ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

      ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၌ တောင်သူများစွာသည် နေကြာကို ဝင်ငွေရအကောင်းဆုံးသီးနှံအဖြစ်လည်းကောင်း၊ စားအုန်းဆီ သို့မဟုတ် ပဲပုတ်ဆီတို့၏ နေရာ၌ နေကြာဆီကို အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်ကြောင်း သိမြင်မှုများ တိုးပွားလာ၍လည်းကောင်း  နိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် နေကြာသီးနှံကို စိုက်ပျိုးလာကြကြောင်း သိရပါသည်။

        ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ Bagerhat ခရိုင်၊ Fakirhat စီရင်စုတွင် မြေလပ် ဧရိယာ ၁၅၀ ဟက်တာအထိ နေကြာသီးနှံ စိုက်ပျိုးမှုရှိလာသဖြင့် Upazila ခေါ် စီရင်စုနယ်မြေ ဒေသများ၌ အလုပ်အကိုင်များ ဖန်တီးနိုင်ကြောင်း၊ တောင်သူများအနေဖြင့် အထွက်နှုန်းမြင့်မားမှုနှင့် အကျိုးအမြတ်များစွာရရှိမှုအပေါ် မူတည်၍ နေကြာသီးနှံအား ပိုမိုရွေးချယ် စိုက်ပျိုးလာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အဆိုပါခရိုင်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးပညာပေးဌာနက ပြောဆိုကြောင်း၊ ထို့အပြင် တောင်သူ ၁၀၃၀ ဦးသည် အစိုးရ၏ ဆွဲဆောင်မက်လုံးပေးမှုများကြောင့် မြေဧရိယာ ၁၃၇ ဟက်တာတွင် နေကြာသီးနှံကို စိုက်ပျိုးကြခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုနှစ်တွင် အထွက်နှုန်း တိုးတက်ရရှိခဲ့သည်ဟု  စီရင်စုနယ်မြေစိုက်ပျိုးရေးရုံးမှ အရာရှိများ ပြောကြားကြောင်းဖြင့် Dhaka Tribune သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

          တောင်သူများ၏ ပြောကြားချက်အနေဖြင့် နေကြာစိုက်ပျိုးထားသည့် စိမ်းဝါရောင်လယ်ကွင်းကြီး၏ သဘာဝအလှအပများကို ကြည့်ရှုခံစားရန် လာရောက်လည်ပတ်သူများရှိကြောင်း၊ ရာသီဥတုကောင်းမွန်မည်ဆိုပါက လာမည့်နှစ် နေကြာကြိတ်ခွဲရာသီတွင် အထွက်နှုန်းများပြား လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆက်လက်အသုံးပြုခြင်းမရှိတော့သည့် မြေလပ်များတွင် နေကြာစိုက်ပျိုးမှု အောင်မြင်ကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးနှင့် ဈေးနှုန်းအရ အသင့်တော်ဆုံးဖြစ်သည့် စားသုံးဆီဖြစ်သောကြောင့် နေကြာကို တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးရန် စီစဉ်လျက်ရှိကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

         ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းသည့် စားသုံးဆီများအပေါ် မှီခိုရမှုအား လျှော့ချနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ တောင်သူများသို့ အမျိုးမျိုးသော ဆွဲဆောင်မက်လုံးပေးမှုများဖြင့် နေကြာစိုက်ပျိုးမှု တိုးတက်များပြားလာစေရန် စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ၎င်းအစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် မျိုးစေ့များနှင့်မြေဩဇာများ ဖြန့်ဝေပေးခြင်း၊ နေကြာစိုက်ပျိုးမှု နည်း ပညာသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း စသည်ဖြင့် Khulna ဒေသရှိ စိုက်ပျိုးရေးပညာပေးဌာန၏ တွဲဖက်ညွှန်ကြားရေးမှူး Mr. Mohon Kumar Ghosh က ပြောဆိုပါသည်။ 

Source: Dhaka Tribune, April 1, 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

         အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်းကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းရန် စီစဉ်လျက်ရှိရာ ဗီယက်နမ်ဆန်ကုန်သည်များအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာဈေးကွက် အခြေအနေကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်လျက် ဖြစ်ပေါ်လာသည့်အခွင့်အလမ်းကို ရယူနိုင်ရေးလိုအပ်သော အစီအမံများ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ရန် ဗီယက်နမ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့်စက်မှုဝန်ကြီးဌာနက တိုက်တွန်း နှိုးဆော်ထားပါသည်။

      အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အစိုးရသည် ၎င်း၏အရန်ရိက္ခာဆန်ကို ယခင်နှစ်၌ တန်ချိန် ၁.၂ သန်းထားရှိရာမှ ယခုနှစ်တွင်နှစ်ဆတိုးလျက် တန်ချိန် ၂.၄ သန်းအထိ စုဆောင်းထားရှိမည်ဖြစ်ရာ ၎င်းပမာဏ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းအား ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ သီးနှံရာသီကာလ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုမှ ဝယ်ယူမည်ဖြစ်သည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ အဆိုပါသီးနှံရာသီ၌ စပါးတန်ချိန် ၂၃.၈၂ သန်း (ဆန်တန်ချိန် ၁၃.၇၉ သန်း) ထွက်ရှိမည်ဟုခန့်မှန်းရပြီး ယခင်နှစ်ကထက် ၀.၅၆ ရာခိုင်နှုန်း ခန့်တိုးတက်မည်ဖြစ်သည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် စုစုပေါင်းစပါးတန်ချိန် ၅၄.၅ သန်း တစ်နည်းအားဖြင့် ဆန်တန်ချိန် ၃၂.၀၇ သန်းကို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရန်လျာထား ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ် (El Nino) ကြောင့် ရှေ့လာမည့် မေ-ဇူလိုင် သီးနှံရာသီ တွင် မိုးခေါင်ခြောက်သွေ့မှုနှင့်ကြုံတွေ့ရနိုင်ပြီး ဇူလိုင်-ဩဂုတ်လများ၌ ရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမှုအပေါ် သက်ရောက်ဖွယ်ရှိသည်ဟု အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနက ခန့်မှန်းထားကြောင်း သိရှိရသည်။

         အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအစိုးရ၏ စာရင်းအင်းအချက်အလက်များအရ လက်ရှိကာလသည် သီးနှံ များ ရိတ်သိမ်းချိန်ဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်းဈေးကွက်မှ ဆန်စပါးဝယ်ယူလျက် အရန်ဆန်ထားရှိရေးမှာ အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ ယခုသီးနှံရိတ်သိမ်းရာသီအတွင်း ဆန်တန်ချိန် ၆၀၀၀၀ ခန့်သာ အရန်ဆန်အတွက် ဝယ်ယူရရှိထားကြောင်း၊ လက်ရှိအစိုးရက ဝယ်ယူသည့် ဆန် ဈေးနှုန်းမှာ ပုဂ္ဂလိကကုန်သည်များက ဝယ်ယူသည့်ဈေးနှုန်းအောက် နိမ့်ကျလျက်ရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် အင်ဒိုနီးရှား ပြည်တွင်းလက်လီဈေးကွက်၌ ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ မတ်လမှစတင်၍ မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

        သို့ဖြစ်ရာ ဈေးနှုန်းများတည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် သုံးစွဲလိုက်ရသော လျော့ပါးသွားသည့် အစိုးရအရန်ရိက္ခာဆန်များအား ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန်နှင့် ဆန်တန်ချိန် ၅ သိန်းအား စောလျင်စွာ ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်းကို ပြည်ပမှ ဝယ်ယူတင်သွင်းရန် အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက မတ်လနောက်ဆုံးရက်သတ္တပတ်၌ ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

       ဗီယက်နမ်ပို့ကုန်သွင်းကုန်ဦးစီးဌာနက မိမိတို့နိုင်ငံရှိ ဆန်တင်ပို့သည့်လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသို့ ဆန်တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများရှိနေကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့်  ဈေးကွက်ကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်လျက် အခွင့်အလမ်းနှင့်စွန့်စားရမှုများကို သုံးသပ်ပြီး တောင်သူများနှင့်လုပ်ငန်းရှင်များ ကဏ္ဍ ၂ ရပ်လုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် ပို့ကုန်စီမံချက်များကို ထူထောင်လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေး မတည်မငြိမ်မှု ဖြစ်စဉ်များအောက်တွင် ငွေပေးချေမှုနှင့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှုတို့နှင့် သက်ဆိုင်သည့် စွန့်စားရမှုဘေးအန္တရာယ်များကို သတိပြုရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် အင်ဒိုနီးရှားသို့ လက်ရှိဆန်တင်ပို့နေသည့် ကုန်သည်များအနေဖြင့် အင်ဒိုနီးရှား ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော Perum Bulog နှင့် တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်းဖြင့် တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ထားသည်။

       ဗီယက်နမ် အကောက်ခွန်ဌာန၏ စာရင်းများအရ ယခုနှစ် ပထမ ၂ လအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၄၃၇၈၀ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၇.၃ သန်း တင်ပို့ခဲ့ရာ ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အရေအတွက်၌ ၃၃.၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် တန်ဖိုးတွင် ၃၀.၃ ရာခိုင် နှုန်း အသီးသီးတိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းကာလအတွက် အင်ဒိုနီးရှားသည် ဖိလစ်ပိုင်နှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့၏နောက်တွင် ဗီယက်နမ်၏ တတိယအများဆုံး ဆန်တင်ပို့ဘက်နိုင်ငံအဖြစ် တည်ရှိနေကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Vietnam News, 4 April 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

           အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ တောင်သူများအနေဖြင့် သင့်တင့်သည့် ဈေးနှုန်းရရှိနိုင်စေရေးအတွက် ယခုနှစ် ဆောင်းသီးနှံရာသီစိုက်ပျိုးမှုမှ ထွက်ရှိမည့် ကြက်သွန်နီသီးနှံ တန်ချိန် ၃ သိန်းကို အစိုးရ၏ ဝယ်ယူရေးအေဂျင်စီများက ဝယ်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယစားသုံးသူရေးရာ၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာ ဝန်ကြီး Mr. Piyush Goyal က မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် သတင်းထောက်များသို့ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ထို့အပြင် အိန္ဒိယ စားသုံးသူသမဝါယမအသင်းချုပ်နှင့်အမျိုးသား စိုက်ပျိုးရေးဈေးကွက်သမဝါယမ အသင်းလီမိတက် (NAFED) တို့ကိုလည်း မိုးနှောင်းသီးနှံ ရိတ်သိမ်းမှုမှ ထွက်ရှိသော ကြက်သွန်နီများကို ဝယ်ယူရန်ညွှန်ကြားထားကြောင်း၊ သို့ရာတွင်မိုးနှောင်း ကြက်သွန်နီများမှာ ယခုအခါ ဈေးကွက်အတွင်း ရှာဖွေ၍မတွေ့နိုင်တော့ကြောင်းဖြင့် ၎င်းက ပြောဆိုပါသည်။

         လွန်ခဲ့သောလအတွင်း ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ တစ်ဟုန်ထိုးကျဆင်းခဲ့ပြီးနောက် မဟာရက်ရှ်ထရာပြည်နယ်ရှိ ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူများက ဆန္ဒပြနေကြဆဲဖြစ်သည်။ နာရှစ်ခရိုင်ရှိ အကြီးမားဆုံး ကြက်သွန်နီဈေးကွက်ဖြစ်သော လာဆယ်ဂွန် အပါအဝင် အဆိုပါပြည်နယ်အတွင်း ကုန်စည်ဈေးကွက်များစွာအား ပိတ်သိမ်းထားရပြီး တောင်သူများက ကြက်သွန်နီများကို စုပုံထားရှိဆဲဖြစ်ပါသည်။ တောင်သူလယ်သမားများက ၎င်းတို့၏ထုတ်ကုန်များအတွက် ရရှိသည့်ဈေးနှုန်းမှာ သွင်းအားစုကုန်ကျစရိတ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းမျှသာရှိပြီး လွန်စွာနိမ့်ကျလျက်ရှိရာ အခက်အခဲကြီးမားကျယ်ပြန့်စွာဖြစ်ပေါ်နေပြီး အစိုးရဌာနများက ဝင်ရောက်ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးရန် တောင်းဆိုလျက်ရှိကြသည်။

       လွန်ခဲ့သော သီးနှံရာသီ ၂ ခုအတွင်း မိုးနှောင်းသီးနှံများ၏ ဈေးနှုန်းများမြင့်မားမှုနှင့်အတူ ပို့ကုန်အပေါ် ထိခိုက်သက်ရောက်မှုရှိသော သက်တမ်းတိုတောင်းသည့် ကြက်သွန်နီမျိုးများအား စိုက်ပျိုးမှုဖြစ်ပေါ်စေသည့် မုတ်သုံရာသီကာလရှည်ကြာခြင်းအပေါ် တောင်သူများက အပြစ်တင်ပြောဆိုလျက်ရှိသည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကဲ့သို့သောအဓိကဈေးကွက်နိုင်ငံများ၌ ကြက်သွန်နီများ စတင်စိုက်ပျိုးလာခြင်းကလည်း အိန္ဒိယ၏ ကြက်သွန်နီပို့ကုန်အပေါ် သက်‌ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်စေ လျက်ရှိသည်။ ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းခဲ့မှုအပေါ် ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူများအား တစ်ကွင်တယ်လျှင် ရူပီးငွေ ၃၀၀ နှုန်း ထောက်ပံ့ပေးရန် ယခုလအစောပိုင်း၌ မဟာရက်ရှ်ထရာပြည်နယ်အစိုးရ က သဘောတူညီခဲ့သည်။

        အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ဧပြီလမှ ဇွန်လအတွင်း ရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမည့် ဆောင်းကြက်သွန်နီများသည် စုစုပေါင်း ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး အောက်တိုဘာလနှင့် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ရိတ်သိမ်းမည့် မိုးကြက်သွန်နီများ ထွက်ပေါ်သည်အထိ ပြည်တွင်းစားသုံးရန် လိုအပ်ချက်အတွက် လုံလောက်မှုရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်နီ တန်ချိန် ၂၆.၆၄ သန်း ထွက် ရှိခဲ့ရာမှ ယခုနှစ်၌ တန်ချိန် ၃၁.၇၀ သန်းအထိ တိုးမြင့်ထွက်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ယခင်နှစ်တွင် ဗဟိုအစိုးရက ကြက်သွန်နီတန်ချိန် ၂.၅၀ သိန်း ဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Economic Times, 30 Mar 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

    ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ စားအုန်းဆီလက်ကျန်အခြေအနေသည် ထုတ်လုပ်မှုကို လျော့နည်းစေသော်လည်း တန်ချိန် ၃.၀၉၉ သန်းအထိ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်းက မတ်လ ၂၇ ရက် (တနင်္လာနေ့)တွင် ဖော်ပြသောအချက်အလက် များအရ သိရပါသည်။ ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ တင်ပို့မှုပမာဏသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၃ % လျော့နည်းခဲ့ပြီး ကာလတူ ဇန်နဝါရီလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၃၄ % လျော့နည်း တင်ပို့ခြင်းဖြစ်သည်။

    ဇန်နဝါရီလအတွင်း စားအုန်းဆီ(စားအုန်းဆီကြမ်း(Crude Palm Oil-CPO) နှင့် ဆီအုန်း စေ့မှထုတ်သည့် စားအုန်းဆီကြမ်း(Crude Palm Kernel Oil-CPKO) အထွက်နှုန်း ကျဆင်းလာပြီး ရာသီအလိုက် တွက်ချက်မှုအရ ဇန်နဝါရီလတွင် တန်ချိန် ၄.၂၆ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး မှန်းချက်တွက်ချက်ထားသည့်အတွက် ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၁၁.၃ % ခန့် ထုတ်လုပ်မှုကျဆင်း ခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှု တန်ချိန် ၄.၂၃ သန်းခန့် ရှိခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။

    သို့ရာတွင် စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုပိုင်းအနေဖြင့် တန်ချိန် ၂.၉၅ သန်းအထိ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၇ % ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ကာလတူ ဇန်နဝါရီလ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၃၅ % ပိုမိုကြောင်း သိရပါသည်။

    ယင်းသို့ တိုးမြင့်တင်ပို့မှုများအနက် အီဂျစ်၊ အီတလီနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့မှုသည် ဒီဇင်ဘာလထက် ၅၃ % မှ ၅၀၀ % ကျော်အထိ တင်ပို့မှုမြင့်တက်လာကြောင်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ပါကစ္စတန်၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့မှုမှာ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းတွင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်လျော့နည်းခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရှိရပါသည်။

    တစ်ဖက်တွင် ပြည်တွင်းဆီစားသုံးမှုမှာလည်း ဇန်နဝါရီလအတွင်း ၇.၆ % ခန့်ကျဆင်း သွားသည့်အတွက် စားသောက်ကုန်ကဏ္ဍတွင် များစွာစားသုံးမှုကျဆင်းခြင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါ သည်။ စားသောက်ကုန်ကဏ္ဍ ဆီစားသုံးမှုပမာဏမှာ တန်ချိန် ၇၉၃၀၀၀ သာဖြစ်ရာ ယခင်နှစ် ဒီဇင်ဘာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၂ % ခန့်ကျဆင်းခဲ့ပါသည်။

    ယခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ တင်းကြပ်သော ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ မူဝါဒ သတ်မှတ်ချက်များကြောင့် စားအုန်းဆီတင်ပို့မှု လျော့နည်းနိုင်ခြေရှိကြောင်း ခန့်မှန်းထားပြီး တင်ပို့မှုပမာဏ တန်ချိန် ၁.၉၉၇ သန်းသာ ရှိနိုင်ကြောင်း Cargo Surveyor အဖွဲ့က ခန့်မှန်းထား ပါသည်။

     ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက ပြည်တွင်းစားအုန်းဆီဖူလုံစေရေးမူဝါဒ DMO (Domestic Market Obligation)အစီအစဉ်အရ လက်ရှိ ခွင့်ပြုထားသည့် စားအုန်းဆီ ပို့ကုန် ပါမစ်များ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံကို တင်ပို့ရန်ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့ပါသည်။ DMO အစီအစဉ်အရ ဖေဖော်ဝါရီ လမှ ဧပြီလအထိ ပြည်တွင်း၌ တစ်လလျှင်ရောင်းချပေးရမည့် ပမာဏ တန်ချိန် ၃၀၀၀၀၀ မှ ၄၅၀၀၀၀ ထိ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရပါသည်။

    ဖေဖော်ဝါရီလအတွက် ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီ ၃၆၀၁၅၀ တန် ရောင်းချပေးနိုင်သည့် အတွက် DMO သတ်မှတ်ချက်အပေါ် ၈၀.၀၃% ခန့် ဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ဆက်လက်ပြီး DMO သတ်မှတ်ချက် တန်ချိန် ၄၅၀၀၀၀ အနက် ယခု မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့အထိ ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီ ၂၂၁၆၅၉ တန် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်းဖြင့် အင်ဒိုနီးရှား ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရာရှိတစ်ဦးက မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။

Source: Agricensus, March 27 , 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

    အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ဂျုံအဓိကစိုက်ပျိုးသည့် ပန်ဂျပ်၊ ဟာရီယာနာနှင့် ရာဂျပ်စတန် ပြည်နယ်များ တွင် မတ်လ နောက်ဆုံးရက်သတ္တပတ်အတွင်း အချိန်အခါမဲ့ မိုးရွာသွန်းမှုနှင့် မိုးသီးများကျရောက်မှု ကြောင့် ဂျုံစိုက်ပျိုးထားရှိမှု၏ ၂၅% မှ ၅၀% ခန့်အထိ ထိခိုက်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနသည် သီးနှံများ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုအခြေအနေ ကနဦးစာရင်း ကောက်ယူမှုကို ပြည်နယ်အစိုးရများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ပန်ဂျပ်နှင့် ဟာရီယာနာ ပြည်နယ်အစိုးရများက အထူးစစ်တမ်းကောက်ယူရေး အမိန့်များထုတ်ပြန်လျက် သီးနှံများထိခိုက် ပျက်စီးမှုရှိသည့် တောင်သူများသို့ အထောက်အပံ့များပေးအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြု ပြောဆိုခဲ့ ကြသည်။

   အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သတင်းအရင်းအမြစ်များအရ ယခုနှစ်၌ ဂျုံသီးနှံ စိုက်ပျိုး ထွက်ရှိနိုင်မှုကို တန်ချိန် ၁၁၂.၁၈ သန်း မျှော်မှန်းထားသော်လည်း အချိန်အခါမဲ့မိုးကြောင့် တန်ချိန် ၁ သန်းခန့် ထိခိုက်လျော့နည်းဖွယ်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: The Hindu Business Line, 27 March 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)