ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

         မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးခရိုင်၊ တောင်တွင်းကြီးမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာအုပ်စု(၇၂)စုတွင် ကျေးရွာပေါင်း(၃၀၅)ရွာ၌  ကြက်သွန်နီ တောင်သူများသည် ယခုလက်ရှိပေါက်စျေးအရ စျေးကောင်း ရရှိလျှက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ တောင်တွင်းကြီး မြို့နယ်တွင် ယခုနှစ်အတွင်း ကြက်သွန်နီ စိုက်ဧက (၆၂၂)ဧက လျာထားလျှက်ရှိသော်လည်း ယခင်နှစ်က ကြက်သွန်နီစျေးနှုန်း ကျဆင်းကာ ကြက်သွန်စိုက် တောင်သူများ အရှုံးပေါ်ခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ်တွင်(၆၀၀)ဧက ခန့်သာစိုက်ပြီးခဲ့၍ စိုက်ဧကအပြည့်အဝ စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း သိရပါသည်။

         ယခင်နှစ်ကြက်သွန်နီ တစ်ပိဿာဈေးနှုန်းလျှင် (၂၅ဝိ/-)မှ (၂၇ဝိ/-)ကျပ်ဝန်းကျင်ရှိပြီး ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်နီ တစ်ပိဿာစျေးနှုန်းမှာ (၉၀ဝိ/-)မှ (၁၁၀ဝိ/-)အထိ မြှင့်တက်လာ၍ တောင်သူများ တွက်ခြေကိုက် လျှက်ရှိပါကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

          ကယားပြည်နယ်၏ ရေမြေ၊ရာသီဥတုအခြေအနေအရ နေရာအများစုတွင် နေကြာ သီးနှံများစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းပါသည်။ နေကြာသီးနှံသည် အခြားဆီထွက်သီးနှံများ နှင့် နှိုင်း ယှဉ်လျှင် စိုက်ပျိုးရလွယ်ကူ၍ ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့်အပြင် ဆီထွက်နှုန်း ပိုမိုရရှိ နိုင်သည့် သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သဖြင့် ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်တိုင်း နေကြာသီးနှံကို သီးသန့်၊ သီးထပ်၊သီးညှပ်အဖြစ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိရာ၂၀၂၀-၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် နေကြာစိုက်ဧက(၃၀၃၃) ဧက၊ ရိတ်ဧက (၃၀၃၃)ဧက၊ အထွက်နှုန်း (၈၅၂၈၉)တင်းထွက်ရှိကြောင်း ၊ ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် နေကြာစိုက်ဧက (၁၈၀၀)ဧက၊ ရိတ်ဧက(၁၈၀၀)ဧက ၊အထွက်နှုန်း(၅၀၇၀၂) တင်းထွက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်နှိုင်းယှဉ်လျှင် နေကြာစိုက် ဧက (၁၂၃၃)ဧက ၊ ရိတ်ဧက (၁၂၃၃)၊ အထွက်နှုန်း ( ၃၄၅၈၇ ) တင်း လျော့နည်းလျှက်ရှိ ကြောင်း၊ လျော့နည်းရခြင်းမှာ စိုက်ပျိုးရာသီတွင် တောင်သူများ အချိန်မီစိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်း မရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးတောင်သူများအနေဖြင့် နေကြာသီးနှံသည် အကျိုး အမြတ်ရရှိနိုင်သည့် သီးနှံဖြစ်သလို ပြည်တွင်း စားသုံးမှုဆီဖူလုံရေးအတွက် နေကြာသီးနှံ များကို တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း၊ ယခုလက်ရှိ ဇွန်လ ဈေးကွက်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေ သောနေကြာဆီ ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၉၀၀၀) ကျပ်ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ် လျက်ရှိပြီး ယခင် မေလတွင် နေကြာဆီ ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၈၀၀၀) ကျပ်၊ ဈေး သာရှိခဲ့ပြီ ယခင်မေလထက် တစ်ပိဿာလျှင်(၁၀၀၀)ကျပ်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ကယား)

          ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ကသာမြို့တွင် ရောင်းချလျက်ရှိသော ကြက်သွန်ဖြူဈေးနှုန်းမှာ ယခင်အပတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်လျက်ရှိပြီး ကြက်သွန်ဖြူဝင်ရောက်မှုအနေဖြင့် မန္တလေး-မုံရွာဘက်မှ တစ်ပတ်လျှင် ပိဿာ(၂၀)ပါ အိတ်(၂၀၀)ခန့် ဝင်ရောက်လျက်ရှိပါသည်။ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် အကြီး(၃၅၀၀)ကျပ်၊ အလတ်(၃၀၀၀)ကျပ်နှင့် အသေး (၂၅၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး လက်လီတစ်ပိဿာဈေးနှုန်းအနေဖြင့် အကြီး(၄၀၀၀)ကျပ်၊ အလတ်(၃၅၀၀)ကျပ်နှင့် အသေး (၃၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ယခင်အပတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာကာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း  လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် အကြီး၊ အလတ်၊ အသေးပေါ်မူတည်၍ (၂၀၀၀၊ ၁၇၀၀၊ ၁၅၀၀)ကျပ်ခန့်ရှိပြီး လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် အကြီး (၂၃၀၀) ကျပ်၊ အလတ်( ၂၀၀၀)နှင့်၊ အသေး (၁၇၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ကြက်သွန်နီဝင်ရောက်မှုမှာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း မန္တလေး-မုံရွာဘက်မှ ၃၅ပိဿာပါ အိတ် (၁၅၀) ခန့်နှင့် ခင်ဦး-ရေဦးဘက်မှာ ၃၅ ပိဿာပါအိတ်(၁၀၀)ခန့်ဝင်ရောက်ကြောင်း ကြက်သွန်နီရောင်းချသူ ကုန်သည်များထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)       

             ကလေးမြို့၊ လှိုင်သာယာရပ်ကွက်၊ အမှတ် ( ၁ ) ရပ်ကွက်ရှိ ဦးအောင်သန်းဦးနေအိမ်အတွင်း လစ်လပ်နေသော မြေနေရာများတွင် တစ်ပိုင်တစ်နိုင်စိုက်ခင်းအဖြစ် ဘရာဇီးငှက်ပျောပင်များ စိုက်ပျိုးထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ယခင်နှစ်များက ငှက်ပျောပင်ပေါက်များကို မန္တလေးမှ မှာယူရပြီး တစ်ပင်လျှင် ( ၁၀၀၀ ) ကျပ်ပေးရပါကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရာတွင် ( ၁ ) ပေပတ်လည်ကျင်းတူး၍  ( ၇ ) ပေ ပတ်လည်ကြား စိုက်ပျိုးရပါကြောင်း၊ ပထမဦးစွာ မြေအောင်းပိုးသတ်ဆေး၊ အမြစ်ပွား ဆေးရည်များထည့်ပြီးနောက် ကြက်ချေး ( ၁ ) ဆနှင့် ဖွဲပြာ ( ၂ ) ဆ ရောမွေပြီး ကျင်းထဲသို့ နှပ်ထားပြီး ရေလောင်းပြီး ( ၂ ) ရက်ကြာမှ ငှက်ပျောပင်ပေါက်များ စတင်စိုက်ပျိုးပါသည်။  ဘရာဇီးငှက်ပျောပင်သည် ရေကြိုက်သော်လည်း ရေဝပ်ခြင်းကို မကြိုက်နှစ်သက်၍ စိုက်ပျိုးခါစမှာ အပင်များ ပုပ်မသွားစေရန် အထူးဂရုစိုက်ပြီး စိုက်ပျိုးရပါတယ်။ ရာသီဥတုပူလျှင် ( ၁ ) လတစ်ကြိမ် ရေသွင်းစိုက်ပျိုးရပါတယ်။ နေရောင်ခြည်ကို ကြိုက်နှစ်သက်သော အပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ခြံဝန်းအတွင်း တစ်ဖက်တစ်လှမ်းမှ မိသားစုအပိုဝင်ငွေရရှိရန်အတွက် မိသားစုလုပ်အားဖြင့် စိုက်ပျိုးပြီး မိမိအိမ်ခြံဝန်းအတွင်း ကြက်များမွေးမြူထားသည့်အတွက် မိမိကြက်ခြံမှထွက်ရှိသည့် ကြက်ခြေးများကို လစဉ် အပင်များ ရှင်သန်ကြီးထွားရေးအတွက် သဘာဝမြေသြဇာသာအသုံးပြု၍ စိုက်ပျိုးပါတယ်။ အခြားစိုက်ပျိုးသည့် ငှက်ပျောစိုက်ခင်းများထက် ဓါတုဆေးဝါးများ၊ မြေသြဇာများ ဝယ်ယူအသုံးပြုခြင်း မရှိသည့်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များ သက်သာပါတယ်။

               စတင်စိုက်ပျိုးသည်မှ ( ၈ ) လခန့်တွင် အသီးစတင်သီးပြီး ( ၃ ) ပတ်ခန့်အကြာတွင် ချက်ခြွေပေးခြင်းအားဖြင့် အလုံးအရွယ်အစားနှင့် အဖီးလှရန်အတွက် တစ်ခိုင်လျှင် ငှက်ပျောဖီး ( ၁၀ ) ဖီးသာ ထားရှိပြီး ငှက်ပျောဖူးထိပ်မှ ခုတ်ချခြင်းအားဖြင့် အလုံးအရွယ်အစားလှပြီး၊ အရင်းအဖီးတွင် အလုံးရေ ( ၃၅ ) လုံးခန့်နှင့် အဖျားအဖီးတွင် ( ၁၆ ) လုံးခန့် တင်သောကြောင့် ငှက်ပျောပင်သည် စတင်သီးသည့် အချိန်တွင် အသီးတင်သည့် ငှက်ပျောင်အား ဒေါက်ထောက်ပေး ရပါတယ်။ အသီးသီးသည့် အပင်ဘေးတွင် ငှက်ပျောပင်သားတက်ပွားများလျှင် ငှက်ပျောသီးအလုံး အရွယ်အစား ကြီးထွားမှုကို လျော့ကျစေသည့်အတွက် သားတက်ပွားများကို တူးပစ်ရပါတယ်။ သားတက်ငှက်ပျောပင်များကို ဝယ်ယူသူများရှိပါက တစ်ပင်လျှင် ( ၁၀၀၀ ) ကျပ်ဖြင့် ပြန်လည် ရောင်းချပေးပါတယ်။

               ငှက်ပျောသီးရောင်းချရာတွင် တစ်ခိုင်လုံးအပြတ်သာရောင်းချပြီး တစ်လုံးလျှင် ( ၆၀ ) ကျပ်ဖြင့် ( ဗြွန်း ) ရောင်းချပါတယ်။ မိမိကဲ့သို့ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် စိုက်ပျိုးလိုသူများရှိပါက ငှက်ပျောပင်ပေါက်များရောင်းချပေးနေပြီး၊ စိုက်ပျိုးပုံအဆင့်ဆင့်အား အခကြေးငွေရယူခြင်းမပြုဘဲ မိမိ စိုက်ပျိုးသည် စိုက်ပျိုးနည်းပညာများကိုလည်း ဖြန့်ဝေပေးပြီး ဓာတုဆေးများ အသုံးပြုမှုနည်းပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့် သဘာဝစိုက်ပျိုးနည်းဖြင့်သာ စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း ငှက်ပျောစိုက်ပျိုးသူ  ဦးအောင်သန်းဦး၏ပြောကြားချက်အား ပြန်လည်မျှဝေရေးသားလိုက်ရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

            ပြည်ထောင်စုနယ်မြေအတွင်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတွင် အစေ့ထုတ်ပြောင်းနှင့် ဖူးစားပြောင်းတို့ကို အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြသည်။ အစေ့ထုတ်ပြောင်း စိုက်ပျိုးမှုကို မိုးရာသီနှင့် ဆောင်းရာသီတို့တွင် စိုက်ပျိုးပြီး ဖူးစားပြောင်းစိုက်ပျိုးမှုကို တစ်နှစ်ပတ်လုံး စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရသည်။ အစေ့ထုတ် ပြောင်းစိုက်ပျိုးမှုမှာ ကာလအတန်ကြာပြီဟုသိရပြီး ဖူးစားပြောင်းစိုက်ပျိုးမှုမှာ ၂၀၀၅ခုနှစ်ခန့်မှ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ယခုအခါတွင် ဖူးစားပြောင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ အားကောင်းသောအခြေအနေတွင် ရှိနေပါသည်။

            ဖူးစားပြောင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို (ပံ-75) မျိုးကို စတင်စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ယခုအခါ အရည်အသွေးပိုမိုကောင်းမွန်သောမျိုးဖြစ်သည့် အဖြူကြား(ဖန်စီဖစ်)မျိုးနှင့် အဝါရောင်(2678)အမျိုးအစားသည် ရန်ကုန်ဈေးကွက် အခိုင်အမာရရှိနေသဖြင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု(၈၅%)သည် အဝါရောင်မျိုး (2678)ကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးကြောင်း သိရသည်။

           ဖူးစားပြောင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များမှာ ရာသီချိန်အလိုက်ကွာခြားမှုရှိပြီး ဆောင်း နှောင်းပိုင်းနှင့် နွေရာသီတွင်စိုက်ပျိုးပါက ကျပ်(၁၀)သိန်းဝန်းကျင်ကုန်ကျပြီး မိုးရာသီနှင့်ဆောင်းဦးကာလများတွင် စိုက်ပျိုးပါက ကျပ်(၇)သိန်းဝန်းကျင် ကုန်ကျသည်ဟု သိရပါသည်။ စိုက်ပျိုးကာလ နှင့် ရိတ်သိမ်းကာလအနေဖြင့် ဆောင်းနှောင်းနှင့် ‌နွေရာသီတွင် စိုက်ပျိုးသည့်စိုက်ခင်းမျာသည် ရက် (၉၀)မှ ရက်(၁၀၀)‌ကျော်အတွင်း ရိတ်သိမ်းနိုင်ပြီး မိုးရာသီနှင့် ဆောင်းဦးကာလ စိုက်ပျိုးသော စိုက်ခင်း များသည် (၇၅)ရက်မှ (၈၀)ရက်အကြား ရိတ်သိမ်းနိုင်သည့် အနေအထားရှိသည်ဟု သိရသည်။ ဖူးစားပြောင်းစိုက်ပျိုးရာတွင် မသုံးမဖြစ်သုံးစွဲရသော ယူရီးယားဓါတ်မြေဩဇာကို တစ်ဧကလျှင် (၃)အိတ်ခန့် သုံးစွဲရပြီး ဈေးနှုန်းအလွန်မြင့်မားနေသော်လည်း ဈေးကွက်အခိုင်အမာရရှိထားသောကြောင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုလျော့ကျသွားခြင်းမရှိဘဲ ပုံမှန်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နေသည့် အခြေအနေကို တွေ့ရှိရပါသည်။

           ဝင်ငွေရရှိမှုအနေဖြင့် ဖူးစားပြောင်းစိုက်ခင်းသည် (၈၀%)ခန့် စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းမှုရှိပါက ရောင်းတန်းဝင်ပြောင်းဖူး(၁)ဖူးလျှင် (၁၀၀)ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ဝင်ငွေ (၁၂)သိန်းကျပ်ခန့် ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး အဝါရောင်(2678)အမျိုးအစားသည် ရန်ကုန်ဈေးကွက် အခိုင်အမာရရှိထားသောမျိုးဖြစ်သဖြင့် တစ်ဧကဝင်ငွေကျပ်(၁၅)သိန်း ဝန်းကျင်အထိ ရရှိနေမှုကြောင့် စိုက်ပျိုးမှုအများဆုံးဖြစ်နေသည်ကို လည်း သိရှိရပါသည်။ ဖူးစားပြောင်းဈေးနှုန်းများသည် များသောအားဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းထွက်ရှိမှုအခြေအနေပေါ်တွင် မူတည်ပြီး ဈေးနှုန်းအနိမ့်အမြင့် ဖြစ်ပေါ်တတ်သည်ဟု သိရှိရပြီး ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ မေလ စတုတ္ထပတ်အတွင်း ပြောင်းဖူးတစ်ဖူးလျှင် စိုက်ခင်းဈေး (၁၆၀)ကျပ်အထိဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခု ဇွန်လ၊ ပထမပတ်တွင် လက်လီဈေး ပြောင်းဖူးတစ်ဖူးလျှင် (၂၅၀)ကျပ်မှ (၃၀၀)ကျပ်အထိ ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း လေ့လာသိရှိရမှုများကို ရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။  

DOCA( ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)