ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

     ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ တောင်ကြီးမြို့တွင် ဒေသရိုးရာအစားအစာများဖြစ်သည့် ငှက်ပျောဖက်ဖြင့် ထုပ်ထားသော ငါးပေါင်း၊ မှိုပေါင်း၊ ဝက်သားပေါင်း၊ မုန့်ညှင်းပေါင်းနှင့် ဟင်းရွက်စုံပေါင်းများအပြင် ပဲပုပ်ထမင်းသုပ်၊ ငါးထမင်းနယ်၊ ရှမ်းထမင်းချဉ်နှင့် အာလူးထမင်းနယ် စသည့်အစားအစာများကို တောင်ကြီးမြို့ညဈေးတန်းလမ်းတစ်လျှောက်တွင် ညနေပိုင်းအချိန်မှစ၍ ရောင်းချလျက်ရှိရာ စားသုံးသူများက ကြိုက်နှစ်သက်စွာ ဝယ်ယူစားသောက်ကြသဖြင့် စည်ကားလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဈေးနှုန်းများမှာ ဟင်းပေါင်းတစ်ထုပ်လျှင် ကျပ်(၂၀၀၀)ကျပ် မှ ကျပ်(၃၀၀၀)ကျပ်အထိရှိပြီး ရိုးရာထမင်းနယ်များမှာ ကျပ်(၃၀၀၀)ကျပ် မှ (၄၀၀၀)ကျပ်ကြား ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

     ထူးခြားမှုအနေဖြင့် (၅)ရက်တစ်ပတ်ဈေးတွင်သာ ရရှိနိုင်သည့် ငါးပေါင်းချက်နှင့် ငါးကင်များကိုလည်း ဝယ်ယူစားသုံးကြကြောင်း၊ ငါးပေါင်းချက်တစ်ဘူးလျှင် ကျပ်(၃၀၀၀)ကျပ် မှ (၅၀၀၀)ကျပ် အထိရှိပြီး ငါးကင်များမှာ အကြီးအသေးအပါ်မူတည်၍  တစ်ကောင်လျှင် ကျပ်(၈၀၀၀)ကျပ် မှ (၁၂၀၀၀)ကျပ်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ငါးပေါင်းများကို ဈေးကွက်အတွင်း မရောင်းချမီ ငါးကိုကြိုတင်၍ ၂ရက်ခန့် ပေါင်းထားကြောင်း သို့မှသာလျှင် နူးညံ့ပြီး စား၍ပိုကောင်းကြောင်း၊ ရွှေညောင်မြို့နယ်မှ လာရောက်ရောင်ချသည့် ဈေးသည်တစ်ဦး၏‌ပြောပြချက်အရသိရှိရပါသည်။

     တောင်ကြီး-ကလော-အောင်ပန်းမြို့များတွင် ၅ရက်တစ်ပတ်ဈေးရှိပြီး လတ်ဆတ်သည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ အသီးအနှံများ၊ အသားငါးများ၊ မီးဖိုချောင်းသုံးပစ္စည်းများ၊ အဝတ်အထည်များနှင့် လျှပ်စစ်စ္စည်းများ စသည်တို့ကို ဈေးနှုန်းချိုသာစွာဖြင့် ဒေသအသီးသီးမှ လာရောက်ရောင်းချကြ၍ ရောင်းသူဝယ်သူများဖြင့် စည်းကားနေကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

         ခဝဲပင်သည် ဗူး၊ ဖရုံစသော အပင်မျိုး၌ ပါဝင်၍ နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုး၍ရသော အပင်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ နွယ်ပင်ကဲ့သို့လိမ်ယှက်၍ပေါက်တတ်သော အပင်အမျိုးဖြစ်ပါသည်။ ခဝဲသီး၏အရှည်သည် အလျား ၇ လက်မ မှ ၁၅လက်မအထိ ရှည်သည်။ ခဝဲပင်၏အဖျားပိုင်းသည် အနည်းငယ်ထွား၍ အညှာဘက် သို့သေးသိမ်သွားသည်။ လတ်ဆက်နေချိန်၌ ခဝဲသီးသည် အစိမ်းရင့်ရောင်ရှိ၍ သခွားသီးကဲ့သို့ လုံးချောမဟုတ်ဘဲ စောင်းပါရှိသည်။ အရည်ရွှမ်း၍ ပွ၏။ အစေ့မှာ သခွားစေ့ကဲ့သို့ ရှိ၏။ အပွင့်မှာ အဝါရောင်ရှိသည်။ ခဝဲပင်ကို မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် ပေ၄၀၀၀ထက်နိမ့်သော အရပ်ဒေသတို့၌ စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ ခဝဲသီးတွင်ပါရှိသော စောင်းများကိုခြစ်ထုတ်ပြီး ကြော်ချက်၍သော်လည်းကောင်း၊ ဟင်းချိုချက်၍သော်လည်းကောင်း ချက်ပြုတ်၍စားသောက်နိုင်ကြသည်။ မြေပြင်ညီညာသောဒေသများ၌ ခဝဲပင်ကို အများအားဖြင့် ဧပြီလအလယ်မှစ၍ ဇူလိုင်လအလယ်အထိ စိုက်ပျိုးကြသည်။ မျိုးစေ့ ၂ပေါင်၃ပေါင်လောက်သည် တစ်ဧကကျယ်ဝန်းသော မြေကွက်ပေါ်၌ စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လုံလောက်သည်။ ခဝဲပင်ကိုစိုက်ပျိုးပုံမှာ မြေအကွာအဝေး ၆ လက်မစီခြားသော တွင်းများကိုစီတန်းကာတူးရသည်။ ထို့နောက်မျိုးစေ့များကို တွင်းထဲသို့ထည့်၍ တွင်းများကိုမြေကြီးဖြင့် ပြန်ဖို့ရသည်။ မိုးအနည်း ငယ်ရွာသွန်းသော ဒေသများတွင် ခဝဲပင်များကိုစင်မထိုးဘဲ စိုက်ပျိုးကြသည်။ သို့သော် မိုးများသော ဒေသများတွင်မူ စင်ထိုး၍စိုက်ပျိုးကြသည်။ အကြောင်းမှာ စိုစွတ်သောမြေပေါ်တွင် ကြာမြင့်စွာ ခဝဲ သီးကျနေပါက ပုပ်လွယ်သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ခဝဲပင်ကိုမြေဩဇာကောင်းသော မြေပေါ်တွင်သာ စိုက်ပျိုးကြသည်။ မြေဩဇာညံ့ဖျင်းသော ဒေသများ၌ပြာနှင့် နွားချေးအဆွေးများကို မြေဩဇာအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ မိုးကောင်းစွာရွာသွန်း လာသည့်အချိန်ထိ ရေမှန်မှန်လောင်းပေး ရသည်။ အချိန်မှန် ပေါင်းသင်ပေးမှ အပင်များသန်စွမ်း လာမည်ဖြစ်သည်။ အယဉ်များနှင့် အရိုင်းမျိုးဟူ၍ အမျိုးအစား (၂)မျိုးရှိရာ အရိုင်းမျိုးသည် ခါးသောအရသာရှိသည်။

       ခဝဲသီးတွင်အဆီပါတင်မှုနည်းပါးပြီး ကယ်လိုရီပါဝင်မှုလည်းနည်းသည်။ ခဝဲသီးကိုစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် သွေးသန့်စင်ပေးနိုင်ခြင်း၊ ဝမ်းမှန်စေခြင်း၊ အသားဝါရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ချေလျော့နည်း စေခြင်း၊ ဆီးချို သွေးချို ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ချေလျော့နည်းစေခြင်း၊ ရောင်ရမ်းမှုကိုလျော့နည်းစေခြင်း၊ ခုခံအား ကောင်းစေခြင်း၊ အရေပြားကျန်းမာစေခြင်း၊ အစာအိမ်ကိုကူညီနိုင်ခြင်း စသည့်ကျန်းမာရေးကောင်း ကျိုးများကို ရရှိစေနိုင်ပါသည်။ ခဝဲသီးချိုချိုလေးကို ဟင်းရည်ချက်၍သော်လည်းကောင်း၊ ဆီပြန်ချက် ၍သော်လည်းကောင်း ချက်ပြုတ်စားသောက်ခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ဟင်းလျာတစ် ခွက်ကိုရရှိစေပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

   တောင်ကြီးမြို့ပေါ်ရှိ နေရာအနှံ့အပြားတွင် ဖွင့်လှစ်ရောင်းချလျက်ရှိသည့် တန်ဖိုးသင့်  Export အထည်ဆိုင်များမှာ ဝယ်ယူသူများပြား၍ အရောင်းသွက်လျက်ရှိနေပါသည်။ Export အထည်ဆိုတာ Zara, H&M, Bershka အစရှိတဲ့နိုင်ငံခြား Brand တွေက မြန်မာနိုင်ငံ အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေမှာ သူတို့ Quality အတိုင်း ချုပ်လုပ်ပြီး နိုင်ငံတကာကို တင်ပို့ရောင်းချကြတာဖြစ်ပါတယ်။

    တစ်ချို့အထည်တွေက ချုပ်လုပ်တဲ့အချိန်မှာ ချုပ်ရိုးချုပ်သားပိုင်းမှာ လိုအပ်ချက်ရှိနေတာကြောင့်ရယ် အခြားလွှဲချော်မှုတွေကြောင့် နိုင်ငံခြားကို အချိန်မှီ မတင်ပို့နိုင်တဲ့အခါမှာ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာပဲ တင်သွင်း ရောင်းချကြတာဖြစ်ပါတယ်။ Export အထည်တွေဟာ ဈေးနှုန်းအသင့်အတင့်ရှိပြီး နိုင်ငံတကာအဆင့်မီတာကြောင့် ပြည်သူများရွေးချယ်ဝယ်ယူမှု များပြားလာခဲ့ပါတယ်။

   တောင်ကြီးမြို့ရှိ Export ဆိုင်တစ်ဆိုင်၌ ဝယ်ယူခဲ့သည့် ဈေးဝယ်တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ ‘‘ဒီ Export ထည်လေးတွေက ကွာလတီကောင်းပြီး ချုပ်ရိုးချုပ်သားလည်းသပ်ရပ်တယ်။ လူတန်းစားမရွေး ဝယ်နိုင်တဲ့ဈေးလေးတွေဆိုတော့ အဆင်ပြေတယ်။ ကလေးအရွယ်ကနေ စပြီးတော့ အသက် ၄၀/၅၀ လောက်အထိ ကျား၊မ မရွေး ရွေးချယ်စရာလဲစုံတယ်။ အခုအပြင်မှာ တရုတ်ကဂျာကင်အနွေးထည် တစ်ထည်ကို ငါးသောင်းဝန်းကျင်လောက်ရှိနေပြီ ဒီမှာက ကိုးထောင်လောက်ပဲရှိတယ်။ ဝမ်းဆက် အင်္ကျီတွေဆို တစ်သောင်းကျော်လေးတွေပဲရှိတော့ ဈေးနှုန်းလဲအရမ်းသက်သာတယ် ဝတ်ရတာလဲပျော်ပါ တယ်’’လို့ သိရပါတယ်။

   တောင်ကြီးမြို့ အရှေ့မြို့ပတ်လမ်းပေါ်ရှိ Export ဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးမှလည်း ‘‘ကျမတို့ဆိုင်က ကွာလတီကောင်းတဲ့ အထည်လေးတွေပဲရောင်းပေးတာပါ။ လက်လီ/ကားလည်း ရောင်းချပေးပါတယ်။ လက်ကားယူတဲ့ဖောက်သည်တွေအတွက်လည်း အထည်ရေတစ်မျိုးကို အနည်းဆုံး ၁၀၀ ကနေ စယူလို့ရအောင် စီစဉ်ပေးထားပါတယ်။ တစ်ချို့အထည်တွေဆိုရင် ရောက်ကုန်ဖြစ်တဲ့အထိ အားပေးကြပါတယ်’’ လို့ သိရှိရပါတယ်။

    ယခုကာလသည် ပြည်သူအများစားဝတ်နေရေး ခက်ခဲကြသည့်ကာလဖြစ်၍ ဈေးနှုန်းသက်သာ စာဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိသည့် Export  အထည်ဆိုင်များမှာ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသူများဖြင့် စည်ကား လျက်ရှိပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

       မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးရာဒေသများဖြစ်ကြေသော ပေါက်၊ ဆိပ်ဖြူ၊ ရေပြာ၊ ကမ္မ၊ ယောဒေသများတွင် ဆောင်းစိုက်၊ ပင်စိုက်များနှင့် (မိုးစိုက်၊ ဥစိုက်)များကို ဧက(၂၀၀၀၀)ခန့်စိုက်ပျိုးခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ယခုစက်တင်ဘာလတွင် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ ဈေးငြိမ်နေပြီး ကြက်သွန်နီအဝင်မှာနည်းနေကြောင်း ကြက်သွန်နီကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရှိရပါသည်။ ပခုက္ကူကြက်သွန်နီကုန်ဝယ်ဒိုင်သို့ ပခုက္ကူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများသာမက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ပုလဲနယ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ညောင်ဦးခရိုင်အတွင်းကျေးရွာမှ ကြက်သွန်နီများလည်း ဝင်ရောက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်းကုန်စည်ဒိုင်မှသိရှိရပါသည်။

          ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ(တတိယပတ်)တွင် ကြက်သွန်နီ ထိပ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၁၉၀၀)၊ အလတ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၆၀၀)၊ အနိမ့်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၁၃၀၀)ဖြစ်ပြီး နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သည့်ကုန်ချိန်မှာ တစ်နေ့လျှင် ပိဿာချိန် (၃၀၀၀၀) မှ (၈၀၀၀၀) ထိဖြစ်နေကြောင်း၊ မြို့မစည်ပင်သာယာဈေးနှင့် အမှတ်(၂)ဈေးတို့တွင်ရောင်းချနေသော ကြက်သွန်နီ လက်ကားဈေးမှာ ထိပ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၂၄၀၀)၊ အလတ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၂၀၀၀)၊ အနိမ့်တစ်ပိဿာလျှင်ကျပ် (၁၆၀၀-၁၈၀၀)တို့ဖြင့်ရောင်းချနေပြီး တင်ပို့မှုအနေဖြင့် ရန်ကုန် ဘုရင့်နောင်၊ မြဝတီမြို့များသို့တင်ပို့နေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှသိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

     မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ အထက်မင်းလှမြို့နယ်၊ ဇေယျာသီရိဈေး၌ မကွေးမြို့၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ အောင်ပန်းမြို့နှင့် တောင်ကြီးမြို့တို့မှ အာလူးများဝင်ရောက်ပြီး ယခုအပတ်တွင်  အရောင်းအဝယ်အနေဖြင့် အေးလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။

          ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (တတိယပတ်)တွင် အာလူး(၁)ပိဿာလျှင် ကျပ်(၈၀၀၀)ဖြင့်ရောင်းချလျက်ရှိရာ ယခင်ပတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုအပတ်တွင် ကျပ်(၄၀၀၀)မြင့်တက်၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးအခက်အခဲများရှိသည့်အတွက်  သယ်ယူစရိတ်မြင့်မားလာပြီး အာလူးဈေးနှုန်းမှာ မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)