ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)၊ နမ့်ဆန်တာဝန်ခံရုံးမှ ဝန်ထမ်းများသည် (၁5.5.၂၀၂၂)ရက်နေ့တွင် နမ့်ဆန်မြို့၊ ရပ်ကွက်(3)နေ ဦးမြတ်မောင်၏ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းနေသည့် လက်ဖက်စိုက်ခင်းသို့ သွားရောက်ကွင်းဆင်း လေ့လာခဲ့ကြပါသည်။

          ဦးမြတ်မောင်၏ ပြောပြချက်အရ လက်ဖက်စိုက်ဧက(8)ဧကရှိပြီး စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး မိသား စုဝင်ငွေရရှိ၍ အဆင်ပြေကြောင်း၊ လက်ဖက်ကို မိဘလက်ဆင့်ကမ်းစိုက်ပျိုးပြီး မိရိုးဖလာ စိုက်ပျိုးနည်းကိုသာ အသုံးပြုစိုက်ပျိုးကြောင်း သိရှိရပါသည်။ လက်ဖက်မျိုးမှာ တရုတ်မျိုး၊ အာသံမျိုးနှင့် အင်ဒိုချိုင်းနားမျိုးဟူ၍ (၃)မျိုးရှိပြီး ဦးမြတ်မောင်မှာ အာသံမျိုးကိုသာ စိုက်ပျိုးကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ၎င်း၏ ပြောကြားချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံရှိလက်ဖက်ခြံအများစုမှာ အာသံမျိုးကိုအဓိကထားစိုက်ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          လက်ဖက်များသည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့်ပေ မြင့်လေလက်ဖက်၏အရည်အသွေး ပိုကောင်းလေဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့်ပေ ၅၀၀၀ကျော်ရှိးသည့် နမ့်ဆန်ဒေသမှထွက်ရှိသည့် လက်ဖက်မှာလည်း အရည်အသွေးကောင်းမွန်သည့် လက်ဖက်အမျိုးအစားထဲတွင်ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါ သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့်နှင့် မြေဆီလွှာချဉ်ငံကိန်းပါဝင်မှုပမာဏ အနည်းအများကြောင့် လက်ဖက်အရသာနှင့် အရည်အသွေးအသင့်အတင့်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

      လက်ဖက်ပင်မှရှိသောမျိုးစေ့မှတဆင့် အပင်ပေါက်လေးများပျိုး၍ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ လက်ဖက်မျိုးစေ့ကိုခူးစွတ်ပြီး (၇)ရက်တစ်ပတ်လောက်ထားပြီးပျိုးထောင်ပြုစုကြပါသည်။ ရရှိလာသော ပျိုးပင်ငယ်လေးများကို စိုက်ပျိုးပြီး လက်ဖက်ပင်(၂)နှစ်သားအရွယ်တွင်စတင်၍ အနည်းငယ်ခူးဆွတ် ရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ လက်ဖက်ကိုလည်းမိုးလွတ်ရွှေဖီဦးနှင့် မိုးမလွတ်သည့်ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် ဆိုပြီးနှစ်မျိုးရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ မိုးလွတ်ရွှေဖီလက်ဖက်ကို (၃)လပိုင်းအကုန် (၄)လပိုင်းတွင်ခူးဆွတ်ပြီး ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့်ကို (၅)လပိုင်း(၉)လပိုင်းထိခူးဆွတ်ရကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် အရွက်များကို မိုးကြောင့်လက်ဖက်စို ပြုလုပ်ကြပါကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ရွှေဖီလက်ဖက်မှာ ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် လက်ဖက်ထက်ဈေးပိုရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ တစ်နှစ်ပတ်လျှင် ပျမ်းမျှ ပိဿာချိန်(1000၀)လောက်ရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အရွက်စိမ်း ရွှေဖီတစ်ပိဿာ (၁၆၀၀)ကျပ်ရရှိပြီး ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် တစ်ပိဿာလျှင်(၇၀၀)ကျပ်ရရှိကြောင်း နှင့်လက်ဖက် ကုန်ကြမ်း မည်မျှပင်ကောင်းနေပါစေ လက်ဖက်ကုန်ကြမ်းထုတ်လုပ်မှုအပိုင်းတွင် နည်းစနစ်မမှန်လျှင် လက်ဖက် အရည်အသွေး ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ထွက်ရှိလာသည့် လက်ဖက်အညွန့်လေးများဖြင့် လက်ဖက်စို၊ Black Tea နှင့်Green Tea အဖြစ်သို့ပုံစံမျိုးများဖြင့် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသုံးစွဲကြပြီး Black Tea နှင့်Green Teaများကို ပေါင်းလှန်းခြောက်၊ လက်လှော်ခြောက်နှင့် စက်လှော်ခြောက်ဟူသော နည်းစနစ်များဖြင့် ပြုလုပ်ကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ယခုအချိန်တွင်နမ့်ဆန်ဒေသ၌ 60% လောက်က လက်ဖက်ကိုသာ အဓိကထားစိုက်ပျိုးကြကြောင်းနှင့် ထွက်ရှိသည့်လက်ဖက်စိုနှင့် လက်ဖက်ခြောက်များကို တံဆိပ်မျိုးစုံအမယ်မျိုးစုံဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားသို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

           စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကလေးခရိုင်၊ လှိုင်သာယာရပ်ကွက်တွင် ကြက်ဟင်းခါးသီးပင်များအား မိုးဦးကျကာလတွင် စိုက်ပျိုးခြင်းအားဖြင့် အပိုဝင်ငွေရလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

       “ဒီမှာက ကြက်ဟင်းခါးသီးပင် မိမိအိမ်နောက်ဖေး၊ ကြက်ခြံအနီးတွင်စင်ထောင်ကာစိုက်ကြတယ်။ တစ်ပတ်မှာ နှစ်​ကြိမ်လောက်အသီးဆွတ်လို့ရပါတယ်၊ တစ်ခါဆွတ်ရင် ရောင်းတန်းဝင် ကြက်ဟင်းခါးသီး ( ၅  ) ပိဿာမှ ( ၁၀ ) ပိဿာ ဝန်းကျင်ခန့်အထိရရှိပြီး အိမ်နားပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ကုန်စုံဆိုင်တွေကို ရောင်းပေးတယ်။ ဖောက်သည်ယူမယ်ဆို တစ်ပိဿာကို ၁၁၀၀ ကျပ်နဲ့ ရောင်းပေးတယ်။ လက်လီဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀၀ ကျပ်နှင့် ရောင်းရပါတယ်” လို့ ကြက်ဟင်းခါးသီး စိုက်ပျိုးရောင်းချသူ ဒေါ်သိန်းနုကပြောသည်။

         ဒေသခံများအနေဖြင့် မိမိခြံဝန်းနေရာလွတ်များတွင် အဆိုပါ ရာသီစာသီးနှံစိုက်ပျိုးခြင်းအနေဖြင့် တစ်ရာသီလျင် ( ၁၀ ) သိန်းမှ ( ၁၅ ) သိန်း ဝန်းကျင်ခန့်အထိ ဝင်ငွေရရှိပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် များစွာအထောက်အကူပြုလျက်ရှိကြောင်း၊ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးရန်စိတ်ဝင်စားမှု မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)        

            ကယားပြည်နယ်၏ ရိုးရာအစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ဒေသထွက်ပစ္စည်းများဖြင့်သာ ပြုလုပ်ထားသည့် ကယားရိုးရာ ဝက်အူချောင်းမှာ နာမည်ကြီးလှပါသည်။ ကယား ဝက်အူချောင်းကို ကယားလူမျိုးစုများ မရှိမဖြစ် အသုံးပြုသည့်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ် ဒေသထွက် မက်ခါသီး ၊ တောင်ပေါ်ငရုတ်သီး၊ တောင်ပေါ်ဝက်သား၊ ဝက်အူတို့ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် ရိုးရာအစားအစာ တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ဝက်အူအစစ်ဖြင့် အရသာရှိရှိ ကင်ထားပြီး ဓာတုဆေး လုံးဝမပါဘဲ လေလုံအောင် သေချာထုတ်ပိုးထားသဖြင့် တစ်ပတ်ခန့် အထားခံကြောင်း ၊ မိသားစုစားသုံးရန်၊ လက်ဆောင်ပေးရန်အဖြစ် လှပခေတ်မှီသောထုပ်ပိုးမှုဖြင့် ပြုလုပ်ထား၍ အသင့်စားသုံးနိူင်သော ကယားဝက်အူချောင်းကို အခြားမြို့များသို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ၊ ယခုလက်ရှိ ဈေးကွက်အတွင်း ကယားဝက်အူချောင်း ဈေးနှုန်းမှာ (၂၀) ကျပ်သားလျှင် (၈၀၀၀) ကျပ် ၊ (၂၅) ကျပ်သားလျှင် (၁၀၀၀၀) ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျှက်ရှိပြီး ယခင်နှစ် ကယား ဝက်အူချောင်း (၂၀) ကျပ်သားလျှင် (၅၀၀၀) ကျပ် ၊ (၂၅) ကျပ်သားလျှင် (၈၀၀၀) ကျပ် ဈေးသာရှိခဲ့ကြောင်း ၊ ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် တက်လာရခြင်းမှာ ကုန်ကြမ်းဖြစ်သည့် ဝက်သားဈေးနှုန်းမှာ ယခင်နှစ် ဝက်သား တစ်ပိဿလျှင် (၉၀၀၀) ကျပ် ဈေးမှ ယခုနှစ် ဝက်သားတစ်ပိဿလျှင် (၁၃၀၀၀) ကျပ် ဈေးထိ မြှင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဝက်အူချောင်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့် လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးထံမှ သိရပါသည်။

DOCA(ကယား)

         စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနအနေဖြင့် စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးလုပ်ငန်းများအပြင် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်ရေးဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိရာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ရွှေဘိုခရိုင်၊ ဝက်လက်မြို့နယ်၊ စိုင်နိုင်ကြီးကျေးရွာရှိ ပေါက်ပေါက်ပွင့်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့်လုပ်ငန်းရှင်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။ 

ကုန်ကြမ်းရရှိမှုအခြေအနေ

          စိုင်နိုင်ကြီးကျေးရွာတွင် မိရိုးဖလာလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးခြင်းလုပ်ငန်းကို အဓိကထားလုပ်ကိုင်ကြပြီး ပေါက်ပေါက်ပွင့်လုပ်ငန်းကိုမှု မိသားစု တစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ငန်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်ကြကြောင်းနှင့် ဝက်လက်မြို့နယ်အနေဖြင့် ပေါက်ပေါက်ပွင့်လုပ်ငန်းကို  စိုင်နိုင်ကြီး ကျေးရွာတစ်ရွာတည်းတွင်သာ လုပ်ကိုင်ကြကြောင်းသိရသည်။ ပေါက်ပေါက်ပွင့်ပြုလုပ်ရာတွင် ကုန်ကြမ်းအဖြစ် ကောက်ညှင်းစပါးကိုအသုံးပြုရပြီး ၎င်းစပါးသည် နတ်တော်လ၊ ပြာသိုလနှင့် တပို့ တွဲလများတွင် လှိုင်လှိုင်ပေါ်ပြီး ဝက်လက်မြိုနယ် ဟံလင်းကျေးရွာ၊ ငပိအိုးကျေးရွာ စသည့်ရွာ များတွင် သွားရောက်၍ ဝယ်ယူထားရသည့်အပြင် ရှားပါးသည့်အချိန်တွင် ကသာခရိုင်၊ ကောလင်းမြို့နယ်တွင်လည်း ဝယ်ယူရရှိပါသည်။ ကောက်ညှင်းစပါး၏ အရည်အသွေးပေါ်မူတည်၍ ကောက်ညှင်းစပါး(၁၆)ပြည်(၁)တင်းလျှင် (၈၀၀ဝိ/-)မှ (၁၂၀၀ဝိ/-)ထိပေးဝယ်ရကြောင်း၊ ထိုင်းကောက်ညှင်းနှင့် ကောလိပ်ဂျင် (ခေါ်) အထွက်တိုး ကောက်ညှင်းဟူ၍ (၂)မျိုးရှိရာ ထိုင်း ကောက်ညှင်းသည် အပွင့်လှပြီး အထွက်နှုန်းလှ၍ ထိုင်းကောက်ညှင်းကို ပိုပြီးအသုံးများကြောင်း သိရပါသည်။

ပေါက်ပေါက်ပွင့်ပြုလုပ်ပုံအဆင့်ဆင့်

          ပေါက်ပေါက်ပွင့်ရရှိရန်အတွက် ဖွဲမီးဖိုကိုအသုံးပြု၍ သံဒယ်အိုးဖြင့်လှော်ရကြောင်း၊  သံဒယ် အိုးထဲသို့ သဲထည့်၍သဲပူလာသောအခါ ကောက်ညှင်းစပါးထည့်ကာ အသားယောင်းမနှင့် လှော်ပြီး ကော်စရာသံဂေါ်နှင့်ဆယ်ရပါသည်။ ဖွဲမီးများလျှင် မီးဖိုကို အုတ်ခဲဆင့်ပေးရပြီး ဖွဲမီးနည်းလျှင် မီးဖိုကို အောက်သို့နှိမ့်၍ပေးရသည်။ လှော်သည့်မီးဖို၏ ဖိုဦးထိပ်တွင် ရေနွေးအိုးတည်၊ ထမင်းချက်နိုင်ရန် အတွက်  လေပေါက်တခုထား၍ရသဖြင့် အချိန်ကုန်သက်သာပြီး ထင်းကုန်သက်သာကြောင်း၊ ဖွဲမီး ဖို၏အပေါ်ဘက်အမြင့်တွင် ဖွဲတိုက်ထားရှိပြီး အသုံးပြုကြောင်းသိရသည်။ ပေါက်ပေါက်ပွင့် လှော်ရာ တွင် မီးရှိန်ပူသဖြင့် မနက်စောစောတွင်ထ၍ လှော်ရပြီး စပါး(၁)တင်းလျှင် (၁)နာရီကြာအောင် လှော် ရကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ပေါက်ပေါက်လှော်ရာတွင် မီးအချိန်အဆသည် အရေးကြီးလှကြောင်း၊ မီးများလျှင် အပွင့်မလှဘဲ ပေါက်ပေါက်သည်လုံးသွား၍  မီးပုံမှန်ချိန်တတ်မှ ပေါက်ပေါက်သည် အပွင့် ကားပြီး မန္တလေးဈေးကွက်တွင်အဝင်လှကြောင်း၊ ပေါက်ပေါက်၏ သဘောသဘာ၀သည် ယနေ့တွင် မိုးရွာပြီး မနက်ဖြန်တွင်ကောက်ညှင်းစပါးကိုလှော်ပါက အပွင့်သည်ပိုကား၍ ဖွေးပြီးလှကြောင်းနှင့် ပေါက်ပေါက်လှော်ပြီး မိုးရွာပါက အပွင့်သည် ငုံသွားပြီး အထွက်နှုန်းလည်းလျော့သွားကြောင်း သိရပါသည်။ စပါးကောင်းလျှင် စပါး(၁)တင်းကို ပေါက်ပေါက်ပွင့်(၃) တင်းမှ (၄)တင်းခွဲထိရကြောင်း သိရပါသည်။

          မီးဖိုတဖိုတွင် အမျိုးသမီး(၁)ယောက်ကလှော်ရပြီး တစ်ယောက်က လှော်ပြီးသား ပေါက်ပေါက်ပွင့်နှင့်အခွံစသည့်တို့ကို ပြာတီး၍ သန့်စင်ရကြောင်း၊  သန့်စင်ပြီးသားစပါးခွံများကို လောင်စာ အဖြစ်ပြန်လည်အသုံးပြု၍ရပြီး ဖွဲပြာများကိုလည်း လယ်ထဲတွင်မြေဩဇာအဖြစ်ပြန်၍အသုံးပြု ကြောင်း သိရပါသည်။ လှော်၍မပွင့်သည့် ပေါက်ပေါက်ဖြုန်းဆန်ကို ဘဲစာ၊ ဝက်စာအဖြစ် ရောင်းချ၍ အလေအလွင့်မရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ လှော်ပြီးသားပေါက်ပေါက်ပွင့်များကို အအေးခံပြီး ဇကာနှင့်အပြောင်အစင်ချ၍ ထန်းခေါက်တောင်းကြီးများနှင့် ထည့်ထားရပါသည်။ အပွင့်သန့်စင်ပြီး သား ပေါက်ပေါက်များကို (၁၃)တင်းဝင် ပီနံအိတ်ကြီးနှင့် လုံအောင်ပိတ်ပြီး ချုပ်၍မှာယူသည့်ဒေသများသို့ ပို့ရပါသည်။

ရောင်းချသည့်ဈေးနှုန်းနှင့်ဈေးကွက်အခြေအနေ

        ယခုပေါက်ပေါက်ပွင့်ဈေးမှာ (၁)တင်းလက်ကားရောင်းဈေး ၃၈၀ဝိ/-နှင့် လက်လီ ရောင်းဈေးမှာ ၄၀၀ဝိ/-ရှိကြောင်း၊ ကောက်ညှင်းစပါးကောင်းလျှင်  ပေါက်ပေါက်ပွင့် အထွက်များသဖြင့် အကျိုးအမြတ်များပြီး စပါးညံ့လျှင် အကျိုးအမြတ်နည်းကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ပေါက်ပေါက်ကို အပွင့် သာမကဘဲ အမှုန့်ကြိတ်၍လည်းရောင်းချကြောင်း၊  ပေါက်ပေါက်ပွင့် (၁)တင်းအမှုန့်ကြိတ်ရာတွင် အပွင့်လှသည့်ပေါ်တွင် မူတည်၍ (၁)ပိဿာနှင့် (၂)ပိဿာကျော် ထိရကြောင်း၊ အမှုန့်(၁)ပိဿာ ရောင်းဈေးမှာ ၄၀၀ဝိ/-ရကြောင်း၊ ပေါက်ပေါက်ကို (၂)ယောက်တွဲ လှော်ရပြီး စပါး(၁)တင်းကို လှော်ခ ၁၀၀ဝိ/-နှင့် အပွင့်သန့်စင်ခ ၁၀၀ဝိ/-ပေးရကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ပေါက်ပေါက်ပွင့်များကို စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ မုံရွာ၊ ရွှေဘိုမြို့များသို့ပို့ရပြီး၊ ထန်းလျက်ထွက်သောဒေသများသို့လည်း ပို့ရ  ပါသည်။ တပို့တွဲလ၊ တပေါင်းလများတွင် ပေါက်ပေါက်ပွင့်များကို ကျော်ဇေယျာ၊ ကျားမင်းကြီး၊ တံတားဦးရွာများသို့ အများဆုံးပို့ရပြီး မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားများကိုလည်း ပို့ရပါသည်။ ကြိတ်ပြီး သားပေါက်ပေါက်မှုန့်များကို မြို့ထောင့်စေတီပွဲ၊ ကျောက်မြောင်းပွဲ၊ တောင်ပြုန်းပွဲ၊ ရတနာ့ဂူနတ်ပွဲ၊ စဉ်ကူးပွဲ၊ ကောင်းမှုတော်ပွဲစသည့် ပွဲတော်များရှိရာသို့ ပို့ရပါသည်။

ပေါက်ပေါက်ပွင့်အသုံးပြုပုံ

ပေါက်ပေါက်ပွင့်များဖြင့် မလိုင်ကရေကရာ၊ ဘောလုံး(ခေါ်)သကြားဆုပ်စသည့် ကရေကရာ မုန့်အမျိုးမျိုးပြုလုပ်၍ ပွဲတော်များတွင် ဆိုင်တန်းရှည်ကြီးများ နှင့်အပြိုင်အဆိုင် ရောင်းချနေသည်ကို တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ မြန်မာများ၏ ချစ်စရာဓလေ့ဖြစ်သည့် ပွဲတော်ပြန်လက်ဆောင်ပေးရန် မုန့်များ ကိုဝယ်ယူကြကြောင်း၊ ပေါက်ပေါက်သည် မြန်မာ့ရိုးရာအစားအစာများထဲတွင် ထူးခြားလှသော အစားအစာတစ်မျိုးအဖြစ် ပါဝင်သည်။ ပေါက်ပေါက်ကို ထန်းလျက်ရည်၊ တင်းလဲရည်တို့နှင့် နယ် ဖတ်၍ ပေါက်ပေါက်ဆုပ်နှင့် ပေါက်ပေါက်နှပ်များကိုလည်းပြုလုပ်ကြပါသည်။ အခြားမြို့နယ် များတွင် အလှူပွဲများ၌ အချိုပွဲအဖြစ် ပေါက်ပေါက်ပွင့်ကို သကြား၊ ထောပတ်၊ အုန်းသီးတို့ဖြင့် ရောနယ်ပြီး ပေါက်ပေါက်နှပ်အဖြစ် တည့်ခင်းဧည့်ခံ၍ ကျွေးမွေးကြောင်း၊ အညာဒေသ ထန်းလျက် ပေါ်ချိန်များတွင်လည်း ထန်းလျက်နှင့်ရောနှော၍ ပေါက်ပေါက်ဆုပ်များ ပြုလုပ်ရောင်းချကြောင်း သိ ရပါသည်။

          ပေါက်ပေါက်သည် စားစရာတွင်သာမက မြန်မာတို့၏ ရိုးရာအခမ်းအနားများတွင် ပေါက် ပေါက်ကြဲခြင်းတို့ ပြုလုပ်လေ့ရှိကြကြောင်း တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားအနေကဇာတင်ခြင်း၊ အလှူရှင် လောင်းလှည့်ခြင်း၊ ရဟန်းခံခြင်းစသည့်ပွဲတို့တွင် ပေါက်ပေါက်ပန်းများကြဲလေ့ရှိကြပြီး ယတြာချေ ခြင်း၊ ငါးစာကျွေးခြင်းစသည့် နိဗ္ဗာန်ကုန်လုပ်ငန်းအဖြစ် အသုံးဝင်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ပွဲတော် ဖြစ်သည့်ရက်များတွင် ပေါက်ပေါက်လုပ်ငန်းကို တွင်ကျယ်စွာလုပ်ကိုင်ရပြီး ယခုCovid-19 ဖြစ်သည့်ကာလတွင် အလုပ်ပါးကြောင်း၊ နေ့စဉ်ဝင်ငွေရပြီး တစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ငန်းဖြစ်သည် အတွက် တွက်ချေကိုက်ပြီး အိမ်၏ မီးဖိုဆောင်ကိုလည်း ထိန်းသည့်အပြင် အလုပ်သမားများလည်း အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရရှိ၍ စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေကြောင်းသိရှိရပါသည်။

ပေါက်ပေါက်ပွင့်ဖြင့်ပြုလုပ်သောမုန့်များကို ယခုထက်မက ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာတင်ပို့ရောင်းချ နိုင်ပါက နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးကိုတစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ အထောက်အကူပြုနိုင်သကဲ့သို့ ကုန်ကြမ်းနှင့် ကုန် ချောထုတ်လုပ်သည့်ဒေသရှိ ပြည်သူများအနေဖြင့်လည်း အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ရရှိနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း အကြံပြုတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

        မြန်မာနိုင်ငံတွင် နှစ်ရှည်သီးပင်စားပင်စိုက်ပျိုးသီးနှံများအနက် တစ်ခုဖြစ်သော သရက်ခြံ စိုက်ခင်းများကို ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၌ စိုက်ဧကအများဆုံးစိုက်ပျိုး၍ ဒုတိယစိုက်ဧကအများဆုံးမှာ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးဖြစ်ပြီး မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအနေဖြင့် တတိယစိုက်ဧကအများဆုံး စိုက်ပျိုးသည့်နေရာဒေသအဖြစ် နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိပါသည်။ အခြားပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများတွင်လည်း နှစ်ရှည်ပင်သရက်ကို တစ်နိုင်တစ်ပိုင်မှ စီးပွားဖြစ်သရက်ခြံများအထိ စိုက်ပျိုးလာကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။

           အပူပိုင်းဒေသ၏ သစ်သီးဝလံစိုက်ပျိုးပင်များတွင် ငှက်ပျောစိုက်ပျိုးခြင်းသည် ပထမအများဆုံးဖြစ်ပြီး သရက်ပင်သည် ဒုတိယအများဆုံး သစ်သီးဝလံစိုက်ပျိုးသီးနှံစာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ သရက်ပင်သည် အပူဒဏ်၊ ရေငတ်ဒဏ်ကိုခံနိုင်၍ မြန်မာနိုင်ငံ၏အလယ်ပိုင်း မိုးနည်းရပ်ဝန်းဒေသများတွင် ဖြစ်ထွန်းလွယ်ကြောင်း၊ တောင်ပေါ်၊ မြေပြန့် မည်သည့်နေရာဒေသတွင်မဆို စိုက်ပျိုးနိုင်ကြောင်းသိရသည်။ သရက်မျိုးစိတ်ပေါင်း(၂၀၀)ကျော်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၌ လတ်တလောအချိန်တွင် ရင်ကွဲသရက်အမျိုးအစားကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြသည်။ အခြားစိုက်ပျိုးသည့် မျိုးကွဲများမှာ စိမ်းစားသရက်၊ စိန်တစ်လုံး၊ မချစ်စု၊ ရွှေဟင်္သာ၊ ပတ္တမြားငမောက်၊ ထောပတ်၊ သုံးလုံးတစ်တောင်၊ သံချိတ်သီးစသည်ဖြင့်အမျိုးမျိုးရှိရာ စိန်တလုံးသရက်ကို လူကြိုက်များလှသည်။

      သရက်စိုက်ပျိုးခြင်းကို ရှေးယခင်က မိမိတို့နေထိုင်ရာ အိမ်အဝန်းအဝိုင်းခြံစည်းရိုးများတွင် သမရိုးကျစိုက်ပျိုးကြသော်လည်း ယခုအခါ ခေတ်မှီထွန်ယက်စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်များကိုအသုံးပြု၍ မြေဩဇာကျွေးခြင်း၊ပိုးသတ်ဆေးနှင့်ပေါင်းသတ်ဆေးများဖြန်းခြင်း၊အခြားသီးနှံများကဲ့သို့ ရေလောင်း ပေါင်းသင်ခြင်းများပြုလုပ်ကာ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလားကြောင်းသိရသည်။ နှစ်ရှည်ပင်အမျိုးအစားတွင် ပါဝင်သော သရက်ပင်သည် စိုက်ပျိုးရလွယ်ကူ၍ စိုက်ပျိုးစရိတ်သက်သာကာ ရေရှည်အကျိုး ဖြစ်ထွန်းသောအပင်မျိုးဖြစ်သည်။ သရက်ပျိူးပင်များကို မြေချစိုက်ပျိုးရန် အကောင်းဆုံးအချိန်မှာ တန်းခူးလမှ နယုန်လအတွင်းဖြစ်ပြီး ပျိုးပင်မြေချသည်ရက်မှ ၄ နှစ်မှ ၅ နှစ်အတွင်း အပွင့်အကင်းများ ဆင်၍ အသီးသီးသော နှစ်ရှည်သီးပင်စားပင်ဖြစ်သည်။ သရက်တစ်ပင်နှင့် တစ်ပင်အတွက် စိုက်ပျိုးရန် သင့်လျော်သော အကွာအဝေးမှာ ၁၂ပေခန့်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ လေဝင်လေထွက်ကောင်းမွန်စေပြီး ရာသီဥတုနှင့် ရောဂါပိုးမွှားဒဏ်ခံနိုင်ကာ အပင်မှအသီးတင်၍ အထွက်နှုန်းတိုးစေကြောင်း၊ တစ်ဧကလျှင် ပျိုးပင်ရေ ၉၀ မှ ၁၀၀ အထိ စိုက်ပျိုးနိုင်ကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

          ဆောင်းအကုန် နွေအကူး တပေါင်း၊တန်ခူးရာသီတွင် သရက်ပင်မှ သရက်ပွင့်များ ဝတ်မှုန့်ကူး၍စတင်ပွင့်ဖူးကြသည်။ သရက်ပင်မှပွင့်ကင်းဆင်၍ သရက်သီးကင်းများတင်စေရန် ပိုးသတ်ဆေးများဖြန်းခြင်း ၊မိရိုးဖလာမီးကြက်ခိုးတိုက်ခြင်း၊ ပေါင်းပင်များရှင်းလင်းခြင်းနှင့် အာဟာရဓာတ် မြေဩဇာကျွေးခြင်းများ ပြုလုပ်ရသည်။ အသီးကင်းများဈေးကွက်ဝင်ရောင်းတန်းရစေရန်နှင့် ပျားပုတုန်း၊ ဝတ်ရည်စုပ်ပိုးများရန်မှကာကွယ်ရန် အိတ်စွပ်ခြင်း၊ သေးညှက်သောအလုံးငယ်များအား ခူးဆွတ်ခြင်းတို့ပြုလုပ်ပေးရသည်။ သရက်တစ်ပင်တွင် သရက်သီးအလုံးရေ (၁၅၀)မှ ၁၇၀ အထိသာ သီးခွင့်ပေးသင့်ကြောင်း၊ သို့မှသာ အပင်အာဟာရလုံလောက်ပြီး ရောဂါပိုးနှင့်ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်ခြင်း၊ ရောင်းတန်းဝင်အသီးများရရှိခြင်းနှင့် နောက်နှစ်အတွက်အပင်အားအင်ကုန်ခန်းခြင်းမှ လျော့နည်းကာ အသီးများ ဆက်လက် သီးပွင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

          “ အသီးမှာသရက် အသားမှာဝက် ” ဆိုသည် မြန်မာစကားပုံအတိုင်းပြောရပါလျှင် မိမိတို့ လူမျိုးများသည် အနံ့၊အရသာနှင့်ပြည်စုံ၍အသားထူသောသရက်သီးကို နှစ်ခြိုက်စွာစားသုံးကြသောသူများဖြစ်သည်။ ထိုသို့လျှင် အသားထဲတွင် ဝက်သားကိုစားရခြင်းသည် ကောင်းမွန်သောအရသာ ရရှိခြင်းကို သရက်သီးစားရသော အရသာနှင့် ယှဉ်တွဲဖော်ပြထားသည်မှာ သရက်သီး၏အကျိုးကျေးဇူးဖြစ်သည်။ သရက်သီး၌ အကျိုးကျေးဇူးများစွာရှိသော်လည်း လွန်ကဲစွာစားသုံးမိလျှင် ဝမ်းပျက်၊ ဝမ်းလျှောဖြစ်စေကြောင်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအဖြစ် မှတ်သားသိရှိရပါသည်။

          “အရာတော်မြို့နယ် ရွှေဟင်္သာသရက်စိုက်တောင်သူ ကိုမောင်မောင်ထံ၏ပြောပြချက်အရ” ၎င်းခြံရှိ သရက်တစ်ပင်မှ တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှငွေ (၃၅၀၀၀) ကျပ်မှ (၄၀၀၀၀) ကျပ်အထိရရှိနိုင်ပြီး သရက်စိုက်ပျိုးတစ်ဧကအနေဖြင့် (၅၀၀၀၀၀) ကျပ်မှ (၆၀၀၀၀၀) ကျပ်အထိ ရရှိနေကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် သရက်သီးထွက်ရှိမှုလျော့နည်းသွားခြင်းမှာ သရက်စိုက်ဧကလျော့နည်းသွားခြင်း၊ သွင်းအားစုဓာတ်မြေဩဇာများဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာခြင်း၊ အလုပ်သမားရှားပါးလာခြင်း၊ မိမိတို့ လုံခြုံရေးအရ မုံရွာ၊ မန္တလေးနှင့် အခြားမြို့ကြီးများသို့ သွားရောက်ရောင်းချနိုင်မှုခက်ခဲခြင်း၊ မြို့ပေါ် အဝယ်ဒိုင်များမှ နယ်ဆင်းဝယ်မှုနည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် လတ်တလော သရက်ဈေးကွက်အဝယ် အေးနေသော်လည်း ရေရှည်စီးပွားဖြစ်ပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာခြင်းတို့ကြောင့် နှစ်ရှည်ပင် သရက်ကိုတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နှစ်ရှည်ပင်လည်းဖြစ်၊ စိုက်ပျိုးစရိတ်သက်သာ၊ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုနှင့် ဝယ်လိုအားရှိနေသောသရက်ကို တစ်နိုင်တစ်ပိုင်မှ စီးပွားဖြစ်သရက်ခြံ စိုက်ခင်းများဖြင့် တိုးချဲ့စိုက်ပျိူးသင့်ပါကြောင်း တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)