ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

   ပထမအကြိမ် တရုတ်-အာဆီယံ အရည်အသွေးမြင့် အင်ဒီကာဆန်မျိုးကွဲများ (Indica Rice Variety) ၏ အရည်အသွေး အရသာ အကဲဖြတ်ခြင်းပြိုင်ပွဲတွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စုပေါင်း ကုန်အမှတ်တံဆိပ် (Collective Trademark) ရရှိထားသော Sen Kra Ob (SKO) ဆန်သည် ရွှေတံဆိပ်ဆုရရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   ကမ္ဘောဒီးယား SKO ဆန်သည် လွန်ခဲ့သော သီတင်းပတ်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံ Guangxi Zhuang ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသရှိ ကွမ်ရှီးစိုက်ပျိုးရေးအကယ်ဒမီသိပ္ပံ၏ မျိုးစေ့စီမံခန့်ခွဲမှု ဌာနနှင့် ဆန်စပါးသုတေသနအဖွဲ့အစည်းတို့၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆန် ပြိုင်ပွဲတွင် ရွှေတံဆိပ်ဆုကို ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါပြိုင်ပွဲတွင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ (၅) နိုင်ငံမှ ဆန်အမျိုးအစား (၁၂) မျိုး အပါအဝင် စုစုပေါင်း ဆန်အမျိုးအစားပေါင်း (၆၁) မျိုး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါ ဆန်အမျိုးအစားများအနက် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှ SKO ဆန်အား အရသာကောင်းမွန်သော ဆန်အမျိးအစားအဖြစ် ဆုရွေးချယ်ရေးကော်မတီက အသိ အမှတ်ပြု ရွေးချယ်၍ ရွှေတံဆိပ်ဆုပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း၊  ဤသို့ဆုရရှိခြင်းက ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ ဆန်မွှေးအမည်နာမကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော စျေးကွက်သို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နိုင်ရန် အထောက် အကူပြုမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယားဆန်စပါးအသင်းချုပ်၏ ၃၁-၁၀-၂၀၂၃ နေ့ သတင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

   ဆန်တင်ပို့မှုမြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် SKO နှင့် Damnoeb Sbai Mongkul (DSMK) အမည်ရှိ ကမ္ဘောဒီးယား ကောက်ညှင်းဆန်တို့၏ စုပေါင်းကုန်အမှတ်တံဆိပ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ တွင် တရားဝင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပါသည်။ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် SKO ဆန်သည် အနံ့အရသာနှင့်ပြည့်စုံပြီး အထွက်ပမာဏမြင့်မားသည့် ဆန်အမျိုးအစားအဖြစ် ထင်ပေါ်ကျော်ကြားလျက်ရှိကြောင်း ကမ္ဘော ဒီးယား စိုက်ပျိုးရေး၊ သစ်တောနှင့် ရေလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

    ကမ္ဘောဒီးယား စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနနှင့် ဖွံဖြိုးတိုးတက်မှု အဖွဲ့အစည်းမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဖြစ်သူ Lor Bunna က လက်ရှိကာလတွင် စပါးစိုက်တောင်သူ ၄ဝ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် SKO ၏ ပထမမျိုးဆက် ဆန်မွှေးအမျိုးအစားဖြစ်သည့် Sen Kra’op 01 ကို စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း၊ အဆိုပါ ဆန်အမျိုးအစားအတွက် ပြည်ပတင်ပို့သည့်ဈေးကွက် အမြောက်အများရှိပြီး အထူးသဖြင့် တရုတ် နှင့် ဥရောပစျေးကွက်များတွင် ဝယ်လိုအားမြင့်မားလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

    ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ပထမ (၉) လအတွင်း ဆန်တန်ချိန် ၄၅၆၅၈၁ တန်ကို တင်ပို့ခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၂၇.၄ သန်း ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းကာလ၌ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဆန် တန်ချိန် ၁၅၅၃၆၆ တန်ကျော်ကို တင်ပို့ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်းဝင်ငွေအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၉.၆ သန်း ရရှိခဲ့ ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

    ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဖူးခက်မြို့၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးဆန် ပြိုင်ပွဲတွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ တန်းမြင့် ပရီမီယမ်ဆန်မွှေးသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွက် “ကမ္ဘာ့ အကောင်းဆုံးဆန်” အဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရပြီး ယင်းကဲ့သို့ဆုဆွတ်ခူးနိုင်ခဲ့ခြင်းသည် ၂ဝ၁၂၊ ၂ဝ၁၃၊ ၂ဝ၁၄ နှင့် ၂ဝ၁၈ ခုနှစ်များတွင် ဆုရရှိခဲ့ပြီးသည့်နောက် ပဉ္စမအကြိမ်မြောက်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရ ပါသည်။

Source: Khmer Times, 2 Nov 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

    မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အစိုးရ၏ နှစ်ကာလကြာရှည်စွာ ဈေးနှုန်းထိန်းချုပ်သည့် အစီအမံများက အကျိုးအမြတ်ရရှိမှုကို တစ်စတစ်စ လျော့ပါးလာစေခဲ့ရာ လယ်သမားများနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်သူများအတွက် လုပ်ငန်းချဲ့ထွင်ရန်အဟန့်အတားဖြစ်ပေါ်ပြီး ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို နည်းပါး စေသည်ဟု ဆန်စပါးလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောဆိုလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

    ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်သည့်ဆန်များအား လက်လီရောင်းချရာတွင် ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှစတင်၍ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂.၆၀ ရင်းဂစ် (၀.၅၅၅၆ ဒေါ်လာ) နှုန်းဖြင့် အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ထားခဲ့ရာ ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှုကို ထိန်းချုပ်လျက် စားသုံးသူများအား အထောက်အပံ့ပြုမည့် အစိုးရ၏ မူဝါဒ နှင့် စီးပွားရေးတွက်ချေမကိုက်သည့် ဈေးနှုန်းဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်ပေးသွင်းရန် ခက်ခဲမှုရှိ သည့် လုပ်ငန်းနယ်ပယ်တို့အကြား အားပြိုင်မှုသည် ယခုနှစ်တွင် အမြင့်မားဆုံးသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

    ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများ တစ်ဟုန်ထိုးမြင့်တက်မှုဖြစ်စေသည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ၌ အိန္ဒိယ၏ ဆန်ဖြူတင်ပို့မှုတားမြစ်ကန့်သတ်ခြင်း စတင်ခဲ့သည့်နောက်  လွန်ခဲ့သောလအနည်းငယ်အတွင်း မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ဆန်ပြတ်လပ်မှုနှင့် ကြုံတွေ့ရချိန်တွင် ထိုသို့သော အခြေ အနေမှာ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့သည်။ ဈေးကွက်အတွင်း ပြည်ပမှ တင်သွင်းလာသည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများ လျင်မြန်စွာမြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ဈေးနှုန်းသက်သာမှုရှိသော ပြည်တွင်း၌ထုတ်လုပ်သည့် ဆန်များ အပေါ် ဝယ်လိုအားသည်လည်း သိသာစွာ များပြားလာခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် မလေးရှား ဆန်စပါး လုပ်ငန်းရှင်များက ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ စက်ပစ္စည်းကိရိယာများ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခများ နှင့် လုပ်သားခ စသည့်စရိတ်များ မြင့်တက်မှုအပေါ် လုံလောက်စွာလွှမ်းခြုံနိုင်မည့် ဝင်‌ငွေကို မရရှိ နိုင်ပါက ထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပြောဆိုလျက်ရှိကြသည်။

    မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ဆန်စပါးကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်မှုနှင့် လက်ကားဖြန့်ဖြူးမှုကို လုပ်ကိုင်လျက် ရှိသော PLS Marketing ကုမ္ပဏီမှ လုပ်ငန်းရှင် Allen Lim က စက်တင်ဘာလကပင် စူပါမားကက် များထံမှ ဆန်အပိုဆောင်းပေးသွင်းရန် အမှာစာများကို လက်ခံရရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် ပြည်တွင်း စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနည်းပါးသည့် အခြေအနေအရ ၎င်းအနေဖြင့် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်စွမ်း မရှိခဲ့ ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်သည့်ဆန်၏ ဈေးနှုန်းကို မြှင့်တင်ပေးမှသာ လယ်သမားများ အနေ ဖြင့် ရပ်တည်ရှင်သန်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ချက်အရ ဆန်ကြိတ်ခွဲထုတ် လုပ်သူများပင်လျှင် ရပ်တည်နိုင်ရန် ခက်ခဲကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၇ နှစ် ကာလအတွင်း လုပ်ငန်းရှင် အများအပြားသည် လုပ်ငန်းအရှုံးပေါ်မှုကို ကြုံတွေ့လာရကြောင်း၊ ဘဏ်လုပ်ငန်းများက အကျိုးအမြတ်ထွန်းမှု မရှိသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသို့ ချေးငွေထုတ်ပေးခြင်းမရှိသဖြင့် အချို့သော ဆန်စက်လုပ်ငန်းများမှာ ပိတ်သိမ်းခဲ့ကြကြောင်းဖြင့် ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောဆိုခဲ့သည်။

     ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းခြင်းသည် ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်သော သွင်းကုန်အား ပိုမို၍ အမှီပြုရမည်ဖြစ်ကြောင်းကို မလေးရှားအစိုးရက အသိအမှတ်ပြု လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသော်လည်း ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန် အနည်းငယ်မျှသာ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မှုအပေါ် လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် စိုးရိမ်မှု ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြသည်။

    မလေးရှား စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှု ဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယဝန်ကြီး Chan Foong Hin က မလေးရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ယခုနှစ်တွင် အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်၏ သက်ရောက်မှုနှင့် တိုးတက်မှုမရှိသော ထုတ်လုပ်မှုအခြေအနေအရ ဆန်စပါးအထွက်လျော့နည်းခြင်းကို နောက်ထပ် တစ်ကြိမ် ကြုံတွေ့ရဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုက ပြည်တွင်းစားသုံးရန် လိုအပ်ချက်၏ ၆၂% ခန့်ကိုသာ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ချိန်၌ အရေအတွက်နှင့် အရည်အသွေးအရ ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်အောင် တွန်းအားပေးရန်အတွက် အမြင့်ဆုံး ဆန်ရောင်းဈေးနှုန်း သတ်မှတ် ထားခြင်းကို ပြန်လည်သုံးသပ်သင့်ကြောင်း၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးမှုသည် အမြတ်အစွန်းရရှိနိုင်သော လုပ်ငန်းတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း သေချာခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်ချိန်တည်း မှာပင် စားသုံးသူများ ဝယ်ယူနိုင်စွမ်းရှိသည့် စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းများဖြစ်အောင်လည်း အချို့ သော သက်သာချောင်ချိရေး လုပ်ငန်းအဆင့်များကို ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ရိုက်တာ သတင်းဌာန၏ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

    မလေးရှားအစိုးရနှင့် ကုလသမဂ္ဂစားနပ်ရိက္ခာနှင့်စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့တို့၏ စာရင်းအင်းအချက်အလက်များအရ မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အတွင်း ၆.၇% ကျဆင်းခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ဆန်တင်သွင်းမှုမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကထက် ၆% ခန့် မြင့်တက်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

    ပြည်တွင်း၌ စားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှုမှာ ယခုနှစ်တွင်  ၅.၅% အထိ မြင့်တက်နေချိန်၌ စားသုံးသူ အကာအကွယ်ပေးရေးကို ရှေ့ရှုလျက် အစိုးရအနေဖြင့် ဆန်လက်လီဈေးနှုန်း အမြင့်ဆုံး သတ်မှတ်ချက်ကို တိုးမြှင့်မှုမရှိကြောင်း၊ သို့သော် စပါးစိုက်ပျိုးသည့် လယ်သမားများသို့ အထောက်အပံ့များ တိုးမြှင့်ပေးအပ်ခြင်း၊ ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက်စိစစ်မှုများ တိုး မြှင့်လုပ်ကိုင်ခြင်း တို့ကိုဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၌ နောက်ဆုံးအကြိမ် သုံးသပ်ပြင်ဆင်ခဲ့သော အနိမ့်ဆုံး စပါးရောင်းဈေးနှုန်း ၁ တန်လျှင် ရင်းဂစ် ၁၂၀၀ နှုန်းအား ယခုနှစ် အောက်တိုဘာ လတွင် ရင်းဂစ်ငွေ ၁၃၀၀ နှုန်းသို့ တိုးမြှင့်ခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

    မလေးရှားနိုင်ငံ၌ စပါးအဓိကစိုက်ပျိုးရာ Kedah ပြည်နယ်ရှိ Pesawah လယ်သမားအဖွဲ့မှ Mohamad Rafirdaus Abu Bakar က ၎င်းတို့ပြည်နယ်အတွင်းရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများ၏ ၇၀% ခန့်သည် အကြွေးနွံနစ်လျက်ရှိပြီး အစိုးရ၏ စီမံဆောင်ရွက်မှုအသစ်များ သည် လုံလောက်မှုမရှိ ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

    ပြည်သူ့မူဝါဒရေးရာ လေ့လာဆန်းစစ်မှု အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သော Khazanah Research Institute မှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး Sarena Che Omar က မလေးရှားအစိုးရ၏ ကုန်ဈေးနှုန်း ထိန်းချုပ်မှု အစီအမံများသည် ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်၌ ပုံပျက်ယွင်းသည့် အကျိုးသက် ရောက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း၊ အနိမ့်ဆုံး စပါးကြမ်းခင်းဈေးနှင့် အမြင့်ဆုံး ဆန်ရောင်းဈေး သတ်မှတ်ချက်များက လုပ်ငန်းစဉ် အလယ်အလတ်အဆင့်၌ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်သူများအတွက် အခက်အခဲဖြစ်ပေါ်စေလျက်ရှိကြောင်း သုံးသပ်ပြောကြားထားသည်။

Source: Nasdaq, 8 Nov 2023

   အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ ဝင်ငွေနည်းပါးသည့် အိမ်ထောင်စုပေါင်း ၂၂ သန်းအား ဈေးနှုန်းများ မြင့် တက်မှုမှ အကာအကွယ်ပေးရန်အတွက် အိမ်ထောင်စု ၁ စုလျှင် ဆန် ၁၀ ကီလိုဂရမ်နှုန်းဖြင့် လစဉ် ထောက်ပံ့သည့်အစီအစဉ်ကို မူလက ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ သတ်မှတ်ထားရာမှ ယခု ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လအထိ ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး Zulkifli Hasan က ၆-၁၁-၂၀၂၃ နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

   ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ကျဆင်းခြင်းမရှိပဲ ဆက်လက်မြင့်တက်လျက်ရှိမှုအပေါ် အစိုးရ၏ ဆန် ဈေးနှုန်းထိန်းသိမ်းရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဆန်အခမဲ့ ထောက်ပံ့မှု ကို သက်တမ်းတိုးမြှင့်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံပိုင် Bulog ကုမ္ပဏီက စီမံခန့်ခွဲလျက်ရှိ သော နိုင်ငံတော်အရန်ဆန် လက်ကျန်မှာ ၂-၁၁-၂၀၂၃ နေ့တွင် ၁၄၄၂၉၄၅ တန် ရှိကြောင်း၊ အဆိုပါ စားနပ်ရိက္ခာ ထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်အား အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်နိုင်မှုမှာ စက်တင်ဘာလ တွင် ၉၄.၉၅% နှင့် အောက်တိုဘာလ၌ ၉၄.၈၉% ရှိပြီး နိုဝင်ဘာလအတွင်း ၁၈.၄၅% ဖြန့်ဝေပေး ပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

  အင်ဒိုနီးရှား စီးပွားရေးရာဝန်ကြီး Airlangga Hartarto က Bulog အဖွဲ့သည် အရန်ဆန် စုဆောင်းမှုကို မြှင့်တင်ရန် အသင့်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ အရန်ဆန်ဝယ်ယူရေးအတွက် သုံးစွဲမည့် ရူပီးငွေ ၁၆ ထရီလီယံကိုလည်း ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပေးရန် သမ္မတဂျိုကိုဝီဒိုဒိုက ခွင့်ပြု မိန့်ချမှတ်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ Bulog အဖွဲ့သည် ပထမအကြိမ် ဆန်တင်သွင်းမှုအတွက် ရူပီးငွေ ၇.၉ ထရီလီယံကိုလည်းကောင်း၊ ဒုတိယအကြိမ် တင်သွင်းရန်အတွက် ရူပီးငွေ ၈.၄ ထရီလီယံကို လည်းကောင်း သုံးစွဲမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆန်ဖြန့်ဖြူးမှုအတွက် ရူပီးငွေ ၂.၈ ထရီလီယံ ကျခံသုံးစွဲရန် ရှိကြောင်း ပြောဆိုပါသည်။

   အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်၏ သက်ရောက်နိုင်မည့် အခြေအနေကို တွက်ဆလျက် အင်ဒိုနီးရှား အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအေဂျင်စီသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် နှောင်းပိုင်းကာလနှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်ဦးပိုင်းကာလတို့အတွက် လိုအပ်သော ရိက္ခာဆန်များ ဖြည့်တင်းနိုင်ရေး Bulog အဖွဲ့နှင့် ပေါင်း စပ်ညှိနှိုင်းလျက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Antara News, 6 Nov 2023

    ဗီယက်နမ်ဆန်များအား တရုတ်နိုင်ငံသို့ တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက် ဗီယက်နမ် စက်မှုနှင့်ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ပကုန်သွယ်မှုအေဂျင်စီမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Tran Quoc Toan ဦးဆောင်လျက် ဆန်တင်ပို့သည့် ဗီယက်နမ်ကုမ္ပဏီ ၁၉ ခုမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်သော အဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ပေကျင်းမြို့သို့ သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   အဆိုပါ ခရီးစဉ်အတွင်း ဗီယက်နမ် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင်ငံ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ တရုတ်နိုင်ငံ မွေးမြူရေးနှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးအသင်းနှင့် Xinfadi Group တို့မှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းနယ်မြေဒေသများနှင့် ဆန်ရောင်းဝယ်ကုန်သွယ်ရန် အဆို ပြုခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံရှိ ဆန်စပါးလုပ်ငန်းရှင်များ အပါအဝင် လယ်ယာထွက်ကုန်နှင့် စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အသင်းအဖွဲ့များ၊ အေဂျင်စီများနှင့် သဘောတူညီမှုရရှိခဲ့ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံရှိ ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ဗီယက်နမ်ဆန်များအား တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မှု မြှင့်တင်ရန်နှင့် ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည့် ပြသနာရပ်များကို ပူးပေါင်းဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် သတင်း အချက်အလက် ဖလှယ်သည့် လမ်းကြောင်းများကို ထူထောင်လျက် ကုန်သွယ်ရေး အထောက်အကူပြု လုပ်ငန်းများကို ခိုင်မာအားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဗီယက်နမ် ဆန် စပါးထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကို တရုတ်နိုင်ငံ၏ သမားရိုးကျလက်လီရောင်းချမှုနှင့် အီလက်ထရောနစ် ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှု လမ်းကြောင်းများသို့ နက်ရှိုင်းစွာ ဝင်ရောက်နိုင်ရေး အထောက်အပံ့ပြုမည့် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ပို့ကုန်မြှင့်တင်မှုဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန်အတွက်လည်း နှစ်နိုင်ငံဘက်မှ စဉ်းစားလုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် Vietnam Economic News သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

     ဗီယက်နမ်မှ တရုတ်သို့ ဆန်တင်ပို့မှုမှာ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ပိုမိုတိုးတက်လာခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ဆန်တင်သွင်းမှု စုစုပေါင်းတွင် ၂၀% ခန့်ကို ဈေးကွက်ဝေစုရယူထားသည်။ ဗီယက်နမ် စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဆန်တင်ပို့ မှုမှာ တန်ချိန် ၈၃၄၂၀၀ ရှိပြီး တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၂၃.၂ သန်းရရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ပထမ ၉ လတာအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသည် ဗီယက်နမ်ထံမှ တန်တန်ချိန် ၈၆၉၀၀၀ ခန့်ကို တင်သွင်းထားပြီးဖြစ်ရာ ယခင်နှစ်ကာလတူ တင်သွင်းမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄၁.၁% တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ်ဈေးကွက်၌ ရေပန်းစားလူကြိုက်များသည့် ဆန်အမျိုးအစားများကို ပေးသွင်းနိုင်စွမ်းရှိပြီး အစဉ်အလာအားဖြင့် ကာလရှည်ကြာစွာ မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်မှုကို ထူထောင်ထားရှိနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

   ထိုင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး Phumtham Wechayachai ဦးဆောင်သော ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ၏ စျေးနှုန်းများဆိုင်ရာ ဗဟိုကော်မတီသည် စားသုံးသူများအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုကို လျော့နည်းစေရန်အတွက် သကြားစျေးနှုန်းများအား ထိန်းကျောင်းသွားမည်ဟု ၂၀၂၃ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၃၀ရက်၊  တနင်္လာနေ့တွင် သဘောတူညီခဲ့ကြောင်း Bangkok Post သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

   ကော်မတီအနေဖြင့် သကြားတင်ပို့မှုအပေါ် တင်းကျပ်လျက် စက်ရုံထွက် မူလရောင်းဈေး များအတိုင်း သကြားဖြူ (Granulated Sugar)  အား တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၁၉ ဘတ်နှင့် သန့်စင်ပြီး သကြား (Refined Sugar) အား တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၀ ဘတ်စသည့် စျေးနှုန်းများဖြင့် သတ်မှတ်မည့် အစီအမံများကို ထုတ်ပြန်နိုင်ရေး သဘောတူညီခဲ့သည်။ ပြည်ပသို့ သကြားတစ်တန်နှင့် အထက် တင်ပို့သူများသည် ဝန်ကြီးဌာနထံမှ ကြိုတင်ခွင့်ပြုချက်ရယူရမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ အစီအမံများကို အင်္ဂါနေ့တွင် ကျင်းပမည့် အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးသို့ တင်ပြ၍ အတည်ပြုချက်ရယူ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း Mr Phumtham က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

   သကြားထုတ်လုပ်သူလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ မိုးခေါင်မှုကြောင့် ကြံဈေးနှုန်းများ မြင့်တက် လာသဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် ပိုမိုမြင့်မားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားမှုကို ကိုးကားလျက် အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်နေ့မှ စတင်၍ စက်ရုံ၏ မူလသကြားဈေးနှုန်းအပေါ် တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၄ ဘတ်နှုန်းမြှင့်တင်မည်ဟု ကြံနှင့်သကြားဘုတ်အဖွဲ့က ၂၇-၁၀-၂၀၂၃ ရက်၊ သောကြာနေ့တွင် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ကော်မတီအနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

   လက်ရှိ စက်ရုံပေါက်ဈေးအရ သကြားဖြူမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၁၉ ဘတ်၊ သန့်စင်ပြီး သကြားမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၀ ဘတ် ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်လီဈေးနှုန်းများအရ သကြားဖြူမှာ တစ်ကီလို ဂရမ်လျှင် ၂၄ ဘတ်၊ သန့်စင်ပြီးသကြားမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၅ ဘတ်ဖြင့် သတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရပါသည်။ ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် မြင့်မားခြင်းအတွက် ၂ ဘတ်နှုန်းနှင့် ဘုတ်အဖွဲ့၏ ရန်ပုံငွေအတွက် ၂ ဘတ်နှုန်းဖြင့် သကြား ၁ ကီလိုဂရမ်အပေါ် စုစုပေါင်း ၄ ဘတ်နှုန်း တိုးမြှင့်ခြင်းက လက်လီရောင်းစျေးနှုန်းများ ပိုမိုမြင့်တက်လာစေရန် တွန်းအားဖြစ်စေခဲ့သည်။

  ကြံနှင့် သကြားဘုတ်အဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ စက်ရုံပေါက်ဈေးနှုန်းထက် မြင့်တက်ပြီး သကြားဖြူမှာ တစ်ကီလိုလျှင် ၂၃ ဘတ်အထိ၊ သန့်စင်ပြီးသကြားဖြူမှာ တစ်ကီလိုလျှင် ၂၄ ဘတ်အထိ တိုးလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လက်လီဈေးနှုန်းများမှာလည်း သကြားဖြူမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၈ ဘတ်၊ သန့်စင်ပြီးသကြားမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၄ ဘတ်ဖြင့် လိုက်ပါမြင့်တက်လာကြောင်း သိရသည်။

  သကြားဈေးနှုန်း မြှင့်တက်သဖြင့် သကြား ပါဝင်အသုံးပြုထားသည့် ထုတ်ကုန်များအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် သောက်သုံးဖွယ်ရာများဖြစ်သည့် အချိုရည်များ၊ သစ်သီး ဖျော်ရည်များ၊ အားဖြည့်အချိုရည်များနှင့် နို့ထွက်ထုတ်ကုန်များအပြင် မုန့်မျိုးစုံနှင့် ဖုတ်ထားသော ကုန်ပစ္စည်းများ စသည့်ထုတ်ကုန်များအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိနိုင်ကြောင်းဖြင့် သိရသည်။

 ထိုင်းနိုင်ငံ ကြံစိုက်ပျိုးသူများအသင်း၏ အစီရင်ခံစာအရ အဓိကကြံစိုက်ပျိုးသည့်ဒေသများတွင် ရေပြတ်လပ်မှုရှိနိုင်၍ ၂၀၂၃ - ၂၀၂၄ ရာသီအတွက် ကြံအထွက်ပမာဏမှာ တန်ချိန် ၈၀ သန်းအထိ ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း၊ ယခင်ရာသီတွင် တန်ချိန် ၉၄ သန်းရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ်၌ ၁၀% ခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နှစ်စဉ်ပြည်တွင်း သကြားသုံးစွဲမှုမှာ တန်ချိန် ၂.၅ သန်းခန့် ရှိပြီး ယခုနှစ်အတွင်း သကြားတန်ချိန် ၈ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ သကြားတင်ပို့မှုသည် ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၈ သန်းရှိသော်လည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၆ သန်းသို့ လျော့ကျသွားဖွယ်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

Source: Bangkok Post, 31 Oct 2023