ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

     ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၌ ဆန်တင်သွင်းမှုအပေါ် အကောက်ခွန်စည်းကြပ်မှု ဥပဒေ (၂၀၁၉) ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ အဆိုပြုချက်များတွင် ဆန်တင်သွင်းမှု ခွဲတမ်းသတ် မှတ်ရေးလည်းပါဝင်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းရှိ တောင်သူများထံမှ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များက ဝယ်ယူ သည့် စပါးပမာဏအပေါ်မူတည်၍ ၎င်းတို့ထံ ဆန်တင်သွင်းခွင့်ခွဲတမ်းများကို ခွဲဝေသတ်မှတ်ပေး ရန်လိုအပ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးအတွင်းဝန် Francisco P. Tiu Laurel, Jr. က ဩဂုတ် ၁၉ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့တွင်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

          အဆိုပါ ဥပ‌ဒေ၌ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ ပုဂ္ဂလိကကုန်သည်များသည် ၎င်းတို့၏ ဆန်သွင်းကုန် များအပေါ် အခွန် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ကနဦးပေးဆောင်ထားပါက ကန့်သတ်ချက်မရှိပဲ တင်သွင်းခွင့် ရရှိထားခြင်းဖြစ်သည်။ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ဆန်တင်သွင်းခြင်းသည် အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာ အာဏာ ပိုင်အဖွဲ့၏ ဆန်တင်သွင်းခွင့် အခွင့်အာဏာကို လွှဲပြောင်းရယူလျက် ကိုယ်စားပြုလုပ်ဆောင်ခြင်း ပင်ဖြစ်သည်။

          သို့ဖြစ်ရာ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ တင်သွင်းသူများ အနေဖြင့် အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအာဏာပိုင် အဖွဲ့က ဆောင်ရွက်နေသည့် နိုင်ငံတော်အရန်ဆန် သိုလှောင်ထိန်းသိမ်းမှု လုပ်ငန်းရပ်များကို လည်း မျှဝေတာဝန်ယူရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ အရန်ဆန် သိုလှောင်ထားရှိရန် လိုအပ်သည့် ပမာဏကို လက်ရှိ ၁၅ ရက်စာမှ ရက် ၂၀ အတွက်အထိသို့ တိုးမြှင့်မည်ဆိုပါက အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍ နှစ်ရပ်သည် တစ်ဝက်စီခွဲ၍ တာဝန်ယူသင့်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ၅၀-၅၀ စနစ်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းက အစိုးရ၏ အရန်စပါးဝယ်ယူမှုကို မြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး သိုလှောင်မှုကုန်ကျစရိတ်များကိုလည်း သက်သာစေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဖြစ်နိုင်ပါက အစိုးရသည် အရန်ဆန်ထားရှိရန်အတွက် လိုအပ်သော ပမာဏကိုသာ တင်သွင်းမည်ဖြစ်ပြီး ကျန်ရှိသော ဆန်တင်သွင်းမှုအားလုံးကို ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍက အလုံးစုံ တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်ကြောင်း အတွင်းဝန်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

          ဆန်တင်သွင်းမှုအပေါ် အကောက်ခွန်စည်းကြပ်မှုဥပဒေအား ယခင်အကြိမ် ပြင်ဆင်မှု၌ အနိမ့်ဆုံး သိုလှောင်ထားရှိရမည့် စည်းမျဉ်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သိုလှောင်ရက်ကို ၉ ရက်အစား ၁၅ ရက်သို့ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ အရန်သိုလှောင်ထားရှိမည့် ဆန်အားလုံးသည် ပြည်တွင်းရှိ လယ်သမားများထံမှ ဝယ်ယူထားသည့် ဆန်များဖြစ်ရန်လိုအပ်သည်ဟု ဥပဒေ၌ ပြဋ္ဌာန်းထားပါ သည်။

          စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနသည် အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအာဏာပိုင်အဖွဲ့သို့ ကြီးကြပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် အများပြည်သူထံသို့ ဆန်တိုက်ရိုက်ရောင်းချရန် အခွင့်အာဏာများ ပြန်လည်အပ်နှင်းပေးရန် မျှော်လင့်လျက်ရှိသည်။ လက်ရှိကာလတွင် အဆိုပါ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အနေဖြင့် အစိုးရအဖွဲ့အစည်း များထံသို့သာ ဆန်ရောင်းချခွင့်နှင့် စားနပ်ရိက္ခာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ထုတ်ပြန်ကြေညာထားရှိ ချိန်၌သာ အခြားသော အဖွဲ့အစည်းအချို့ထံသို့ ဆန်ရောင်းချခွင့်ရှိပါသည်။

          ပြည်တွင်းအစိုးရအဖွဲ့အစည်းများသည် အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအာဏာပိုင်အဖွဲ့မှ ဖြန့်ဖြူး သည့် ဆန်များထက် ဈေးနှုန်းပိုမိုသက်သာမှုရှိသော ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသည့် ဆန်များကို  ပိုမို လိုလားမှုရှိကြောင်း၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆည်ရေ ပေးဝေမှုတို့ကို ခေတ်မီတိုးတက်စေမည့် အစီအမံများ ပြန်လည်လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း Mr. Laurel က ပြောကြားထားပါသည်။

          အထက်လွှတ်တော် စိုက်ပျိုးရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ Francis Pancratius N Pangilinan သည် စိုက်ပျိုးစီးပွားရေးရာ အဖျက်အမှောင့်လုပ်ငန်းများ ကာကွယ်တားဆီးရေးကော်မတီ အစည်းအဝေး ကို ဩဂုတ် ၂၀ ရက်နေ့၌ ခေါ်ယူကျင်းပရန် စီစဉ်ထားရှိကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် ဥပဒေနှင့်အညီ ဆန်ကုန်သည်များကို ထိန်းကျောင်းမှုများ ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနတွင် လစ်လပ် နေသည့် အလုပ်အကိုင်နေရာ ၂၅၀၀ အတွက် နိုင်ငံအဆင့် တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များ၊ အစိုးရ ကျောင်းများနှင့် အခြားတက္ကသိုလ်များမှ စိုက်ပျိုးရေးဘွဲ့ရရှိထားသူ ဦးရေ ၂၅၀၀၀ အနက်မှ ရွေးချယ် ခန့်အပ်သွားရန် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source : Business World Online, 20 August 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

          ထိုင်းဆန်တင်ပို့သူများအသင်းက အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ဆန်သိုလှောင်ရုံမှ ဆန်တန်ချိန် သန်း ၂၀ ဖြန့်ဖြူးရန် ကျန်ရှိမှုသည် ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းကို လာမည့်လတွင် ဆက်လက်ကျဆင်းသွားနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သတိပေးထားသည်။

          အဆိုပါအသင်း၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌ Chukiart Opaswong က အိန္ဒိယအစိုးရသည် သီးနှံရာသီအသစ်မှ ထွက်ပေါ်မည့် ဆန်စပါးများကို လယ်သမားများထံမှဝယ်ယူမှု စတင်မည့်အချိန် ၌ သိုလှောင်ရုံနေရာရရှိစေရေးအတွက် လက်ရှိအရန်ဆန်သိုလှောင်ထားရှိမှုကို လျှော့ချရန် စီစဉ် လျက်ရှိကြောင်း၊ အကယ်၍ ၎င်း၏အရန်ဆန်လက်ကျန်မှ ဆန်တန်ချိန် သန်း ၂၀ ကို ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချပါက ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်တွင် ထိုင်းဆန်၏ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို ပိုမိုအားနည်းသွားစေမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ ဖြစ်ပေါ်မှုသည် ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်းများကို ကျဆင်းစေမည်ဖြစ်ပြီး ထိုင်း လယ်သမားများအား ကြီးမားသော ထိခိုက်မှုများဖြစ်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ခန့်မှန်းပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

          သတင်းဌာနများ၏ ဖော်ပြချက်များအရ အရန်ဆန်သိုလှောင်ထားရှိမှုမှ အချို့ကို အီသနော ထုတ်လုပ်သူများထံ ရောင်းချခြင်း၊ အချို့ကို ဝင်ငွေနည်းပါးသူများသို့ ဖြန့်ဝေပေးခြင်းနှင့် ကျန်ရှိ သောဆန်များကိုမူ ဆန်တင်ပို့သူကုန်သည်များထံသို့ ရောင်းချခြင်းဖြင့် အိန္ဒိယအစိုးရသည် ဆန် များကို နည်းလမ်းသုံးမျိုးဖြင့် ခွဲဝေသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

          အိန္ဒိယအစိုးရသည် အဆိုပါဆန်များကို တစ်တန်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၃၀ နှုန်းဖြင့် ရောင်းချရန် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကြားသိရခြင်းက ၎င်းတို့အတွက် အထိတ်တလန့်ဖြစ်စေခဲ့ ကြောင်း၊ အိန္ဒိယကုန်သည်များ အနေဖြင့် ၎င်းဆန်များကို တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၀ ခန့် ကျခံသုံးစွဲလျက် ပြည်ပပို့ကုန် အရည်အသွေးအဆင့်သို့ မြှင့်တင်နိုင်ကြောင်း၊ ထို့နောက် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၈၀ မှ ၃၀၀ အကြား နှုန်းထားဖြင့် ပြည်ပသို့ရောင်းချနိုင် ကြောင်း၊ ယင်းစျေးနှုန်းသည် လက်ရှိတွင် ထိုင်းဆန်တင်ပို့ ရောင်းချမှုစျေးနှုန်းထက် သိသိသာသာ နိမ့်ကျမှုရှိကြောင်း Mr. Chukiart က ထောက်ပြခဲ့သည်။

          လက်ရှိအချိန်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သော ဆန်ဖြူအမျိုးအစားကို တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၆၅ မှ ၃၇၀ အကြားနှုန်းထားဖြင့် တင်ပို့လျက်ရှိသည်။ အဆိုပါ ပို့ကုန်စျေးနှုန်းအရ ထိုင်းလယ်သမားများသည် ယခင်နှစ်၌ စပါးတစ်တန်လျှင် ဘတ်ငွေ ၁၁၀၀၀ မှ ၁၂၀၀၀ ရရှိခဲ့ခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုနှစ်တွင် စပါးတစ်တန်လျှင် ဘတ်ငွေ ၅၀၀၀မှ ၆၀၀၀ အကြားသာ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

          ယခင်နှစ်နှောင်းပိုင်း၌ အိန္ဒိယအစိုးရက ဆန်ဖြူတင်ပို့မှု တားမြစ်ချက်ကို ရုတ်သိမ်းလိုက် သည့်အချိန်မှစ၍ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် အိန္ဒိယဆန်များသာ နေရာယူရောက်ရှိနေခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ချက်ချင်းဆိုသလို ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး လာမည့်လအတွင်း အိန္ဒိယမှ ဆန်တန်ချိန် သန်း ၂၀ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လာပါက ပိုမိုကျဆင်းလာမည်ဟု မျှော်မှန်းရ ကြောင်း Mr. Chukiart က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

          ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွက် ဆန်တင်ပို့ရန် လျာထားချက်များမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် တန်ချိန် ၂၃ သန်း၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် တန်ချိန် ၉ သန်းနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် တန်ချိန် ၇.၅ သန်း အသီးသီး ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ် ပထမခြောက်လအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဆန်တန်ချိန် ၁၁ သန်းကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ တန်ချိန် ၅.၂ သန်းနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံမှ တန်ချိန် ၃.၇ သန်း အသီးသီး တင်ပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: The Nation Thailand, August 24, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

      ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး စားအုန်းဆီတင်ပို့သူဖြစ်သော အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ တိုင်ကြားမှု များအပေါ် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) က ထောက်ခံသည့် ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ဥရောပသမဂ္ဂအနေဖြင့် ဇီဝဒီဇယ်တင်သွင်းမှုအပေါ် တန်ပြန်အကောက်ခွန် စည်းကြပ်ခြင်းကို ချက်ချင်းဖယ်ရှားပေးရန် ဩဂုတ် ၂၅ ရက်နေ့၌ တောင်းဆိုလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရှိရသည်။

          အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရှိ ဇီဝဒီဇယ်ဆီ ထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့် အစိုးရထံမှ အထောက်အပံ့များ၊ အခွန်သက်သာခွင့်များ ရရှိမှုနှင့်အတူ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများကို ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးများထက် သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် ရယူလျက်ရှိသည်ဟု ပြောဆိုလျက် ဥရောပသမဂ္ဂသည် အင်ဒိုနီးရှားမှ တင်သွင်းသော ဇီဝဒီဇယ်များအပေါ် အခွန် ၈ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၈ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်း စည်းကြပ်ခြင်းကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှ စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ အခွန်ကောက်ခံခြင်းသည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ ၏ စည်းမျဉ်းများကို ဖေါက်ဖျက်လျက်ရှိသည်ဟု ဖော်ပြလျက် ကြားနာစစ်ဆေးပေးရန် အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံက ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် အရေးဆိုတိုင်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

     အင်ဒိုနီးရှား ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး Budi Santoso က သွင်းကုန်အပေါ် တန်ပြန်အခွန် စည်း ကြပ်မှုများသည် WTO ၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိသဖြင့် ချက်ချင်းရုတ်သိမ်းပေး ရန်  ဥရောပသမဂ္ဂသို့ တောင်းဆိုကြောင်း ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ရာ၌ ပြောဆိုခဲ့သည်။ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုအပေါ် ပို့ကုန်အခွန်နှင့် အထူးစည်းကြပ်အခွန် ကောက်ခံခြင်းကို ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းရှင်များအပေါ် အထောက်အပံ့များ ပေးအပ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းမပြုနိုင်ဟု WTO ၏ ကြားနာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က ဖော်ပြထားကြောင်းဖြင့်လည်း အဆိုပါဝန်ကြီးဌာနက ပြောဆိုသည်။

          အင်ဒိုနီးရှား စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းအသင်း (GAPKI) ကလည်း ၎င်းတို့အနေဖြင့် WTO ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုလက်ခံကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ သစ်တောပြုန်းတီးမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ နောင်အနာဂတ် စီမံဆောင်ရွက်မှုများ တွင် အင်ဒိုနီးရှား၏ စားအုန်းဆီအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမပြုရေး သေချာခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင် ရန် ဥရောပကော်မရှင်သို့ တိုက်တွန်းလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

     အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီအခြေခံ ဇီဝဒီဇယ်ဆီတင်ပို့မှုမှာ  ၂၀၁၉ ခုနှစ်၌ ကီလိုလီတာ ပေါင်း ၁.၃၂ သန်းရှိရာမှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကီလိုလီတာ ၃၆၀၀၀ သို့ တစ်ဟုန်ထိုးကျဆင်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ တင်ပို့မှုမှာ ကီလိုလီတာ ၂၇၀၀၀ သာ ရှိခဲ့သည်။

     အင်ဒိုနီးရှား ဇီဝလောင်စာဆီ ထုတ်လုပ်သူများအသင်းမှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သူ Catra de Thouars က အတိတ်ကာလ၌ ရရှိခဲ့သော အတွေ့အကြုံအရ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂသည် အဆိုပါတောင်းဆိုချက်နှင့်အညီ လိုက်ပါဆောင်ရွက်မှုရှိ/ မရှိကို သံသယဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိကြောင်း၊ WTO ၏ ယခုဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်မှုနောက်ပိုင်း၌ ဥရောပသမဂ္ဂဘက်မှ မည်သည့် လုပ်ဆောင်မှုကိုမဆို အရန်သင့် သတိပြုစောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည်  ဥရောပသမဂ္ဂ၏ သစ်တောပြုန်းတီးမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် ပတ်သက်၍ အငြင်းပွားမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့ကြောင်းဖြင့် ရိုက်တာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

          အင်ဒိုနီးရှားဇီဝဒီဇယ်ဆီများ တင်သွင်းမှုအပေါ် တန်ပြန်စုပုံအခွန် (anti-dumping duties) ကောက်ခံရန် ဥရောပတရားရုံးက ဥရောပသမဂ္ဂသို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် ၁ နှစ်အကြာတွင် အဆိုပါ တန်ပြန်အကောက်ခွန် (countervailing duties) စည်းကြပ်မှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ် ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် စားအုန်းဆီအတွက် ဈေးကွက်ဝင်ရောက်ခွင့် ပိုမိုရရှိစေရေး ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက် ရေးထိုးနိုင်ရန် မျှော်လင့်လျက်ရှိကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

Source: Reuters, 25 Aug 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

       အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ Presidential Communications Office(PCO) ၏အကြီးအကဲဖြစ်သူ Hasan Nasbi ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဩဂုတ်လအထိ နိုင်ငံတွင်အများဆုံးရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့် အဓိက ၅ နိုင်ငံကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ PCO ရုံးတွင်ကျင်းပခဲ့သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် အချက်အလက်များက သမ္မတ Prabowo Subianto ၏အုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့ ‌အောက်တွင် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအလားအလာအပေါ် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်ချက် ကိုသက်သေပြနေကြောင်း Nasbi ကပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားတွင်အများဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့်နိုင်ငံ ၅ နိုင်ငံအနက် စင်ကာပူသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတန်ဖိုး အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈.၈ ဘီလီယံ ဖြင့် အကြီးမားဆုံးရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ ၎င်း၏နောက် တွင် ဟောင်ကောင်နှင့် တရုတ်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံ၊ မလေးရှားက အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁.၇ ဘီလီယံနှင့် ဂျပန်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၆ ဘီလီယံဖြင့် အသီးသီး ရပ်တည်နေကြောင်း သိရပါသည်။ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအများဆုံးရရှိခဲ့သည့် ကဏ္ဍများတွင် သတ္တုလုပ်ငန်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး နှင့် ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေး၊ သတ္တုတူးဖော်ခြင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုနှင့် အိမ်ရာမြေနှင့် စက်မှုမြေကွက် ကဏ္ဍတို့ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဩဂုတ်လအထိတွင် စုစုပေါင်းရရှိခဲ့သည့် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုတန်ဖိုးမှာ စံချိန်တင် ရူပီး ၉၄၂.၉ ထရီလီယံရှိပြီး ယခုနှစ်အတွက် ရည်မှန်းထားသည့် ရူပီး ၁၉၀၀ ထရီလီယံ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးရှိကြောင်း သိရပါသည်။ Nasbi က ထိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ သည်အမှတ် တကယ်ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ကတိကဝတ်ပေးခြင်းမဟုတ်ကြောင်းနှင့် ထိုအောင်မြင်မှု သည် အင်ဒိုနီးရှားက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဦးတည်ရာတစ်ခုအဖြစ်ဆက်လက်တည်ရှိနေ ကြောင်း အားကောင်းသည့်အချက်ပေးချက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Antara News

DOCA (ရန်ကုန်)

     အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံစွမ်းအင်နှင့် သယံဇာတအရင်းအမြစ်ဝန်ကြီး Bahil Lahadalia က နိုင်ငံသည် လတ်တလောတွင် လျှပ်စစ်ကားဘက်ထရီထုတ်လုပ်ရန်အတွက် Lithium ပြတ်လပ် နေသောကြောင့် ဩစတေးလျနိုင်ငံထံမှတင်သွင်းရန် စီစဉ်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ လျှပ်စစ်ကားဘက်ထရီဂေဟစနစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်းသည် အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရ၏ ဦးစားပေးအရာ များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ Lahadalia က ဘက်ထရီများထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ် သည့်အရာများတွင် nickel၊ manganese၊ bolt နှင့် lithium တို့ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားသည် ထို လိုအပ်သည့်ပစ္စည်းများကို အာဖရိကမှတင်သွင်းလျှက်ရှိပြီး ဩစတေးလျ ထံမှတင်သွင်းပါက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကုန်ကျစရိတ်သက်သာနိုင်ကြောင်း သိရပါသည်။ အချို့ အင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီများသည်လည်း ဩစတေးလျတွင် lithium တူးဖော်လျှက်ရှိကြောင်း သိရပါ သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် Task Force for Downstreaming and National Energy Security Acceleration ၏ ဒုတိယညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရေးမှူး Dimus Muhamad က အင်ဒိုနီးရှားသည် လျှပ်စစ်ကားများကို ပြည်တွင်းအရင်းအမြစ်များအဓိကအသုံးပြု၍ ထုတ်လုပ်ရန်ရည်ရွယ်ထား ကြောင်း၊ အစိုးရသည်လည်း စက်မှုဆိုင်ရာထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်နှင့် ပြည်တွင်းလျှပ်စစ်ကား လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် ပါဝင်သည့် ထိုရည်မှန်းချက်ပြည့်မီရန် စီမံချက်များချမှတ်ရှိကြောင်းနှင့် လျှပ်စစ်ကားဘက်ထရီလုပ်ငန်းတည်ထောင်ရန် အင်ဒိုနီးရှားသည် နည်းပညာစွမ်းရည်ပိုင်ဆိုင် ထားသော နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့  ပါသည်။

Antara News

DOCA (ရန်ကုန်)