သတင်းနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ

     မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငှက်သိုက်ကို တနင်္သာရီဒေသမှထွက်ရှိသည်ဟု အများက သိရှိကြပြီး ယခုအခါ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့မှလည်း ငှက်သိုက်ထွက်ရှိပြီဖြစ်ပါသည်။ ကျောက်ဖြူမြို့ အမှတ်(၂၈)၊ ရုံးတက်လမ်း၊ အရှေ့ပိုင်းရပ်ကွက် ပင်လယ်ကမ်းနားတွင် တည်ရှိသော နှင်းတောင် ဟိုတယ်တွင် ၂၀၁၉ခုနှစ် နှစ်ဦးပိုင်းမှစပြီး ဇီဝဇိုးငှက်ကလေးများ ဝင်ရောက်ခိုအောင်းခဲ့ရာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလတွင် ငှက်ကောင်ရေ (၁၀၀၀)ခန့်အထိ တိုးပွား လျက်ရှိသည်ဟု သိရှိရပါတယ်။ ငှက်ကောင်ရေ တိုးပွားလာသည်နှင့်အမျှ ငှက်သိုက်ထုတ်ယူခြင်းလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်လျက်ရှိရာ (၄)လ တစ်ကြိမ် ထုတ်ယူရာ၌ ငှက်သိုက် (၇၀)ကျပ်သား အထိရရှိ၍ ၎င်းရရှိလာသော ငှက်သိုက်ကို ရေသန့်ဖြင့် (၁)နာရီခန့် ရေစိမ်ထားရပြီး ငှက်သိုက်နူးလာပါက အမွှေးကလေးများကို ဆယ်ယူဖယ် ထုတ်ပေးရပါတယ်။ ၎င်းသန့်စင်ထားသော ငှက်သိုက်ကို ရေသန့်ဖြင့်တစ်ဖန် ထပ်မံပေါင်းယူပါက သန့်စင်ပြီး ဖြူဖွေးသော ငှက်သိုက်ရရှိလာပြီးနောက် အအေးခံကာ ပုလင်းကလေးများတွင် ထည့်၍ အဖုံးကို လေလုံအောင်ဖုံးကာ ရေခဲသေတ္တာထဲတွင် သိုလှောင် သိမ်းဆည်းထားရပါတယ်။  တစ်ကြိမ် ထုတ်လုပ်လျှင် (၈၀ml) (မီလီမီတာ)ဝင် ပုလင်း (၈၀၀) ခန့်ရရှိကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ နှင်းတောင် အမှတ်တံဆိပ်ဖြင့်ထုတ်လုပ်သည့် ငှက်သိုက်သည် သဘာဝအတိုင်းထုတ်လုပ်ထားပြီး တာရှည်ခံဆေးများ သုံးစွဲထားခြင်းမရှိသည့်အတွက် မြို့နယ်တွင်းစားသုံးရန်အတွက်သာ ရောင်းချကြောင်း၊ ပတ်ဝန်းကျင်မြို့နယ်များဖြစ်သည့် မာန်အောင်နှင့် ရမ်းဗြဲတို့မှ မှာယူမှုရှိသော်လည်း တင်ပို့နိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်းနှင့် တစ်ပုလင်းကို ဈေးနှုန်း(၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ကျောက်ဖြူမြို့ ဒေသခံပြည်သူများ ဝယ်ယူသုံးစွဲလျက်ရှိပါတယ်။ ကျောက်ဖြူမြို့တွင် နောက်ထပ်နေရာ (၃)နေရာတွင်လည်း ဇီဝဇိုးငှက်များ ဝင်ရောက်ခိုအောင်း နေထိုင်လျက်ရှိသည့်အတွက် ၎င်းနေရာများတွင်လည်း ငှက်သိုက် ထုတ်ယူစရှိလာပြီး တစ်ကြိမ် ထုတ်ယူလျှင် (၁၅)ကျပ်သား အထိ ရရှိကြောင်းသိရှိရပါတယ်။ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ပြီး ငှက်သိုက်လုပ်ငန်းများကို လေ့လာဆန်းစစ် လုပ်ကိုင်နိုင်ပါက အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ငှက်ကောင်ရေတိုးပွားလာကာ အဆင့်မြင့်နည်းပညာနှင့် စီးပွားဖြစ်ထုတ်လုပ်လာနိုင်ပြီး ကျောက်ဖြူမြို့ ငှက်သိုက်ထုတ်လုပ်ခြင်း လုပ်ငန်းကဏ္ဍ တစ်ခေတ် ဆန်းသစ်လာနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်(DOCA)

အနောက်အာရှ‌ဒေသရှိ အိုမန်၊ ဂျော်ဒန်၊ ဆောဒီအာရေးဘီးယား၊ အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုနှင့် အီဂျစ်နိုင်ငံတို့သည် လယ်ယာထွက်ကုန်များတင်သွင်းရာ၌ ပိုးသတ်ဆေးကြွင်းဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များအား ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများနှင့် အဆင့်တူညီစွာ ပြဌာန်းခဲ့ကြရာ အိန္ဒိယ၏ အဆိုပါနိုင်ငံများသို့ ဘာစမာတီဆန်များတင်ပို့နေမှုအပေါ် ထိခိုက်သက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာဖွယ်ရှိနေပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများတွင် ဆန်၌ ပိုးသတ်ဆေးကြွင်းပါဝင်မှု သတ်မှတ်ချက်အား အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းမှစ၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပရီမီယံ အရည်အသွေးအဆင့် ဘာစမာတီဆန်များအား EU သို့တင်ပို့မှုမှာ ကျဆင်းလျက်ရှိသည်။ လက်ရှိကာလ၌ ရူပီးငွေကု‌ဋေ ၃၀၀၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄.၁ ဘီလီယံ) တန်ဖိုးရှိသော အိန္ဒိယ၏ ဘာစမာတီဆန် ပြည်ပတင်ပို့မှုလုပ်ငန်း၏ ၈၀% ခန့်သည် အနောက်အာရှ‌ဒေသဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိသည်။ သို့ဖြစ်ရာ အဆိုပါနိုင်ငံများက ကြိုတင်အသိပေးခြင်းမရှိဘဲ ပိုးသတ်ဆေးကြွင်းပါဝင်မှု အဆင့်ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးရန် အိန္ဒိယ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနသို့ အိန္ဒိယဆန်တင်ပို့သူလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (AIREA) က တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။ EU နှင့် အခြားနိုင်ငံများတွင် လယ်ယာထွက်ကုန်များ၌ ပိုးသတ်ဆေး ဓာတ်ကြွင်းပါဝင်ခွင့်အား ကွဲပြားခြားနားစွာ သတ်မှတ်ပြဌာန်းထားခြင်းက အိန္ဒိယ၏ ဆန်တင်ပို့မှုလုပ်ငန်းအတွက် စိန်ခေါ်မှုများစွာ ကြုံတွေ့စေရကြောင်း AIREA အသင်း၏ ဥက္ကဌ Mr. Nathi Ram Gupta ကပြောဆိုပါသည်။ အဆိုပါအသင်းမှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Mr. Vinod Kaul ကလည်း ပိုးသတ်ဆေးကြွင်း ပါဝင်ခွင့်အား အနောက်အာရှ‌ဒေသနိုင်ငံများက EU နှင့်အဆင့်တူ သတ်မှတ်ခဲ့ရာ အိန္ဒိယကုန်သည်များအနေဖြင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် အပြင်းအထန် အားထုတ်လုပ်ကိုင်နေရကြောင်း၊ EU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၌ အရည်သွေးသတ်မှတ်ချက်မှာ တစ်ပြေးညီရှိသော်လည်း အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ နိုင်ငံများတွင်မူ GSO, Codex နှင့် EU တို့၏ စံသတ်မှတ်ချက်များအား ရောထွေးစွာပြဌာန်းထားခြင်းက အခက်အခဲဖြစ်စေကြောင်း၊ ဤပြဿနာများက အိန္ဒိယ၏ ယခုနှစ်ဆန်တင်ပို့မှု စာရင်း အင်းများအပေါ် ကြီးမားစွာ သက်ရောက်စေမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ တောင်သူလယ်သမားများနှင့် ပြုပြင်ထုတ်လုပ်သူများကိုလည်း ထိခိုက်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ တောင်သူလယ်သမားများအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်ချိန်တွင် ပြည်ပဈေးကွက်နိုင်ငံများ၌ ပိုးသတ်ဆေး ဓာတ်ကြွင်းပါဝင်ခွင့် သတ်မှတ်ချက်အား ကွဲပြားခြားနားစွာ ပြဌာန်းထားသည်ကို သိရှိနားလည်နိုင်ရေးအတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လယ်ယာကဏ္ဍ အသိပညာပေးလုပ်ငန်းများကို ပြင်ဆင်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း စသည်ဖြင့် ပြောကြားပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး ပိုးသတ်ဆေးများအား ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးသည့် ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ပိုးသတ်ဆေးအုပ်စုများအား မှတ်ပုံတင်ခြင်းမပြုမီ အဆိုပါထုတ် ကုန်များကို EU နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့၌ မှတ်ပုံတင်ထားရှိနှင့်ပြီးဖြစ်ကြောင်း စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားများ ဦးစွာတင်သွင်းစေရေး စီစဉ်ဆောင်ရွက်ရန် AIREA က တောင်းဆိုထားပါ သည်။ အိန္ဒိယ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနသို့ ပေးပို့သည့်စာတွင် ဒူဘိုင်းမြူနီစီပယ်အာဏာပိုင်သည် လက်လီဈေးကွက်အတွင်းရောင်းချလျက်ရှိသော ဘာစမာတီဆန်များကို နမူနာကောက်ယူ စစ်ဆေးလျက်ရှိကြောင်းနှင့် Thiamethoxam နှင့် Tricyclazole ပိုးသတ်ဆေး ဓာတ်ကြွင်း ပါဝင်မှုမှာ သတ်မှတ်ခွင့်ပြူချက်ထက် ပိုမိုကြောင်းတွေ့ရှိရပါက ဆန်တင်သွင်းမှုကို လက်မခံပဲ ငြင်းပယ်မည်ဖြစ်သည်ဟု အိန္ဒိယပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များထံ စတင်အသိပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်းဖြင့် AIREA က ဖော်ပြထားပါသည်။ အိန္ဒိယဆန်ကုန်သည်အသင်း၏ ပြောဆိုမှုအရ အိုမန်၊ လက်ဘနွန် နှင့် အီဂျစ်နိုင်ငံတို့သည် လွန်ခဲ့သော ၁ နှစ်ကာလကပင် ပိုးသတ်ဆေး ဓာတ်ကြွင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက် အတိအကျအား ကုန်သွယ်ဘက်များထံ ကြိုတင်အသိပေးခြင်းမရှိဘဲ နမူနာစစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရသည်။ AIREA ၏ ဖော်ပြချက်အရ ၂၀၂၀-၂၁ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယမှ ပြည်ပသို့ ဘာစမာတီဆန်တင်ပို့မှုတန်ဖိုးမှာ ရူပီးငွေ ၂၉၈၅၉ ကု‌ဋေရှိပြီး ၎င်းအနက် အနောက်အာရှနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့မှုတန်ဖိုး ရူပီး ၂၂၈၄၉ ကုဋေ ပါဝင်ကြောင်း၊ ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများသို့ ဘာစမာတီဆန်တန်ချိန် ၃၉၇၀၀၀ အား ၂၀၁၇-၁၈ ခုနှစ်၌ တင်ပို့ခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၉-၂၀ ခုနှစ်တွင် တင်ပို့မှုတန်ချိန် ၂၄၁,၀၀၀ သို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။ Source: Basmati exports to West Asia to be hit on tighter pesticide norms, 29-5-2021, Financial Express (နေအေးလွင်၊ စီးပွားရေးသံမှူး) မြန်မာသံရုံး၊ နယူးဒေလီမြို့

ရက်စွဲ၊ ၂၆.၅.၂၀၂၁

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ပဲတင်သွင်းမှု ကန့်သတ်ချက်များကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးလိုက်သဖြင့် COVID-19 အလွန် မြန်မာ့စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်များအတွက် တိုးတက်မည့်အလားအလာများ တွေ့ရှိရပါသည်။ ပဲစဉ်းငုံသည် ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှုထက် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် အဓိကအားထား စိုက်ပျိုးသည့် ပဲသီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က တစ်တင်းလျှင် (၂၀,၀၀၀)ကျပ်ခန့်ရှိသော ပဲစဉ်းငုံဈေးမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ပဲမူဝါဒအပြောင်းအလဲကြောင့် ဝယ်ယူမှုပိတ်ပင်ခဲ့သည့်အတွက် ဈေးကွက်ပျက်ကာ တစ်တင်းလျှင် (၉,၀၀၀)ကျပ်ခန့်ထိ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ဆုံးရှုံးမှုများ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ပဲစဉ်းငုံအစား အခြားဈေးကွက်ရှိသည့် ပဲတီစိမ်း၊ ကုလားပဲ၊ ပဲလွန်းဖြူနှင့် စားတော်ပဲများကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးလာခဲ့ကြပါသည်။
ပဲစဉ်းငုံပြည်ပတင်ပို့မှု အခြေအနေကို လေ့လာကြည့်ပါက ၂၀၁၈ - ၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပဲစဉ်းငုံ တန်ချိန် (၁,၀၀၀) ပေါင်း (၁၈၂.၁)၊ ၂၀၁၉ - ၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တန်ချိန် (၁,၀၀၀) ပေါင်း (၅၃.၃၇)၊ ၂၀၂၀ - ၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ တန်ချိန်ထောင်ပေါင်း (၉၂.၁၈) တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ပဲစဉ်းငုံစိုက်ပျိုးမှုနှင့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ဈေးနှုန်း ဈေးကွက်များ ပုံမှန်ပြန်လည်ဖြစ်လာပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် စိုက်ပျိုးမှုစာရင်းအရ တစ်နိုင်ငံလုံး စိုက်ဧက (၁၁.၇)သိန်းတွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၌ စိုက်ဧက(၄.၇)သိန်း စိုက်ပျိုးကြောင်း တွေ့ရှိရ ပါသည်။ ဒီဇင်ဘာ၊ ဇန်နဝါရီလများသည် ပဲစဉ်းငုံထွက်ရှိချိန်ဖြစ်ရာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလက မုံရွာဈေးကွက်တွင် တစ်တင်းလျှင် (၂၅၀၀၀)ကျပ်ခန့် ပေါက်ဈေးရှိခဲ့သည်။ COVID-19 ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေတို့ကြောင့် မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် ဖွင့်လှစ်ဆောင်ရွက်မှုမရှိသေးချိန်တွင် ရောင်းသူဝယ်သူ ချိတ်ဆက်ရောင်းဝယ်လျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ပဲစဉ်းငုံ တစ်ဧကစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်မှာ ကျပ်(၂)သိန်းခန့်ဖြစ်သည့်အတွက် တစ်ဧကလျှင် ကျပ်(၂)သိန်းခန့် အကျိုးအမြတ် ရှိကြောင်း တွက်ချက်ရရှိပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလကုန်တွင် အရောင်းအဝယ်ပိုဖြစ်လာပြီး ပဲစဉ်းငုံ တစ်တင်းလျှင် (၂၇၀၀၀)ကျပ် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ မေလဆန်းမှစ၍ (၂၈၀၀၀)ကျပ်မှ အဆင့်ဆင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခဲ့ရာ မေလ(၂၅)ရက်တွင် (၃၁၀၀၀)ကျပ်ထိ မြင့်တက်လာခဲ့သည်ကို တွေ့ရပါ သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ယခုနှစ် ပဲအထွက်နည်းသဖြင့် ပဲစဉ်းငုံဝယ်ယူမှုများနိုင်ပြီး ဈေးနှုန်းဆက်လက်မြင့်တက်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ရီလင်းထွဋ်(မုံရွာ)

        စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၏ ရုံးသုံးကွန်ပျူတာ သင်တန်းအမှတ်စဉ် (၂/၂၀၂၁)သင်တန်းဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားကို ၂၀၂၁ခုနှစ် မေလ ၃၁ ရက် တနင်္လာနေ့၊ နံနက် ၁၀နာရီတွင် စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာန၏ အစည်းအဝေးခန်းမ၌ ကျင်းပခဲ့ရာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာပွင့်ဆန်း တက်ရောက်အမှာစကားပြောကြားခဲ့ပါသည်။

    ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အမှာစကားပြောကြားခဲ့ရာတွင် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ e-Government အကောင်အထည် ဖော်မှုတွေကို ယခင် ၁၀ စုနှစ်ထဲက ရှေ့ပြေးအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုဖြစ်ပါကြောင်း၊ နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၊ စီမံခန့်ခွဲ ရေးကော်မတီ၏ လမ်းညွှန်ချက်များမှာလည်း ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ပြီး ဉာဏ်ရည် မြင့်မားသည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးရန် လမ်းညွှန်ထားပါကြောင်း၊ ဌာနရှိ ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် စားသုံးသူရေးရာ ကိစ္စရပ်များဖြစ်သည့် စားသုံးသူပညာပေးရေး လုပ်ငန်းများ၊ Online မှတဆင့် စားသုံးသူအငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းရေးလုပ်ငန်းများ၊ Product Safety လုပ်ငန်းများ၊  အာဆီယံစားသုံးသူ ကာကွယ်ရေးကော်မတီအပါအဝင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့ အစည်းများနဲ့ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်တဲ့လုပ်ငန်းများ၊ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းအချက်အလက်တွေ ရှာဖွေ၊လေ့လာ၊တင်ပြသည့်လုပ်ငန်းများ၊   အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲမှု (Quality Management) လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ရာမှာ နည်းပညာကျွမ်းကျင်စွာ အသုံးပြု တတ်စေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး (၃၁-၅-၂၀၂၁) ရက်နေ့မှ (၂၅-၆-၂၀၂၁) ရက်နေ့ထိရက် သတ္တပတ် (၄) ပတ်ကြာ သင်တန်း ဖွင့်လှစ်ပို့ချ ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါကြောင်း၊

              ယခုအခါ စားသုံးသူ တိုင်ကြားမှုတွေကို DOCA website နဲ့ DOCA Application ကနေ တိုင်းကြားနိုင်ပြီး နောင်ဆိုရင်စားသုံးသူအငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးလုပ်ငန်းများကို Online မှတဆင့် ဖြေရှင်းပေးနိုင်သည့် အဆင့်အထိ ဆောင်ရွက်သွားရမှာဖြစ်ပါကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ်(COVID-19)ကြောင့်ဒီဂျစ်တယ်စနစ် အသွင်ကူးပြောင်းမှုနှင့် ဒေသတွင်း ဘက်စုံစီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတို့မှာ အလွန်အရေးပါတဲ့အခန်းကဏ္ဍတစ်ရပ် ဖြစ်လာပါကြောင်း၊ ဒီလိုအသွင်ကူးပြောင်းရာမှာ အစိုးရဌာနအချင်းချင်း၊ အစိုးရနှင့် ပြည်သူအကြား၊ အစိုးရနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအကြား ပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ကွန်ပျူတာကျွမ်းကျင်မှုအပြင် သတင်းအချက်အလက်ဆိုင်ရာ နည်းပညာကျွမ်းကျင်မှု (IT Skill) များ ပြည့်ဝရန် အထူးလိုအပ်လှပါကြောင်း၊

              COVID-19 ကပ်ရောဂါ စတင်ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ပြည်ပနိုင်ငံများနှင့် ဒေသတွင်း ကျင်းပပြုလုပ်သော အစည်းအဝေးများ ၊ ပြည်တွင်း/ပြည်ပသင်တန်း များကို   Virtual စနစ်ဖြင့် ကျင်းပဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါတယ်။ ITနည်းပညာ များသည် အချိန်နဲ့အမျှတိုးတက်နေတာဖြစ်လို့ လူငယ်တွေအနေနဲ့ IT နည်းပညာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိစေလိုပါကြောင်း၊ အတွေး အခေါ်တွေ အမြဲတမ်းဆန်းသစ်နေဖို့ လေ့လာမှုတွေ များများလုပ်ဖို့လိုအပ်တဲ့အတွက် ယခုလိုသင်တန်းတွေ ဖွင့်လှစ်ပို့ချပေး နေတာဖြစ်ပါကြောင်း၊

              ယခုဖွင့်လှစ်တဲ့ရုံးသုံးကွန်ပျူတာသင်တန်းမှာ သင်ကြားပို့ချပေးမယ့် သင်ခန်းစာများက ရုံးလုပ်ငန်းများတွင် အဓိကလုပ်ဆောင်ရသည့် ရုံးစာများ စာစီစာရိုက်ခြင်း ( Microsoft  Office Word)၊ ဌာနခွဲအလိုက် အပတ်စဉ်နှင့် လစဉ် စာရင်းများ/ဝန်ထမ်းအင်အားစာရင်းများရေးဆွဲခြင်း (Microsoft Office, Excel) နှင့် ရုံးလုပ်ငန်းများအတွက် တင်ပြမှုအစီအစဉ်များ ဆောင်ရွက်ခြင်း (MicrosoftOffice Powerpoint)များ၊ ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ကွန်ပျူတာအင်တာနက် အသုံးပြုမှုများ၊ ဦးစီးဌာနများရဲ့ ကွန်ယက်ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်မှုများ၊ (Internet အသုံးပြုခြင်း)၊ Meeting Conference ပြုလုပ်ခြင်း၊ စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေး လုပ်ငန်းနှင့် ပတ်သက်၍ သတင်းအချက် အလက်များ လေ့လာခြင်း (Website Knowledge of DOCA) ၊ ရုံးလုပ်ငန်းသုံး ဓါတ်ပုံများ၏ အကောင်းဆုံး၊  ပြီးပြည့်စုံသောပုံများ ဖန်တီးဆောင်ရွက်ခြင်း (Adobe Photoshop) စတဲ့ သင်ခန်းစာများ ပါဝင်ကြောင်း၊ သင်တန်းသားများအနေဖြင့် ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်အောင် လေ့ကျင့် သွားရန် လိုအပ်ပါကြောင်း၊ သင်တန်းချိန်တွင်းမှာလည်း မရှင်းလင်းတဲ့ သင်ခန်းစာများကိုလည်း နည်းပြများထံ အချိန်မရွေးမေးမြန်းနိုင်ပါကြောင်း၊ သင်ယူလေ့လာ ရသမျှတွေကို လက်တွေ့ ရုံးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ အကျိုးရှိစွာအသုံးချနိုင်ရန် လိုအပ်ပါကြောင်း၊ သင်တန်း ပြီးဆုံးပါက ပို့ချခဲ့သောသင်ခန်းစာများမှာသာ ရပ်တန့်မနေဘဲ နည်းပညာအသုံးပြုမှုများကို ဆက်လက်လေ့လာဆည်းပူးသွားရန်လိုအပ်ပြီး ဌာနအကျိုး၊ တိုင်းပြည် အကျိုး အတွက် အုတ်တချပ်၊ သဲတပွင့်အဖြစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန် ပြောကြား ခဲ့ပါသည်။

              ဆက်လက်၍ ဒုတိယဝန်ကြီးဦးညွှန့်အောင်၊ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးမင်းမင်းတို့က အမှာစကားအသီးသီးပြောကြားခဲ့ပါသည်။ သင်တန်းဖွင့်ပွဲသို့ စီပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၊  ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး၊ ဒုတိယဝန်ကြီး၊ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်၊ဦးစီးဌာနများမှ ညွှန်ကြား ရေးမှူးချုပ်များ၊ ဒုတိယအမြဲတမ်းအတွင်းဝန်နှင့်  စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြား ရေးမှုးချုပ်များ၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးများ၊ အရာထမ်းများ၊ သင်တန်းနည်းပြများနှင့် သင်တန်းသားများ တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

သတင်း/အရည်အသွေး

နေပြည်တော်၊ (၂၆-၅-၂၀၂၁)

      ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသုံး သံနှင့်သံမဏိထုတ်ကုန်များအား ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်း၊ ပြည်တွင်း ၌ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် စျေးကွက်အတွင်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချခြင်းတို့တွင် စံချိန်စံညွှန်းနှင့်ကိုက်ညီစေရေး၊ စျေးနှုန်း အဆမတန်မြှင့်တင်ရောင်းချမှုများ မရှိစေရေးနှင့် စျေးကစားခြင်းများ မပြုလုပ်နိုင်စေရေးတို့အတွက် ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲဆောင်ရွက်မည့် အစီအမံများနှင့်စပ်လျဉ်း၍  ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး ကို ယနေ့ နံနက် ၁၀:၀၀ နာရီတွင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ရုံးအမှတ်(၃) အစည်းအဝေး ခန်းမ၌ Virtual Meeting ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ အစည်းအဝေးသို့ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန၊ အဆောက်အဦ ဦးစီးဌာန၊ ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန၊ အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာနတို့မှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံဆောက်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံသံမဏိလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသံနှင့် သံမဏိအသင်းတို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။

     အစည်းအဝေးတွင် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်က သံနှင့် သံမဏိဆက်စပ်ပစ္စည်းများနှင့် ပတ်သက်၍ လက်ရှိကာလ၌ ဈေးကွက်တွင် ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်း ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိပါကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ သံနှင့်သံမဏိများအား အရည်အသွေးစံချိန်စံညွှန်း သတ်မှတ်ချက်မရှိဘဲ ပြည်ပမှ တင်သွင်းနေမှုကြောင့် ပြည်တွင်းစံသတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေသော ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့နေရပြီး အချို့ သံနှင့်သံမဏိစက်ရုံများမှာ ပိတ်သိမ်းလိုက်ရသည့် အခြေအနေများရှိနေသည်ဟု သံနှင့်သံမဏိ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် ကုမ္ပဏီများမှ တင်ပြထားပါကြောင်း၊ လတ်တလောကာလ သံနှင့်သံမဏိ ​ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်လာမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဆွေးနွေးလိုပါကြောင်း၊ ယခုဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း သံနှင့် သံမဏိတင်သွင်းမှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၃၀၀ ခန့် လျော့နည်းတင်သွင်းထားသည်ကို တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့သံရိုင်းဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခြင်း၊ Telegraphic Transfer (TT) စနစ်ဖြင့် ကြိုတင်ငွေလွှဲနေရခြင်းနှင့် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက်ရှိခြင်းတို့ကြောင့် သံနှင့်သံမဏိဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လျက် ရှိပါကြောင်း၊ ဖြစ်သင့်သည့်ဈေးနှုန်းနှင့် ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးကြား ကွာခြားမှုများ ရှိနေပါက ၎င်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် အရေးကြီးကုန်စည်ဥပဒေဖြင့် အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါကြောင်း၊ ထို့အပြင် သံနှင့်သံမဏိပစ္စည်းများကို စံချိန်စံညွှန်းသတ်မှတ်ပြီး လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် အစီအမံများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းကောင်စီမှ ထုတ်ပြန်ထားပြီး ဖြစ်သည့် သံနှင့်သံမဏိ စံချိန်စံညွှန်း (၅) ခုအား လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာနများ၊ အသင်းအဖွဲ့များမှ ကိုယ်စားလှယ်များပါဝင်သည့် လေ့လာသုံးသပ်ရေး လုပ်ငန်းအစုအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းထားပြီး ဖြစ်ပါကြောင်း၊ တက်ရောက်လာသူများအနေဖြင့် သံနှင့်သံမဏိ ထုတ်ကုန်များအား ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်း၊ ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် စျေးကွက်အတွင်း ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချခြင်းတို့တွင် စံချိန်စံညွှန်းနှင့်ကိုက်ညီစေရေး၊ စျေးနှုန်းမြှင့်တင်ရောင်းချမှုများ မရှိစေရေးနှင့် စျေးကစားခြင်းများ မပြုလုပ်နိုင်စေရေးတို့အတွက် ဝိုင်းဝန်းဆွေးနွေးကြစေလိုပါကြောင်း ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့ပါသည်။

      ဆက်လက်၍ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က မိမိတို့ဦးစီးဌာနအနေဖြင့် စားသုံးသူများအကာအကွယ်ပေးနိုင်ရေးနှင့် စားသုံးသူများ မနစ်နာစေရေးတို့အတွက် Consumer Goods များ ဈေးနှုန်းမှန်ကန်စေရေး၊ ဈေးကစားမှု မရှိစေရေး တို့အတွက် အရေးကြီးကုန်စည်ဥပဒေဖြင့် အမိန့်ကြော်ငြာစာများထုတ်ပြန်၍ ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲခြင်းများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ သံနှင့်သံမဏိထုတ်ကုန်များအတွက်လည်း အရေးကြီးကုန်စည်ဥပဒေဖြင့် အမိန့်ကြော်ငြာစာထုတ်ပြန်ရန် သင့်/မသင့် ဝိုင်းဝန်းဆွေးနွေးပေးစေလိုပါကြောင်း ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့ပါသည်။

       ထို့နောက် တက်‌ရောက်လာကြသည့် ဌာနဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများ၊ သက်ဆိုင်ရာ အသင်းအဖွဲ့များမှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက လက်ရှိသံနှင့်သံမဏိပစ္စည်းများ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ရသည့် အကြောင်းအရင်းများ၊ စံချိန်စံညွှန်များ သတ်မှတ်ထုတ်ပြန်ရန် ဆောင်ရွက်နေသည့် အခြေအနေများ၊ စံချိန်စံညွှန်းထုတ်ပြန်ပြီးသည့် သံနှင့်သံမဏိများအား ထုတ်လုပ်တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးရောင်းချရာတွင် သတ်မှတ်အရည်အသွေးများနှင့်အညီ လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရေးကိစ္စရပ်များအား အပြန်အလှန်ဆွေးနွေး ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန