ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

စပါးဈေး မြင့်တက်မှုနှင့် စားသုံးကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကို လျော့ချရန်အတွက် အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ဆန်ရောင်းလိုအားအပိုင်းကို မြှင့်တင်ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတဂျိုကိုဝီဒိုဒိုက ၈-၁၀-၂၀၂၃ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

စပါးဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမှုအပေါ် လယ်သမားများက ပျော်ရွှင်ကျေနပ်မှုရှိနေသော်လည်း စားသုံးသူများအတွက်မှာမူ မပြေလည်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု အနောက်ဂျာဗားပြည်နယ်ရှိ ဆူဘန်ဒေသတွင် စပါးရိတ်သိမ်းမှုအား စစ်ဆေးစဉ် သမ္မတ ဂျိုကိုဝီက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သမ္မတရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

အင်ဒိုနီးရှားစာရင်းအင်းဌာန၏ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလအချက်အလက်များအရ ကြိတ်ခွဲရန် အသင့်အခြောက်လှန်းပြီး စပါးဈေးနှုန်းသည် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၇၃၈၆ အင်ဒိုနီးရှားရူပီး (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၀.၄၇) ရှိပြီး သြဂုတ်လ၌ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီး ၆၇၆၀ ဖြစ်ရာ ၉.၃% ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာကြောင်း သိရပါသည်။

လက်ရှိ စပါးဈေးနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမည့်အခြေအနေကို မျှော်မှန်းထားရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဆန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းစေရေးအတွက် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်အမြောက်အမြားကို ပေးသွင်းခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဂျကာတာမြို့ရှိ Cipinang ဆန်လက်ကားဈေးကွက်တွင် အဆိုပါ နည်းဗျူဟာသည် ဆန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းစေရေးအတွက် ထိရောက်မှုရှိကြောင်း၊ အယ်လ်နီညို ဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှု လျော့ကျသော်လည်း အရန်ဆန်များ လုံလောက်စွာထားရှိခြင်းကြောင့် ပြဿနာမရှိနိုင်ပါကြောင်း သမ္မတဂျိုကိုဝီက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Antara News, 8 Oct 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် ၂ဝ၂၃-၂၄ ခုနှစ် (အောက်တိုဘာ-စက်တင်ဘာ) သီးနှံရာသီ၌ ဩဂုတ် - စက်တင်ဘာလများအတွင်း ကာလကြာရှည်စွာ ရာသီဥတုခြောက်သွေ့မှု ဖြစ်ပေါ်ခြင်းနှင့်အတူ ပန်း‌ရောင်ဝါသီးထိုးပိုး အန္တရာယ်ကြောင့် ဝါသီးနှံပင်များ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရာ ဝါဂွမ်းအထွက်ပမာဏနှင့် အရည်အသွေးတို့ကို ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ မုတ်သုံဝင်ရောက်မှု နှောင့်‌နှေးခြင်းက ဝါသီးနှံစိုက်ပျိုးမှုကို ၁၅ ရက်မှ ၂ဝ ရက်အထိ နောက်ကျစေခဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးဧရိယာသည်လည်း ၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပါသည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ် မေလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း လအလိုက် မိုးရွာသွန်းမှုနှင့် ခြောက်သွေ့မှုတို့မှာ တစ်လှည့်စီဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း၊ အောက်တိုဘာလအတွက်မူ သေချာစွာစောင့်ကြည့်သွား ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဩဂုတ်လမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း ၄၅ ရက်ကြာ ပူပြင်းခြောက်သွေ့မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် ဝါအထွက်နှုန်းလျော့နည်းခဲ့ကာ အရည်အသွေးကိုလည်း ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယဝါဂွမ်းအသင်း၏ ဥက္ကဌဖြစ်သူ Atul Ganatra က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဝါဂွမ်းအသင်း၏ခန့်မှန်းချက်အရ ၂ဝ၂၂-၂၃ ခုနှစ်အတွက် စက်တင်ဘာလကုန်၌ စာရင်းပိတ် ဝါဂွမ်းကုန်လက်ကျန်မှာ အထုပ်ရေ ၂၇ သိန်းရှိမည်ဟု သိရှိရပါသည်။ Ganatra က ၂ဝ၂၃-၂၄ ခုနှစ် ဝါဂွမ်းသီးနှံ ကုန်သွယ်မှုအခြေအနေမှာ အောက်တိုဘာလ ကုန်ခန့်တွင် သိသာထင်ရှားလာ မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ဝါဂွမ်းကုန်ကြမ်း ရောင်းချမှုကိုမူ စောင့်ကြည့်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Ganatra က လွန်ခဲ့သောရာသီကာလတွင် ဈေးကွက်အတွင်း ဝါဂွမ်းရောက်ရှိမှုနှောင့်နှေး ခဲ့ပြီး လယ်သမားများအနေဖြင့် နှစ်အလိုက်ပျှမ်းမျှဈေးနှုန်း ၁ ကွင်တယ် (၁၀၀ ကီလိုဂရမ်) လျှင် ရူပီး ၇၅ဝဝ နှုန်းဖြင့် ရောင်းချနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းနှုန်းထားသည် အစိုးရကသတ်မှတ်သည့် အခြေခံ ရည်ညွှန်းဈေးဖြစ်သော ချည်မျှင်ရှည်ဝါ ၁ ကွင်တယ်လျှင် ရူပီး ၆၃၈ဝ နှုန်းထက် ၂ဝ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမို မြင့်မားနေကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် အခြေခံရည်ညွှန်းဈေးမှာ ရူပီး ၇ဝ၂ဝ ဖြစ်သဖြင့် လယ်သမားများ အနေဖြင့် ယခင်နှစ်နည်းတူ ၂ဝ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုရရှိရန်ရည်မှန်းထားပြီး ဈေးကွက်ကို စောင့်ကြည့် မည့် အခြေအနေရှိကြောင်း၊ နေ့စဉ်ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်မှုမှာ ဝါသီးနှံအဟောင်းနှင့် အသစ် အပါအဝင် ဝါဂွမ်းထုပ်ရေ ၅ဝဝဝဝ မှ ၅၅ဝဝဝ အကြားရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အမျိုးသားဝါဂွမ်းပွဲစားများအသင်း၏ ဒုတိယဥက္ကဌဖြစ်သူ Ramanuj Das Boob က ဝါဂွမ်းသီးနှံဟောင်း ကုန်ကြမ်းဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကွင်တယ်လျှင် ရူပီး ၇၂ဝဝ မှ ၇၃ဝဝ အကြားရှိပြီး ဝါဂွမ်းအသစ်၏ ကုန်ကြမ်းဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကွင်တယ်လျှင် ရူပီး ၇ဝဝဝ ခန့်ရှိသဖြင့် ရည်ညွှန်းဈေး အနီးတစ်ဝိုက်တွင်ရှိကြောင်းနှင့် ဝါဂွမ်းစေ့ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာသဖြင့် ဝါဂွမ်းအသစ်များ အပေါ် ဖိအားများဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ချည်မျှင်စက်ရုံများမှ ဝါဂွမ်းဝယ်ယူမှုမရှိသဖြင့် ဝယ်လိုအား နည်းပါးပြီး ဈေးကွက်မှာအလွန် အရောင်းအဝယ်အေးလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဝါဂွမ်းစိုက်ပျိုးသည့်ဒေသများဖြစ်သော ဟာရီယာနာနှင့် ရာဂျပ်စတန် မြောက်ပိုင်းတို့တွင် ပန်းရောင်ဝါသီးထိုးပိုး အများအပြားကျရောက်မှုကြောင့် ဝါဂွမ်းသီးနှံအထွက်ပမာဏနှင့် အရည်အသွေးအပေါ် ထိခိုက်ပြီး ခရိုင် ၆ ခုရှိ လုပ်ကွက်ငယ် ဝါဂွမ်းစိုက်ပျိုးသူ လယ်သမားများမှာ များစွာဆုံးရှုံးမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် ပန်းရောင်ဝါသီးထိုးပိုးကျရောက်မှုကို ၂ဝ၂၁-၂၂ ခုနှစ်၌ ပထမဆုံးအကြိမ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် မိုးသီးနှံရာသီအတွင်း ပိုးမွှားအန္တရာယ် အမြင့်မားဆုံးဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ် သီးနှံရာသီကာလတွင် ဝါသီးနှံများဆောလျင်စွာပန်းပွင့်ခဲ့မှုနှင့် ပန်းရောင်ဝါသီးထိုးပိုး၏ ဖျက်စီးမှုများကြောင့် ဝါဂွမ်းထွက်ရှိမှုအပေါ် ကြီးမားစွာထိခိုက်မှုတို့ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, 7 Oct 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း နေကြာဆီထုတ်လုပ်သည့် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံတို့သည် ၎င်းတို့၏ ငွေကြေးတန်ဖိုးများ ကျဆင်းသည့်အခြေအနေကို အသုံးချလျက် ဈေးကွက်ဝေစု ပိုမိုရရှိရန် ဆောင်ရွက်မှုကြောင့် စားသုံးဆီဈေးကွက်အတွင်း ဈေးသက်သာသော နေကြာဆီများ အလျှံအပယ် ဝင်ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်လျက်  စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

ဒူဘိုင်းမြို့အခြေစိုက် Glentech Group မှ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Vipin Gupta က ပရီမီယံအရည်အသွေးအဆင့်ရှိပြီး ပဲပုတ်ဆီထက် ဈေးနှုန်းချိုသာသော ပင်လယ်နက်ဒေသမှ နေကြာဆီများသည် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ အလုံးအရင်းဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိရာ စားအုန်းဆီအပါအဝင် အခြားသော စားသုံးဆီများအပေါ် ဖိအားများဖြစ်ပေါ်စေလျက်ရှိကြောင်း ပြောဆိုပါသည်။

အောက်တိုဘာလအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ သင်္ဘောတင်ပို့မည့် နေကြာဆီကြမ်း မက်ထရစ် ၁ တန်၏ သယ်ယူပို့ဆောင်မှုနှင့် အာမခံစရိတ်အပါအဝင် ဆိပ်ကမ်းအရောက် CIF တန်ဖိုးသည် ၈၉၅ ဒေါ်လာရှိပြီး စားအုန်းဆီကြမ်း ၁ တန်၏ CIF ဈေးနှုန်းမှာ ဒေါ်လာ ၈၅၀ ရှိကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၁ နှစ်တာကာလ၌ နေကြာဆီကြမ်း ၁ တန်သည် စားအုန်းဆီကြမ်း ၁ တန်ထက် ဒေါ်လာ ၄၀၀ ကျော် ဈေးနှုန်းပိုမိုခဲ့ရာမှ ယခု ၄၅ ဒေါ်လာမျှသာ ကွာဟမှုရှိကြောင်း၊ ရုရှားနိုင်ငံ၌ နေကြာစေ့ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုမှာ တန်ချိန် ၁၇ သန်းအထိ စံချိန်တင်ထွက်ရှိပြီး ရောင်းလိုအားမြင့်မားလျက်ရှိကြောင်း၊ ရုရှား၏ နေကြာဆီ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်မှုမှာ အရှိန်မြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ပြည်ပသို့ နေကြာဆီတင်ပို့မှု မှာလည်း ယခင်နှစ်ကထက် တန်ချိန် ၀.၈ သန်းပိုမိုလျက် တန်ချိန် ၄.၅ သန်းအထိ ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၃ လအတွင်း နေကြာဆီဈေးနှုန်းများမှာ ဒေါ်လာငွေတန်ဖိုးအရ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ရူဘယ်ငွေကြေး၏ တန်ဖိုးမှာ ကျဆင်းလျက်ရှိသဖြင့် ရုရှားလယ်သမားများအနေဖြင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ကုန်သည်များက ပြောဆိုကြပါသည်။

ပင်လယ်နက်ဒေသကောက်ပဲသီးနှံသဘောတူညီချက်မှ ရုရှားနိုင်ငံကနှုတ်ထွက်ခဲ့ပြီးနောက် နေကြာဆီများ သင်္ဘောတင်ပို့နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေရသည့် ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် နေကြာစေ့များကို ရောင်းချရန်အတွက်လည်း အားထုတ်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်း၊ ယူကရိန်း၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ များသည် တင်သွင်းလာသည့် နေကြာစေ့များအား ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်လျက် နေကြာဆီများကို ပြန် လည်တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်းဖြင့် ယူကရိန်း ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်စိုက်ပျိုးရေးဌာန (USDA) ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ယူကရိန်း၏ နေကြာစေ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ ယခင်နှစ်ထွက်ရှိမှု တန်ချိန် ၁၂.၂ သန်းထက်ပိုမိုလျက် ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၄ သန်းသို့ ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ အလားတူ ဥရောပသမဂ္ဂသည်လည်း ယခင်နှစ်၌ နေကြာစေ့တန်ချိန် ၉.၂ သန်းထွက်ရှိရာမှ ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၀.၆ သန်းအထိ ထုတ်လုပ်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

စားအုန်းဆီနှင့် နေကြာဆီတို့ကို တင်သွင်းမှုအများဆုံးဖြစ်သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် နိုဝင်ဘာ လ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်မည့် ဈေးကွက်ရာသီနှစ်တွင် နေကြာဆီကို တန်ချိန် ၃.၂ သန်းခန့်အထိ စံချိန်တင် တင်သွင်းဖွယ်ရှိကြောင်း၊ သို့ရာတွင် စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှုမှာ ၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့ကျ လျက် တန်ချိန် ၉ သန်းခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ပုံမှန်အားဖြင့် အိန္ဒိယ၏ နေကြာဆီ တင်သွင်းမှုမှာ လစဉ် တန်ချိန် ၂ သိန်းခန့်သာဖြစ်သော်လည်း လွန်ခဲ့သော လအနည်းငယ်ခန့်မှစပြီး တန်ချိန် ၃ သိန်းအထိ တိုးတက်တင်သွင်းမှုရှိလာကြောင်းဖြင့် GGN Research မှ ဆီကုန်သည် Nirav Desai က ပြောဆို ခဲ့သည်။

သို့ရာတွင် နေကြာဆီ ရောင်းလိုအားမှာ စားအုန်းဆီနှင့် တူညီမှုမရှိပဲ ကန့်သတ်ချက်ရှိပြီး တစ်ဟုန်ထိုး ရောင်းချမှုများအရ ဒီဇင်ဘာလခန့်တွင် ကုန်လက်ကျန် ပြတ်လပ်ဖွယ်ရှိပြီး ဈေးနှုန်း များသည်လည်း ဇန်နဝါရီလ၌ ၁ တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၁၅၀ ခန့်အထိ ထပ်မံမြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း စင်ကာပူအခြေစိုက်ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံ၌ စက်တင်ဘာလကုန်ရှိ စားအုန်းဆီလက်ကျန်ပမာဏသည် ၁၁ လတာ အတွင်း အများဆုံးအဖြစ်ရောက်ရှိလျက် အောက်တိုဘာလ ဒုတိယရက်သတ္တပတ်ရှိ စားအုန်းဆီ ဈေးနှုန်းများမှာ ၃ လခွဲကာလအတွင်း အနိမ့်ဆုံးသို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Economic Times, 11 Oct 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ တောင်သူလယ်သမားများ၏ စိုက်ပျိုးဧရိယာတိုးချဲ့မှုနှင့် သီးနှံများ တိုးမြှင့် ထုတ်လုပ်မှုကို တွန်းအားပေးရန် ရည်ရွယ်လျက် အတွင်းဝန်များကော်မတီ၏ အတည်ပြုချက်အရ ၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ် သီးနှံစိုက်ပျိုးရာသီအတွက် ဈေးနှုန်းထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်အောက်တွင် ပဲစင်းငုံ၊ မတ်ပဲနှင့် ပဲနီလေးတို့အား အရေအတွက် ကန့်သတ်ချက်ဖြင့် ဝယ်ယူခြင်းကို ဖယ်ရှားလိုက်ကြောင်း အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ၆-၆-၂၀၂၃ နေ့၌ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားခဲ့ပါသည်။

ယခုအခါ အိန္ဒိယအစိုးရသည် အဆိုပါ ပဲမျိုးစုံအပြင် အချို့သော ဆီထွက်သီးနှံများကို အနိမ့် ဆုံးထားရှိဝယ်ယူမည့် အခြေခံရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများ (MSPs) ဖြင့် ယခုနှစ်အတွင်း ပိုမိုတိုးမြှင့် ဝယ် ယူရန် စဉ်းစားလျက်ရှိကြောင်း၊ မကြာသေးမီက ကျင်းပခဲ့သော ဗဟိုဇုန်နယ်ကောင်စီ၏ အစည်း အဝေး၌ လယ်သမားများထံမှ သီးနှံများကို MSP ရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများဖြင့် ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းပြည့် ဝယ်ယူသွားရန် နိုင်ငံပိုင်ကော်ပိုရေးရှင်းဖြစ်သော NAFED စိုက်ပျိုးရေးသမဝါယမအသင်းချုပ် လီမိ တက်သို့ တိုက်တွန်းမည်ဟု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး Amit Shah က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိကာလတွင် သီးနှံအချို့၏ ဈေးနှုန်းများသည် MSP ရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများ၏ အထက် သို့မဟုတ် ဝန်းကျင်၌ ရောင်းဝယ်လျက်ရှိရာ အစိုးရ၏ ဝယ်ယူရေးလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်မှုမှာ သီးနှံကုန်စည်ဒိုင်များအလိုက် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဈေးနှုန်းများအပေါ် မူတည်လျက်ရှိကြောင်းဖြင့် Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

သီးနှံကုန်စည်အဝယ်ဒိုင်များ၌ ဖြစ်ပေါ်သော ဈေးနှုန်းများသည် အစိုးရက အနိမ့်ဆုံးထားရှိ လျက် အထောက်အပံ့ပြု ဝယ်ယူပေးမည့် အခြေခံရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများ၏ အောက်သို့ ကျဆင်းမှု ရှိချိန်တွင် ဈေးနှုန်းထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်အရ အစိုးရသည် ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ ထုတ်လုပ် မှုပမာဏ စုစုပေါင်း၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိကို အဆိုပါ MSP ဈေးနှုန်းများဖြင့် ဝယ်ယူမည်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ပြည်နယ်များမှ တောင်းဆိုမှုရှိပါက စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု စုစုပေါင်းပမာဏ၏ ၄၀ ရာခိုင် နှုန်းအထိ MSP ဈေးနှုန်းဖြင့် ဗဟိုအစိုးရက ဝယ်ယူပေးမည်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မိုးသီးနှံရာသီတွင် ပဲမျိုးစုံ စိုက်ဧရိယာမှာ ဟက်တာ ၁၂၃.၅၇ သိန်းရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူစိုက်ပျိုးနိုင်မှု ဟက်တာ ၁၂၈.၉၈ သိန်းအောက် ၄.၂ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်။ လက်ရှိကာလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝန်း ကုန်စည် အဝယ်ဒိုင်များ၌ ပျမ်းမျှ‌ဈေးနှုန်းများမှာ ပဲစင်းငုံ ၁ ကွင်တယ် (၁၀၀ ကီလိုဂရမ်) လျှင် ရူပီး ၉၅၆၁ နှုန်းဖြင့် MSP ဈေးနှုန်း ရူပီး ၇၀၀၀ ၏ အထက်တွင် ရောင်းဝယ်လျက်ရှိသည်။ မတ်ပဲပျမ်းမျှ ဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကွင်တယ်လျှင် ရူပီး ၆၉၃၁ နှုန်းဖြင့် MSP ဈေးနှုန်း ၆၉၅၀ ရူပီး၏ ဝန်းကျင်၌ လည်း ကောင်း၊ ပဲတီစိမ်းအား ၁ ကွင်တယ်လျှင် ပျမ်းမျှ ရူပီး ၇၈၇၇ နှုန်းဖြင့် MSP ဈေးနှုန်း ၈၅၅၈ ရူပီး၏ အောက်တွင်လည်းကောင်း ရောင်းဝယ်မှုရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: The Hindu Business Line, 10 Oct 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ဖိလစ်ပိုင်ပြည်တွင်း၌ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများအကြား စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် လျက်ရှိသော လုပ်ကွက်ငယ်တောင်သူပေါင်း ၂.၃ သန်းခန့်ကို ပံ့ပိုးမည့် စပါးစိုက်တောင်သူများ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု အစီအစဉ် (RFFA) အတွက် ပီဆိုငွေ ၁၂.၇ ဘီလီယံကို ကျခံသုံးစွဲရန် သမ္မတဖာဒီနန်မားကို့စ်က အတည်ပြုလိုက်ကြောင်း Malacañang သမ္မတအိမ်တော်က ၃၀-၉-၂၀၂၃ ရက် စနေနေ့တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ကုန်ထုတ် စွမ်းအားကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ရန်အတွက် တောင်သူလယ်သမားများအား ကူညီရန် သမ္မတဖာဒီနန်မားကို့စ်က ၂၇-၉-၂၀၂၃ ရက်၊ ကြာသပတေးနေ့တွင် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း သမ္မတရုံး၏ ဆက်သွယ်ရေးအတွင်းဝန် Cheloy Garafil က ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ RFFA ထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ဆန်တင်သွင်းမှုမှ ပိုလျှံသော အကောက်ခွန်ကောက်ခံမှုမှတစ်ဆင့် ရန်ပုံငွေဖြည့်ဆည်းထားခြင်းဖြစ်ပြီး  စိုက်ပျိုးရေးကို အခြေခံသည့် ကဏ္ဍများအတွက် မှတ်ပုံတင်စနစ် (RSBSA) တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် တောင်သူတစ်ဦးချင်းစီအတွက် အကျိုးခံစားခွင့်အဖြစ် ငွေကြေးအကူအညီ ပီဆို ၅၀၀၀ ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

RFFA အကျိုးခံစားခွင့် ရရှိသူများသည် လယ်ယာသမဝါယမအသင်းများ၊ ဆည်မြောင်း အသင်းများ၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အကျိုးခံစားခွင့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ အသေးစား ရေပေးဝေမှုစနစ် အသင်းများနှင့် အခြားသော လယ်ယာလုပ်ငန်းအဖွဲ့များတွင် ပါဝင်သူများဖြစ် သည်။ ဤအစီအစဉ်သည် Republic Act (RA) 11598 သို့မဟုတ် ဖိလစ်ပိုင်လယ်သမားများဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေ ၂၀၂၁ အရ ပြဌာန်းထားသည့် စိုက်ပျိုးမြေ ဧရိယာ ၂ ဟက်တာအောက် လယ်ထွန် စိုက်ပျိုးလျက် ရှိသည့် လယ်သမားများအတွက် ခြွင်းချက်မရှိ ငွေကြေးအကူအညီတစ်ခုဖြစ်သည်။

RFFA အစီအစဉ်သည် ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ် တိုးမြင့်လာမှုကို ရင်ဆိုင်ရန်နှင့် လာမည့် နှစ်တွင် အယ်လ်နီညိုကဲ့သို့ ဖြစ်စဉ်များ၊ စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါက တောင်သူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကို ထိန်းသိမ်းနိုင်အောင် အထောက်အကူပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အိမ်သုံးသီးနှံများ ဖြန့်ကျက်စိုက်ပျိုးမှု အစီအစဉ်အောက်တွင် အကောက်ခွန် ပိုလျှံကောက် ခံရရှိသည့် ရန်ပုံငွေဖြင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများသို့  ထောက်ပံ့မည့် Palayamanan Plus ခေါ် ထောက်ပံ့မှု အစီအစဉ်တွင်လည်း ပီဆိုငွေ သန်း ၇၀၀ ကို သုံးစွဲခွင့်ပြုကြောင်း သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ်က အတည်ပြုခဲ့ပါသည်။ အကျိုးခံစားခွင့်ရှိသူ ၇၈၀၀၀ ခန့်သည် တစ်ဦးလျှင် ပီဆိုငွေ ၁၀၀၀၀ ကို  လက်ခံရရှိမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပြုထားသော RFFA နှင့် Palayamanan Plus ဘဏ္ဍာရေးအကူအညီ အစီအစဉ်နှစ်ခုသည် ဆန်စပါးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအစီအမံကို အထောက်အပံ့ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Manila Times, 1 Oct 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)