားပါသည်။နိုင်ငံပိုင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်း တစ်ခုဖြစ်သော အိန္ဒိယစားသောက်ကုန်ကော်ပိုရေးရှင်း (FCI) သည် မကြာသေးမီကာလကပင် အစိုးရဝယ်ယူရေးလုပ်ငန်းစဉ်အောက်ရှိ ကောက်ပဲသီးနှံများ၏ အရည်အသွေး စံချိန်စံညွှန်း သတ် မှတ်ချက်များအား အဆင့်မြှင့်တင်ရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ FCI က သိပ္ပံနည်းကျ အရည်အသွေး ထိန်းသိမ်းမှုများနှင့်အညီ ဂျုံ၏သိုလှောင်နိုင်မှု သက်တမ်း ကြာရှည်ခံနိုင်ရန်အတွက် ဂျုံ၌ အစိုဓာတ်ပါဝင်မှု လက်ရှိသတ်မှတ်ချက် ၁၄% ကို ၁၂% သို့ လျော့ချပြင်ဆင် ရန်နှင့် အခြားပြင်ပ ပစ္စည်းများ (foreign matter) ပါဝင်မှုကိုလည်း ၀.၇၅% မှ ၀.၅% သို့ ပြောင်း လဲ သတ်မှတ်ရန် အကြံပြုထားသည်။ ထို့အပြင် ပြည်နယ်အစိုးရများအနေဖြင့် ဝယ်ယူမှုလုပ်ငန်း များ စတင်ခြင်း မပြုမီကပင် စိုက်ခင်းသုံး ပိုးသတ်ဆေးကြွင်းများ ပါဝင်မှုအခြေအနေကို စစ်ဆေး သင့်ကြောင်း၊ သို့မှသာ ပိုးသတ်ဆေးများအား မဆင်မခြင်သုံးစွဲမှုကို ကြပ်မတ်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပိုးသတ်ဆေး ဓာတ်ကြွင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အခြားလိုအပ်သည့် စစ်ဆေးကြပ်မတ်မှုများကိုလည်း လုပ်ဆောင် သင့်ကြောင်းဖြင့် FCI က အဆိုပြုထားပါသည်။

၈။      အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါကြောင့် စီးပွားရေး ထိခိုက်သက်ရောက်မှုများ ကို ကုစားရန်အတွက် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မူဝါဒများ ပြောင်းလဲပြင်ဆင်ခြင်း၊ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများ လွယ်ကူစွာ လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် အစီအမံများ ချမှတ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ရလဒ် ကောင်းများ ရရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ၏ ၅-၄-၂၀၂၁ နေ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရှိရပါသည်။အဆိုပါ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်၌ ၂၀၂၀-၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဧပြီလမှ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအထိ ၁၀ လအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ စုစုပေါင်း နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စီးဝင်မှု ပမာဏမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၂.၁၂ ဘီလီယံရှိပြီး ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ် ကာလတူထက် ၁၅% ပိုမို တိုးတက်ရရှိကြောင်း၊ ၎င်းပမာဏ အနက် အီကွီတီခေါ် အစုရှယ်ယာရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှာ ဒေါ်လာ ၅၄.၁၈ ယီလီယံရှိပြီး ၂၀၁၉-၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ် ကာလတူထက် ၂၈% ပိုမိုလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ အစုရှယ်ယာများ ထည့်ဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရာတွင် စင်ကာပူနိုင်ငံမှ ပါဝင်မှုသည် အဆိုပါပမာဏ၏ ၃၀.၂၈% ဖြင့် အများဆုံး ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏နောက်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံက ၂၄.၂၈% နှင့် အာရပ် စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စု တို့က ၇.၃၁% တို့ဖြင့် အသီးသီး ရပ်တည်လျက်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထား သည်။ အဆိုပါ ၁၀ လ အတွင်း ကွန်ပြူတာဆော့ဖ်ဝဲနှင့်ဟာ့ဒ်ဝဲ လုပ်ငန်းကဏ္ဍသည် အစုရှယ်ယာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပမာဏ စုစုပေါင်းတွင် ၄၅.၈၁% ဖြင့် အများဆုံး ဖြစ်ပြီး တည်ဆောက်ရေးကဏ္ဍနှင့် ဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍတို့မှာ ၁၃.၃၇% နှင့် ၇.၈၀% တို့ဖြင့် ဒုတိယနှင့် တတိယ နေရာများ၌ တည်ရှိ ခဲ့သည်။

၉။      ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ပြည်ပမှ အစုရှယ်ယာရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွင် ဂျပန်နိုင်ငံက ၂၉.၀၉% ဖြင့် ထိပ်ဆုံးတွင်ပါဝင်လျက်ရှိပြီး ၎င်း၏နောက်၌ စင်ကာပူနိုင်ငံက ၂၅.၄၆% နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံက ၁၂.၀၆% တို့ဖြင့် ပါဝင်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကြသည်။ ဤတစ်လတာ အတွင်း အဓိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် ကဏ္ဍများမှာ အတိုင်ပင်ခံဝန်ဆောင်မှု၊ ကွန်ပြူတာနည်းပညာ ထုတ်ကုန် နှင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသိရှိရသည်။

(ရင်းမြစ်- နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ

၁၀။    တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ ရောင်းလိုအားနှင့်ဝယ်လိုအားကွင်းဆက်သည် COVID ကူးစက်ရောဂါ ပြန့်ပွားမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းကြောင့်  များစွားပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း နည်းပညာစင်္ကြံက ဈေးကွက်သေချာမှုကိုဖန်တီးပေးခဲ့ကြောင်း၊ COVIDရောဂါဖြစ်ပွားမှုကြောင့် နိုင်ငံ အားကန့်သတ်မှုအဆင့် ၃ မှ ၅ အတွင်းသတ်မှတ်ထားခဲ့သည့်ကာလ၌ စားသောက်ဆိုင်များ ပိတ်ရ ခြင်း၊ ကျောင်းတွင်း ကျွေးမွေးမှုအစီအစဉ်များရပ်ဆိုင်းခြင်း၊လယ်သမားများ၏ လတ်ဆတ်သော ဈေးကွက်များ ပိတ်ပင်ရခြင်း နှင့်လက်လီဈေးဆိုင်များ၏ဝယ်ယူနိုင်မှုအချိန်များ လျှော့ချခြင်းတို့သည် လတ်ဆတ်သောသီးနှံနှင့် ပုပ်သိုး လွယ်သောပစ္စည်းများ၏ ဝယ်လိုအားဈေးကွက်ကို များစွာ ပြောင်းလဲမှုဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါကာလ အတွင်းတစ်ပိုင် တစ်နိုင်စိုက်ပျိုးနိုင်သော လယ်သမားများ အနေဖြင့် ထုတ်ကုန်များပိုလျှံခြင်း၊ဝယ်ယူမည့်သူ မရရှိခြင်းနှင့်ရောင်းချရမှုမရှိသော စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်များကို စုပုံဖျက်ဆီးခဲ့ရခြင်းများ ဆောင်ရွက်ရသည်အထိရှိ ခဲ့ခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့၏ ထုတ်လုပ်ရောင်းချနိုင်သည့် ကွင်းဆက်များကို များစွာ ထိခိုက်ခြင်းအတွေ့အကြုံများကို ခံစားခဲ့ ရကြောင်း၊တောင်အာဖရိကနိုင်ငံအနေဖြင့် နှစ်စဉ် ပြည်တွင်းစိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်၏ (၃၀%)၊ အလေးချိန်အားဖြင့် တန်ချိန်(၁၀)သန်းအထိ စွန့်ပစ်အဆုံးရှုံးခံနေရကြောင်း၊ ထိုသို့ ဆောင်ရွက် မှုသည် ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး၏(၂%)၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် ရန်း(၆၀)ဘီလီယံ နှစ်စဉ် ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း၊ COVID ဖြစ်ပွားမှုကာလအတွင်းတိုးတက်ခဲ့သော အွန်လိုင်းစင်္ကြံစီးပွားရေးသည် COVID ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအလွန်ကာလတွင် လယ်သမားများအတွက် ဈေးကွက်များ ပြန်လည် ဖန်တီးပေးနိုင်မည့် ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ကြောင်း၊Standard Bank ၏  OneFarm Share စင်္ကြံသည် လယ်သမားများ၏  ပိုလျှံနေသော စားသောက်ကုန်များကို  စားသောက်ကုန်ပံ့ပိုးမှုအတွက် လိုအပ်သော အဖွဲ့အစည်းများ၏လိုအပ်ချက်ကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနာဂတ်ကာလတွင် OneFarm Share သည် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍနှင့် အစာရေစာရှားပါးမှုနှင့် အာဟာရချို့တဲ့မှုကို ရေရှည် လျှော့ချနိုင်ရန် အထောက်အကူပြုနိုင်မည့် အွန်လိုင်းစီးပွားရေးစင်္ကြံတစ်ခုဖြစ်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်- ပရီတိုးရီးယားမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ သတင်းများ

ပဲပုတ်စေ့တင်ပို့ခြင်းဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ဒုတိယပတ်အား စတင်ခဲ့သည့်သတင်း

        ပြည်တွင်းရှိ ဆီထွက်သီးနှံများအနက် ပဲပုတ်စေ့ဈေးကွက်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ မတ်လ၏ ပထမ(၂)ပတ်တာကာလအတွင်း သတင်းကောင်းဖြင့်စတင်ခဲ့ကြောင်း၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် လက်ရှိကာလတွင် ပဲပုတ်တန်ချိန် (၅.၁၃၆)သန်း တင်ပို့ထားပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ မတ်လ ကာလတူ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄ % တိုးတက်တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့တင်ပို့ခဲ့သည့်ပမာဏသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ မတ်လအတွင်း တင်ပို့ခဲ့သည့်ပဲပုတ်တန်ချိန် (၁၀.၈၅)သန်း၏ ထက်ဝက်နီးပါးရှိကြောင်း၊ ရိတ်သိမ်းမှု များတိုးတက်လာခဲ့ပြီးနောက် ပြည်ပတင်ပို့မှုများပုံမှန်အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း၊ မတ်လ လယ်တွင် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ပဲပုတ်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဈေးနှုန်း ညွှန်းကိန်းသည် (၃.၃၁ %)သို့ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဘရာဇီးလျားပြည်ထောင်စုနယ်မြေတွင် ပဲပုတ်စေ့ တစ် အိတ်လျှင် ဘရာဇီးလ်ဟဲရာ ၁၅၆ ဖြင့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ပြည်နယ်ဈေးကွက်တွင် ပဲပုတ်စေ့တစ်အိတ်လျှင် ဟဲရာ ၁၆၈ အထိ ဈေးပေါက်ခဲ့ပြီး ၁.၂၀ % ပိုမို တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ မတ်လလယ်တွင် နိုင်ငံခြားငွေ ဒေါ်လာတန်ဖိုးသည် ၁.၄၄ % မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းဈေးကွက်နှင့် ချီကာဂိုစတော့ဈေးကွက်တွင် ဆီထွက်သီးနှံဈေးနှုန်းများ အတက်ဘက်သို့ ဉီးတည်နေရာ ပဲပုတ်စိုက်တောင်သူများအနေဖြင့် စာချုပ်ဖြင့် ကြိုတင်ရောင်းချထားသောပမာဏ ကိုသာတင်ပို့လိုပြီး ရောင်းဝယ်မှုအသစ်ပြုလုပ်ရန် ဆန္ဒမရှိကြသကဲ့သို့ ပြည်တွင်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် သူများအနေဖြင့်လည်း ချုပ်ဆိုထားသောစာချုပ်များအတိုင်း လိုက်နာတင်ပို့နိုင်ရေးအတွက် သီးနှံ ရိတ်သိမ်းမှုများတွင်  မိုးအဆက်မပြတ် ရွာသွန်းနေမှုများကို စိုးရိမ်ပူပန်နေကြကြောင်း၊ ဆီထွက် သီးနှံများတွင် ရိတ်သိမ်းချိန်နောက်ကျခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လျှက်ရှိသော်လည်း ဧပြီလတွင် တင်ပို့နိုင်ရန် လုပ်ဆောင်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ပဲပုတ်ဈေးကွက်များ ပိုမိုရှာဖွေရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ မိမိတို့ ကြိုတင် ရောင်းချထားသည့် ပို့ကုန်များအတွက် ဆက်လက်တင်ပို့နိုင်ရေး လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မတ်လထိစာရင်းများအရ ပဲပုတ်စေ့ တန်ချိန် (၁၀)သန်းကျော်အား တင်ပို့ထားပြီးဖြစ်သဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ကာလတူတွင် တင်ပို့ခဲ့သည့် ပဲပုတ်စေ့တန်ချိန် (၁၁.၆) သန်းအောက် လျော့နည်းလျှက် ရှိကြောင်း၊ တင်ပို့ခဲ့သည့်ပမာဏအနက် ပဲပုတ်စေ့တန်ချိန် (၈)သန်းသည် တရုတ်နိုင်ငံ ဈေးကွက်သို့ တင်ပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ချီကာဂိုစတော့အိတ်ချိန်းဈေးကွက်တွင် ဆီထွက်သီးနှံများ၏ ဈေးနှုန်းများ မှာ အတက်ဖက်သို့ ဉီးတည်နေပြီး ကုန်သွယ်မှုညွှန်းကိန်းများသည် (၀.၂၅) အမှတ်မှ (၇.၇၅) အမှတ် သို့ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်ကာလအတွင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ဈေးနှုန်းများမှာ မေလအတွင်း ပဲပုတ်စေ့တစ်စည်လျှင် (၁၄.၁၉)ဒေါ်လာနှင့် စက်တင်ဘာလတွင်  (၁၂.၈၉) ဒေါ်လာ တို့ဖြစ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်နိုင်ငံ USDA ကဝယ်ယူခဲ့သည့် ပမာဏအပေါ်မူတည်၍ ပဲပုတ် ဈေးနှုန်း များဖြစ်ပေါ်ကြောင်း၊ တောင်အမေရိကတိုက်ရှိနိုင်ငံများအနေဖြင့် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ရာသီဥတုများ အပေါ်တွင် သတိထားဆောင်ရွက်နေရာ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ သီးနှံ စိုက်ပျိုးရာသီအတွက် ဆီထွက်သီးနှံများ စတင်စိုက်ပျိုးနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေရသည့်အချိန်ဖြစ် ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

တိရစ္ဆာန်အစာထုတ်လုပ်ရာတွင် ပြောင်းနှင့် ပဲပုတ်စေ့ကုန်ကြမ်းအသုံးပြုမှု တရုတ်လျှော့ချသည့် သတင်း

          တိရစ္ဆာန်အစာထုတ်လုပ်ရာတွင်  ပြောင်းနှင့်ပဲပုတ်စေ့ကုန်ကြမ်းအသုံးပြုမှုကို လျှော့ချနိုင် ရေးအတွက် တရုတ်နိုင်ငံစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနက ဉီးဆောင်လှုံ့ဆော်လျှက်ရှိကြောင်း၊ အဆိုပါ လှုံ့ဆော်မှုသည် ကမ္ဘာ့ကောက်ပဲသီးနှံကုန်သွယ်မှုအပေါ်တွင် ကြီးမားသောဆိုးကျိုးများ ရိုက် ခတ်နိုင်ကြောင်း၊ တိရိစ္ဆာန်အစာထုတ်လုပ်သည့်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာနများ သို့ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနက ပေးပို့သောအကြောင်းကြားစာတွင် ပြောင်းနှင့်ပဲပုတ်စေ့ နေရာ တွင် အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်မည့် အခြားသီးနှံများနှင့်ပတ်သက်သော လမ်းညွှန်လက်စွဲစာစောင်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ မတ်လကုန်တွင် အစာအဟာရဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်သူများက စတင်ရေးသားပြုစုမည့် အစီအစဉ်ကိုဖော်ပြထားကြောင်း၊ အဆိုပါသဘောထားမှတ်ချက်များအပေါ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ရေးရာဝန်ကြီးက တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိသေးကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနှင့်မလုံလောက်သဖြင့် တိရစ္ဆာန်အစာထုတ်လုပ်မှုတွင် ပြောင်းနှင့်ပဲပုတ်ကုန်ကြမ်းဈေးနှုန်းများ စံချိန်တင်မြင့်တက်လာမှုကြောင့် အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဝန်ကြီးဌာနကထုတ်ပြန်သည့်စာကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပြောင်း ဒုတိယအများဆုံးသုံးစွဲသည့် နိုင်ငံအဖြစ်မှ ပြောင်းတင်သွင်းမှု ပိုမိုခုန်တက်သွားနိုင်ကြောင်း၊ အကောက်ခွန်စာရင်းများအရ တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလနှင့်ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ပြောင်းတန်ချိန်(၄.၈) သန်း တင်သွင်းခဲ့ရာ ယခင် နှစ် ကာလတူထက် ၄၀၀ % ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဂျုံနှင့်နှံစားပြောင်း တင်သွင်းမှုမှာလည်း တိုးတက် လျှက်ရှိနေကြောင်း၊ တရုတ်အစိုးရ၏ အစားအစာဘေးကင်းလုံခြုံရေးအပေါ် အလေးထားချမှတ်လုပ် ဆောင်နေချိန်တွင် ပြောင်းနှင့်ပဲပုတ်စေ့လျှော့ချသုံးစွဲရေးလှုံ့ဆော်မှုထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြောင်း၊ ထို့အပြင် COVID-19 ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှင့်အတူ သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုနှင့် သွင်းကုန်ဈေးကွက်များ ခိုင်မာတည်ငြိမ်ရေးအပေါ်တွင် စိုးရိမ်စိတ်များမြင့်တက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ဝန်ကြီးဌာန၏ပြောင်းနှင့်ပဲပုတ်စေ့ လျှော့ချသုံးစွဲရေးနှင့်သီးနှံအစားထိုး၍ တိရစ္ဆာန်အစာ ထုတ်လုပ်ရေးအစီအစဉ်များကြောင့် ရိုက်ခတ် လာနိုင်မည့်ဆိုးကျိုးများကိုမခန့်မှန်းနိုင်ကြောင်း၊ လက်တွေ့ဆောင်ရွက်မှုများတွင် အခက်အခဲများစွာရှိကြောင်း၊ အခြားပရိုတိန်းကြွယ်ဝသည့်သီးနှံဖြစ်သော နေကြာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုသည် ပဲပုတ်စေ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့်ပမာဏနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အလွန်နည်းပါးကြောင်း၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပဲပုတ်စေ့အပတ်စဉ်တင်ပို့မှုမှာလည်း တန်ချိန် ၂ သန်းကျော်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပဲပုတ်စေ့ ကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျှက်ရှိကြောင်း၊ တိရစ္ဆာန်အစာထုတ်လုပ်မှုအတွက် သီးနှံ ကုန်ကြမ်းလိုအပ်ချက်နှင့် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့်ပမာဏ မျှတစေလိုကြောင်း၊ ဆန်ကို ကုန်ကြမ်းသီးနှံ အဖြစ် အသုံးပြုမှုတိုးမြှင့်လိုပြီး ပြောင်းနှင့်ပဲပုတ်စေ့အသုံးပြုခြင်းအစား ဂျုံနှင့်အခြားသီးနှံများကို အစားထိုးအသုံးပြုစေလိုကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဂျပန်နိုင်ငံသတင်းများ

 ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လအတွက် စီးပွားရေးခန့်မှန်းချက်စစ်တမ်းအရ ဂျပန်နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအခြေအနေ အနှုတ်သဘောဆောင်နိုင်သည့်သတင်း

          ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ မတ်လထိ ကော်ပိုရိတ်စီးပွားရေးခန့်မှန်းချက် စစ်တမ်းအရ အကြီးစားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအားလုံး၏ စီးပွားရေးအခြေအနေပြအညွှန်းကိန်းသည် အနှုတ်(၄.၅)ဖြစ်ကြောင်း၊၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အညွှန်းကိန်း အနှုတ်ပြနေခြင်းသည် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ကူးစက်မှုများ ဆက်လက်ပြန့်ပွားနေမှုကြောင့် အရေးပေါ် ကြေငြာချက် ထပ်မံထုတ်ပြန်ခဲ့ရခြင်း၊ တည်းခိုနေထိုင်မှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများနှင့် စားသောက်ဆိုင် လုပ်ငန်းများ စသည့်ဝန်ဆောင်မှုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ စီးပွားရေးအခြေအနေသည် ကျဆင်းနေခြင်းတို့ကြောင့် လုပ်ငန်းအားလုံးကို ဆက်တိုက်ထိခိုက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လုပ်ငန်းအမျိုးအစားအရ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းမဟုတ်သောဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၏ အညွှန်းကိန်းမှာ အနှုတ်(၇.၄)ဖြစ်နေကြောင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများအပြင် Tele Work အသုံးပြုခြင်း၊ ပြည်တွင်းခရီးစဉ်များနှင့် အပန်းဖြေခရီးသွားလာခြင်းတို့ကိုရှောင်ရှားရခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကြောင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း ထိခိုက်လာခဲ့ကြောင်း၊ အခြားတစ်ဖက်တွင် ဆက်သွယ်ရေးပစ္စည်းကိရိယာများကဲ့သို့သော အီလက်ထရွန်းနစ်အစိတ်အပိုင်းများ၏ ဝယ်လိုအား မြင့်တက်၍ အဆိုပါကဏ္ဍ၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာအညွှန်းကိန်းသည် အပေါင်း(၁.၆) ဖြစ်နေကြောင်း၊ အလတ်စားစက်မှုလုပ်ငန်းသည် အနှုတ်(၃၁.၄)ဖြစ်နေ၍ ယခင်စစ်တမ်းဖြစ်သည့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိကာလထက် ပိုမိုကျဆင်းလာခဲ့ကြောင်း၊ အနာဂတ်တွင် အကြီးစားစက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့်ပတ်သက်၍ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလမှဇွန်လအတွင်း အပေါင်း (၂.၅)၊ ဇူလိုင်လမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း အပေါင်း(၇.၁)အထိပြန်လည်တိုးတက်လာနိုင်မည်ဟု စီးပွားရေး ပညာရှင်များက မျှော်လင့်ကြကြောင်း၊ အခြားတစ်ဘက်တွင်လည်း အသေးစားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုအပေါ်သဘောထားသည် တိုးတက်မှု ရှိနိုင်သော်လည်း ဇွန်လမှစက်တင်ဘာလအထိကာလတွင် အနှုတ်(၄.၁)သို့ ဆက်လက်ကျဆင်း နေမည့်အခြေအနေဟုသုံးသပ်ထားကြောင်း၊ စီးပွားရေးအခြေအနေပြအညွှန်းကိန်းသည် ကုမ္ပဏီများ၏ လက်ရှိစီးပွားရေးအခြေအနေအပေါ် ယခင်နှစ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် (၇.၁%)၊ သာမာန်ဝင်ငွေသည်(၂၀.၃%)၊ အဆောက်အဉီရင်းနှီးမှုသည် (၉.၂%)စသဖြင့် အသီးသီးကျဆင်းလာနိုင်မည်ဟုခန့်မှန်းကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်က တစ်နိုင်ငံလုံးတွင်အနိမ့်ဆုံးလုပ်အားခကို တစ်နာရီပျမ်းမျှ ယန်း ၁၀၀၀ ရရှိစေရန် ရည်မှန်းထားသည့်သတင်း

          ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ(၂၂)ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ အစည်းအဝေး၌ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် အနိမ့်ဆုံးလုပ်အားခ တိုးမြှင့်ရေးဆောင်ရွက်ရန်၊ အသေးစားနှင့်အလတ်စားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ရန်၊ ပုံမှန်လုပ်သားမဟုတ်သောလုပ်သားများအကျိုးအတွက် ပြန်လည်ကုစားပေးနိုင်ရန် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များအား ဖြေရှင်းပေးနိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ အနိမ့်ဆုံးလုပ်အားခကို တစ်နိုင်ငံလုံးအနေဖြင့် တစ်နာရီလျှင် ပျမ်းမျှ ယန်း ၁၀၀၀ ရရှိစေရေး အလျင်အမြန်အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရည်မှန်းထားကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နွေရာသီတွင် ဆောင်ရွက်မည့် မူဝါဒရေးဆွဲမည့် အစီအစဉ်တွင် ဆက်လက်ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ရောဂါ၏ သက်ရောက်မှုကြောင့် အကျပ်အတည်းရင်ဆိုင်နေရသည့် ဂျပန်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံးကို ပြန်လည်ရှင်သန်စေရန်နှင့် ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းကြီးများ၏ လူသားအရင်းအမြစ်များကို ဒေသန္တရစီရင်စုများရှိ  အသေးစားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများသို့ ဖြန့်ကျက်စေလွှတ်နိုင်ရန်အတွက် အစိုးရ၏ ရန်ပုံငွေများမှ တဆင့် ဘဏ္ဍာရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကုမ္ပဏီတို့မှ လူဉီးရေတစ်သောင်းခန့်ကို အမြန်ဆုံး စာရင်းပြုစုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လူသားအရင်းအမြစ်များကို ဒေသန္တရအစိုးရထံပေးပို့ခြင်းနှင့် ဒေသခံစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့ပေးခြင်း စသည့်စနစ်များကိုလည်း စတင်အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဂျပန်နိုင်ငံ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျနိုင်ငံသတင်းများ

ဩစတြေးလျအစိုးရက ခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများအတွက် အကူအညီများထပ်မံပေးအပ်မည့် သတင်း

          ဩစတေးလျနိုင်ငံတွင် အသေးစားခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများအား ၎င်းတို့၏စီးပွားရေးကို မြှင့်တင်နိုင်ရန်နှင့် အစိုးရက ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသည့် လျှော့ဈေး အားလပ်ရက်လေကြောင်းခရီးစဉ်(၈၀၀၀၀၀) အတွက် ခရီးသည်အသစ်များရရှိစေရန် အစိုးရက ခရီးသွားလုပ်ငန်းအား (၁၂) သန်း ထပ်မံပံ့ပိုးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံရှိ ဒေသ(၅၇)ခုမှ ခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ (၁၈၀၀) ကျော် ကို ဓါတ်ပုံအသစ်များနှင့် ဗီဒီယိုပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ရန် ဒေါ်လာ(၁၂) သန်းကို ပံ့ပိုးကူညီပေးခြင်းဖြစ်ပြီး အဆိုပါ ဒေသခံခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများနှင့် ခရီးသွားကဏ္ဍမှ သက်ဆိုင်သူများနှင့်တွေ့ဆုံ၍အသေးစိတ်ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီးက ဩစတြေးလျလူမျိုးများအနေဖြင့် မျိုးချစ်စိတ် တာဝန်တစ်ရပ်အနေဖြင့် ပိတ်ရက်များတွင် ကြိုတင်စာရင်းပေးစေလိုသည့်အကြောင်းမှာ တိုင်းပြည်တစ်ဝှမ်းရှိခရီးသွားနေရာများနှင့် ဈေးနှုန်းထက်ဝက်သက်သာမည့် လေကြောင်းခရီးစဉ်(၈၀၀၀၀၀)ကို စီစဉ်ပေးထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၌ ပိတ်ရက်တစ်ရက်တွင် သုံးစွဲလိုက်သည့် တစ်ဒေါ်လာသည် ခရီးသွား အလုပ်အကိုင်နှင့်စီးပွားရေးကို အထောက်အကူပြုခြင်းဖြစ်ရာ အားလပ်ရက်များတွင် ပြည်သူများသည် ခရီးသွားကိုယ်စားလှယ်မှတစ်ဆင့် ကြိုတင်စာရင်းပေးသွင်းကာ တည်းခိုခန်းများတွင် တည်းခိုနေထိုင်ခြင်း၊ စားသောက်ဆိုင်များတွင်ဝယ်ယူစားသုံးခြင်း နှင့် ခရီးသွားအတွေ့အကြုံများ ရယူရန် မျှော်လင့်ပါကြောင်း၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံရှိ Cairns သည် အကောင်းဆုံးခရီးသွားလုပ်ငန်း အတွေ့ အကြုံအချို့၏တည်နေရာဖြစ်ကာ အစိုးရအနေဖြင့်    ဩစတြေးလျတိုက်တစ်ခွင်လုံးမှ Cairns သို့ပြေးဆွဲမည့်လေကြောင်းခရီးစဉ်များအတွက် ဈေးသက်သာသည့် လက်မှတ်ခနှုန်းထားများကြောင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများအတွက် ယခုအချိန်သည် ဈေးကွက်ရှာဖွေရေးလုပ်ရန် သင့်တော်သော အချိန်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဩစတြေးလျ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအနေဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအား ဖော်ထုတ်သတ်မှတ်နိုင်ရေး ပထမတန်း ခရီးသွား ဆွဲဆောင်နိုင်သည့်နေရာအဖြစ် Cairns အား ရောင်းပန်းလှစေမည့် အရည်အသွေးမြင့် ဓါတ်ပုံနှင့် ဗီဒီယိုများထုတ်လုပ်နိုင်ရေးတို့အတွက် ဒေသခံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

မုယောစပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအတွက် အထောက်အကူပြုစေမည့် WTO လုပ်ငန်းစဉ်၏ နောက်ထပ်ခြေလှမ်းသတင်း

          ဩစတြေးလျနိုင်ငံက တင်သွင်းသောမုယောစပါးအပေါ် တရုတ်နိုင်ငံက တန်ပြန်စုပုံတင်သွင်း ခွန်ကောက်ခံသည့်ကိစ္စရပ်ကို ဖြေရှင်းရန် နောက်တဆင့်အနေဖြင့် အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးခုံရုံး တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းရန် WTO သို့ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီးက WTO ၏ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား နိုင်ငံအချင်းချင်းလေးစားသမှုဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် နှစ်နိုင်ငံအကြား အပြုသဘောဆောင်သည့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများရှိခဲ့သော်လည်း ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်က ဩစတြေးလျနိုင်ငံသည် အခြားကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများက ချမှတ်ကျင့်သုံးသည့်အစီအမံများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ စိုးရိမ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် အရေးယူဆောင်ရွက်မှုနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိပါကြောင်း၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံအစိုးရသည် ၎င်းနိုင်ငံ၏ မုယောစပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူ များအားအကာအကွယ်ပေးရန် ကတိကဝတ်ပြုထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ မုယောစပါးကုန်သွယ်မှုမှာ နှစ်ဖက်စလုံးတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာအားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုကို ကိုယ်စားပြုလျှက်ရှိကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံက ဩစတြေးလျမုယောစပါးအပေါ် တန်ပြန်စုပုံတင်သွင်း ခွန်ကောက်ခံခြင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ WTO ဆိုင်ရာ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့်ဝတ္တရားများနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိဟုဩစတြေးလျကထောက်ပြပြောဆိုထားကြောင်း၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံသည် WTO ၏ အဓိကအချက်အချာဖြစ်သည့် နိုင်ငံစုံ စည်းမျဉ်းအခြေခံ ကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို ခိုင်မာစွာထောက်ခံသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလည်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအစိုးရအနေဖြင့် ဩစတြေးလျပို့ကုန် တင်ပို့သူများ၏ အခွင့်အရေးများ ရပ်တည်နိုင်ရန် ၎င်းကုန်သွယ်မှုစနစ်နှင့်အညီ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ဩစတြေးလျနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုကျဆင်းသည့်သတင်း

          ဩစတြေးလျနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်ရေးအငြင်းပွားမှုအရှိန်မြင့်လာချိန်မှစ၍ စက်မှုလုပ်ငန်းအားလုံးနီးပါးအတွက် ဩစတြေးလျကုန်သွယ်မှုပမာဏတန်ဖိုးသည် (၄၀%)ခန့် ကျဆင်းခဲ့သည်ဟု ဩစတြေးလျနိုင်ငံခြားရေးနှင့်ကုန်သွယ်မှုဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံ အကြားကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးမှာ ယေဘူယျအားဖြင့် ၂ % ခန့်သာ ကျဆင်းပြီး သံရိုင်းလိုအပ်ချက်မှာ မြင့်မားဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ COVID-19 ကူးစက်ရောဂါကြောင့် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုအတွင်း အခြားကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနှင့်ကုန်သွယ်မှုမှာ(၂၂ %)ခန့်ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာအငြင်းပွားမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် ပုဇွန်ထုပ်နှင့် ချည်များအပါအဝင် ဩစတြေးလျဝိုင်၊ မုယောစပါးတို့အပေါ် အကောက်ခွန်နှုန်းများတိုးမြှင့်ကောက်ခံလျှက်ရှိကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံက အပူနှင့်ကျောက်မီးသွေးအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်ပြီးနောက် ကျောက်မီးသွေးသင်္ဘောအစင်း(၄၀)ခန့်သည် တရုတ်နိုင်ငံဆိပ်ကမ်းများတွင် သောင်တင်လျှက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ စာရင်းအင်းအချက်အလက်များအရ  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လမှ ဇန်နဝါရီလထိ(၆)လတာ ကာလအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ အပူကျောက်မီးသွေးတင်ပို့မှု(၇၀ %) ကျဆင်းခဲ့ပြီး သတ္ထုကျောက်မီး သွေးတင်ပို့မှုမှာ(၆၀%) ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယနှင့်ဂျပန်နိုင်ငံတို့မှ ကျောက်မီးသွေးလိုအပ်ချက်များကြောင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏တင်ပို့မှုမှာ (၈%) သာကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊  မုယောစပါးကို အခြားနိုင်ငံများသို့ ပြောင်းလဲတင်ပို့မှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံက မုယောစပါးအပေါ် တန်ပြန်စုပုံတင်သွင်းခွန် ကောက်ခံမှုအား လျစ်လျူရှုနိုင်သော်လည်း ဝိုင်တင်ပို့မှုမှာ များစွာထိခိုက်နစ်နာလျှက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ၌ ဝိုင်တင်ပို့မှုမှာ ဒေါ်လာသန်းချီ၍ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ၊ အောက်တိုဘာလအတွင်းက တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဒေါ်လာ ၁၆၄ သန်းရှိ ဝိုင်များတင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ဝိုင်မှာ မုယောစပါးကဲ့သို့ အခြားခိုင်မာသည့် ဈေးကွက်မရရှိသေးသည့်အတွက် ဝိုင်ထုတ်လုပ်သည့်လုပ်ငန်းအနေဖြင့် အခက်အခဲများကြုံတွေ့ရလျှက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်- ဩစတြေးလျနိုင်ငံ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

စင်ကာပူနိုင်ငံသတင်း

စင်ကာပူနိုင်ငံ၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်စက်မှုဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဘုတ်အဖွဲ့မှ ၂၆.၃.၂၀၂၁ နေ့ရက်စွဲဖြင့် သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ စင်ကာပူနိုင်ငံရှိ စက်မှုလုပ်ငန်းများ၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် (၁၆.၄%)မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဤသို့ ထုတ်လုပ်မှုမြင့်တက်ခဲ့သည့်အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ ဆီမီးကွန်ဒက်တာနှင့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းကိရိယာများ၊ ဆေးဝါးနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပစ္စည်းကိရိယာများအပေါ် ဝယ်လိုအားမြင့်တက်ခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး စက်မှုလုပ်ငန်းများ၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုသည် (၄)လဆက်တိုက် တိုးတက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း၊ လုပ်ငန်းကဏ္ဍအလိုက် တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုအခြေအနေများမှာ 5G နှင့် Cloud နည်းပညာတို့ကို အသုံးပြုမှု တိုးတက်လာသဖြင့် ဆီမီးကွန်ဒက်တာဝယ်လိုအားမြင့်တက်ခဲ့ပြီး အီလက်ထရောနစ်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍသည် ၃၀.၃% ဖြင့် တိုးတက်မှုအများဆုံးဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဆေးဝါးနှင့်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပစ္စည်းကိရိယာများအား တင်ပို့မှုမြင့်တက်ခဲ့သည့်အတွက် ဇီဝဆေးဝါးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတွင် (၂၃.၉%)အထိ တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ပင် အနုစိတ်အင်ဂျင်နီယာပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတွင် (၁၅%)နှင့် ဓါတုပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတွင် (၂.၅%) တိုးတက်မှုရရှိခဲ့သော်လည်း အထွေထွေကုန်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍနှင့် သယ်ပို့အင်ဂျင်နီယာပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတို့တွင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ပမာဏ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

ဒေသတွင်း ဘက်စုံစီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူစာချုပ် (RCEP)အား၂၀၂၂ ခုနှစ်မှစ၍ အသက်ဝင်လာစေရန်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဆန္ဒရှိနေသည့်သတင်း

          တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် RCEP သဘောတူစာချုပ်အား ဆောလျင်စွာအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားနိုင်ရန် တိုက်တွန်းလျှက်ရှိပြီး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည်လည်း RCEP ကို ၁.၁.၂၀၂၂ နေ့မှစတင်၍ အာဏာသက်ဝင်လာစေရန် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် တရုတ်အစိုးရ၏ အပြည့်အဝထောက်ခံအားပေးမှုနှင့် စာချုပ်၏အရေးကြီးမှုကိုပြသနိုင်ရန် တရုတ်နိုင်ငံသည် RCEP အား အတည်ပြုလက်မှတ်ရေးထိုးမှုတွင် ဉီးဆောင်ထားသည့်နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း၊ အာရှနှင့်ပစိဖိတ် ဒေသတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏လွှမ်းမိုးမှုကြီးထွားလာသည့်အခြေအနေအပေါ် တန်ပြန်ဆောင်ရွက် နိုင်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံသည် RCEP အား  ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှ စတင်ထောက်ခံမှုပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် RCEP ၏ တိုးတက်မှုအရှိန်အဟုန်ကောင်းမွန်လာခြင်းနှင့် ၎င်း၏ပြိုင်ဖက်အမေရိကန်နိုင်ငံ က ပစိဖိတ်ဖြတ်ကျော်စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူစာချုပ်(TPP)မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သော အခြေအနေတို့မှာ RCEP အလျင်အမြန်အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် တရုတ်နိုင်ငံ အပေါ် တွန်းအားများဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ RCEP သဘောတူစာချုပ် အာဏာသက်ဝင်လာစေရန်မှာ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ(၆)နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများမဟုတ်သော ကျန်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ (၃) နိုင်ငံတို့မှ အတည်ပြုလက်မှတ်ရေးထိုးရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-စင်ကာပူနိုင်ငံ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)