ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          သမုန်းပင်သည်ပူပြင်းသောအညာဒေမှာသာ ပေါက်ရောက်သည့် အပင်ကြီးမျိုးဖြစ်ပါသည်။ သမုန်းပင်သည် သဘာဝကပေးသော အလေ့ကျပေါက်ပင်တမျိုးလည်းဖြစ်ပါသည်။ ရှေးယခင် ကတည်းက သမုန်းပင်၏ ဆေးဘက်ဝင်မှုကြောင့်သမားတော်များ မုန်းခဲ့လို့သမားမုန်းပင်ဟု ခေါ်ဆိုကြရာမှ သမုန်းပင်ဟု ခေါ်ဆိုကြခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။ သမုန်းပင်၏အသားသည် သစ်မာပင်ဖြစ်၍ ခုံဖိနပ်လုပ်ရာတွင်အသုံးပြုသည်ဟုလည်း သိရှိရပါသည်။ သမုန်းပင်မှသမုန်းဥသည် ဆေးဘက်ဝင်သည့်အတွက်ကြောင့် မျက်စေ့အောင့်မျက်စေ့နာအတွက် သမုန်းဥသွေးကွင်းလိမ်းပေး ပါက သက်သာပျောက်ကင်းသည်ဟုသိရှိရသည်။ သမုန်းပင်သည် ဆေးဘက်ဝင်အပင်တမျိုး ဖြစ်သလို စားသုံးရန်အတွက်လည်း ဟင်းတခွက်လဲဖြစ်ပါသည်။ အညာဒေသမှာသာပေါက်ရောက်၍ အညာသူအညာသားများကြိုက်နှစ်သက်ကြပါသည်။ သမုန်းဖူးများသည် ဆောင်းအကုန်နွေအကူး တပို့တွဲတပေါင်းလများတွင် သမုန်းရွက်နုထွက်ပါသည်။ သမုန်းရွက်နု၊ သမုန်းဖူးများကို အတို့ အမြုတ်လုပ်၍သော်လည်းကောင်း၊ သုတ်၍သော်လည်းကောင်း စားသုံးပါကခံတွင်းမြိန်စေပါသည်။ အညာဒေသထွက်သမုန်းဖူးများကို ပြုတ်၍ မြို့ဈေးကွက်သို့ တင်ပို့ရောင်းချခြင်းများလည်း ရှိပါ သည်။ ဒီအချိန်ဒီရာသီမှာသာ ထွက်ပေါ်သောရာသီစာတမျိုးဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်အနည်းငယ်ရှိနေ ပါသည်။ ဈေးနုန်းဈေးကွက်အနေဖြင့် သမုန်းဖူးပြုတ် (၁၀)ကျပ်သားလျှင်(၁၅၀၀ ) ကျပ်ဈေးဖြင့် ရောင်းချလျှက်ရှိပါကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။ 

DOCA(မန္တလေး)

မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်ဦးခရိုင်၊ ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့နယ်တွင် ဆီထွက်သီးနှံ ဖြစ်သည့် မိုးမြေပဲကို အဓိကစိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး ဆောင်းမြေပဲကို အနည်းငယ်သာစိုက်ပျိုးမှုရှိပါသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် မိုးမြေပဲကို (၆၃၈၆၀)ဧက စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး တစ်ဧကပျမ်းမျှအထွက်နှုန်း (၄၂.၁၉) တင်းနှုန်းဖြင့် တင်းပေါင်း(၂၆၉၄၅၅၁)တင်းထွက်ရှိခဲ့ပါသည်။ ဆောင်းမြေပဲစိုက်ပျိုးမှုအနေဖြင့် (၁၈၄)ဧကသာ စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး တစ်ဧကပျမ်းမျှအထွက်နှုန်းမှာ(၄၆)တင်းဖြင့် တင်းပေါင်း(၈၄၆၄)တင်း ထွက်ရှိခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် မိုးမြေပဲကို စိုက်ပျိုးရန်လျာထားမှုအနေဖြင့် (၅၈၂၇၁) ဧက ဖြစ်ပြီး မိုးရာသီကုန်အထိ (၆၅၈၉၀)ဧကစိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ရိတ်ဧက(၆၅၈၉၀)ဧက ရာသီကုန် ရိတ်သိမ်းခဲ့ပြီး တစ်ဧကပျမ်းမျှအထွက်နှုန်းမှာ(၅၁.၄၉)တင်းထွက်ရှိခဲ့ပါသည်။ အထွက်တင်းစုစုပေါင်း (၃၃၉၃၀၀၄) တင်းထွက်ရှိခဲ့ပါသည်။ဆောင်းမြေပဲစိုက်ပျိုးရန် လျာထားမှုမှာ (၃၁၉)ဧကရှိပြီး  ယခုစိုက်ပျိုးပြီးစီးမှုမှာ(၁၈၅)ဧက ရှိပါသည်။ ထွက်ရှိသောမြေပဲများကို ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့ နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိသောကျေးရွာများမှ မြို့ပေါ်ရှိပွဲရုံများနှင့် ဆီစက်များသို့လာရောက်ရောင်းချကြ ပါသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မြေပဲဆီဆံတစ်တင်းလျှင်(၁၀၀၅၀၀)ကျပ်၊ မြေပဲလုံးဆံတစ်တင်းလျှင်(၁၀၅၀၀၀)ကျပ်၊မျိုးမြေပဲတစ်တင်းလျှင်(၁၂၀၀၀၀)ကျပ်များဖြင့် ရောင်းချ ခဲ့ကြပြီး၊ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်ကာလတူလတွင် မြေပဲဆီဆံတစ်တင်းလျှင်(၁၂၇၅၀၀)ကျပ်၊ မြေပဲလုံးဆံ တစ်တင်းလျှင် (၁၃၂၀၀၀)ကျပ်၊ မျိုးမြေပဲတစ်တင်းလျှင်(၁၃၅၀၀၀)ကျပ်ဝန်းကျင်များဖြင့် အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါသည်။

        ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့နယ်၏ မြေပဲတစ်ဧကစိုက်ပျိုးမှုကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့်(၉၄၁၀၀၀)ကျပ်ဝန်းကျင်ကျသင့်ပြီး တစ်ဧကပျမ်းမျှအထွက်တင်း(၅၁.၄၉)တင်းနှုန်း ထွက် ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခုမြေပဲတောင့်တစ်တင်းလျှင်(၃၈၅၀၀)ကျပ်နှုန်းရောင်းချခဲ့ရပြီး၊ တစ်ဧကဝင်ငွေ (၁၉၈၂၃၆၅)ကျပ်ရရှိ၍ တောင်သူအကျိုးအမြတ်မှာ(၁၀၄၁၃၆၅)ကျပ်ရရှိခဲ့သည်။ ဒေသထွက်မြေပဲ များကို ယခင်က အခြားဒေသများသို့တင်ပို့ရောင်းချမှုများရှိခဲ့သော်လည်း ယခုအချိန်တွင် ပြည်ပ သို့ရောင်းချမှုနည်းပါးလာပြီး ဒေသတွင်း၌သာဆီကြိတ်ခွဲသုံးစွဲမှုများလာပါသည်။ တောင်သူအကျိုး အမြတ်ရရှိသော ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးပြီး ပြည်ပသို့ရောင်းချခြင်းမပြုပဲ ပြည်တွင်း၌ သုံးစွဲခြင်း၊ ဆီကြိတ်ခွဲရောင်းချခြင်းများပြုလုပ်ပါက ဒေသတွင်းဆီစားသုံးမှုဖူလုံလာခြင်း၊ တိရစ္ဆာန် အစာများပေါများလာခြင်း၊ ဒေသတွင်းလုပ်သားများအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများပိုမိုရရှိစေခြင်း အပြင် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းသောဆီများစားသုံးရခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးညီညွတ်ကောင်းမွန်လာ စေခြင်း စသည့်အကျိုးကျေးဇူးများရရှိလာစေသည့်အတွက် ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲကို ပိုမိုတိုးချဲ့ စိုက်ပျိုးသင့်ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

           ကန့်ဘလူခရိုင်၊ ကန့်ဘလူမြို့တွင် စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကလုပ်ကိုင်လျက်ရှိသော ပြည်သူများရှိ သလို စာဝတ်နေရေးအတွက် စိုက်ပျိုးရေးမဟုတ်ပဲ ကျရာပင်ပေါက် လုပ်ကိုင်ရသော လက်လုပ် လက်စားသမားလေးများလည်းရှိပါသည်။ ထိုလက်လုပ်လက်စားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် တောတောင်ဒေသကိုအမှီပြု၍ ရာသီအလိုက် ပေါက်ရောက်သော သီးနှံများ ဖြစ်သည့် မျှစ်ရာသီ မျှစ်ချိုးခြင်း၊ မှိုရာသီ မှိုရှာခြင်းနှင့် နှမ်း၊ နေကြာပွင့်ချိန်တွင် ပျားဖွတ်၍ ပျားရည်နှင့် ပျားသလက် ရှာဖွေသည့် လုပ်ငန်းကိုလည်း လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့်အနက် ပျားသလက်နှင့် ပျားရည်ကို ကန့်ဘလူမြို့မဈေးသို့ လာရောက်ရောင်းချကြပါသည်။

             ပျားရည်သည် ဆေးဘက်ဝင်သော အရာတစ်ခုဖြစ်၍ တနှစ်ပတ်လုံး ဆေးအသုံးပြုရန်အတွက် ကြိုတင်ဝယ်ယူကြသလို ၊ ပျားရည်ကို သောက်သုံးခြင်းဖြင့် အားပြည်သည်ဟု သိရှိရသဖြင့် ရေနှင့် ဖျော်ပြီး သောက်သုံးကြရန်အတွက်လည်း ဝယ်ယူခြင်း၊ မြို့ကြီးပြကြီးတွင် သဘာဝ ပျားရည်အစစ် ရှားသည့်အတွက် မြို့ကြီးပြကြီးရှိ ဌာနပေါင်းစုံလူကြီးများ/ မိတ်ဆွေ အပေါင်းသင်းများကို လက် ဆောင်ပေးရန်အတွက်လည်းဝယ်ယူကြပါသည်။

            ယခု ဖေဖော်ဝါရီလ ဒုတိယအပတ် ကန့်ဘလူမြို့မဈေးတွင် ရောင်းချနေသော ပျားရည် ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ပျားရည် တစ်ပိဿာလျှင်(၃၅၀၀၀)ကျပ်နှုန်း၊ ပျားရည်(၄၀)ကျပ်သားဝင် ပုလင်း တစ်လုံးလျှင်(၁၅၀၀၀)ကျပ်၊ ပျားရည်(၂၀)ကျပ်သား ဂျပ်ပြားပုလင်း တစ်လုံးလျှင်(၈၀၀၀)ကျပ် နှင့် ပျားရည်(၁၀)ကျပ်သား ဂျပ်ပြားပုလင်း တစ်လုံးလျှင်(၄၀၀၀)ကျပ် ဈေးနှုန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း  ပျားရည်ရောင်းချနေသည် ဈေးသည်တစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟင်္သာတခရိုင်၊ ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာအုပ်စုများတွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ရာသီအလိုက်လုပ်ကိုင်ကြပြီး ယခုနှစ်‌ဆောင်းရာသီတွင် ဂေါ်ဖီထုပ် များကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ဂေါ်ဖီထုပ်မျိုးအနေဖြင့် သက်လျင မျိုးနှင့် သက်ကြီးမျိုး ဟူ၍ ရှိပြီး ဇလွန်မြို့နယ် သဲကုန်းကျေးရွာတွင် သက်လျင်ဂေါ်ဖီထုပ်မျိုးကိုသာ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ (၆.၂.၂၀၂၅)ရက်နေ့ နံနက်(၁၀:၀၀)နာရီအချိန်တွင် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဇလွန်မြို့နယ်တာဝန် ခံ ဦးသန့်ဇင်ဦးမှ သဲကုန်းကျေးရွာနေ တောင်သူ ဦးခင်ဝင်း စိုက်ပျိုးထားသော (ဒဿမ ၂၀)ဧကရှိ သက်လျင် ဂေါ်ဖီထုပ်စိုက်ခင်းသို့ ကွင်းဆင်းလေ့လာခြင်းကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

ထိုသို့ကွင်းဆင်းရာ နိုဝင်ဘာလတွင် စတင်စိုက်ပျိုးသော ဂေါ်ဖီထုပ်များသည် ဖေဖော်ဝါရီလ ပထမပတ်တွင် စတင်ခူးစွတ်ရောင်းချနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ဘောင်ခတ်စနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးရပြီး(ဒဿမ ၂၀)ဧကတွင် စိုက်ပျိုးမှုကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုးစေ့တစ်ထုပ်လျှင်(၁၈၀၀၀/-) ကျပ်ဖြင့် ဝယ်ယူရပြီး  သွင်းအားစု၊ လုပ်သားခအပါအဝင် စုစုပေါင်းငွေကျပ် ၅ သိန်းခန့် ကုန်ကျပြီး၊ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် ဂေါ်ဖီအထုပ်ရေ ၁၅၀၀ ခန့် ထွက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။  ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ဂေါ်ဖီတစ်ထုပ်လျှင် ၁၄၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချရပြီး ၁၆ သိန်းကျပ်ဝန်းကျင် အကျိုးအမြတ်ရရှိကြောင်း တောင်သူ ဦးခင်ဝင်းထံမှ သိရသည်။  ဈေးကွက်အနေဖြင့် ဒေသတွင်း ရောင်းချမှုအပြင် အဝယ်ဒိုင်များမှ တစ်ဆင့် အခြားဒေသများသို့လည်း  တင်ပို့ရောင်းချ လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

             စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကန့်ဘလူခရိုင်၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်တွင် စပါးနှင့်ဆီထွက်သီးနှံများ အပြင် ပဲမျိုးစုံကိုလည်း စိုက်ပျိုးကြောင်း၊ မတ်ပဲသီးနှံများသည် ကန့်ဘလူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများမှ အဓိကဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး ဖေဖေါ်ဝါရီလ ဒုတိယပတ်အတွင်း ဈေးနှုန်းများမှာ မတ်ပဲရိုးရိုးတစ်တင်းလျှင် (၈၀၀၀၀)ကျပ်၊ မတ်ပဲ(မျက်ကွင်းဖြူ)တစ်တင်းလျှင်(၈၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ဈေးကွက်အနေဖြင့် ကန့်ဘလူခရိုင်မှထွက်ရှိသော မတ်ပဲများကို ရွှေဘိုမြို့နှင့်မန္တလေးမြို့ ရှိပွဲရုံများ၊ ကုန်စည်ဒိုင်များသို့ တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

              ယခုအခါ ဈေးကွက်အတွင်း မတ်ပဲသီးနှံများ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလ ပထမပတ် ဈေးနှုန်းများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုလဒုတိယပတ်အတွင်း မတ်ပဲဈေးနှုန်း တစ်တင်းလျှင်(၅၀၀၀)ကျပ်ကျဆင်းသွားကြောင်း သီးနှံရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သတင်းရရှိသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)