ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) သည် ရေစီမံခန့်ခွဲမှု ခေတ်မီစေရန်၊ ရေဖူလုံမှု မြှင့်တင်ရန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန်တွင် ဘေးကင်းစိတ်ချရသော ရေရရှိရေး တိုးမြှင့်ရန်အတွက် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၂၅ သန်း ချေးငွေကို အတည်ပြုလိုက်ကြောင်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ သည်။

ရာသီဥတု ထက်မြက်သော ရေစီမံခန့်ခွဲမှု မြှင့်တင်ရေး စီမံကိန်းသည် နိုင်ငံ၏အမျိုးသား ရေအသုံးချမှုစွမ်းရည်ကို အားကောင်းစေပြီး ပိုင်ဆိုင်မှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှု၊ ပေးဝေမှုရေရှည် တည်တံ့ရေးတို့ကို တိုးတက်စေမည်ဟု ADB က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပရောဂျက်သည် ပိုင်ဆိုင်မှုစာရင်းကို ကောက်ယူပြီး ဖောက်သည်ချိတ်ဆက်မှုပေါင်း ၄ သန်း ခန့်အပါအဝင် လက်ရှိရေပေးဝေရေးနှင့် ရေဆိုးအခြေခံအဆောက်အဦးအားလုံးအတွက် တည်နေရာ ပထဝီဝင်မြေပုံကို ပြင်ဆင်ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ADB ၏အဆိုအရ အမျိုးသားရေအသုံးချရေးဝန်ထမ်းများအတွက် သက်ဆိုင်ရာ သင်တန်းများ အပါအဝင် ရာသီဥတု ထက်မြက်သော အိုင်တီအခြေခံအသုံးဝင်မှု စီမံခန့်ခွဲရေး စနစ်များ ပေါင်းစပ် ထားသော ပက်ကေ့ခ်ျကို စတင်မည်ဖြစ်သည်။

DOCA(ရန်ကုန်)

          အယ်ဂျီးရီးယားဆိုင်ရာဗီယက်နမ်ကုန်သွယ်ရေးရုံးသည် နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ် ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမြှင့်တင်ရန် အယ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ Ghardaia ပြည်နယ်သို့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်မှ ၂၅ ရက်နေ့ထိ အလုပ်သဘောအလည်အပတ်သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ရုံးနှင့် ပြည်တွင်းစက်မှုနှင့်စီးပွားရေးအသင်းတို့သည် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အခွင့် အလမ်းများကို ရှာဖွေရန် ဆွေးနွေးပွဲကျင်းပခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ Ghardaia ပြည်နယ် သည် စက်မှုဇုန်နှစ်ခုနှင့် ယူနက်စကိုစာရင်းဝင်နေရာများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့်အတွက် ကုန် ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ခရီးသွားကဏ္ဍနှင့် တင်ပို့ရန်အတွက် အလားအလားများကို ပိုင်ဆိုင်ထား ကြောင်း သိရပါသည်။ ထိုဆွေးနွေးပွဲတွင် ကုန်သွယ်ရေးအတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် Hoang Duc Nhuan က ဗီယက်နမ်၏စီးပွားရေးနှင့် ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးလမ်းပြမြေပုံအကျဉ်းချုပ်ကို ရှင်းလင်းခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်အကောက်ခွန်ဌာနထံမှ အချက်အလက်များအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် နှစ်နိုင်ငံအပြန်အလှန်ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၂၀ ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ အယ်ဂျီးရီးယားသို့ ဗီယက်နမ်၏ အဓိကပို့ကုန်များတွင် ကော်ဖီ အကြမ်း၊ ငရုတ်ကောင်း၊ သီဟိုဠ်စေ့များ၊  အုန်းသီးခြောက်များ၊ ရေထွက်ကုန်များနှင့် ဓာတု ပစ္စည်းများပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အယ်ဂျီးရီးယားထံမှ အဓိက တင်သွင်းသည့်ပစ္စည်းများမှာ Carob power၊ ဆေးဝါးများ၊ သတ္တုရိုင်းများ၊Recycle စာရွက်၊ တိရိစ္ဆာန်အစာနှင့် ကြက်ခြေထောက်တို့ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွင် ဗီယက်နမ်၏ PetroVietnam Exploration Production Corporation ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ PTT Exploration and Production Public Company Limited နှင့် အယ်ဂျီး ရီးယား၏ Sonatrach တို့သည် အယ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ Ouargla ပြည်နယ်တွင် တစ်ရက်လျှင် ၁၆၀၀၀ စည်မှ ၁၈၀၀၀ စည်အထိထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိသည့် Bir Seba ရေနံတွင်းကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လမှစ၍ အောင်မြင်စွာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရပါသည်။ ရေနံနှင့် ဂတ်စ်ကဏ္ဍအပြင် များစွာသော ဗီယက်နမ်စီးပွားရေးကိုယ်စားလှယ်များသည် ဆေးဝါးများ၊ Functional Food များနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးတို့တွင် ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်ရန်နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အခွင့်အလမ်းများကိုရှာဖွေရန် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်က အယ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံသို့ လာရောက် လည်ပတ်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ အယ်ဂျီးရီးယားပြည်တွင်းလုပ်ငန်းများသည်လည်း ဗီယက်နမ်ထံမှ ကော်ဖီအကြမ်း၊ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်၊ ဆန်၊ သီဟိုဠ်စေ့များ၊ သကြား၊ ပလတ်စတစ်ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများနှင့် အားကစားပစ္စည်းများကို တင်သွင်းရန်စိတ်ဝင်စားမှုကို ပြသခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့ပြင် သံလွင်ဆီ၊ စွံပလွံသီး၊ နို့ထွက်ကုန်များ၊ မာဂျရင်း (ဟင်းရွက်အဆီခဲ)နှင့် ကော်ဇောများအား ဗီယက်နမ်သို့ ပြန်လည်တင်ပို့ရန်နှင့် အဝတ် အထည်၊ စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ရေခဲသေတ္တာထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ထောက်ပံ့ ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ခရီးသွားကဏ္ဍတို့တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ချေများကို ရှာဖွေခဲ့ကြ ကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ရန်ကုန်)

          တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှ Jeli Group သည် Hai Phong ဆိပ်ကမ်းမြို့ရှိ Nam Dinh Vu စက်မှုဇုန်တွင် Jeli ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး ၁ စီမံကိန်း စတင်ဆောက်လုပ်ခြင်း အခမ်းအနား ကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့က ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ Jeli Group ကို ၁၉၇၈ တွင် စတင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ၁၅ ခုမြောက်အကြီးမားဆုံး ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ Jeli Group ၏ ဘဏ္ဍာရေးမှူးချုပ်ဖြစ်သူ Kim Eun-sook က Jeli ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး ၁ စီမံကိန်းသည် ဗီယက်နမ်တွင် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးရုံ တစ်ခုအဖြစ်သာမက ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်နှင့် ဖြန့်ဖြူးရေးကဏ္ဍတွင် ခိုင်မာသောအခြေခံ အဆောက်အအုံအဖြစ် ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ခေတ်အမီဆုံးထောက်ပံ့ ပို့ဆောင်ရေးစနစ်နှင့် ထိရောက်သော ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်စီမံခန့်ခွဲမှုဖွဲ့စည်းပုံနှင့်အတူ ထိုစီမံကိန်းသည် ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်ဝန်ဆောင်မှု ပိုမိုမြန်ဆန်တိကျခြင်း ကုန်ကျစရိတ် လျှော့ချခြင်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းတိုးမြှင့်ခြင်းတို့ကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည်ဟု သိရပါသည်။ ထိုစီမံကိန်းသည် ဒေသတွင်းအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းဖန်တီးခြင်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုမြှင့်တင်ရေးတို့တွင် အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်သော သက်ရောက်မှုကိုရရှိစေမည် ဟု သိရပါသည်။ Hai Phong စီးပွားရေးဇုန်အာဏာပိုင်အဖွဲ့၏အကြီးအကဲဖြစ်သူ Le Trung Kien က Hai Phong သည် အစိမ်းရောင်၊ ဂေဟဗေဒနှင့် စက်ဝန်းပုံစက်မှုဇုန်များဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် Hai Phong သည် များစွာသောစက်မှုဇုန်များကို အစိမ်းရောင်စက်မှုဇုန်များအဖြစ် ပြောင်းလဲနိုင်ရန် မျှော်လင့်ရ ကြောင်း သိရပါသည်။ Hai Phong တွင် လတ်တလော၌ နိုင်ငံနှင့်ဒေသပေါင်း ၄၂ ခုမှ မတည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၀ ဘီလီယံ ရှိသော  ပြည်ပတိုက်ရိုက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ၁၀၀၀ ကျော်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် မတည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃ ဘီလီယံရှိသော စီမံကိန်း ၁၁၁ ခုဖြင့် ထိပ်ဆုံး တွင်ရပ်တည်နေကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ရန်ကုန်)

          ကျေးရွာတစ်ရွာ ထုတ်ကုန်တစ်မျိုးထွက်ရှိသောပဲခူးတိုင်း‌ဒေသကြီး သာယာဝတီခရိုင် သုံးဆယ်မြို့ ဆရာစံမြို့သစ်ရပ်ကွက်မှ ထုတ်လုပ်သော   တံမြက်စည်းလုပ်ငန်းရှင် ဦးဇော်မင်းဦးထံသို့ သာယာဝတီမြို့နယ် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ မြို့နယ်တာဝန်ခံ နှင့်ဝန်ထမ်းများ ကွင်းဆင်းပြီး တံ မြက်ကုန်ကြမ်းများကို တောင်ညိုရွာဘက်မှ မြက်ခြောက်ကို အတစ်ပိဿာလျှင် ၃၅၀၀/ကျပ် ဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူပြီး တံမြက်စည်း အချော(၅) ချောင်းထုတ်လုပ်ရရှိပါ သည်။ခန့်အလုံးလေး      ပထမဦးစွာ မြက်ခြောက်များကို အရိုး အနားဖယ်ထုတ်ပြီး တစ်လက်မခန့်အလုံးလေး (၈) လုံး စာလုံးရပါတယ်။ လေးလုံးစီတစ်တွဲ တွဲပြီး၊ လေးလုံးတစ်တွဲကိုထပ်ပူးပြီး တံမြက်စည်း တစ်ချောင်း စာရအောင်ဖြန့်ကျက်လိုက်ပါတယ်။ အရိုးတံအကြား မနောရိုးခေါ် ဝါးတုတ်  အသေးတစ်ချောင်း စ်စွပ်ကိုစွပ်ပါတယ်၊ပြီးလျှင်မြက်အသားများ ကျွတ်မထွက်စေခြင်းငှာ ချုပ်သားသုံးကြောင်းဖြင့် နိုင်လွကိုခိုင်ခံအောင် ထိုးစိုက်ပြီး ဆယ်ပင်ကြိုးဖြင့် လိုက်လံပတ်ချည်ရပါတယ်၊ပြီးလျှင် လက်ကိုင် အစွပ် ပလတ်စတန်ကြိုးကိုထပ်မံပြီး တံမြက်စည်းအုံကို ထပ်မံ  ထိန်းချုပ်ရပါတယ်၊ ထို့နောက် တွင်တံမြက် စည်းသားများညီညာအောင်ကတ်ကြေးဖြင့် ညှိပြီးထုတ်ရပါတယ်၊ ပလတ်စတစ်အကြည် ဖြင့်ပတ်ရပါတယ်၊  ပလပ်စတစ်မှာတော့ တံဆိပ်ကိုတင်ပို့  မည့်နိုင်ငံအလိုက် ကွဲပြားစွာ တံဆိပ် ကပ်နှိပ်ပေးသည်ဟု ပိုင်ရှင်ဦးဇော်မင်းဦးမှပြောကြားပါသည်။

          ထုတ်ပိုးရောင်းချမှုအနေဖြင့် တံမြက်စည်းများကို ဆယ်ချောင်းတစ် တွဲစီထပ်တွဲ၍ ပီနှံအိပ်ကြီး ထဲသို့ ဆယ်ချောင်းတွဲ ဆယ်ကဒ်ထုတ်ပိုးချိတ်ပိတ်ကာရန်ကုန်မှာ ဆက်သွယ်ယူသည့်  လုပ်ငန်း ကုမ္ပဏီများမှ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံများသို့တင်ပို့ရောင်းချပေးပါကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယခုတွင် တံမြက်စည်း တစ်ချောင်းလျှင် ၁၃၀၀/ကျပ်/၁၄၀၀/ကျပ် ဖြင့်စာချုပ်ချုပ်ဆိုရောင်း ချပေး ရကြောင်းသိရှိရပါသည်။

          ဆက်သွယ်ဝယ်ယူလိုပါက ဦးဇော်မင်းဦး ၊ဖုန်းနံပါတ် ၀၉၄၂၁၁၄၅၈၈၆ သို့ ဆက်သွယ်ဝယ် ယူနိုင်ပါကြောင်း၊ သုံးဆယ်မြို့၊ ဆရာစံမြို့သစ်၊ အိမ်အမှတ် (၁၃၃) သို့ လည်းသွားရောက်၍ ဝယ်ယူ    နိုင်ကြောင်းနှင့်သာယာဝတီမြို့နယ် ၊သုံးဆယ်မြို့မှဒေသထွက်ကုန် မြက်တံမြက်စည်း ၏နိုင်ငံခြား တင်ပို့ရောင်းချနေမှု အကြောင်းဂုဏ်ယူစွာဖြင့် ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

          ကင်ညာနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိကရှိ ကော်ဖီတင်ရောင်းချမှု စျေးကွက် အား ကွဲပြားစေရန်နှင့် ပို့ကုန်စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ရန်ကြိုးပမ်းမှုတစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီ၊ ၂၀ ရက်နေ့ကကျင်းပသော   The Africa Coffee Trade Fair 2025  တွင် အာရှဝယ်လတ်ကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့အားလက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။ တစ်ရက်တာကျင်းပသော အဆိုပါပွဲတွင် ကင်ညာနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သူများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများပြုလုပ်ရန်တရုတ်နှင့် တောင်ကိုရီးယားမှ ကော်ဖီတင်သွင်း သူ ၅၀ ကျော်ကိုခေါ်ယူခဲ့သည်။ ကင်ညာအမျိုးသားစာရင်း အင်းဗျူရို၏ မကြာသေးမှီက စာရင်းဇယား များအရ ကင်ညာနိုင်ငံ၏ ကော်ဖီတင်ပို့မှုကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအတွက် အရေးပါသောအခန်း ကဏ္ဍမှပါဝင်နေပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ကင်ညာနိုင်ငံသည် ကော်ဖီတန်ချိန် ၄၈၆၄၈ တန် ထုတ်လုပ်ခဲ့ ကာ တင်ပို့မှုမှအမေရိကန် ၂၅၁.၈၆ သန်းရရှိခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ကင်ညာနိုင်ငံသည် လက်ဖက် ပန်းမန်များနှင့်အတူ ကော်ဖီတင်ပို့မှုမှ နိုင်ငံခြားငွေ အဓိကရရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။ အာရှစျေးကွက်များ သို့တိုးချဲ့ခြင်း သည် ကင်ညာကော်ဖီသမားများ၏ လက်ရှိကင်ညာကော်ဖီ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ဝယ်ယူနေ သည့် မြောက်အမေရိကနှင့်ဥရောပတို့အပေါ်၎င်းတို့၏ မှီခိုအားထားမှုကို လျှော့ချရန် ကူညီ ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ရိုဘီကော်ဖီအိတ်ချိန်း၏အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Lisper Ndungu က မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ အာရှတွင်လူလတ်တန်းစားများတိုးပွားလာမှုသည် လယ်သမား များ အား ၎င်းတို့ ၏ကော်ဖီထုတ်လုပ်မှုကိုတိုးမြင့်ရန်နှင့် ၁၉၈၉ ခုနှစ်က တန်ချိန် ၁၃၀၀၀၀ ဖြင့် ထုတ်လုပ်မှု အထွတ်အထိပ်သို့‌ ရောက်ရှိခဲ့သော ကဏ္ဍကိုပြန်လည်အသက်ဝင်လာအောင် တွန်းအား‌ပေးရန် အခွင့်အလမ်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း Lisper Ndungu က ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သည်။ African Fine Coffee Association ၏ ဒုတိယဥက္ကဌ  Karuga Macharia က ကင်ညာသည် e-commerce ပလပ်ဖောင်များနှင့်ဒေသတွင်းအထူးကော်ဖီပြပွဲများမှ တစ်ဆင့် တိုက်ရိုက်‌ရောင်းချမှုကို မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် ကင်ညာသည် အာရှစျေးကွက်ကို ပိုမိုထိုးဖောက် ဝင်ရောက်နိုင်ရန်အကြံပြုခဲ့သည်။

DOCA(ရန်ကုန်)