ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် ယခုနှစ် ပထမ ရှစ်လအတွင်း စျေးကွက် ၅၆ ခုသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၇၈.၆၅ သန်း တန်ဖိုးရှိ ကြိတ်ခွဲပြီးဆန် တန်ချိန် ၄၀၀,၀၀၀ ကျော် တင်ပို့ခဲ့ပါသည်။ ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်စပါးအသင်းချုပ် (CRF) မှ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန် သည့် ကိန်းဂဏန်းများအရ ဥရောပဒေသသည် အကြီးမားဆုံးဈေးကွက်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားကုမ္ပဏီ ၅၅ ခုသည် ဆန်တန်ချိန် ၇၀၀,၀၀၀ တင်ပို့ရန် သတ်မှတ်ထားသည့် ပို့ကုန်ရည်မှန်းချက်၏ ၅၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဥရောပ ဈေးကွက်ရှိ နိုင်ငံ ၂၆ နိုင်ငံမှ ဒေါ်လာ ၁၁၃.၇၃ သန်းတန်ဖိုးရှိ ဆန် ၁၆၄၆၈၂ တန် တင်သွင်းခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံရှိ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသများက ကမ္ဘောဒီးယားမှ ဒေါ်လာ ၉၁.၆၄ သန်းတန်ဖိုးရှိ ကြိတ်ခွဲပြီး ဆန်တန်ချိန် ၁၄၃၈၁၈ တန်ကို ဝယ်ယူခဲ့သည်။ အာဖရိကနှင့် အရှေ့ အလယ်ပိုင်းဒေသမှ နိုင်ငံပေါင်း ၂၂ နိုင်ငံသည် ယခုနှစ် ပထမ ၈ လအတွင်း တန်ဖိုးအားဖြင့် ဒေါ်လာ ၄၉.၅၈ သန်းဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယားထံမှ ဆန်တန်ချိန် ၅၆,၅၀၇ တန် တင်သွင်းခဲ့ပြီး အာရှဒေသရှိ နိုင်ငံ ၅ ခုက ဒေါ်လာ ၂၃.၆၄ သန်းတန်ဖိုးရှိ ဆန် ၃၆,၆၉၂ တန် ဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း ၉-၉-၂၀၂၃ ရက်၊ စနေနေ့၌ CRF မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် စာရင်းဇယားများအရ သိရသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်မာနက်က ၉-၉-၂၀၂၃ ရက်နေ့၌ Kampong Speu ပြည်နယ် Samrong Tong ခရိုင်ရှိ စက်ရုံ ၁၄ ရုံမှ အလုပ်သမား ၁၈,၂၆၅ ဦးသို့ မိန့်ခွန်း ပြောကြားရာတွင် လာမည့် လေးနှစ်အတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားဆန် တန်ချိန် ၂၅၀,၀၀၀ တင်သွင်းရန် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက သဘောတူညီခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရတွင် ကြိတ်ခွဲပြီးဆန် မရှိသည့်အတွက် လယ်သမားများထံမှ ဝယ်ယူ၍ ဈေးကွက်တင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပထမအဆင့်တွင် ကမ္ဘောဒီးယား မှ အင်ဒိုနီးရှားသို့ ဆန်တန်ချိန် တစ်သိန်း တင်ပို့မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။

ပထမ ၈ လအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားမှ တင်ပို့ခဲ့သည့် ဆန်အမျိုးအစားများထဲတွင် ဆန်မွှေးတင်ပို့မှုမှာ စုစုပေါင်းပို့ကုန်ပမာဏ၏ ၈၁.၉၃ ရာခိုင်နှုန်းအား လွှမ်းခြုံနိုင်ခဲ့ပြီး ဆန်ဖြူ ၁၂.၉၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပြုတ်ဆန် ၃.၃၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ အော်ဂဲနစ်ဆန် ၁.၇၃ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဂျပွန်နိကာဆန် ၀.၀၂ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီးရှိကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

သို့ရာတွင် ကမ္ဘောဒီးယားပြည်သူများသည် နယ်စပ်မှတစ်ဆင့် ဒေါ်လာ ၈၁၄.၁၇ သန်း တန်ဖိုးရှိ စပါးတန်ချိန် ၃ သန်းနီးပါး ကုန်သွယ်ခဲ့ပြီး ယင်းတို့အနက်မှ ၅၉ ရာခိုင်နှုန်းသည် အခွင့်ရအာဏာပိုင်များထံတွင် စာရွက်စာတမ်းများလျှောက်ထား၍ တရားဝင်ကုန်သွယ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: Khmer Times, September 12, 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

စားအုန်းဆီကြမ်း (CPO) စျေးနှုန်းများသည် လာမည့် ၄ လမှ ၆ လအတွင်း အနည်းဆုံး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀ အထိ မြင့်တက်လာဖွယ်ရှိကြောင်း ISTA Mielke GmbH (Oil World) ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Thomas Mielke က ပြောကြားခဲ့သည်။

Mielke ၏ ပြောကြားမှုအရ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ ထုတ်လုပ်မှုကို ထိခိုက်စေပြီး စားအုန်းဆီ ဝယ်လိုအားကို မြင့်တက်လာစေနိုင်သည့် အကြောင်းအရင်းများဖြစ်သော အိန္ဒိယ၏ ကောက်ပဲသီးနှံထုတ်လုပ်မှု၊ ပင်လယ်နက် (Black Sea) တင်ပို့မှုနှင့် တောင်အမေရိက၏ ရာသီဥတုအခြေအနေများနှင့်စပ်လျဉ်းသော ဖြစ်စဉ်များ စုပုံပေါင်းစည်းလာမှုကြောင့် CPO ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်းဖြင့် သိရသည်။

အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် စားအုန်းဆီအပင်များကို ခြောက်သွေ့စေနိုင်ကြောင်း၊ အကယ်၍ အယ်လ်နီညိုသည် ပြင်းထန်လာပါက စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှု ခန့်မှန်းချက်မှာ လျော့နည်းနိုင်ချေရှိသဖြင့် ပိုမို၍ ဈေးကြီးမြင့်စေလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊  သို့သော် ဈေးနှုန်းခန့်မှန်းချက်ကို ရှုပ်ထွေးစေမည့် မသေချာမရေရာမှုများ များစွာရှိကြောင်း၊ ယခုအခါ တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၈၆၀ ခန့်ဖြင့် ဈေးချထားကြောင်း၊ စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှုသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစ၍ နှစ်စဉ်ကျဆင်းလျက်ရှိပြီး ပျမ်းမျှအထွက်နှုန်းမှာ ကြောက်ခမန်းလိလိ ကျဆင်းသွားကြောင်းဖြင့် UOB Kay Hian နှင့်  မလေးရှားဘာဆာကုန်စည်ဒိုင် (Bursa Malaysia Derivatives) တို့၏ ပူးတွဲကျင်းပသည့်အစည်းအဝေး၌ Mielke က ပြောကြားခဲ့သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် သက်တမ်း ၁၉ နှစ်နှင့် အထက်ရှိသော  ဆီအုန်းပင်မှာ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိရာ ၎င်းတို့ကို ပြန်လည်စိုက်ပျိုးပြုပြင်မှု မပြုလုပ်တော့ခြင်း၊ အပင်သစ် စိုက်ပျိုးမှုများ နှေးကွေးလာခြင်း၊ ကျွမ်းကျင်လုပ်သား ရှားပါး ခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာပြဿနာများ ကဲ့သို့သော စိန်ခေါ်မှုများကြောင့် ထုတ်လုပ်မှုများ ကျဆင်းလာခြင်းဖြစ်သည်။

စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှုကိုကြည့်လျှင် နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှတိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ၂၀၃၀ ခုနှစ်အထိ ၁၀ နှစ်အတွင်း တန်ချိန်မှာ၁.၈ သန်းသာ သို့မဟုတ် ၎င်းအောက်လျော့နည်းသွားနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ်အထိ လွန်ခဲ့သော ၁၀ နှစ်အတွင်း နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှတန်ချိန်မှာ ၂.၉ သန်းဖြင့် ထုတ်လုပ်နိုင်မှုကို နှိုင်းယှဉ်ပါက တန်ချိန် ၁.၁ သန်း လျော့နည်းဆုံးရှုံးသွားနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်နှုန်းမှာနှေးကွေးသွားသော်လည်း စားအုန်းဆီသည် ကမ္ဘာ့ဆီဈေးကွက်ကို ထုတ်လုပ်မှုဝေစု ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် လွှမ်းမိုးထားဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းနယ်ပယ်မှ ၆ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ ထုတ်လုပ်နေသော်လည်း ကမ္ဘာ့ပို့ကုန် တွင် ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်လျက်ရှိ ကြောင်း  Mielke က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Edge Malaysia, Sep 12, 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုလက္ခဏာကြောင့် ၂ဝ၂၃/၂ဝ၂၄ ရာသီကာလတွင် ဆန်၊ တိရစ္ဆာန် အစားအစာဖြစ်သည့်ပြောင်း၊ စားအုံးဆီနှင့် ကြံ တို့ အပါအဝင် အဓိကလယ်ယာထွက်ကုန်သီးနှံများ ထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒနှင့် မဟာဗျူဟာဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ဖြစ်သူ Mr. Poonpong က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုသည် သီးနှံထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဈေးနှုန်းများကိုသာမက သတ္တုနှင့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကိုပါ အကျိုးသက် ရောက်မှုရှိနိုင်ကြောင်း၊ မိုးခေါင်ရေရှားမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် စားသုံးသူကုန်စည်ဈေးနှုန်းများနှင့် စွမ်းအင်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ပြီး ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ကာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသင်္ဘော စရိတ်များ မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒနှင့်မဟာဗျူဟာဌာနမှ ထုတ်ပြန်သော လေ့လာမှုများအရ သိရှိရပါသည်။

Mr. Poonpong က အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုသည် လယ်ယာထွက်ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို လျော့ နည်းစေနိုင်ပြီး လယ်ယာထွက်ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နိုင်ကာ ထုတ်လုပ်မှုလျော့နည်းခြင်း သည် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုထက် သာလွန်ခဲ့ပါက လယ်သမားများ၏ ဝင်ငွေလျော့နည်းစေနိုင် ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ၂ဝ၂၃/၂ဝ၂၄ ရာသီကာလတွင် ဆန်ထုတ်လုပ်မှုမှာ ယခင်နှစ်ထက် လျော့နည်းနိုင်သော်လည်း ပြည်တွင်းစားသုံးမှုနှင့် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် လုံလောက်လျက်ရှိ ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ဆန်အရန်သိုလှောင်ထားရှိရန်လိုအပ်သည့် စားနပ် ရိက္ခာဖူလုံမှုမူဝါဒကို ချမှတ်ထားခြင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဆန်တင်ပို့ခွန်ကောက်ခံခြင်းနှင့် ဘာစမာ တီးဆန်မှလွဲ၍ ကျန်ဆန်အမျိုးအစားအားလုံးတင်ပို့မှုကို ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ သည် အရည်အသွေးမြင့်မားသောဆန်များတင်ပို့မှုအပေါ် လျှော့ချသည့်မူဝါဒကို ချမှတ်လိုက်ခြင်း တို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ဆန်တင်ပို့မှုအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ဇွန်လ ၁၆ ရက်နေ့က အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံး မှုများဖြစ်ပေါ်လာပါက ဆန်ရောင်းချမှုဖူလုံစေရန်အတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဆန်တန်ချိန် ၁ သန်း တင်သွင်းသွားရန် သဘောတူစာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ဆောင်ရွက်လိုက်ခြင်းကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ်မှုအခွင့်အလမ်းများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ကြည့်သွားရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း Mr. Poonpong က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဆန်ထုတ်လုပ်မှုကို အရည်အသွေးတိုးတက်စေရန်၊ အထွက်နှုန်းမြင့်မားပြီး အရည်အသွေးကောင်းမွန်သည့်ဆန်မျိုးကွဲများ တိုးတက်ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်၊ ဈေးကွက်မောင်းနှင်သည့်နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုရန်နှင့် ဝင်ငွေတိုးတက်ပြီး ရေရှည်ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မည့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုနည်းပညာများကို တိုးတက်စေရန်တို့အတွက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ ဇူလိုင်လအထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ဆန်တင်ပို့မှုမှာ နှစ်အလိုက် ၂ဝ.၆%တိုးတက်လာခဲ့ပါသည်။

Mr. Poonpong က စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍအပေါ် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ကွပ်ကဲမှုဗဟိုဌာန (War Room) တစ်ခုကို တည်ထောင် ထားကြောင်း၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များသည် သက်ဆိုင်ရာသတင်းအချက်အလက်များကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ကြည့်ပြီး အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို လျော့နည်းသက်သာစေရန် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ၄င်းတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ဂရုတစိုက်နှင့် အရည်အသွေးပြည့်ဝစွာ စီမံဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကို လုပ်ဆောင်သွားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ပထမဆုံးအကြိမ်ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကွပ်ကဲမှုဗဟိုဌာနအစည်းအဝေး၌ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်တွင် ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများသည် အယ်လ်နီညို၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို မခံစားရသဖြင့် အယ်လ်နီ ညိုကြောင့် ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့တင်သွင်းမှုနှင့်ဆက်နွယ်သည့် အထူးနည်းလမ်းများကို ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။ သို့ရာတွင် စက်တင်ဘာလနှင့် အောက်တိုဘာလများတွင် မိုးရွာသွန်းမှုနှင့် ရေရရှိမှုတို့အပေါ် အနီးကပ်ထိန်းသိမ်းစောင့်ကြည့် သွားရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်တွင် မိုးခေါင်ရေရှားမှုဖြစ်ပေါ်နိုင်သဖြင့် ထိန်းသိမ်း စောင့်ကြည့်မှုလုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပြီး လိုအပ်ပါက ပို့ကုန်သွင်းကုန် ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအပါအဝင် နည်းလမ်းများကို ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်ဖြစ်သူ Keerati Rushchano က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Source: Bangkok Post, September 13, 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

လွန်ခဲ့သောသီတင်းပတ် (၄) ပတ်ကျော်ကာလခန့်တွင် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအနောက်ပိုင်း ဒေသအပြင် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာအလယ်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ပိုင်းဒေသများတွင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အပူချိန်များမြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ပူနွေးသောရေပြင်ရာသီဥတု အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည့် အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုလက္ခဏာမှာ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခဲ့ပါသည်။ အမေရိကန် ရာသီဥတုအဖွဲ့အစည်း မိုးလေဝသ ခန့်မှန်းသည့်ဌာနက အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပွားမှုအခွင့်အလမ်းများသည် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှ ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါ သည်။

ဓာတုရောင်ခြည်လှိုင်းရှည်ဖြာထွက်မှုကဲ့သို့သော မူမမှန်သောဖြစ်ရပ်များမှာ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများဖြစ်ကြသည့် ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံများ တစ်ဝိုက်တွင် အပူစီးကူးမှုနှင့် မိုးရွာသွန်းမှုတို့ကို လျော့နည်းစေခဲ့ ကြောင်းနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအနီးတွင် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လလယ်မှစတင်၍ ယင်းကဲ့သို့မူမမှန်ဖြစ်ရပ်များမှာ ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန် အမျိုးသားသမုဒ္ဒရာနှင့် လေထုစီမံခန့်ခွဲရေးဌာနက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါဌာန၏ ခန့်မှန်းချက်အရ အယ်လ်နီညို သို့မဟုတ် လာနီညာအခြေအနေများမှာ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့မြောက်ဖက်ခြမ်းတွင် ၂ဝ၂၃-၂ဝ၂၄ ဆောင်းရာသီကာလတစ်လျှောက် အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုမှာ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း၊ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှ ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း ပြင်းထန်သောအယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်ပေါ်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ်အတွင်း မုတ်သုန်ရာသီမှာ ဇူလိုင်လတွင် ပုံမှန်အထက် မိုးရွာသွန်းပြီး ဩဂုတ်လ တွင် ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းအောက် မိုးရွာသွန်းမှု လျော့နည်းမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါသည်။ အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုသည် အာရှဒေသတွင် မိုးခေါင်ရေရှားမှုနှင့် ခြောက်သွေ့သောရာသီဥတုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး ရာသီဥတုလက္ခဏာမှာ ပိုမိုတိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း အာရှဒေသများ၏ အစီရင်ခံစာများမှ သိရှိရပါသည်။

Source: The Hindu Business Line , September 06, 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနသည် ပဲမျိုးစုံတိုးတက်ရရှိရန်နှင့် မြင့်တက်နေသော ဈေးနှုန်းများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်တို့အတွက် ပဲမျိုးစုံလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ပဲနီလေးကုန်လက်ကျန်များ၏ လက်ငင်းအကျိုးသက်ရောက်မှုကို မဖြစ်မနေထုတ်ဖော်ပြောကြားရန် အကြံပြုချက်အား ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (၆-၉-၂ဝ၂၃) ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။ ပဲမျိုးစုံလုပ်ငန်းရှင်များသည် ၄င်းတို့၏ ပဲနီလေးကုန်လက်ကျန်စာရင်းကို အပတ်စဉ်သောကြာနေ့များတွင် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်ဖြစ်သော (https://fcainfoweb.nic.in/psp) တွင် မဖြစ်မနေဖော်ပြရမည်ဖြစ်ပြီး အကယ်၍ ထုတ်ဖော်ပြောကြားမှု မပြုလုပ်ခဲ့ပါက သိုလှောင်သည်ဟူ၍ ယူဆသတ်မှတ်မည်ဖြစ်ကာ အရေးကြီးကုန်စည်များအက်ဥပဒေအရ သင့်လျော်သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများကို ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဌာနက တရားဝင်ထုတ်ပြန်ပြောဆိုခဲ့ပါသည်။

စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးဖြစ်သူ Rohit Kumar Singh က အပတ်စဉ်ပြုလုပ်သည့် ဈေးနှုန်းသုံးသပ်မှုအစည်းအဝေးတွင် ဌာနအား ပဲနီလေးကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကြားခံဝယ်ယူမှုပြုလုပ်သွားရန် ညွှန်ကြားခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရခြင်းမှာ ပဲနီလေးကုန် လက်ကျန်များကို သတ်မှတ်ရည်ညွှန်းဈေးတစ်ဝိုက်တွင် ဝယ်ယူနိုင်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ ယခုညွှန်ကြားချက်ကို  National Agricultural Cooperative Marketing Federation of India Ltd. (NAFED) နှင့် National Cooperative Consumers Federation of India (NCCF) တို့သည် ရောင်းသူ အနည်းစုမှသာ လက်ခံရရှိသည့် အဆမတန်မြင့်မားသော လေလံဈေးနှုန်းများကြောင့် တင်သွင်းသည့် ပဲနီလေးများကို ဝယ်ယူရန် ၎င်းတို့၏တင်ဒါများကို ရက်ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်သည့်အချိန်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

Singh က ကနေဒါနိုင်ငံမှ ပဲနီလေးတင်သွင်းမှုနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများမှ ပဲစဉ်းငုံတင်သွင်းမှုတို့သည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေမည်ဖြစ်ပြီး အချို့သောဈေးကစားသူများသည် စားသုံးသူများနှင့် နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းမပြုဘဲ ဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးစားလျက်ရှိ ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရသည် ပွဲတော်ရာသီကာလတွင် ပဲမျိုးစုံကို သင့်လျော်သော ဈေးနှုန်းဖြင့်ရရှိနိုင်ရန် ဈေးကွက်အတွင်း ပဲများရရှိစေရေးအတွက် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်လျက်ရှိ ပြီး တင်းကြပ်သောစီမံဆောင်ရွက်မှုများကို လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ Singh က လယ်သမားများနှင့် စားသုံးသူများ၏အကျိုးစီးပွားကို တရားမျှတမှုဖြစ်ပေါ်စေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယစားသုံးသူများနှင့် လယ်သမားများ၏အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်နစ်နာစေရန် ဆောင်ရွက်သူများအား တင်းကြပ်စွာ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

၂ဝ၂၂ ခုနှစ်တွင် ရာသီဥတုဆိုးရွားခဲ့သဖြင့် ပဲစဉ်းငုံနှင့်မတ်ပဲထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းခဲ့ပြီးနောက် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် မတ်လမှစတင်၍ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနသည် ပဲမျိုးစုံကုန်လက်ကျန် ထုတ်ဖော် ပြောကြားရမည့်ကိစ္စအား ထိန်းသိမ်းစောင့်ကြည့်ခဲ့ပါသည်။ လွန်ခဲ့သောလအနည်းငယ်အတွင်း မိုးရွာသွန်းမှုလျော့နည်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းခဲ့ပြီး ၂ဝ၂၃ kharif သီးနှံရာသီ ကာလ (၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လမှ အောက်တိုဘာလ)အတွင်း ပဲမျိုးစုံစိုက်ဧကများအပေါ် အကျိုး သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရသည် ပြည်တွင်းတွင် ပဲမျိုးစုံအရောင်းများပြားစေရန် တင်သွင်းမှုအပေါ် မှီခိုနေရပြီး ဈေးနှုန်းများကိုလည်း စစ်ဆေးစောင့်ကြည့်လျက်ရှိပါသည်။ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ ပဲမျိုးစုံ စိုက်ဧကမှာ ၈.၅ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းကျဆင်းခဲ့ပြီး စိုက်ဧကဟက်တာ ၁၁၉.ဝ၉ သိန်းရှိခဲ့ကာ ၂ဝ၂၂ ခုနှစ်ကာလတူကာလတွင် စိုက်ဧက ဟက်တာ ၁၃ဝ.၁၃ သိန်းရှိခဲ့ပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, September 6 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)