ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

            မိတ္ထီလာခရိုင်တွင် ဝါသီးနှံကို ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်၌ ဝါသီးနှံစိုက်ပျိုးမှာမှာ ချည်မျှင်တိုဝါ (၄၄၆၁) ဧက၊ ချည်မျှင်ရှည်ဝါ (၂၆၂၈၅)ဧကဖြင့် စုစုပေါင်း (၃၉၃၁၂)ဧက စိုက်ပျိုးခဲ့ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးဦးစီး ဌာန၏ စာရင်းများအရသိရသည်။ ချည်မျှင်တိုဝါကို မိတ္ထီလာမြို့နယ်တွင် (၄၀၄)ဧကနှင့် မလှိုင်မြို့နယ် တွင် (၄၀၄၇)ဧကစိုက်ပျိုးကာ ကျန်မြို့နယ်များတွင် ချည်မျှင်တိုဝါကို စိုက်ပျိုးမှုမရှိဘဲ ချည်မျှင်ရှည်ဝါ ကို ခရိုင်အတွင်း မြို့နယ်အားလုံးတွင် စိုက်ပျိုးကြောင်း သိရသည်။ ဝါသီးနှံကို မိုးကြို၊ မိုး၊ မိုးနှောင်းဝါ ဟူ၍ စိုက်ပျိုးကြရာ မိုးကြိုဝါကို ဖေဖော်ဝါရီလ၊ မတ်လများတွင် စိုက်ပျိုးရသည့်အတွက် သာစည်မြို့ နယ်နှင့် ဝမ်းတွင်းမြို့နယ်များတွင်သာ အနည်းငယ်စီစိုက်ပျိုးကြသည်။ မိုးဝါနှင့် မိုးနှောင်းဝါတို့မှာ မိုးဦးကျပြီးချိန်မှ စိုက်ပျိုးသည့်အတွက် အစိုက်များကာ နှစ်စဉ် အောက်တိုဘာလများတွင် အထွက်လှိုင်‌လေ့ရှိသည်။

           ယခုနှစ် ဝါသီးနှံထွက်ရှိချိန်နောက်ကျသည့်အတွက် မိတ္ထီလာဈေးကွက်တွင် နိုဝင်ဘာလမှစ၍ အရောင်းအဝယ်သွက်လာရာ ဝါတစ်ပိဿာလျင် (၃၁၀၀-၃၃၀၀) ကျပ်၊ ဂွမ်းတစ်ပိဿာလျင် (၈၀၀၀- ၈၉၀၀) ကျပ်ဈေးရရှိခဲ့ပါသည်။ ဒီဇင်ဘာလတွင် ချည်မျှင်စက်များက အဝယ်လိုက်လာခဲ့သဖြင့် ဝါတစ် ပိဿာ (၅၁၀၀-၅၂၀၀) ကျပ်၊ ဂွမ်းတစ်ပိဿာ (၁၁၅၀၀-၁၂၀၀၀) ကျပ်တို့ဖြင့် ယခုနှစ်ရာသီအတွက် ဈေးအမြင့်ဆုံးရရှိခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလမှာတော့ ရာသီကုန်လုနီးလာပြီဖြစ်၍ အရည်အသွေးနိမ့် လာခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းပြန်လည်ကျဆင်းလာရာ ဝါတစ်ပိဿာလျှင် (၄၀၀၀၊ ၄၂၀၀)ကျပ်၊ ဂွမ်း တစ်ပိဿာ လျှင် (၁၀၀၀၀၊၁၀၅၀၀)ကျပ်ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

          တောင်သူများအနေဖြင့် ဝါသီးနှံကို ကိုယ်တိုင်ရောပွဲစားနှင့်ပါ မြို့ပေါ်ပွဲရုံများနှင့် ဝါစက်များသို့ ရောင်းချရာ သီးနှံပေါ်စက ဈေးကောင်းမရသေးသော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ဈေးကောင်းရရှိခြင်း၊ ယခုနှစ် ဝါကောက်သိမ်းနိုင်သည့်ကာလမှာ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ ကာလတာရှည် ကောက်သိမ်းနိုင်ခြင်း တို့ကြောင့် တောင်သူများ တွက်ခြေကိုက်မှုရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး) 

             မိတ္ထီလာခရိုင်၊ သာစည်မြို့နယ်တွင် လယ်ယာထွက်ကုန်သီးနှံများထွက်ရှိသည့်အပြင် သီးနှံစိုက်ပျိုးသည့်လယ်ယာများ၏ လယ်ကန်သင်းများတွင်အလေ့ကျပေါက်သည့် ဇီးချဉ်သီးများမှ ဇီးချဉ် သီးရာသီချိန်တွင် တောင်သူများ တစ်လက်တလမ်းမှ အပိုဝင်ငွေရရှိလျက်ရှိပါသည်။ ဇီးချဉ်သီးမှာ ဆိတ်စားဇီးသီးနှင့် ရိုးရိုးအချဉ်သီးဟူ၍ (၂) မျိုးရှိပါသည်။ သာစည်မြို့နယ် ပေါက်တောရွာ၊ အင်းရွာ၊ ဆင်ဝင်ရွာ၊ အိုင်ကြီးလည်ရွာ အစရှိသောရွာများမှထွက်ရှိပြီး ဈေးကွက်အတွင်းဝင်ရောက် ရောင်းချနေကြောင်း တွေ့ရပါသည်။

            ဇီးသီးသည် ရာသီစာဖြစ်၍ တစ်ကြိမ်သာ စားသုံးခွင့်ရှိသော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဇီးချဉ်သီးကို ဒီဇင်ဘာလမှစ၍ ဖေဖော်ဝါရီလနှင့် မတ်လများအထိ ကောက်သိမ်းနိုင်ပြီး ဇီးချဉ်သီးမှရရှိသော ဇီးသီးအမှည့်ကို ဈေးကွက်သို့ အခြောက်ခံ၍ ရောင်းချခြင်း၊ ဇီးချဉ်သီးကို ဇီးယို၊ ဇီးထုပ်၊ ဇီးပြား၊ ဇီးထန်းလျက်နှင့် ဇီးဖျော်ရည်များအဖြစ် တန်ဖိုးမြင့်ထုတ်ကုန် တစ်ပိုင်တနိုင်ထုတ်လုပ် ရောင်းချကြပါသည်။ ဇီးချဉ်သီးတွင် ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်များစွာပါရှိသည့်အတွက် လူသားတို့၏ ကျန်းမာရေးကိုလည်း အကျိုးပြုစေပါသည်။ဆိတ်စားဇီးချဉ်သီးမှာ တောင်သူများ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် မွေးမြူထားသော ဆိတ်များအား အစာအဖြစ်ကျွေးပြီးနောက် ရရှိလာသော ဇီးစေ့များအား ဆိတ်စား ဇီးချဉ်သီးအဖြစ်လည်းကောင်း ရောင်းချကြပါသည်။ ဇီးချဉ်သီးနှင့် ဆိတ်စားဇီးချဉ်သီးအစေ့များကို ရွာလာပွဲစားများသို့ ရောင်းချခြင်း၊ မိတ္ထီလာပွဲရုံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြကြောင်း၊ ဇီးချဉ်သီးမှ တောင်သူများ တစ်ဘက်တစ်လမ်းမှ အပိုဝင်ငွေရရှိ၍ အကျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိကြောင်း တောင်သူများ ထံမှ သိရှိရပါသည်။ ဈေးကွက်အနေဖြင့် ယခုနှစ် ဇီးချဉ်သီးရာသီပေါ်ချိန်တွင် ဇီးချဉ်သီးဈေးနှုန်းမှာ တစ်တင်းလျှင် (၁၂၀၀၀) ကျပ်ရှိပြီး ဆိတ်စားဇီးချဉ်အစေ့မှာ တစ်တင်းလျှင် (၆၀၀၀၀) ကျပ်ရှိကြောင်း ယခုလိုကာလများတွင် လုပ်သားများအတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းကာ  အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အချို့တောင်သူကြီးများတွင် ဇီးချဉ်သီးအမှည့်ခြောက် တင်း (၅၀) မှ (၈၀) အထိရရှိကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          ဆားသည် လူသားတို့နေ့စဉ်ဘဝတွင် အရေးပါသောဓါတ်ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆားသည် ဟင်းလျာမျိုးစုံတွင်မပါမဖြစ်အရေးပါသော ဟင်းခတ်တစ်မျိုးလည်းဖြစ်ကြောင်း ၊ ဆားသည် လူတို့စားသုံးရန်အတွက်သာမက တိရိစ္ဆာန်များအတွက်ပါ ဆားသည်အကျိုးကျေးဇူးများသည့်မရှိမဖြစ် ကုန်စည် တစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်းသိရပါသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလမှ စ၍ဧပြီလအတွင်း နွားစာစုဆောင်သူများက နွားစာပြောင်းရိုးများကိုစင်းပြီး မှိုမတက်စေရန် ဆားပတ်၍သိုလှောင်ကြခြင်း၊ သရက်ချဉ်သိပ်ရန် ကြိုတင် ဝယ်ယူခြင်း ၊  နွားများကို ဝမ်းမချုပ် စေရန်အတွက်ပါဆားကျွေးကြသဖြင့် ယခုရာသီတွင်အရောင်း အ ဝယ် မှာပုံမှန်ထက် နှစ်ဆပိုမို ရောင်းချရကြောင်း ဈေးကွက်မှသိရပါသည်။

          မိတ္ထီလာမြို့ ဆားဈေးကွက်အနေဖြင့် ရိုးရိုးဆားကိုမြန်မာနိုင်ငံ‌အောက်ပိုင်း မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ ပုသိမ် ၊ ပင ၊ မော်လမြိုင်မြို့ များမှမှာယူရောင်းချကြပါသည်။ မိတ္ထီလာမြို့တွင်ဆားလက်ကား ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချသူအနည်းငယ်သာရှိပြီး တစ်လလျှင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ချိန်တွင် ၁လ (၂၅ ပိဿာ) ဝင်အိတ် ၁၀၀၀ အိတ် နှင့် ပုံမှန်ချိန်တွင်(၂၅ ပိဿာ) ဝင်အိတ် ၅၀၀ အိတ် အဝင်ရှိကြောင်း ၊  အိုင်အိုဒင်းဆားကို ရန်ကုန်မှ (50kg) (၃၀ ပိဿာ)ဝင်အိတ် ၅၀ ခန့်ဝယ်ယူရောင်းချကြပြီး ရိုးရိုးဆား နှင့် အိုင်အိုဒင်းဆား များကို(၁ပိဿာ) ၊ (၅၀ကျပ်သား) ၊ (၂၅ကျပ်သား)ပြန်လည်းပြုပြင်ထုတ်ပိုး၍ မိတ္ထီလာခရိုင် အတွင်း မြို့နယ်များသို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချကြပါသည်။

          ဈေးကွက်အတွင်းဆားဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ရိုးရိုးဆားတစ်ပိဿာလက်ကားဈေး ၆၅၀/ကျပ် ၊  လက်လီ ၇၀၀/ကျပ် ၊ အိုင်အိုဒင်းဆား (၃၀ ကျပ်သား) တစ်ထုတ်လျှင်လက်ကား ၆၅၀/ကျပ် ၊ လက်လီ ၇၀၀/ကျပ် ဈေးရှိကြောင်း ဈေးကွက်မှစုံစမ်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

             ဖေဖော်ဝါရီလတတိယပတ်အတွင်း  မန္တလေးမြို့၊သီရိမာလာစျေး(ပိုက်ကျုံးစျေး)ရှိ   ငါး၊ ပုဇွန်နှင့်ရေထွက်ပစ္စည်းများ   အရောင်းသွက်လျက်ရှိကြောင်း  သိရပါသည်။     ရေထွက်ပစ္စည်း ဝင်ရောက်မှုမှာ မန္တလေးတိုင်းဒေသတွင်းရှိ မွေးမြူရေးကန်များမှ တီလားဗီးယားငါး(ဂျပန်ငါး)၊ ငါးကြင်းများ၊ ရေချိုငါးမျိုးစုံနှင့်ပုဇွန်များ၊ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့်မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းမှထွက်ရှိသောငါး၊ပုဇွန်၊ ဂဏန်း များနှင့် ရေထွက်ပစ္စည်းများဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ မန္တလေးစျေးကွက် ဝင်ရောက်မှာတစ်ရက်ခြားလျှင်ကား(၁၀ဘီး)၃စီးနှင့်၄စီးအကြားဝင်ရောက်မှုနှင့်ခေါက်တိုကန်တာ ကားအနေဖြင့် တစ်ရက် လျှင် ၅ စီးနှင့် ၆စီးအကြားဝင်ကြောင်းသိရပါသည်။သီရိမာလာစျေး မှငါး၊ ပုဇွန်နှင့်ရေထွက်ပစ္စည်းများအားလက်လီ/လက္ကားဝယ်ယူ၍ မန္တလေးမြို့ပေါ်ရှိစျေးများသို့ရောင်းချ ကြောင်းသိရပါသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလတတိယပတ်အတွင်း  ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်တစ်ပိဿာ စျေးနှုန်းများမှာ  ငါးသလောက် ၂၀၀၀ဝိ/- နှင့် ၃၅၀၀ဝိ/-၊   ငါးကြင်းဖြူ  ၁၂၀၀ဝိ/- နှင့်၁၆၀၀ဝိ/-၊   ငါးကြင်းမျက်စံနီ  ၁၂၀၀ဝိ/- နှင့် ၁၄၀၀ဝိ/- ၊ငါးအုံတုံ ၁၀၀၀ဝိ/-နှင့်၁၄၀၀ဝိ/- ၊ငါးမြစ်ချင်း၊ ငါးပတ် နှင့်ငါးရံ့များမှာ  ၁၃၀၀ဝိ/- နှင့် ၁၆၀၀ဝိ/-၊   တီလားဗီးယား (ဂျပန်ငါး)  ၈၀၀ဝိ/- နှင့်  ၁၀၀၀ဝိ/-၊ ကတ်ကတစ်ငါး  ၃၀၀၀ဝိ/- နှင့် ၃၃၀၀ဝိ/- စျေးတို့ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး၊အရွယ်အစား အလိုက် အနည်းငယ်စျေး ကွာခြားမှုရှိကြောင်းသိရပါတယ်။  မွေးမြူရေးပုဇွန်စျေးမှာ အမျိုးအစားအလိုက် တစ်ပိဿာလျှင်၁၀၀၀ဝိ/-နှင့်၁၃၀၀ဝိ/-၊ပုဇွန်ကြားနှင့်ရေချိုပုဇွန်တုတ်မှာ၃၅၀၀ဝိ/-နှင့် ၅၀၀၀ဝိ/-၊ ပြည်ကြီးငါး ၃၀၀၀ဝိ/- နှင့်  ၅၀၀၀ဝိ/-၊ ဂဏန်း ၁၀၀၀ဝိ/- နှင့် ၁၂၀၀ဝိ/-၊ ကင်းမွန် ၂၀၀၀ဝိ/-နှင့် ၂၅၀၀ဝိ/- ၊ရေဘဝဲ၂၀၀၀ဝိ/-နှင့်၄၅၀၀ဝိ/- စျေးတို့ဖြင့်အသီးသီးဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပြီး၊ အရောင်းသွက်လျက်ရှိကြောင်း သီရိမာလာစျေးရှိရေထွက်ပစ္စည်းအရောင်းဆိုင်မှ ပြောပြချက်အရ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)                

               ပြည်တွင်းစားဆီစျေးကွက်တွင်အဓိကစားသုံးသောဆီများမှာ မြေပဲဆီ၊ နှမ်းဆီ၊ နေကြာဆီ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီနှင့်စားအုန်းဆီတို့ဖြစ်ပြီး၊နေကြာဆီမှာကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွှတ်သည့် စားသုံး ဆီ တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။နေကြာသီးနှံမှာ ပြည်တွင်းစားဆီကြိတ်ခွဲခြင်းနှင့်ဆီစက်လုပ်များအတွက် အရေးပါသကဲ့သို့ နေကြာစေ့များအား လှော်၍သရေစာအဖြစ်စားသုံး ကြောင်းသိရပါတယ်။ နေကြာသီးနှံအား မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့တွင်အများအပြားစိုက်ပျိုးပါတယ်။ဆီထွက်သီးနှံများအဓိကစိုက်ပျိုးသည့်မန္တလေး တိုင်းဒေသကြီးတွင် နေကြာသီးနှံကို မိုးနေကြာနှင့်ဆောင်းနေကြာအဖြစ် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး၊ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်မိုးနေကြာစိုက်ပျိုးမှု ၄၁၇၄၉ ဧက၊ ရိတ်သိမ်းမှု၃၀၂၅၃ ဧက၊အထွက် ၂၃.၈၅ တင်းနှုန်းနှင့်အထွက် ၇၂၁၄၃၉ တင်းဖြစ်ကြောင်းသိရပါတယ်။နေကြာဆီသည် ကျန်းမာရေးအရ စားသင့်သည့်မပြည့်ဝဆီတစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်းသိရပါတယ်။နိုင်ငံတော်မှဆီထွက်သီးနှံဇုန်များသတ် မှတ်ပြီး၊ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲ၊နှမ်းနှင့်နေကြာသီးနှံတို့အား ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက်ပြည့်မီစွာ စိုက်ပျိုး နိုင်ရေးတွန်းအားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်းသိရပါတယ်။မြေပဲ၊နှမ်းနှင့်နေကြာဆီထွက်သီးနှံ များအား စားသုံးဆီကြိတ်ခွဲ၍ ပြည်တွင်းစားဆီဖူလုံမှု ရှိစေရန်နှင့် စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှုလျော့ ချနိုင်ရန်နိုင်ငံတော်မှချေးငွေထုတ်ပေးခြင်းဖြင့် ဆီစက်များတိုးချဲ့ကြိတ်ခွဲနိုင်ရန် ကူညီပံ့ပိုးဆောင် ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ မန္တလေးပွဲစား၊ကုန်သည်စက်ပိုင်များ မဟာကထိန်တော် အသင်းတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလတတိယပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည့်ဆီနေကြာသီးနှံ ပေါက်စျေးမှာ ၃တင်းဝင်(၂၇ ပိဿာပါ) တစ်အိတ်လျှင် ၁၅၅၀၀ဝိ/- နှင့် ၁၆၀၀၀ဝိ/-၊ တစ်ပိဿာ လျှင် ၅၇၄၁ ကျပ်နှင့် ၅၉၂၆ ကျပ်၊ နေကြာဖတ်တစ်ပိဿာလျှင် ၃၅၀ဝိ/-နှင့် ၃၆၀ဝိ/-တို့ ဖြစ်ပေါ် လျက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ယခင်နှစ်ကာလတူပေါက်စျေးမှာ၃တင်းတစ်အိတ်လျှင် ၁၀၃၀၀၀ ကျပ်နှင့် ၁၀၅၀၀၀ကျပ်၊ တစ် ပိဿာလျှင် ၃၈၁၅ကျပ်နှင့် ၃၈၈၉ ကျပ်ဖြစ်ပြီး၊ယခုနှစ်စျေးမှာ တစ်ပိဿာလျှင် ၂၀၃၇ကျပ် စျေးပိုရရှိကြောင်းသိရပါတယ်။ ဆီနေကြာသီးနှံ ဝင်ရောက်မှု အပေါ် မှုတည်၍ ရက်အလိုက်ပေါက်စျေး အနည်းငယ်ပြောင်း လဲမှုရှိနိုင်ကြောင်းသိရပါတယ်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတတိယပတ်အတွင်းနေကြာစားဆီတစ်ပိဿာလျှင်၁၄၀၀ဝိ/-နှင့်၁၄၅၀ဝိ/-စျေးဖြစ် ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)