ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

ဂျာမနီ၏ထောပတ်သီးဈေးကွက်အခြေအနေ

၁။      အီးယူဒေသသည် သစ်သီးဝလံစားသုံးမှု မြင့်မားလာသည့်နှင့်အမျှ ထောပတ်သီးသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်ပိုင်းမှစ၍ ဝယ်လိုအားများစွာမြင့်တက်လာရာ ဂျာမနီနိုင်ငံသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် အီးယူဒေသ၌ ထောပတ်သီးစားသုံးမှု ဒုတိယအများဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း ၊ အဓိကရောင်းချနေသော ထောပတ်သီးအမျိုးအစားမှာ ဂွာတီမာလာမှ Hass အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး အခြား Lavi Hass ၊ Lamb Hass ၊ Gem Hass တို့လည်းဈေးကွက်ဝင်ရောက်လျှက်ရှိရာ ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် ယခု နောက်ပိုင်း၌ Hass ကို ပိုမိုနှစ်သက်လာကြောင်း၊ ထောပတ်သီးတွင် အမျှင်ဓါတ်၊ ဗီတာမင်နှင့် သတ္ထု ဓါတ်များ ပေါကြွယ်ဝစွာပါဝင်မှုသည် ကျန်းမာရေးကို များစွာအထောက်အကူပြုကြောင်း၊ ထောပတ်သီး လတ်ဆတ်နှင့်အခြောက်(၂)မျိုးလုံးအတွက် HSCode 08044000 ကိုအသုံးပြုကြောင်း၊ အီးယူဒေသသို့ အဓိကတင်ပို့နေသောနိုင်ငံများမှာ ပီရူးနှင့်တောင်အာဖရိကနိုင်ငံများဖြစ်ကြပြီး  ကိုဗစ် ၁၉ ဖြစ်ပွားသည့်ကာလအတွင်း  ဈေးနှုန်းများကျဆင်းမှုက ဝယ်လိုအားတိုးတက်မှုကို ဖြစ်စေသည့် အတွက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် အီးယူနိုင်ငံများက တန်ချိန်(၇)သိန်း တန်ဖိုးအားဖြင့် ယူရို(၁.၇) ဘီလီယံခန့် တင်သွင်းမှု ရှိခဲ့ကြောင်း၊ အီးယူဒေသတွင်  နယ်သာလန်နိုင်ငံသည် အီးယူဒေသသို့ အဓိက တစ်ဆင့် ဖြန့်ဖြူးသူအနေနှင့်‌ဆောင်ရွက်ပြီး ပြင်သစ်နိုင်ငံသည်ထောပတ်သီးဈေးကွက်တွင်ဉီးဆောင်သူအဖြစ် ရှိနေကြောင်းသိရှိရပါသည်။

၂။       ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် ထောပတ်သီးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမရှိဘဲ တင်သွင်းစားသုံးမှုကိုသာ ပြုလုပ်ပြီး အချို့ကို အခြားဥရောပနိုင်ငံများ(ဆွစ်ဇာလန်၊ဩစတြေးလျ၊လူဇင်ဘတ်၊ဟန်ဂေရီစသည်)သို့  ပြန်လည်တင်ပို့မှုပြုလုပ်ကြောင်း၊ ဂျာမနီနိုင်ငံ၌ ထောပတ်သီးစားသုံးမှု မြင့်တက်လာလျှက်ရှိရာ တစ်နိုင်ငံလုံး တစ်နှစ်စားသုံးမှုအနေဖြင့် ခန့်မှန်းတန်ချိန်(၁၀၄၄၅၂)ရှိပြီး လူတစ်ဉီး ပျမ်းမျှစားသုံးမှုမှာ (၁.၂၆)ကီလိုဂရမ်ရှိကြောင်း၊ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် ထောပတ်သီးကိုဈေးနှုန်းသင့်တင့်မှုရှိခြင်းနှင့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောသစ်သီးအနေဖြင့် စားသုံးကြခြင်းတို့ကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်း အီးယူနှင့် အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများမှ စုစုပေါင်းတန်ချိန်(၁၁၉၀၀၀)တင်သွင်းမှုရှိခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း  ပြည်တွင်း လက်ကားဈေးကွက်တွင် ပျမ်းမျှတစ်တန်လျှင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၃၇၄၅)ရှိပြီး တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၃.၇၄ နှင့် ၃.၅၉)ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

၃။      ထောပတ်သီးကို စံနှုန်းသတ်မှတ်ချက်အရ   Class (၃)မျိုးခွဲခြားထားရာ Superior Quality ၊Good Qualityနှင့် Satisfies Minimum Requirements တို့ဖြစ်ကြောင်း၊လတ်ဆတ်သစ်သီးများသည် ပိုးမွှားကင်းစင်ခြင်း၊အပူချိန်နှင့် စိုထိုင်းဆများခြင်းကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုမရှိခြင်း၊ရိုးတံ အညှာသည် ၁၀ မီလီမီတာထက် မကျော်စေခြင်းတို့ဖြစ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ Labelling Packaging  နှင့် အရည်အသွေးပိုင်းဆိုင်ရာများအတွက် Codex Alimentarius Standard အရဆောင်ရွက်ကြောင်း၊ စားသောက်ကုန်လုံခြုံစိတ်ချမှုသည် အီးယူဈေးကွက်အတွက် အဓိကအ‌ရေးကြီးသည့်အပိုင်းဖြစ်ပြီး General Food Law  ကို ပြဌာန်းထားရှိကြောင်း၊ ဂျာမနီနိုင်ငံတွင်  အီးယူမှ ပြဌာန်းချက်များအပြင် နိုင်ငံအနေနှင့်ထပ်မံထုတ်ပြန်ချက်များလည်းရှိပြီး Maximum Residue Level(MRL)အတွက် လက်လီရောင်းဝယ်သူများက ဥပဒေပြဌာန်းချက်၏ ၃၀% ကိုသာခွင့်ပြုခြင်းများရှိကြောင်း၊ Non-Legislative Requirement အနေနှင့် အီးယူနှင့်ဂျာမနီဈေးကွက်က Global GAP ကို လိုအပ်မှုရှိပြီး စားသောက်ကုန်လုံခြုံစိတ်ချမှုအပိုင်းအတွက် ISO22000  နှင့် IFS (၂)မျိုးအနက် Union of  German Supermarket Chains က ချမှတ်ဆောင်ရွက်သည့် IFS ကို ဂျာမန်စူပါမားကတ်များက ပိုမိုနှစ်သက်ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၄။      ထောပတ်သီးကို ရင့်မှည့်၍အရည်အသွေးကောင်းမွန်ပြီး လွယ်ကူအဆင်ပြေစွာ စားသုံးနိုင်သည့် “Ready to eat” ပုံစံ စားသုံးမှုဆီသို့ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာရာ အသင့်စားသုံးနိုင်သည့် ထောပတ်သီး အမှည့်များအတွက်  ပရီမီယံဈေးနှုန်းများပေး၍ ဝယ်ယူလိုကြပြီး တစ်ဖက်တွင်လည်း ပို့ကုန်တင်ပို့သူများအနေဖြင့် သင်္ဘောမတင်မီ အသီးရင့်မှည့်မှုအခြေအနေကို သေချာစွာစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရန် အထူးလိုအပ်ရာ အသီးရင့်မှည့်မှုကို စစ်ဆေးနိုင်သည့် အတွေ့အကြုံနည်းလမ်းများ လျင်မြန်စွာတိုးတက်လာနေပြီး နည်းပညာများကိုလည်း ကောင်းစွာအသုံးချနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လာနေကြောင်း၊ ကုမ္ပဏီများက  အသီးရင့်မှည့်မှုကို ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုအနေဖြင့် ပြုလုပ်လာကြခြင်း(သို့) ရောင်းဝယ်သူများက ရင့်မှည့်မှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းသုံးပစ္စည်း အသုံးအဆောင်များပြုလုပ်ခြင်းကို ဆောင်ရွက်လာကြကြောင်း၊ ဂျာမနီနိုင်ငံတွင်လည်း စူပါမားကတ်များက Ready to eat Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးကို ရောင်းချရန် ပိုမိုနှစ်သက်ကြသဖြင့် ဥ‌ရောပတွင်  အကြီးဆုံး repening facilities များအနက် တစ်ခုကို နယ်သာလန်နိုင်ငံတွင် တည်ထောင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး ထောပတ်သီး၊ ငှက်ပျောသီးနှင့်သရက်သီးတို့အတွက် နယ်သာလန်နိုင်ငံနှင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံတို့ရှိ ဖြန့်ဖြူးရေးစင်တာများသို့ ဝန်ဆောင်မှုပေးဆောင်ရွက်ကြောင်း၊ ထောပတ်သီးအရည်အသွေးစစ်ဆေးသည့် Avos  စက်သည် အသီးကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေခြင်းမရှိဘဲ အရည်အသွေး စစ်ဆေးကျွမ်းကျင်သူများအတွက်  မြန်ဆန်ထိရောက်သော အချက်အလက်များကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်ကာ အရည်အသွေးပိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဆုံးဖြတ်ချက်များချမှတ်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းစက်ကိုအသုံးပြု၍ အသီးရင့်မှည့်ကာလနှင့် ပို့ဆောင်သင့်သည့်ဖောက်သည် စသည်တို့ကို ခန့်မှန်းတွက်ချက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၅။      မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ထောပတ်သီးကို တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဟောင်ကောင်၊ ရုရှား အစရှိသည့် နိုင်ငံများသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းနှင့် နယ်စပ်ဂိတ်များမှတဆင့်တင်ပို့ရောင်းချမှုရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံထောပတ်သီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းကိုလည်း ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ထားရှိပြီးဖြစ်ရာ ဒေသမျိုးကိုင်းများနှင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသည့် Hass အမျိုးအစား မျိုးကိုင်းများကို စနစ်တကျ မျိုးပွားဖြန့်ဖြူးထားနိုင်ပြီး ဈေးကွက်ဝင်အသီးများထွက်ရှိလာရေးဆောင်ရွက်လျှက်ရှိခြင်းကြောင့် အဆိုပါအမျိုးအစားကို ပိုမိုကြိုက်နှစ်သက်မှုရှိသည့် အီးယူနှင့်ဂျာမနီနိုင်ငံဈေးကွက်များသို့ ‌ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်များနှင့် အညီအရည်အသွေးမီစွာဝင်ရောက်နိုင်ရေးအတွက်လည်း ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း၊ ဂျာမနီနိုင်ငံသည် နယ်သာလန်နိုင်ငံကဲ့သို့ အီးယူနိုင်ငံများမှ တင်သွင်းခြင်းရှိသကဲ့သို့ အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများမှ တိုက်ရိုက်တင်သွင်းမှုများလည်း ရှိလာနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်ဝင်ရောက်မှုအတွက် ကုန်စည်ပြပွဲများတွင် ပါဝင်ပြသခြင်းဖြင့် စီးပွားရေးချိတ်ဆက်‌ဆောင်ရွက်မှုများ ရရှိလာနိုင်မည်ဖြစ်ရာ ဘာလင်မြို့တွင်ကျင်းပသည့် Fruit Logistica ပြပွဲနှင့် နူရင်ဘတ်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် Biofach အော်ဂဲနစ်ပြပွဲများသို့ လာရောက်ပြသရန် သင့်တော်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်- ဘာလင်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဟောင်ကောင်ဒေသ၌နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကုန်တင်ကားမောင်းနှင်သည့် ယာဉ်မောင်း(၁၅%)လုပ်ငန်းမှနှုတ်ထွက်ရန် စီစဉ်လျှက်ရှိ

          ဟောင်ကောင်ဒေသနှင့် တရုတ်နိုင်ငံရှန့်ကျန်းမြို့တို့အကြား နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရန် လိုအပ်သော ကိုဗစ်-၁၉ စစ်ဆေးမှုများ တင်းကျပ်နေသဖြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကုန်တင်ကား မောင်းနှင်သည့် ယာဉ်မောင်း ၁၅% သည် လုပ်ငန်းမှနုတ်ထွက်ရန် စီစဉ်လျှက်ရှိသည်ဟု သတင်းဖော်ပြထားရာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကုန်တင်ကားများမောင်းနှင်သည့် ယာဉ်မောင်းများ၌ ကိုဗစ်၁၉တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် ကုန်တင်ကားများအား ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းခြင်းများဆောင်ရွက်ခဲ့မှုကြောင့် ကြန့်ကြာမှုများဖြစ်ခဲ့သဖြင့်  ဟောင်ကောင်သို့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တင်သွင်းမှုအား ပြင်းထန်စွာရိုက် ခတ်ခဲ့ကြောင်း၊ တင်သွင်းမှုလျော့ကျခဲ့ခြင်းကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ခဲ့ပြီး တရုတ်ဂေါ်ဖီစိမ်းထုပ်များမှာ ယခင်ကတစ်ကီလိုဂရမ်လျှင်ဟောင်ကောင်‌ဒေါ်လာ ၆.၆၀ မှ ဖေဖော်ဝါရီလ ဒုတိယပတ်အစတွင် ဟောင်ကောင်ဒေါ်လာ ၁၉.၄၀ (ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၁၉၄% )သို့ မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း (၂) ရက်အကြာ၌ ၁၄.၃၀ သို့လျော့ကျသွားကြောင်း၊ ဟောင်ကောင်ဒေသသို့တင်သွင်းသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၏ ၉၂% မှာ တရုတ်ပြည်မကြီးမှဖြစ်ရာ ၎င်းဒေသ၌နေထိုင်သည့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းသူများအနေဖြင့် မိသားစုနှင့်အတူနေထိုင်ခွင့်မပြုခြင်း(သို့) လုပ်ငန်းတာဝန် ပြီးဆုံးလျှင် နေ့စဉ် ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါစစ်ဆေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါ စစ်ဆေးမှုများတင်းကျပ်မှုကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ကုန်တင်ကား မောင်းနှင် သည့် ယာဉ်‌မောင်း (၃၀၀)ဉီးခန့်ရှိရာမှ  ၁၅% မှာ လုပ်ငန်းမှနှုတ်ထွက်ရန် စီစဉ်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိလျှင် ၎င်းတို့နှင့်အနီးကပ်ထိတွေ့ခဲ့သည့်ယာဉ်မောင်းများအား အသွားအလာကန့်သတ်စောင့်ကြည့်ရေးစင်တာသို့ ပို့ဆောင်ပါက ယာဉ်မောင်းဉီးရေ ထပ်မံလျော့နည်းကာ လူ့စွမ်းအားများ လျော့ကျမည်ဖြစ်ပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ဒေသအစိုးရ အနေဖြင့်ယာဉ်မောင်းများအား နေရာများစွာသို့သွားရောက်ပို့ဆောင်ခြင်းအစား သတ်မှတ်ထား သောနေရာတစ်ခုမှ အခြားနေရာတစ်ခုသို့သာ ပစ္စည်းပို့ဆောင်ရန် သတ်မှတ်ထားသင့်ကြောင်း၊ ကုန် ပစ္စည်းများတင်သွင်းမှုနှင့်ဈေးနှုန်းအကြား ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစေရန် ဟောင်ကောင်ဒေသသို့ နေ့စဉ် တင်သွင်းသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်အရေအတွက်ကို ဖော်ပြသင့်ကြောင်း၊ အချို့သော ဝယ်ယူသူများမှာ အထိတ်တလန့်ဝယ်ယူလျှက်ရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့ပုံမှန်ဝယ်ယူသည့် ပမာဏထက် (၃)ဆ ပိုမို ဝယ်ယူလျှက်ရှိရာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များဖြည့်စွမ်းနိုင်မှုမှာ အကျဘက်သို့ ဉီးတည်လျှက်ရှိသည်ဟု ရေးသားဖော်ပြထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဟောင်ကောင်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးပို့ကုန်များ တင်ပို့ရန် စီမံဆောင်ရွက်မှုများပြုလုပ်သွားမည့်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ

          တရုတ်နိုင်ငံသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ တင်ပို့သည့် လယ်ယာထွက်ကုန်များအတွက်  ကြီးမားသောဈေးကွက်ဖြစ်သဖြင့် ယခုကြုံတွေ့နေရသောအခက်အခဲများကိုကျော်လွှားရန် စီမံဆောင်ရွက်မှုအသစ်များကို အဆိုပြုသွားမည်ဟု ဗီယက်နမ် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ရေးရာဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊တရုတ်-ဗီယက်နမ် နယ်စပ်ဂိတ်များ၌ အကောက်ခွန်ရှင်းလင်းမှုများ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် တရုတ်သို့တင်ပို့လာသည့်ကုန်စည်များကို ခေတ္တထားရှိရန်ကြားခံဇုန် တည်ဆောက်ပေးသင့်သည်ဟု တရုတ်ဘက်သို့ညှိနှိုင်းထားကြောင်း၊ နယ်စပ်မှ တင်သွင်းလာသည့် ကုန်စည်များအတွက်  ကုန်လက်ခံရန်၊ ထိန်းသိမ်းရန်၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပြုပြင်ထုတ်လုပ်ရန်အတွက်  လုပ်ငန်းဆောင်တာမျိုးစုံဆောင်ရွက်နိုင်သည့်နေရာတစ်ခုကို တည်ထောင်ပေးရန်၊ ၎င်းနေရာမှာ Mong Cai မြို့တွင်ဖြစ်ပြီး အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသများမှ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး၊ သစ်တောထွက်နှင့် ရေထွက်ကုန် ကုန်သွယ်ရေးစင်တာတစ်ခု လျင်လျင်မြန်မြန်တည်ထောင်ရန် အဆိုပြုညှိနှိုင်းထားပြီး ၎င်းစင်တာမှာထိ‌ရောက်မှုရှိပါက အခြားနယ်စပ်မြို့များတွင် အလားတူစင်တာများတည်ထောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ဗီယက်နမ်နိုင်ငံဘက်မှပို့ကုန်များကို တရုတ်ဘက်သို့တင်ပို့ရာတွင်  တရားဝင်အရေအတွက် ခွဲဝေကန့်သတ်မှုများကို အသုံးပြုရန် ညှိနှိုင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ လယ်ယာထွက်ကုန်များကို အမေရိကန်၊တရုတ်နှင့် ဥ‌ရောပနိုင်ငံများသို့ ကုန်ကြမ်းအတိုင်းတင်ပို့နေပြီး တင်ပို့သည့်ကုန်စည်များ၏ ၉၀% ကို ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မရှိဘဲတင်ပို့နေရသည်ကအများစုဖြစ်ရာ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ကိုယ်ပိုင်အမှတ်တံဆိပ်ဖြင့်တင်ပို့စေလိုကြောင်း လယ်ယာ/ကျေးလက် ဝန်ကြီးကပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ကော်ဖီ၊ဆန်၊သီဟိုစေ့၊ပင်လယ်စာ၊ရာဘာ၊ဟင်းသီး ဟင်းရွက်နှင့်သစ်သား စသည့်အဓိကလယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးအမယ်(၁၀)ခုကျော်ကို နိုင်ငံပေါင်း(၁၆၀) သို့တင်ပို့လျှက်ရှိပြီး အမယ်တစ်မျိုးချင်းစီမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၁)ဘီလီယံကျော်ရရှိလျှက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-နန်နင်းမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဟောင်ကောင်ဒေသ၌နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကုန်တင်ကားမောင်းနှင်သည့် ယာဉ်မောင်း(၁၅%)လုပ်ငန်းမှနှုတ်ထွက်ရန် စီစဉ်လျှက်ရှိ

          ဟောင်ကောင်ဒေသနှင့် တရုတ်နိုင်ငံရှန့်ကျန်းမြို့တို့အကြား နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရန် လိုအပ်သော ကိုဗစ်-၁၉ စစ်ဆေးမှုများ တင်းကျပ်နေသဖြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကုန်တင်ကား မောင်းနှင်သည့် ယာဉ်မောင်း ၁၅% သည် လုပ်ငန်းမှနုတ်ထွက်ရန် စီစဉ်လျှက်ရှိသည်ဟု သတင်းဖော်ပြထားရာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကုန်တင်ကားများမောင်းနှင်သည့် ယာဉ်မောင်းများ၌ ကိုဗစ်၁၉တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် ကုန်တင်ကားများအားပိုးသတ်ဆေးဖျန်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုကြောင့် ကြန့်ကြာမှုများဖြစ်ခဲ့သဖြင့်  ဟောင်ကောင်သို့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တင်သွင်းမှုအား ပြင်းထန်စွာရိုက် ခတ်ခဲ့ကြောင်း၊တင်သွင်းမှုလျော့ကျခဲ့ခြင်းကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ခဲ့ပြီး တရုတ်ဂေါ်ဖီစိမ်းထုပ်များမှာ ယခင်ကတစ်ကီလိုဂရမ်လျှင်ဟောင်ကောင်‌ဒေါ်လာ ၆.၆၀ မှ ဖေဖော်ဝါရီလ ဒုတိယပတ်အစ တွင် ဟောင်ကောင်ဒေါ်လာ ၁၉.၄၀ (ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၁၉၄% )သို့ မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း (၂) ရက်အကြာ၌ ၁၄.၃၀ သို့လျော့ကျသွားကြောင်း၊ ဟောင်ကောင်ဒေသသို့တင်သွင်းသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၏ ၉၂% မှာ တရုတ်ပြည်မကြီးမှဖြစ်ရာ ၎င်းဒေသ၌နေထိုင်သည့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းသူများအနေဖြင့် မိသားစုနှင့်အတူနေထိုင်ခွင့်မပြုခြင်း(သို့) လုပ်ငန်းတာဝန် ပြီးဆုံးလျှင် နေ့စဉ် ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါစစ်ဆေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါ စစ်ဆေးမှုများတင်းကျပ်မှုကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ကုန်တင်ကား မောင်းနှင်သည့် ယာဉ်‌မောင်း (၃၀၀)ဉီးခန့်ရှိရာမှ  ၁၅% မှာ လုပ်ငန်းမှနှုတ်ထွက်ရန် စီစဉ်လျှက် ရှိကြောင်း၊ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိလျှင် ၎င်းတို့နှင့်အနီးကပ်ထိတွေ့ခဲ့သည့်ယာဉ်မောင်းများအား အသွား အလာကန့်သတ်စောင့်ကြည့်ရေးစင်တာသို့ ပို့ဆောင်ပါက ယာဉ်မောင်းဉီးရေ ထပ်မံလျော့နည်းကာ လူ့စွမ်းအားများ လျော့ကျမည်ဖြစ်ပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ဒေသအစိုးရ အနေဖြင့်ယာဉ်မောင်းများအား နေရာများစွာသို့သွားရောက်ပို့ဆောင်ခြင်းအစား သတ်မှတ်ထား သောနေရာတစ်ခုမှ အခြားနေရာတစ်ခုသို့သာ ပစ္စည်းပို့ဆောင်ရန် သတ်မှတ်ထားသင့်ကြောင်း၊ ကုန် ပစ္စည်းများတင်သွင်းမှုနှင့်ဈေးနှုန်းအကြား ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစေရန် ဟောင်ကောင်ဒေသသို့ နေ့စဉ် တင်သွင်းသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်အရေအတွက်ကို ဖော်ပြသင့်ကြောင်း၊ အချို့သော ဝယ်ယူသူများ မှာ အထိတ်တလန့်ဝယ်ယူလျှက်ရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့ပုံမှန်ဝယ်ယူသည့် ပမာဏထက် (၃)ဆ ပိုမို ဝယ်ယူလျှက်ရှိရာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များဖြည့်စွမ်းနိုင်မှုမှာ အကျဘက်သို့ ဉီးတည်လျှက်ရှိသည်ဟု ရေးသားဖော်ပြထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဟောင်ကောင်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးပို့ကုန်များ တင်ပို့ရန် စီမံဆောင်ရွက်မှုများပြုလုပ်သွားမည့်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ

          တရုတ်နိုင်ငံသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ တင်ပို့သည့် လယ်ယာထွက်ကုန်များအတွက်  ကြီးမားသောဈေးကွက်ဖြစ်သဖြင့် ယခုကြုံတွေ့နေရသောအခက်အခဲများကိုကျော်လွှားရန် စီမံဆောင်ရွက်မှု အသစ်များကိုအဆိုပြုသွားမည်ဟု ဗီယက်နမ် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ရေးရာဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊တရုတ်-ဗီယက်နမ် နယ်စပ်ဂိတ်များ၌ အကောက်ခွန်ရှင်းလင်းမှုများ မြန်မြန် ဆန်ဆန်ဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် တရုတ်သို့တင်ပို့လာသည့်ကုန်စည်များကိုခေတ္တထားရှိရန်ကြားခံဇုန် တည်ဆောက်ပေးသင့်သည်ဟု တရုတ်ဘက်သို့ညှိနှိုင်းထားကြောင်း၊ နယ်စပ်မှ တင်သွင်းလာသည့် ကုန်စည်များအတွက်  ကုန်လက်ခံရန်၊ ထိန်းသိမ်းရန်၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပြုပြင်ထုတ်လုပ်ရန်အတွက်  လုပ်ငန်းဆောင်တာမျိုးစုံဆောင်ရွက်နိုင်သည့်နေရာတစ်ခုကို တည်ထောင်ပေးရန်၊ ၎င်းနေရာမှာ Mong Cai မြို့တွင်ဖြစ်ပြီး အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသများမှ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး၊ သစ်တောထွက်နှင့် ရေ ထွက်ကုန် ကုန်သွယ်ရေးစင်တာတစ်ခု လျင်လျင်မြန်မြန်တည်ထောင်ရန် အဆိုပြုညှိနှိုင်းထားပြီး ၎င်းစင်တာမှာထိ‌ရောက်မှုရှိပါက အခြားနယ်စပ်မြို့များတွင် အလားတူစင်တာများတည်ထောင်သွား မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ဗီယက်နမ်နိုင်ငံဘက်မှပို့ကုန်များကို တရုတ်ဘက်သို့တင်ပို့ရာတွင်  တရားဝင်အရေ အတွက် ခွဲဝေကန့်သတ်မှုများကိုအသုံးပြုရန် ညှိနှိုင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ လယ် ယာထွက်ကုန်များကို အမေရိကန်၊တရုတ်နှင့် ဥ‌ရောပနိုင်ငံများသို့ ကုန်ကြမ်းအတိုင်းတင်ပို့နေပြီး တင်ပို့သည့်ကုန်စည်များ၏ ၉၀% ကို ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မရှိဘဲတင်ပို့နေရသည်ကအများစုဖြစ်ရာ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ကိုယ်ပိုင်အမှတ်တံဆိပ်ဖြင့်တင်ပို့စေလိုကြောင်း လယ်ယာ/ကျေးလက် ဝန်ကြီးကပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ကော်ဖီ၊ဆန်၊သီဟိုစေ့၊ပင်လယ်စာ၊ရာဘာ၊ဟင်းသီး ဟင်းရွက်နှင့်သစ်သား စသည့်အဓိကလယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးအမယ်(၁၀)ခုကျော်ကို နိုင်ငံပေါင်း(၁၆၀) သို့တင်ပို့လျှက်ရှိပြီး အမယ်တစ်မျိုးချင်းစီမှအမေရိကန်ဒေါ်လာ(၁)ဘီလီယံကျော်ရရှိလျှက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-နန်နင်းမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်း အလုံးအရင်းတင်ပို့နေ

          မြန်မာ့ပြောင်းကို အခွန်လွတ်စနစ်ဖြင့် စတင်တင်ပို့ခွင့်ပြုသည့် ဖေဖော်ဝါရီလ (၁)ရက်နေ့မှစ၍ ပြောင်းဆံများကို မြဝတီနယ်စပ်မှတဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်သို့ အလုံးအရင်းဖြင့်တင်ပို့နေရာ (၄) ရက်နေ့တွင်  မြဝတီနယ်စပ်မှတဆင့် ကားအစီးရေ(၁၀၀)ကျော် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်သို့ စတင် တင်ပို့ခဲ့ ကြောင်း၊ သို့သော် ယခင်နှစ်က ကားအစီးရေ(၃၀၀)ဖြင့် စတင် တင်ပို့နိုင်ခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ်တွင်  အစီးရေ နည်းသွားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံဘက်က အခွန်လွတ်တင်ပို့ခွင့် စာရွက်စာတမ်းယူရာ၌ အချိန်နှောင့်နှေးမှုများရှိ၍ ယခုကဲ့သို့ တင်ပို့မှုနည်းပါးရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ထိုင်းနိုင်ငံက မြန်မာ့ပြောင်းများကို ဖေဖော်ဝါရီ(၁)ရက်နှင့် ဩဂုတ်(၃၁)ရက်ကြား အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့်တင်သွင်းပြီး ကျန်ကာလများတွင်မူ ၎င်းနိုင်ငံက တောင်သူများကိုကာကွယ်ရန်အတွက် အခွန်စည်းကြပ်မှုကို ၇၃% အထိ သတ်မှတ်လုပ်ဆောင် ကြောင်း၊ အခွန်ကောက်ခံသည့် စက်တင်ဘာလမှ ဇန်နဝါရီလကုန်ထိ ကြားကာလများ၌ မြန်မာ့ ပြောင်းဆံများကို အမှုန့်လုပ်၍ တင်ပို့မှုရှိသော်လည်း အမှုန့်လုပ်တင်ပို့ရာတွင် အခက်အခဲရှိသဖြင့် မြန်မာ့ပြောင်းကို အခွန်လွတ်စနစ်ဖြင့် တစ်နှစ်ပတ်လုံး တင်ပို့ခွင့်ရပါက ပိုမိုကောင်းမွန်သည်ဟု ကုန်သည်များကပြောဆိုကြကြောင်း၊မြန်မာနိုင်ငံမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ နယ်စပ်ကတဆင့် အခြားလယ်ယာ ထွက်ကုန်များကိုပါ တင်ပို့‌သော်လည်း ပြောင်းမှာမူ အခွန်ကင်းလွတ်ချိန်(၇)လတာအတွင်း အများဆုံး တင်ပို့တဲ့ထွက်ကုန်ဖြစ်ကြောင်း၊လတ်တလော၌ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်သို့ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းနှင့်မြောက်ပိုင်း မှ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် ပြောင်းဆံများကိုသာအဓိကတင်ပို့နေပြီး ပြောင်းထွက်ချိန်နောက်ကျသည့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် အခြားဒေသများက ပြောင်းကို နောက်ပိုင်းမှသာတင်ပို့ကြောင်း သိရှိရ ပါသည်။

(Source: Current Content)

ကုန်သွယ်မှု၌စိန်ခေါ်မှုများအား ကျော်လွှားနိုင်ရန်အစီအမံများချမှတ်သွားမည်

          ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလျှက်ရှိသည့် ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုအပေါ် ထိခိုက်မှုများစွာဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုတည်ငြိမ်စေရေးအတွက် အဓိကကျသည့်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၌ ကုန်သွယ်မှုပမာဏမြင့်မားခဲ့သည့်အတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း၌  အဆိုပါပမာဏထက် ကျော်လွန်ရန် ခက်ခဲမည်ဖြစ်ရာ ယခုနှစ်အတွင်း ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတည်ငြိမ်စွာဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုရရှိရေးအတွက် ဉီးစားပေးလုပ်‌ဆောင်သွားမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ အရေအတွက်ထက် အရည်အသွေး ပိုမိုကောင်းမွန်စေရေး ဉီးစားပေးလုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ပြည်ပကုန်သွယ်မှု အား တည်ငြိမ်စွာဖြင့် သင့်တော်သည့်အတိုင်းအတာအတွင်း ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်သော်လည်း ယခုနှစ်အတွင်း ဝယ်လိုအားနှင့်ရောင်းလိုအားတို့သည် မသေချာမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ဝင်ငွေနည်းပါးသည့်နိုင်ငံများနှင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီး နိုင်ငံများအကြား ပြန်လည်နလန်ထူလာနိုင်သည့်အခြေအနေ ကွာဟချက် ဆက်လက်ကြီးမားလျက်ရှိရာ မတူညီသောနိုင်ငံများအကြား စီးပွားရေး ပြန်လည်နလန်ထူလာနိုင်မှုသည် ကွဲပြားလျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ပင် အချို့သောနိုင်ငံများအနေဖြင့် စီးပွားရေးကုစားမှုမူဝါဒများအား အမြန်ရုပ်သိမ်းခြင်းသည် ဝယ်လိုအားကိုကျဆင်းစေပြီး ဈေးနှုန်း အတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တင်ပို့မှုနှင့်ဆက်နွယ်သည့် လုပ်ငန်းများအပေါ် ထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း၊ ထို့အပြင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တန်ဖိုးချိတ်ဆက်ကူးပြောင်းမှု အပြောင်းအလဲများအား ကာလတိုအတွင်း ဖယ်ရှားနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ အလားတူပင် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်း ဈေးနှုန်းများ မြင့်မားခြင်း၊ semi-conductors ကဲ့သို့သော အ‌ရေးကြီးသည့်အစိတ်အပိုင်းများ ပြတ်လပ်ခြင်းစသည့် ပြဿနာရပ်များလည်းတည်ရှိဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းရှိကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများ (အထူးသဖြင့် အသေးစားနှင့်အလတ်စားလုပ်ငန်းများ)၏ ကုန်ကျစရိတ်များသည်လည်း သိသာစွာ မြင့်မားလာရာ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍတွင် အရေးပါသည့်ယှဉ်ပြိုင်မှုများ ပိုမို‌ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ် အတွင်း  စီမံ‌ဆောင်ရွက်မှုများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်ဟု သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်- ပေကျင်းမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျဝါဂွမ်းစိုက်ပျိုးသူများက စံချိန်တင်တန်ဖိုးရရှိရန်မျှော်မှန်း

          ဩစတြေးလျ ဝါဂွမ်းစိုက်ပျိုးသူများသည် ယခုရာသီတွင်ဒုတိယအများဆုံးသီးနှံအဖြစ် စံချိန်တင် ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟုခန့်မှန်းထားပြီး ပို့ကုန်တန်ဖိုးသည် လက်ရှိပေါက်ဈေးအရ ဩစတြေးလျဒေါ်လာ ၃.၅ ဘီလီယံအထိ‌ရောက်ရှိမည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ဝါ ထုတ်လုပ်မှုသည်  လုပ်ငန်းကဏ္ဍအတွက် ရလာဒ်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်လာလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး ချည်ထည် ၅ သန်းနှင့် ၅.၂ သန်းအကြား ထုတ်လုပ်ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ရာ  စံချိန်တင် ဒုတိယအများဆုံးသီးနှံ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ဩစတြေးလျစိုက်ပျိုးသူများသည်  ချည်ထုတ်ပေါင်း ၅ သန်း‌ကျော် ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့သည့် ၂၀၁၁ -၂၀၁၂  ခုနှစ်က  သတ်မှတ်ထားသော ယခင်စံချိန်တင် ပို့ကုန်တန်ဖိုးထက် ဩစတြေးလျဒေါ်လာ ၃ ဘီလီယံ ကို ကျော်လွန်ခန့်မှန်းခဲ့ကြောင်း Cotton Australia မှ အထွေထွေမန်နေဂျာက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ခန့်မှန်းစံချိန်တင် တန်ဖိုးသည် မိုးခေါင်ရေရှားမှုဒဏ်ခံရသော ထုတ်လုပ်မှုဧရိယာအများအပြားက ကောင်းမွန်သော ရာသီဥတုအခြေအနေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခြင်းနှင့် ချည်ထုတ်တစ်ထုတ်လျှင် ဩစတြေးလျ ဒေါ်လာ ၈၄၀ ခန့်အထိ ကမ္ဘာ့ဈေးနှုန်းများ ခိုင်မာလာခြင်းတို့၏ ရလဒ်များကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဝါဂွမ်း ဈေးနှုန်းမှာ ခိုင်မာလျှက်ရှိပြီး စံချိန်တင်အဆင့်မဟုတ်သော်လည်း တသမတ်တည်း ခိုင်မာနေခဲ့ကြောင်း၊ ဩစတြေးလျ ဝါဂွမ်းလုပ်ငန်းသည်  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့်ကုန်သွယ်မှုတင်းမာမှု အကျပ် အတည်းထဲသို့ကျရောက်ခဲ့ရပြီး အဓိကဈေးကွက်သို့ တင်ပို့မှုရပ်တန့်သွားပြီးနောက် ချည်ဈေးကွက် ရှာဖွေသူများသည် အခြားချည်‌ဈေးကွက်များသို့‌အောင်မြင်စွာ လမ်းကြောင်းလွှဲ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုအခါ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံက ဩစတြေးလျ    ဝါဂွမ်းများကို ဝယ်ယူလျက်ရှိပြီး ကိုရီးယားနှင့်အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံတို့ကလည်း ပြန်လည်ဝယ်ယူလျက်ရှိသည့်အပြင် တူရကီနိုင်ငံကလည်း ဝယ်ယူလျှက်ရှိရာ ဩစတြေးလျဝါဂွမ်းသည် ကွဲပြားသော ဈေးကွက်များသို့တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း၊ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များရှိ ကိုဗစ်ဆိုင်ရာအနှောက်အယှက်များကြောင့် ယခုရာသီတွင်ကမ္ဘာ့ဈေးနှုန်းများသည် စံချိန်တင်မြင့်တက်နေပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဝါဂွမ်းထောက်ပံ့မှု၏ ၅ % မှ ၁၀% သည် ထောက်ပံ့ ပို့‌ဆောင်ရေးဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ ဝါဂွမ်းများရှိသော်လည်း ချည်ငင် စက်ရုံသို့မ‌ရောက်မီ အကူးအပြောင်းတွင် ပိတ်မိနေခြင်းများလည်းဖြစ်ပေါ်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ကပ်ရောဂါကြောင့် အပိုထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များကလည်း ဝါဂွမ်းဈေးနှုန်းကို မြင့်တက်စေသည့်အကြောင်းရင်း တစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ကင်ဘာရာမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အသေးစားလုပ်ငန်းများအတွက် တရုတ်နိုင်ငံ၏အခွန်သက်သာခွင့်

          တရုတ်နိုင်ငံတွင်  အသေးစားလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် လုပ်သာကိုင်သာရှိသည့် စီးပွားရေးပတ်ဝန်းကျင်ကို တက်ကြွစွာ ဖန်တီးဆောင်ရွက်ပေးလျှက်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ဆောင်ရွက် ရာတွင် အငယ်စားနှင့်အသေးစားလုပ်ငန်းများ၏ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများကို လျော့ပါးသက်သာစေသောဘဏ္ဍာရေး အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းပေးသည့် စီမံဆောင်ရွက်မှုများ ပါဝင်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံက အသေးစားလုပ်ငန်းများအတွက် အဓိကဆောင်ရွက်ပေးထားသည့် အခွန်သက်သာခွင့်များတွင် အသေးစားနှင့် အမြတ်အစွန်းနည်းပါးသည့် လုပ်ငန်းများအတွက် ကော်ပိုရိတ်ဝင်ငွေခွန် ဖြတ်တောက်ပေးမှု၊ အသေးစားလုပ်ငန်းပိုင်ရှင်များအတွက် တစ်သီးပုဂ္ဂလဝင်ငွေခွန် လျှော့ချပေးမှု၊ အသေးစားအခွန်ဝန်ထမ်းများအတွက်  တန်ဖိုးဖြည့်အခွန်၊ အခြားအခွန်အခနှင့် အခကြေးငွေများ သက်သာခွင့်နှင့် အသေးစားနှင့်အငယ်စားလုပ်ငန်းများ၏ ဘဏ္ဍာရေးကုန်ကျစရိတ်များ ပိုမို သက်သာစေရန် အခွန်စီမံဆောင်ရွက်ပေးမှုများ ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-  နန်နင်းမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

စားအုန်းဆီဈေး ကြီးမြင့်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမည်

          ယခင်နှစ်က တစ်ပုလင်းလျှင် ဘတ်ငွေ(၅၀-၆၀)သာရှိခဲ့သည့်စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းများသည် ယခုကာလ(ဇန်နဝါရီလ)အတွင်း တစ်ပုလင်းလျှင်ဘတ်ငွေ(၇၀)အထိတက်သွားပြီးနောက် စီးပွား ရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက အဆိုပါဈေးနှုန်းမြင့်တက်သွားခြင်းကို ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်မည်ဟုကတိပြုခဲ့ကြောင်း၊ စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ရသည့် အကြောင်းအရင်း မှာ စားအုန်းဆီအစေ့နှင့်စားအုန်းဆီကြမ်းဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ခဲ့၍ဖြစ်ရာ ဆီအုန်းစေ့ဈေးနှုန်းများ သည်(၅)နှစ်တာကာလအတွင်း ဘတ်ငွေ(၁၀-၁၁)ထိ မြင့်တက်ခဲ့ရာ ထိုသို့ဈေးနှုန်းမြင့်မားမှုသည် တောင်သူများကို အကျိုးရှိစေမည်ဖြစ်သော်လည်း စားသုံးသူများကိုထိခိုက်စေကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးသူ လယ်သမားများ၊ ထုတ်လုပ်သူများနှင့် စားသုံးသူများစသည့် သက်ဆိုင်သူအားလုံးတို့အတွက် ဟန်ချက်ညီမျှတစွာ အကျိုးရှိစေရန်အတွက် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်ရေးဉီးစီးဌာနနှင့် လုပ်ငန်းအဖွဲ့ကို

ညွှန်ကြားခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အစိုးရက ဈေးကွက်တွင်ဝင်ရောက် စွက်ဖက်၍ စားအုန်းဆီကို ဈေးနှုန်းထိန်းချုပ်မှုစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းရန်မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်ရေးဉီးစီးဌာန၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်၏ အဆိုအရ ကုန်တိုက်များနှင့် လက်လီလက်ကားဆိုင်များတွင် ရောင်းချသော စားအုန်းဆီဗူးများ၏ ဈေးနှုန်းများသည် ၎င်းတို့၏ဈေးနှုန်းများကို ထိန်းသိမ်းပေးရန် ဌာနမှတောင်းဆိုညှိနှိုင်းထားသည့် ဈေးနှုန်းအတိုင်းအတာအတွင်း ထိန်းသိမ်းထားဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ဆီအုန်းထွက်ရှိချိန်၌ ‌ဈေးနှုန်းအခြေအနေ ပိုမိုကောင်းမွန်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် စားအုန်းဆီကြမ်းသိုလှောင်ထားရှိမှုမှာ တန်ချိန် (၁၇၀၀၀၀)သာရှိရာ တိုင်းပြည်လိုအပ်ချက်ဖြစ်သည့် တန်ချိန်(၃၀၀၀၀၀)နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက သိသာစွာ နည်းပါးလွန်းသည်ဟု ယူဆရကြောင်း၊ စားအုန်းဆီကြမ်းဈေးနှုန်းမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် (၅၆)ဘတ်ရှိရာ ၎င်းမှာယခင်နှစ်ကာလတူ ဇန်နဝါရီလကရရှိခဲ့သည့်(၃၅)ဘတ်ထက် ပိုမို မြင့်တက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစားအုန်းဆီကြမ်းဈေးနှုန်းမှာ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးနှုန်းဖြစ်သည့် (၄၄)ဘတ်ထက် တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် (၁၂-၁၃)ဘတ်ခန့် မြင့်တက်နေကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် ဆီအုန်းစေ့တန်ချိန်(၁၇)သန်းခန့်ထောက်ပံ့ဖြည့်တင်းနိုင် လိမ့်မည်ဟု စိုက်ပျိုးရေးစီးပွားရေးရုံးမှ ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားအနေဖြင့် ပြည်တွင်းထောက်ပံ့ဖြည့်ဆည်းမှုနှင့် အနီးစပ်ဆုံးကိုက်ညီမည်ဟု မျှော်မှန်းကြောင်း၊ စုစုပေါင်း ထောက်ပံ့ဖြည့်ဆည်းမှုတွင် တန်ချိန် (၁)သန်းမှာ စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်ရန်နှင့် ကျန်ရှိသည် များမှာ ဇီဝဒီဇယ်အတွက်နှင့် သိုလှောင်ထားရန်အတွက်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘန်ကောက်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ခရိုင်တစ်ခု ထုတ်ကုန်တစ်ခု အစီအစဉ် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်

          အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ပြည်တွင်းကုန်ထုတ်လုပ်မှုကိုမြှင့်တင်၍ပြည်ပသို့တင်ပို့နိုင်ရေး တွန်းအား ပေးဆောင်ရွက်လျှက်ရှိရာ အိန္ဒိယစက်မှုလုပ်ငန်းမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုဉီးစီးဌာန (DPIIT) သည်ခရိုင်တစ်ခုထုတ်ကုန်တစ်ခု(ODOP Initiative)အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်မှု ဆိုင်ရာညီလာခံဆွေးနွေးပွဲကို ဇန်နဝါရီ၊တတိယပတ်တွင် ကျင်းပခဲ့ရာ အဆိုပါဌာနမှ အရန် အတွင်းဝန်၊ပြည်နယ်/ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ အစိုးရအဖွဲ့များမှအတွင်းဝန်များ၊ ပြည်နယ်စက်မှု လုပ်ငန်းမြှင့်တင်ရေးဌာနများမှ တာဝန်ရှိသူများ တက်ရောက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ ဂျမူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်သည် သစ်ကြားသီးနှင့် ပန်းသီးတို့ကို ခရိုင်တစ်ခုထုတ်ကုန်တစ်ခု(ODOP)လုပ်ငန်းအဖြစ် Dubai Expo 2020 ၌ ပါဝင်ပြသလျက် ရောင်းသူဝယ်သူ ချိတ်ဆက်တွေ့ဆုံပွဲများပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ကုန်သွယ်မှု လွယ်ကူချောမွေ့စေရေး ကို အောင်မြင်စွာလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ဥတာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်သည် ၎င်း၏ခရိုင်များ အားလုံးမှ လက်မှုအနုပညာရှင်များနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်သူများအတွက် ODOP အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်မှုကို စံနမူနာပြလုပ်ဆောင်နိုင်သကဲ့သို့ တြိပူရပြည်နယ်သည်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ODOP အဖွဲ့များအကြား ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်မှုကို အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် လမ်းပြမြေပုံအားချမှတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ခရိုင်(၈)ခုလုံးမှ ထုတ်ကုန်(၁)မျိုးစီအား ပြည်ပတင်ပို့နိုင်ရေး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ DPIIT ဌာနရှိ အိန္ဒိယရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအေဂျင်စီသည် ODOP လုပ်ငန်းများအတွက် ထုတ်ကုန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ စွမ်း‌ဆောင်ရည်မြှင့်တင်မှုနှင့်ကုန်သွယ်မှု လွယ်ကူစေရေး အစီအမံများကိုဆောင်ရွက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ပြည်နယ်များမှထုတ်ကုန်ရောင်းချ လိုသူများ၏ အချက်အလက်များကိုမျှဝေဖလှယ်၍ ဝယ်လက်များနှင့် ချိတ်ဆက်နိုင်ရေး ODOP လုပ်ငန်းအဖွဲ့များက ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနာဂတ်ကာလတွင် ခရိုင်တစ်ခု ထုတ်ကုန်တစ်ခု (ODOP)လုပ်ငန်းများ အောင်မြင်စွာ ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် ပြည်နယ် တစ်ခုစီတွင် တာဝန်ယူ‌‌ဆောင်ရွက်မည့်အရာရှိများကို ခန့်အပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယအစိုးရ သည် ကျေးလက်ဒေသရှိ လက်မှုအနုပညာရှင်များ၏ ခရိုင်တစ်ခုထုတ်ကုန်တစ်ခု ODOP လုပ်ငန်းအစီအစဉ်မှ ထုတ်ကုန်များကို အင်တာနက်ကွန်ယက်စနစ်၌ အခြေပြုရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် e-commerce  လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သည့် ကုမ္ပဏီကြီးများနှင့် ဆွေးနွေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ DPIIT ဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးက အိန္ဒိယနိုင်ငံ တစ်ဝန်းလုံးတွင်  ODOP Initiative အား ကျယ်ပြန့်အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ပြည်နယ်များရှိ စက်မှုလုပ်ငန်းဌာနများအနေဖြင့် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ပံ့ပိုးပေးကြရန် တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံပိုမိုစိုက်ပျိုးရန်အိန္ဒိယအစိုးရလျာထား

          အိန္ဒိယနိုင်ငံ  စိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်သူလယ်သမားများ ဖူလုံရေးဝန်ကြီးဌာနသည်  ယခု နှစ်အတွက် နွေသီးနှံစိုက်ပျိုးရေးသုံးသပ်မှုဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဆင့်ညီလာခံဆွေးနွေးပွဲကို ဇန်နဝါရီနောက်ဆုံးပတ်တွင် Video Conference စနစ်ဖြင့်ကျင်းပခဲ့ရာ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ဆိုင်ရာ အဆင့်မြင့်အရာရှိများက နွေသီးနှံတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးမည့်အစီအစဉ်များကို ဆွေးနွေးတင်ပြခဲ့ ကြကြောင်း၊ ထိုသို့တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးရန် လျာထားသည့်သီးနှံများတွင်  ပဲမျိုးစုံစိုက်ဧက ဟက်တာ (၂၁.၀၅) သိန်း၊ ဆီထွက်သီးနှံဟက်တာ(၁၃.၇၈)သိန်းနှင့် အခြားသီးနှံဟက်တာ (၁၇.၈၉)သိန်း ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊နွေစပါးစိုက်ပျိုးမှုမှာ ယခင်နှစ်က ဟက်တာ (၄၀)သိန်းခန့်ရှိပြီး ယခုနှစ်တွင် ဟက်တာ (၃၀-၄၀)ခန့် စိုက်ပျိုးနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံအား စပါးစိုက်ပျိုးရန် ရည်မှန်းထားသည့် လှပ်မြေဧရိယာနေရာများ၌ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ နွေသီးနှံပဲမျိုးစုံတွင် ပဲတီစိမ်းသည် အဓိကသီးနှံဖြစ်ရာ ယခင်နှစ်၌ မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်များ တွင်  စုစုပေါင်းဟက်တာ(၁၄.၄၅)သိန်းခန့် စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး မတ်ပဲကို ဒုတိယအများဆုံးအဖြစ်  ဟက်တာ(၂.၉၈)သိန်းစိုက်ပျိုးခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ် နွေသီးနှံရာသီ၌ ပဲတီစိမ်း ဟက်တာ(၁၇.၅၈)သိန်း၊ မတ်ပဲ ဧရိယာဟက်တာ(၃.၁၃)သိန်းနှင့် အခြားပဲများကို ဟက်တာ(၀.၃၄)သိန်း စိုက်ပျိုးရန် လျာထားကြောင်း၊ နွေရာသီတွင် ဆီထွက်သီးနှံဖြစ်သည့် မြေပဲကို ယခင်နှစ်က စိုက်ဧက ဟက်တာ (၅.၉၅)သာ စိုက်ပျိုးရာမှ ယခုနှစ်တွင် ဟက်တာ(၇.၆၀) သိန်း၊ နှမ်းကို ယခင်နှစ်က စိုက်ဧက ဟက်တာ(၄.၂၇)သာစိုက်ပျိုးရာမှ ယခုနှစ်တွင် ဟက်တာ(၅.၂၅) သိန်းသို့ တိုးမြှင့်စိုက်ပျိုးရန်လျာထားကြောင်း၊ ယခုနှစ် စိုက်ပျိုးရေရရှိနိုင်မှုက နွေသီးနှံတိုးချဲ့စိုက်ပျိုး ရန်ကောင်းမွန်သည့်အခြေအနေကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီး ဓါတ်မြေဩဇာသွင်းအားစု လုံလောက်စွာရရှိရေး အိန္ဒိယအစိုးရက စီမံ‌ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အင်ဒီကာဆန်အပေါ် အီးယူက အခွန်သက်သာခွင့်ပြန်လည်ပေးအပ်မည်

          မြန်မာနှင့်ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့သည် အီးယူမှ ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးနိုင်ငံများ(LDCs)အား ပေး အပ်ထားသည့် EBA အကောက်ခွန်သက်သာခွင့်ကို ခံစားခွင့်ရှိကြောင်း၊ ၎င်းနှစ်နိုင်ငံမှ ဆန်လုံးရှည် အမျိုးအစား(အင်ဒီကာဆန်)ကို အီးယူဈေးကွက်သို့ ဈေးနှုန်းယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းဖြင့် တင်သွင်းမှုကြောင့် ထိခိုက်သည့် အီးယူလယ်သမားများအား အကာအကွယ်ပေးနိုင်ရေးအတွက် ၎င်းဆန်တင်သွင်းမှုအပေါ်  အီးယူက ယာယီအနေဖြင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင်  အခွန်ပြန်လည်ကောက်ခံခဲ့ရာ ထိုသို့အခွန်ကောက်ခံမှုသည် လုံးလတ်ဆန်၊ လုံးတိုဆန်၊ ဆန်ကွဲတို့အပေါ် သက်ရောက်မှုမရှိခဲ့ဘဲ ယင်းသို့ အခွန် ပြန်လည်ကောက်ခံမှုကြောင့် ၎င်းနှစ်နိုင်ငံမှဥရောပသို့ဆန်တင်ပို့မှုဈေးကွက်တွင် အပြောင်းအလဲဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘောဒီးယားဆန်မွှေးသည် ထိုင်းဆန်မွှေးများနှင့် ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရကြောင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအစိုးရက အီးယူ ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုဆန့်ကျင်၍ European Court of Justic သို့ ဉီးတိုက်လျှောက်ထားခဲ့ချိန်တွင် အီးယူ ဘက်၌ မြန်မာနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနှစ်နိုင်ငံစလုံးမှ ၎င်းဆန်များတင်ပို့မှုအပေါ် အမြဲတမ်း အခွန်ကောက်ခံမှု ပုံစံသို့ ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်စေ၊ အခွန်ကောက်ခံမှုကို သက်တမ်းတိုးခြင်းဖြစ်စေဆောင်ရွက်ရန် ဖိအားပေးမှုများ ရှိခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

          မြန်မာနှင့်ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့မှ ဆန်လုံးရှည်အမျိုးအစားအပေါ် အီးယူက ၂၀၁၉ ခုနှစ်စ၍ (၃)နှစ်အခွန် ကောက်ခံခဲ့ရာ မက်ထရစ်တန်(၁)တန်လျှင် ပထမနှစ်၌ ယူရို(၁၇၅)၊ဒုတိယနှစ်၌ ယူရို(၁၅၀)၊တတိယနှစ်၌ ယူရို(၁၂၅)နှုန်းဖြင့်ကောက်ခံခဲ့ကြောင်း၊ ဆန်လုံးရှည်အပေါ်  အီးယူမှ အခွန်ရုပ် သိမ်းခဲ့မှုကြောင့် အီးယူနှင့်မြန်မာ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့အကြား ဆန်ကုန်သွယ်မှုအလားအလာနှင့်ပတ်သက်၍ ယူဆချက်အမျိုးမျိုးရှိသော်လည်း လာမည့်လများအတွင်း  မြန်မာနိုင်ငံမှ အီးယူသို့ ဆန်တင်ပို့မှု မြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု ဆန်ဈေးကွက်အတွင်း ခန့်မှန်းထားမှုများလည်းရှိကြောင်း၊ သွင်းကုန် အခွန်ကြောင့် ဧည့်မထဆန်အမျိုးအစားမှ ကရင်မဆန်အမျိုးအစားသို့ ပြောင်းလဲဝယ်ယူခဲ့ကြရသည့် အီးယူဝယ်လက်များသည်  အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ပြန်လည်ပေးအပ်မှုကြောင့် ယခင်နည်းတူ မြန်မာ့ ဧည့်မထဆန်ကို ပြန်လည်ဝယ်ယူလာနိုင်သဖြင့် ဝယ်လိုအား တိုးတက်လာဖွယ်ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံမှ ဆန်များ အီးယူဈေးကွက်အတွင်း ပြန်လည်ဝင်‌ရောက်လာမည့် အလားအလာကြောင့် ဆန်ဈေးကွက်အတွင်း ဖိအားပြန်ရှိလာမည်ဟု အီတလီရှိ ဆန်ကုန်သည်တစ်ဉီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

          EBA အခွန် သက်သာခွင့်ဖြင့် မြန်မာနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့မှ အင်ဒီကာဆန်အမျိုးအစားများ တင်သွင်းမှု မြင့်တက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အီးယူရှိ ပြည်တွင်းဆန်လုပ်ငန်းများအပေါ် ထိခိုက်မှုရှိခဲ့သဖြင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၁၈)ရက်နေ့မှစတင်၍  အဆိုပါ ဆန်အမျိုးအစားတင်သွင်းမှုအပေါ် အီးယူက Safeguard Duties အဖြစ် (၃)နှစ်တာ ကာလအတွက် အခွန်ပြန်လည်ကောက်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အီးယူ၏ အခွန်ကောက်ခံမှုကာလသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၈)ရက်နေ့တွင် (၃)နှစ်ပြည့်မြောက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သဖြင့် သက်တမ်းကုန်ဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အင်ဒီကာဆန်အပေါ် အီးယူက အခွန်ပြဌာန်းပြီးနောက်ပိုင်းတွင် အီးယူသို့မြန်မာနိုင်ငံမှ ဂျာပိုနီကာဆန်အမျိုးအစားတင်သွင်းမှုမြင့်တက်လာကာ ၎င်းဆန်အမျိုးအစား ကိုပါ Safeguard Duties  ကောက်ခံရန် လိုအပ်ခြင်း ရှိ/ မရှိ သုံးသပ်ပေးစေလိုသည်ဟု ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလအတွင်း ကျင်းပခဲ့သည့် အီးယူကောင်စီအစည်းအဝေး၌ အီတလီနိုင်ငံက ဆွေးနွေးခဲ့မှုများ ရှိကြောင်း၊ ယခုအခါ ဆန်လုံးရှည်အပေါ် အီးယူက Safeguard Duties ကောက်ခံသည့်ကာလမှာ သက်တမ်းကုန်ဆုံး၍ အခွန်သုညသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိမည်ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံမှ ဆန်လုံးရှည် အမျိုးအစားကို အီးယူဘက်မှဝယ်လိုအား တိုးတက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု သုံးသပ်မှုများရှိနေကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဝါဈေးနှုန်းတက်လာသော်လည်းဝယ်လိုအားနည်းနေ

          ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၁၂)ရက်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် 3128B  ဝါဈေးနှုန်းမှာ တစ်တန်လျှင် ယွမ်ငွေ(၂၂၄၅၅)ဖြစ်ပြီး ယခင်လကထက်(၂.၁၇%) မြင့်တက်လာပြီး  32S  ဝါချည်ခင် ဈေးနှုန်းမှာ တစ်တန်လျှင် ယွမ်ငွေ (၃၀၃၈၃)ဖြစ်ပြီး ယခုလဆန်းပိုင်းထက် (၀.၀၇%) မြင့်တက်လာကြောင်း၊ မကြာသေးမီအချိန်အတွင်း ဝါ ဈေးနှုန်းများ အနည်းငယ်မြင့်တက်လာရာ ကုန်သည်များက ဈေးပို ပေး၍ ဝယ်ယူလိုလာသည်ကိုတွေ့ရသကဲ့သို့ Zheng ဝါအမျိုးအစားမှာ အတက်ဖက်တွင် ရှိနေပြီး နိုင်ငံခြားဝါအမျိုးအစားမှာလည်းဈေးမြင့်တက်လာကြောင်း၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၁)ရက်နေ့တွင် ICE ဝါ အရောင်းမှာ တစ်ပေါင်လျှင်(၁၁၆.၀၂)ဆင့်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာ ဝါ ဈေးနှုန်းအညွှန်းကိန်း(M)မှာ တစ်ပေါင်လျှင်(၁၃၁.၄၀)ဆင့်ဖြစ်သဖြင့် ယခင်ရက်သတ္တပတ်ထက် မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သော် လည်း ဝါချည်ခင်နှင့်ကုန်ချောထုတ်သည့်လုပ်ငန်းများဘက်မှအမြတ်အစွန်းရရှိမှုမှာ ကျဆင်းလာပြီး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းကွင်းဆက်မှာ အထစ်အငေါ့များဖြစ်နေကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်တွင် ထုတ်လုပ်သူ အများစု၌ အမှာစာများမလုံလောက်ဖြစ်နေပြီး ကျင်းစုနှင့် ကျဲ့ကျန်းပြည်နယ်များမှ ရက်ကန်းစက်ရုံ များ၊ပန်းရိုက်နှင့်ဆိုးဆေးစက်ရုံများမှာ ဇန်နဝါရီလလယ်ခန့်မှစ၍ နွေဉီးရာသီပွဲတော် အားလပ်ရက် သတ်မှတ်ရန်စီစဉ်နေကြခြင်း၊ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်း ပြန်လည်မြင့်တက်လာသဖြင့် အဝတ်အထည်ဝယ်လိုအား နည်းလာခြင်းတို့ကြောင့် ရေတိုကာလတွင် ဝါဈေးကွက်မှာဈေးနှုန်းအမြင့်ပိုင်း၌ပင် အတက်အကျ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေနိုင်ဖွယ်ရှိသော်လည်း ရေရှည်တွင် ပြန်လည်ကျဆင်းနိုင် ဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-နန်နင်းမြို့စီးပွား‌‌ရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ပန်းသီးနှင့်သစ်တော်သီးတင်ပို့မှုမြင့်တက်နိုင်ရန်အလားအလာရှိ

          တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ ပန်းသီးနှင့်သစ်တော်သီးများသည်  ယခုနှစ်ရာသီချိန်၌ မှတ်တမ်း တင်ပမာဏများစွာတင်ပို့နိုင်မည့်အခြေအနေရှိပြီး ပန်းသီးတင်ပို့နိုင်မှုအတွက် စက္ကူပုံးပေါင်း ၄၇.၄၇ သန်း(၆%)၊ သစ်တော်သီးတင်ပို့နိုင်မှုအတွက် စက္ကူပုံးပေါင်း ၁၉.၈၃ သန်း (၈%) တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရန် ခန့်မှန်းထားသဖြင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်သီးနှံတင်ပို့မှုထက် ကျော်လွန်တင်ပို့နိုင်ရန် ခန့်မှန်းထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ Hortgro လုပ်ငန်းမှ Jacques du Preez က ယခုနှစ်ရာသီအတွက် ပန်းသီးနှင့်သစ်တော်သီးသည် အလားအလာများစွာကောင်းမွန်သောသီးနှံများဖြစ်ရာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွက် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့်  များစွာဆွတ်ခူးနိုင်ရန်မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ ယခင်နှစ် မိုးရေနှင့် အစိုဓါတ် လုံလောက်စွာရရှိမှုသည် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအတွက်  လုံလောက်သောစိုက်ပျိုးရေ ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သဖြင့်  အသီးများစွာသီးနိုင်သည့် အခြေအနေရရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိရာသီဥတု ကောင်းမွန်နေမှုသည် သီးနှံကောင်းမွန်ပြီး အရည်အသွေးရှိသည့် သစ်သီးများရရှိမည့်အခြေအနေရှိသော်လည်း နွေဉီးရာသီ အအေးဓါတ်ပိုမှုနှင့် နွေရာသီအစောပိုင်း အပူချိန်မြင့်တက်မှုသည် အသီးအရွယ်ပမာဏကို ထိခိုက်နိုင်သည်ဟုပြောကြားထားကြောင်း၊ သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့် သစ်သီးအရည် အသွေးကောင်းမွန်နိုင်ရန် အကောင်းမြင်လျက်ရှိကြောင်း၊ ပန်းသီးဆွတ်ခူးသည့် ကုမ္ပဏီအချို့က ပန်းသီး ၆ % -၉ % နှင့် သစ်တော်သီး ၈%-၂၀% တိုးမြှင့်ဆွတ်ခူးနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံပန်းသီးအတွက် အကြီးဆုံးဈေးကွက်များသည် အရှေ့ပိုင်းဒေသ၊ အရှေ့တောင် အာရှနှင့်အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသများဖြစ်ပြီး သစ်တော်သီးမှာ အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဈေးကွက်အပေါ်များစွာမှီခိုရလျက်ရှိကြောင်း၊ မကြာသေးမီကကြေငြာခဲ့သော တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ သစ်တော်သီးများကို တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းရောင်းချနိုင်ရေးခွင့်ပြုချက်ရရှိခြင်းသည်အရှေ့ပိုင်းဒေသသို့ ပိုမိုမြှင့်တင် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် မျှော်မှန်းချက်ထားရှိနိုင်ရေးပင်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်- ပရီတိုးရီးယားမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

တရုတ်နိုင်ငံ

ကောက်ပဲသီးနှံစိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုဆက်လက်မြင့်မား

          တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ်ထွက်ရှိမှုသည် တည်ငြိမ်စွာဖြင့် ဆက်လက် တိုးတက်လျက်ရှိရာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း စုစုပေါင်းကောက်ပဲသီးနှံထုတ်လုပ်မှုပမာဏမှာ ကီလိုဂရမ် (၆၈၅)ဘီလီယံအထိရရှိခဲ့သဖြင့် (၇)နှစ်ဆက်တိုက် ကီလိုဂရမ်(၆၅၀)ဘီလီယံကျော် ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း၌ နိုင်ငံ၏အနောက်မြောက်ပိုင်းဒေသများတွင်  အချိန်အခါ အလိုက်ခြောက်သွေ့ခြင်း၊ ဟဲနန်ပြည်နယ်အတွင်း မိုးကြီးရေလျှံမှုများဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းစသည့် ရာသီဥတုဒဏ် ဆိုးဝါးစွာရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော်လည်း ကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ်ထွက်ရှိမှုများ ဆက်လက်မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကောက်ပဲသီးနှံစိုက်ပျိုးဧရိယာအား ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ကထက်(၀.၇%) တိုးချဲ့ခဲ့ရာ ရာသီဥတုကောင်းမွန်ခြင်းကြောင့် ကောက်ပဲသီးနှံစိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုနှုန်းသည် (၀.၀၆၇)ဟက်တာလျှင် (၁.၂%) အထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး နိုင်ငံတွင်းရှိ ပြည်နယ်(၃၁)ခုအနက်(၂၇)ခုမှ ကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ်ထွက်ရှိမှု မြင့်မားခဲ့ရာ အထူးသဖြင့်  ရှင်းကျန့်၊အန်းဟွေး၊ဟူနန်၊စီချွမ်နှင့်ရှန်းတုန်းပြည်နယ်များမှ ကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ် ထွက်ရှိမှုသည်  ကီလိုဂရမ် သန်းပေါင်း(၅၀၀)ကျော်ခဲ့သည်ဟု  တရုတ် အမျိုးသားစာရင်းအင်းဗျူရိုမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့်အချက်အလက်များ၌ ဖော်ပြထားကြောင်း၊ ကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ်ထွက်ရှိမှု တည်ငြိမ်စေရန်အတွက်  လယ်သမားများအနေဖြင့်  ကြုံတွေ့နေရသည့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးပစ္စည်းများ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခြင်းအပါအဝင် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကြောင့် အခက်အခဲများဖြစ်ပေါ်နေခြင်းအား အဆင်ပြေစေရန် အစိုးရအနေဖြင့် လိုအပ်သည့်အထောက်အပံ့များ‌ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ပင် နောင်လာမည့် ၅ နှစ်မှ ၁၅ နှစ်တာကာလအတွင်း‌ဆောင်ရွက်မည့် လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရေးဆိုင်ရာထုတ်ပြန်ချက်များ၌ အစားအစာလုံခြုံစိတ်ချရမှုရှိစေရန်နှင့် အ‌ရေးကြီးသည့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးပစ္စည်းများ လုံလောက်စွာရရှိနိုင်ရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု‌ ဖော်ပြထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ပေကျင်းမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ

တိုက်ရိုက်ရောင်းချခြင်းနည်းဥပ‌ဒေများထုတ်ပြန်

          အိန္ဒိနိုင်ငံအစိုးရ၊စားသုံးသူရေးရာ၊စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာနသည်  ၂၈-၁၂- ၂၀၂၁ ရက်နေ့တွင် အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် G.S.R 889 (E)ဖြင့်  ၂၀၂၁ ခုနှစ် စားသုံးသူအကာ အကွယ်‌ပေးရေးဆိုင်ရာ တိုက်ရိုက်‌ရောင်းချခြင်းနည်းဥပဒေများကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါ နည်းဥပဒေများ၌ တိုက်ရိုက်ရောင်းချခြင်းလုပ်ကိုင်သည့်ကုမ္ပဏီများနှင့် ၎င်းတို့၏ အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့်  ပိရမစ်ပုံစံရောင်းချခြင်း (သို့) အဖွဲ့ဝင်သစ် စုဆောင်းမှုဖြင့် ငွေကြေးလည်ပတ်မှု ပြုလုပ်ခြင်းကို လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်မှုမပြုရန် တားမြစ်ထားကြောင်း၊ တိုက်ရိုက်ရောင်းချမှုလုပ်ကိုင်သူများသည် ပြည်တွင်း၌ အနည်းဆုံးအားဖြင့် တည်နေရာလိပ်စာတစ်ခုတွင်မှတ်ပုံတင်၍ ရုံးခန်းဖွင့်လှစ်ထားရှိရမည် ဖြစ်ပြီး ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုများကိုရယူသည့် စားသုံးသူများ၏ နစ်နာမှုနှင့် တိုင်ကြားလာသည့်ကိစ္စရပ်များအပေါ် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမည့်စနစ်တစ်ရပ်အား ထူထောင် ထားရှိရမည်ဖြစ်သည့်အပြင် ၎င်းတို့၏အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များမှရောင်းချသည့် ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများမှဖြစ်ပေါ်လာသော စားသုံးသူများ၏နစ်နာမှုကိုလည်း တာဝန်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တိုက်ရိုက်ရောင်းချမှုလုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီများသည် စားသုံးသူများ၏အခွင့်အရေးများ လုံခြုံစိတ်ချရမှု ရှိစေရန်အတွက် ၎င်းတို့ရောင်းချသော ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုများ၏ ဈေးနှုန်းများ၊ ငွေပေးချေရမည့် ကာလ၊ ငွေပေးချေမှုနည်းလမ်းများ၊ ကုန်စည်ပြန်လည်အပ်နှံမှု၊ ကုန်ပစ္စည်းလဲလှယ်မှု၊ ငွေပြန်အမ်းပေးမည့်မူဝါဒ၊ ရောင်းချပြီးနောက်ပိုင်း၌ ဝန်ဆောင်မှုပေးမည့်စနစ် စသည့်အသေးစိတ်အချက်များကို အသိပေးဖော်ပြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရှိ ပြည်နယ်/ပြည်ထောင်စုနယ်မြေအစိုးရအဖွဲ့များအနေဖြင့် တိုက်ရိုက်                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        ရောင်းချမှုလုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီနှင့်လူပုဂ္ဂိုလ်များ၏ လုပ်ငန်း‌ဆောင်ရွက်မှုများကို စောင့်ကြည့်ကြပ်မတ်ရန်အတွက်  ယန္တယားတစ်ရပ်ကို ထူထောင်ထားရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ တိုက်ရိုက်ရောင်းချခြင်းကို လက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသော ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် စားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာန၏ အထက်ပါအမိန့်ကြော်ငြာစာအား အစိုးရ Gazette ၌ ထုတ်ပြန်‌ဖော်ပြသည့်နေ့ရက်မှ ရက်ပေါင်း(၉၀)အတွင်း နည်းဥပဒေများနှင့်လျော်ညီမှုရှိအောင် ပြင်ဆင်‌ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ တိုက်ရိုက်ရောင်းချသူများအသင်း(IDSA)ဥက္ကဋ္ဌ က ၎င်းတို့အနေဖြင့် တိုက်ရိုက်ရောင်းချမှု လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍

လွန်ခဲ့သော ၂ နှစ်ကပင် အစိုးရနှင့်အနီးကပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ယခုကဲ့သို့နည်းဥပဒေများအား ထုတ်ပြန်ပြဌာန်းခဲ့မှုမှာ ဈေးကွက်အတွင်း ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုကို ဆောင်ကြဉ်းလျက် တိုက်ရိုက် ရောင်းချမှုလုပ်ငန်းနယ်ပယ်အတွက် တွန်းအားပေးမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တိုက်ရိုက် ရောင်းချမှုလုပ်ငန်းရှင်များအဖွဲ့ချုပ်၏အချက်အလက်များအရ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ တိုက်ရိုက် ရောင်းချမှုလုပ်ငန်းပမာဏသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၃)ဘီလီယံ (ရူပီးငွေကုဋေ၂၂၅၀၀ခန့်) ရှိပြီး နှစ်စဉ်တိုးတက်မှုနှုန်း ၂၈.၃% ရှိ ကြောင်း၊ အမျိုးသမီးဉီးရေ ၅၀%ကျော်  ပါဝင်သည့် အရောင်းကိုယ်စားလှယ် ၇.၄ သန်းကျော်ရှိသော အိန္ဒိယတိုက်ရိုက်ရောင်းချမှုလုပ်ငန်းနယ်ပယ်သည် ကမ္ဘာပေါ်၌ အလျင်မြန်ဆုံး တိုးတက်လျက်ရှိသော ဈေးကွက်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျနိုင်ငံ

စူပါမားကတ်များတွင် ကုန်စည်ပြတ်လပ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လျှက်ရှိ

          နယူးဆောက်ဝေးပြည်နယ်တွင် ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်ပွားသူအရေအတွက် တိုးလာခြင်းကြောင့် ပြည်နယ်တစ်ဝှမ်းရှိ စူပါမားကတ်များတွင် ကုန်ပစ္စည်းပြတ်လပ်မှုများဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ပြည်နယ် တစ်ဝှမ်းရှိ ဝယ်ယူသူများသည် အဓိက စူပါမားကတ်အချို့တွင် လတ်ဆတ်သော သစ်သီးဝလံများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့်အသားများ စသည့်ထုတ်ကုန်များပြတ်လပ်မှုကို သတိပြုမိလျက်ရှိကြောင်း၊ Woolworths စူပါမားကတ်မှ တာဝန်ရှိသူက ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော ကျန်းမာရေးအကျပ်အတည်းသည် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးကို ကြီးမားစွာအနှောက်အယှက်ဖြစ်စေရာ အဆိုပါထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများသည် အဓိကအားဖြင့် ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအရေအတွက်များပြားသော Great Sydney ဧရိယာ တွင်တည်ရှိကြောင်း၊ ယခုပြဿနာမှာ ကုန်စည်ပြတ်လပ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ ကုန်ပစ္စည်းများကို စတိုးဆိုင်များနှင့် စင်များပေါ်အရောက်တင်ရန် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်မှုကို စီမံခန့်ခွဲနိုင်မှု မရှိ၍ဖြစ်ကြောင်း၊ လုပ်သားများ ကူးစက်ခံရမှုကြောင့် လုပ်ငန်းခွင်ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိသည့်အချိန်တွင် စားသုံးသူများ၏ ကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် ဝယ်ယူမှုများများပြားလာခြင်းက ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်ကို တစ်ဖန်အနှောက်အယှက် ဖြစ်ပေါ် စေကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ကင်ဘာရာမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)