ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

ဩစတြေးလျနိုင်ငံ
ဩစတြေးလျအစိုးရက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် အပိုဆောင်းအကူအညီပေးအပ်ခြင်း
ဩစတြေးလျအစိုးရသည် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ဩစတြေးလျစီးပွားရေး လုပ်ငန်းများနှင့် နိုင်ငံတကာ ဝယ်လက်များအကြား အဓိကအရေးပါသည့် လေကြောင်းပို့ဆောင်မှု ဆိုင်ရာချိတ်ဆက်မှုများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းသွားနိုင်ရန် အေဒေါ်လာ(၂၆၀.၉)သန်း အပိုဆောင်း ထောက်ပံ့လိုက်ခြင်းကို အခြေခံအဆောက်အအုံ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဒေသတွင်းဖွံ့ဖြိုး တိုး တက်မှုဝန်ကြီးဌာနနှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနတို့၏၂၇.၈.၂၀၂၁ ရက်နေ့ ပူးတွဲသတင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရသည် အေဒေါ်လာ(၁.၀၄)ဘီလီယံကို ဩစတြေးလျ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် တင်ပို့သူများအတွက် International Freight Assistance Mechanism (IFAM) အစီအစဉ်အရ ထောက်ပံ့ပေးခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာဖောက်သည်များက အမျိုးမျိုးသော ဩစတြေးလျ ထုတ်ကုန်များကို လက်လှမ်းမှီအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အခြေခံ အဆောက်အအုံ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဒေသတွင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးက IFAM အစီအစဉ်ကို တိုးချဲ့‌ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ဩစတြေးလျ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့အသွင်သစ် ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်နှင့် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိသည့် အရေးပါသောဈေးကွက် များသို့ ရောက်ရှိနိုင်မှုကဆက်လက်သေချာစေပြီး ဒေသတွင်းရှိ ဩစတြေးလျ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး၊ ငါးလုပ်ငန်းနှင့် ရင်းမြစ်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းကဏ္ဍများအတွက် အသက်သွေးကြောဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
IFAM အစီအစဉ်၏ အဓိကအင်္ဂါရပ်မှာ နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းသယ်ယူပို့‌ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများအတွက် သယ်ယူပို့‌ဆောင်ရေးနှင့်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာအထောက်အပံ့များပေးခြင်း၊ လေ ကြောင်းလိုင်းများနှင့်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခြင်း၊ ကုန်စည်ရှင်းလင်းရာတွင် လွယ်ကူချောမွေ့စေရန် ပြည်နယ် နှင့်နယ်မြေအလိုက် အစိုးရများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ကူးစက်ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုကာလအတွင်း ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကုန်ကျစရိတ်များအတွက် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ပိုမိုတိုးတက်လာ‌စေခြင်းတို့ဖြစ် ကြောင်း၊ ယခုအစီအစဉ်သည် ဆေးပစ္စည်းကဲ့သို့သော အရေးပါသည့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို သေချာ စေသကဲ့သို့ ဩစတြေးလျစီးပွားရေး ပြန်လည်နာလန်ထူနိုင်ရေးအတွက် အခြား မရှိမဖြစ်ကုန်စည် များ၏ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကိုပါ သေချာမှုရှိစေသည်ဟု ပြောကြားထားကြောင်း၊လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနဝန်ကြီးက ယခု အပိုဆောင်းထောက်ပံ့မှုမှာ ဩစတြေးလျ လယ်ယာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် သူများအတွက် အဓိကအောင်မြင်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်များသို့ အရည်အသွေးမြင့် ကုန်စည်များ စဉ်ဆက်မပြတ်ဝင်ရောက်ရေးကို ပိုမိုသေချာစေပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ရှိပြီး သား နိုင်ငံတကာဝယ်လက်များနှင့် ဆက်လက်ချိတ်ဆက်နေခြင်းက ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်သည့်အပြင် ထိပ်တန်းအရည်အသွေးရှိ ထုတ်ကုန်များကို ထောက်ပံ့နိုင်သည့် စိတ်ချရသောထောက်ပံ့သူများအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ကင်ဘာရာမြို့၊ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
အိန္ဒိယနိုင်ငံ
အိန္ဒိယဆန်တင်ပို့မှုလျော့ကျဖွယ်ရှိခြင်း
နိုင်ငံတကာ ဆန်ဈေးကွက်အတွင်း ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတို့တွင် ဆန် ဈေးနှုန်းများကျဆင်းလျှက်ရှိပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်မှုစရိတ်များ မြင့်တက်မှုနှင့် အတူ ကုန်သေတ္တာများ လွယ်ကူစွာရရှိမှုမရှိခြင်းတို့က ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ် အိန္ဒိယ၏ ပြည်ပသို့ ဆန် တင်ပို့မှုအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်ဖွယ်ရှိနေကြောင်း၊ အိန္ဒိယဆန်တင်ပို့သူလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (AIREA)ဥက္ကဋ္ဌ က လွန်ခဲ့သည့်(၂)လခန့်က မိုးရွာသွန်းမှုများကြောင့် ကုန်သေတ္တာများပို့ဆောင်နိုင်မှု မရှိသည့်အတွက် ယခုအခါ ကုန်သင်္ဘော (၁၅)စီးခန့်သည် အန္တရာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်ရှိ Kakinada ဆိပ်ကမ်း၌ စောင့်ဆိုင်းနေရကြောင်း၊ ဆိပ်ကမ်းများ၌ ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ပြည့်ကျပ် များပြားလာမှုအပြင် သယ်ယူပို့ဆောင်မှုစရိတ်များကြီးမြင့်မှုက ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အဓိက စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်လာကြောင်းသိရှိရပါသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ပြည်နယ်အများအပြားမှ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန် များတင်ပို့ရာတွင် အဓိကအားဖြင့် Kakinada ဆိပ်ကမ်းသို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရာ၌ ရထားပို့‌‌ဆောင် ရေးလုပ်ငန်းအပေါ် များစွာအမှီပြုလျှက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ ဆန်ဈေးကွက်၌ ရောင်းလိုအား များ ပြားလျှက်ရှိမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနှင့်ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတို့သည် ဆန်ဈေးနှုန်းများကို လျှော့ချခဲ့ကြကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ယခင်နှစ်၌ အိန္ဒိယထံမှ ဘာစမာတီမဟုတ်သော ဆန် များကို အဓိကဝယ်ယူသည့်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် မေလ အထိသာ ဝယ်ယူခဲ့ပြီး ကုန် သေတ္တာများစေလွှတ်ပေးရမှုအပေါ် ဈေးနှုန်းလျှော့ချပေးရန် ဗီယက်နမ် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များ က လိုလားလျှက်ရှိကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ယခုနှစ် မေလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ ဝယ်ယူ တင်သွင်းမည့်ဆန်များအပေါ် အကောက်ခွန်အား ၅၀ % မှ ၃၅ % သို့ လျှော့ချပေးခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် တင်ပို့နိုင်မှုမရှိသေးကြောင်း၊ ဘာစမာတီမဟုတ်သော ဆန်များ အား သင်္ဘောပေါ်၌ ဝမ်းပုံစနစ်ဖြင့် တင်ပို့မှုရှိသော်လည်း ဘာစမာတီဆန် တင်ပို့မှု၏ ၈၀ % ခန့်မှာ ကုန်သေတ္တာဖြင့် ပို့ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်မှုစရိတ်များ ကြီးမြင့်မှုနှင့် ကုန် သေတ္တာများ အလွယ်တကူမရရှိနိုင်မှုတို့က ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အဓိက ပြဿနာဖြစ်ပြီး အခြေအနေတိုးတက်မှုမရှိပါက ဘာစမာတီဆန်ပြည်ပတင်ပို့မှုသည်၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တင်ပို့မှု အောက်၂၅ % ခန့် ကျဆင်းမည်ဟုခန့်မှန်းကြောင်းသိရှိရပါသည်။
ပင်လယ်နက်နိုင်ငံများမှ ပဲနီလေးများ တင်သွင်းခွင့်ပြုရေးတွန်းအားပေး
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ဥတာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ် ရေွးကောက်ပွဲမတိုင်မီကာလအတွင်း ပဲမျိုးစုံ ဈေးကွက်တွင် ဈေးနှုန်းများတည်ငြိမ်မှုရှိအောင် ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ဗဟိုအစိုးရက ကြိုးပမ်းလျှက်ရှိ သော်လည်း ပဲနီလေးလက်လီအရောင်းဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၉၀ ရူပီးနှင့် အထက်သို့ရောက် ရှိပြီး ဖိအားများဖြစ်ပေါ်စေလျှက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံအနေဖြင့် ပြည်တွင်း ပဲနီလေးဈေးကွက် လိုအပ် ချက်အတွက် အလွန်အမင်းမှီခိုမှုပြုနေရသည့်နိုင်ငံများကိုလျှော့ချ၍ ပင်လယ်နက်ဒေသရှိ ရုရှားနှင့် ကာဇက်စတန်တို့ကဲ့သို့သောနိုင်ငံများထံမှ ဝယ်ယူတင်သွင်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်ရန် အိန္ဒိယ ပဲကုန်သည်များက တိုက်တွန်းပြောဆိုလျှက်ရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယ ပြည်တွင်း လက်ကား ဈေးကွက်၌ အရောင်တင်သန့်စင်မှု မပြုလုပ်ထားသော ပဲနီ‌လေးလုံးပြည့်၏ ဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ် လျှင် ၇၈ ရူပီးရှိပြီး အစိုးရက တောင်သူများထံမှ ဝယ်ယူပေးမည့် အခြေခံရည်ညွှန်းဈေး ၁ ကီလို ဂရမ်လျှင် ၅၁ ရူပီးနှုန်းထက် များစွာမြင့်မားလျှက်ရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ပြုစု ထားသည့်စာရင်းများအရ အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ပဲနီလေး၏ ပျမ်းမျှလက်လီဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ၌ ၈၁ ရူပီးနှုန်းရှိရာမှ ဩဂုတ်လအတွင်း ၈၉ % သို့ မြင့်တက် လာကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အိန္ဒိယအစိုးရသည် ပြည်တွင်း ပဲမျိုးစုံဈေးကွက် တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် မတ်ပဲ၊ ပဲစဉ်းငုံနှင့် ပဲတီစိမ်းတို့အား ကန့်သတ်ကုန်စည်အဖြစ်မှ ဖြေလျှော့လျှက် ၆ လတာကာလအထိ လွတ်လပ်စွာ တင်သွင်းခွင့်ပြုခြင်း၊ ပဲနီလေးအပေါ် ကောက်ခံသည့် သွင်းကုန်ခွန်အား ၃၀% မှ ၁၀% သို့လျှော့ချပေးခြင်း၊ ပဲမျိုးစုံလက်ဝယ်ထားရှိသိုလှောင်နိုင်မှုပမာဏကိုကန့်သတ်လျှက် ရောင်းဝယ်မှု လုပ်ငန်းကွင်းဆက်၌ ပါဝင်သူများ၏ကုန်လက်ကျန်ပမာဏကို အစိုးရ၏ စာရင်းဇယားစင်္ကြန်သို့ ထုတ်ဖော်တင်ပြစေခြင်း စသည်တို့ကိုဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ပဲနီလေး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကိန်း ဂဏန်းသည် အစိုးရနှင့်ကုန်သည်များအကြားကွာဟမှု ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ထိုသို့ကွာဟချက်သည် ပဲမျိုးစုံ တင်သွင်းမှု မူဝါဒအား မကြာခဏပြောင်းလဲရန် အစိုးရအပေါ်သက်ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်စေသည်အထိ ကြီးမားမှုရှိသည်ဟု ကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်းက ရှုမြင်လျှက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။
လက်ရှိကာလတွင် အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသော အပင်ရောဂါ ပိုးမွှားကင်းရှင်းရေးဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းသတ်မှတ်ချက်များ၏ နောက်ဆက်တွဲအစီအစဉ်၌ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုအတွက် ပဲနီလေးတင်သွင်းရန်ခွင့်ပြုကြောင်း ဖော်ပြထားသည့်နိုင်ငံမှာ (၁၀) နိုင်ငံသာရှိပြီး ရုရှားနှင့်ကာဇက်စတန်နိုင်ငံတို့မှ တင်သွင်းနိုင်ရန်အတွက် အဆိုပါစာရင်းတွင်ပါဝင်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း၊ အခြားတစ်ဖက်တွင် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများ လျှော့ချခဲ့သော်လည်း ကနေဒါ နှင့်ဩစတြေးလျနိုင်ငံတို့မှ ပဲနီလေးပို့ကုန်ဈေးနှုန်းများကို မြှင့်တင်လျှက်ရှိသည်ဟု အိန္ဒိယကုန်သည် များကပြောဆိုလျှက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူး‌ပေးပို့သည့်သတင်း)
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ
ရာသီဥတုဆိုးရွားမှုကြောင့် သီးနှံအထွက်နှုန်း ကျဆင်းနိုင်ခြင်း
စွတ်စိုသောနွေဉီးရာသီဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး နွေရာသီကာလတစ်လျှောက်တွင်လည်း မိုးသည်း ထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ ကောက်ပဲသီးနှံများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများရိတ်သိမ်း/ထွက်ရှိမှုအပေါ်သက်ရောက်နိုင်ရာ နိုင်ငံ၏အဓိကသီးနှံဖြစ်သည့် အာလူး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအပေါ်လည်း သက်ရောက်နိုင်ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ဖလန်းဒါးဒေသ၌ (၉၀%) ခန့်နှင့် ဝေါ်လိုနီးယားဒေသ၌ (၁၀%)ခန့် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် သစ်တော်သီးများ၏ ယခုနှစ် အထွက်နှုန်းသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကထက် (၂၅%)လျော့နည်းနိုင်သည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပန်းသီး ထွက်ရှိမှုမှာ ပုံမှန်အခြေအနေတွင်ရှိမည်ဟုမျှော်မှန်းထားပြီး နိုင်ငံ၏ဟက်တာ(၁၀၀၀)ခန့် စိုက်ပျိုး မှုရှိသည့်ချယ်ရီသီးမှာ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုကြောင့် ခူးဆွတ်ချိန်တွင် ပျက်ဆီးမှုများရှိခဲ့သဖြင့် အထွက်နှုန်း အသင့်အတင့်သာရှိနိုင်သကဲ့သို့ ဆောင်းစိုက်မုယောစပါးအပါအဝင် အခြားကောက်ပဲ သီးနှံများ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုတွင်လည်းထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းခဲ့မှုကြောင့် သီးနှံ များထွက်ရှိမှုတွင် ၁၅% ခန့်ထိ ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေရှိကြောင်း၊ သီးနှံထွက်ရှိမှု အရေအတွက်သာမက အရည်အသွေး ပိုင်းတွင်လည်းကျဆင်းနိုင်ကြောင်း၊ အစေ့အဆံများ၏အရည်အသွေးပိုင်းသည် လုံ လောက်သည့်စံနှုန်းသို့ မရောက်ရှိနိုင်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ဘရပ်ဆဲလ်မြို့၊စီးပွားရေးသံမှူး‌ပေးပို့သည့်သတင်း)

တရုတ်နိုင်ငံ
ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကို တွန်းအားပေးလျှက်ရှိခြင်း
ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါနှင့်ဆက်စပ်၍ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌သာမက အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ၌ ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းလျှက်ရှိပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လက တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန် တင်ပို့မှုမှာ မျှော်မှန်းထားသည်ထက် ရုတ်တရက်မြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု သတင်းဖော်ပြခဲ့ရာ ၎င်း သတင်း၌ ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် သွားလာမှုများကန့်သတ်ထားသည့်နိုင်ငံမှ ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာမှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများမှာ ကပ်ရောဂါမဖြစ်ပွားမီကာလကထက် ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post သတင်းစာ၌ ရေးသားဖော်ပြထားကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ကိုဗစ် ၁၉ ကြောင့် သွားလာမှုများ ကန့်သတ်ထားသည့်နိုင်ငံများမှ ဝယ်လိုအား များ မြင့်တက်လာသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများမှာ အဆိုပါကပ်ရောဂါကာလကထက် ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ကိုဗစ် ၁၉ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း ကျဆင်းသွားပါက တရုတ် နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်မြင့်တက်မှုမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် လျော့နည်းသွားနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ကြိုတင်ခန့်မှန်းထားခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများမှာ ဆက်လက် မြင့်တက်လျှက်ရှိပြီးယခင်နှစ်ထက်(၂၅.၆%)မြင့်မားခဲ့ကြောင်း၊လက်လီရောင်းချသူများမှာ ခရစ္စမတ် ပွဲတော်ကာလမတိုင်မီ ကုန်လက်ကျန်များ ပြတ်လပ်သွားသောကြောင့် စတင်၍ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်း ရန် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများမှ ကြိုတင်ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံထုတ် လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် လျှပ်စစ်/ ရိဘောဂ/ အိမ်သုံးပစ္စည်းများ၊ အရုပ်များ၊ အပန်းဖြေပစ္စည်းများ စသည့် ပို့ကုန်ပစ္စည်းများတင်ပို့မှု ပြန်လည်မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးပြီးဈေးကွက်များသို့ ပို့ကုန် တင်ပို့မှုများမှာ ယခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းမှစတင်၍ မြင့်တက်လျှက်ရှိသကဲ့သို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များသို့ တင်ပို့မှုမှာလည်း အကျိုးအမြတ်အနည်းငယ်ရှိခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ပေကျင်းမြို့ စီးပွားရေးသံမှူး ပေးပို့သည့်သတင်း)
အိန္ဒိယနိုင်ငံ
စားသုံးဆီများအပေါ် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများထပ်မံလျှော့ချခြင်း
အိန္ဒိယအစိုးရသည် စားအုန်းဆီနှင့် ပဲပုတ်ဆီများအပေါ် တင်သွင်းသည့် ကုန်စည်ပမာဏ တန်ချိန်အလိုက် ကောက်ခံသည့်အခွန်နှုန်းထားများအား ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအတွင်း၌ လျှော့ချခဲ့ ပြီးနောက် ယခုတစ်ဖန် စားသုံးဆီများအပေါ် ကောက်ခံသည့်သွင်းကုန်အခွန်နှုန်းထားများကို ထပ်မံ လျှော့ချခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်က အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းများကို စားအုန်းဆီကြမ်းအပေါ် (၁၀%)၊ ပဲပုတ်ဆီကြမ်းနှင့် နေကြာဆီကြမ်းတို့အပေါ် (၇.၅%)ချမှတ်ထားရာမှ ယခုအခါ (၂.၅)% သို့ လျှော့ချ သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယအစိုးရသည်စားအုန်းဆီကြမ်းအပေါ် စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံအဆောက် အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုထပ်ဆောင်းအခွန် (AIDC)ကို (၂.၅%)သို့ တိုးမြှင့်ခဲ့ရာ ပဲပုတ်ဆီကြမ်းနှင့် နေကြာဆီကြမ်းတို့အပေါ် ကောက်ခံလျှက်ရှိသည့် AIDC အခွန်နှုန်း ၂၀% နှင့် တန်းတူညီ ရောက်ရှိ ခဲ့ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ အခြေခံကောက်ခွန်နှင့် AIDC အခွန်နှစ်ရပ်ပေါင်း (၂၂.၅%)အပေါ် ကောက်ခံ သည့်လူမှုဖူလုံရေးအထူးထပ်ဆောင်းအခွန်(၁၀%)အားထည့်သွင်းတွက်ချက်ပါက အဆိုပါစားသုံးဆီ ကြမ်း(၃)မျိုးအပေါ် သွင်းကုန်ခွန်စုစုပေါင်း(၂၄.၇၅%)ကျသင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယစားသုံးသူ ရေးရာ၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ၁၁-၉-၂၀၂၁ နေ့၌ သတင်းထုတ် ပြန်ရာတွင် စားသုံးဆီများ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုကို လျော့ပါးစေရေးအတွက် အစိုးရသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဩဂုတ်လအတွင်း ကုန်သွယ်မှုနှင့် အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ ဖြေလျှော့မှုများစွာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသည့် စားသုံးဆီများအတွက် ဆိပ်ကမ်းရှင်းလင်းမှု လွယ်ကူ မြန်ဆန်စေရန် စံလုပ်ငန်းသတ်မှတ်ချက်(SOP)များကို ပြင်ဆင်ထားရှိပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ယခုအကြိမ် အခွန်နှုန်းထားများ လျှော့ချပေးမှုက ဘဏ္ဍာနှစ်တစ်ခုလုံး၌ တန်ဖိုးအားဖြင့် ရူပီးငွေ ကုဋေ ၃၅၀၀ ခန့်ရှိမည်ဖြစ်ပြီး ယခင်က ဖြေလျှော့ပေးခဲ့သောတန်ဖိုးများပါ ထည့်သွင်းတွက်ချက်ပါက စားသုံးသူ များအနေဖြင့် ရူပီးငွေကုဋေ ၄၆၀၀ အထိ သက်သာမှုရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယသို့ စားသုံးဆီ များတင်ပို့ရာ ပင်ရင်းနိုင်ငံများ၌ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုက အခွန်နှုန်းလျှော့ချပေးမှုမှ စားသုံးသူအပေါ် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှု တစ်စိတ်တစ်ဒေသကို လျော့ပါးစေဖြစ်ပြီး ရှေ့လာမည့်ရက်သတ္တပတ်များ၌ ပြည် တွင်းလက်လီဈေးကွက်တွင် စားသုံးဆီ ၁ လီတာလျှင်၂ ရူပီးမှ ၃ ရူပီးခန့်သာဈေးနှုန်းကျဆင်းဖွယ် ရှိကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ယခုနောက်ဆုံးအမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်၌ နေဝင်ချိန်စည်းမျဉ်းခေါ် အကျိုးသက် ရောက်မှုရှိမည့်ကာလ သတ်မှတ်ချက်အား ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့သဖြင့် အစိုးရက နောက်ထပ်ညွှန်ကြား ချက်တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်မှုမပြုသရွေ့ လျှော့ချပေးထားသည့် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများဖြင့် စားသုံးဆီများကို တင်သွင်းခွင့်ရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယဆီကြိတ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အမှု ဆောင်ဒါရိုက်တာက သတင်းဌာနသို့ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ကပ်ရောဂါမတိုင်ခင်အဆင့်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်း
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါမတိုင်မီကာလအဆင့်သို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မကုန်ဆုံးမီတွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟု ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရ စီမံကိန်းဗျူရို၏ ခန့်မှန်းချက်များအရသိရပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ GDP တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ (၅.၇%)၊၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်(၃%)ရှိနိုင်ကြောင်း၊၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးဖောင်းပွ မှုနှုန်းမှာ(၁.၉%)သို့ ရောက်ရှိနိုင်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်မူ စွမ်းအင်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာနိုင်သဖြင့် ငွေ ကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း(၂.၁%) ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ဖက်ဒရယ်အစိုးရသည် ကပ်ရောဂါအလွန် စီးပွားရေးပြန်လည်နလန်ထူရေးကိုဉီးတည်သည့် ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများစွာကိုလုပ်‌ဆောင်ရန်ပြင်ဆင်လျှက်ရှိပြီးယင်းတို့တွင်ဥရောပပြန်လည်ထူထောင် ရေး အစီအမံအောက်မှဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအတွက်အတည်ပြုထားသည့် စီမံကိန်းများလည်းပါဝင်ကြောင်း၊ Catholic University of Leuven ၏ ပါမောက္ခဖြစ်သူက ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအနေဖြင့် ခိုင်မာ အား ကောင်းသည့် ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာရေးစနစ်ကို အသက်သွင်းရန်နှင့် အခွန်စနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို အပြီးသတ်လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်သည်ဟုပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နိုင်ကြောင်းခန့်မှန်းခြင်း
ကမ္ဘာ့ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်နေမှုနှင့်အတူ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စူပါမားကတ်များ၌ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အစပိုင်းတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများကပြောကြားခဲ့ ကြောင်း၊၂၀၂၀ ခုနှစ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်း သိသာစွာမြင့်တက် ခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စားသုံးသူဈေးနှုန်း သိသာစွာ မြင့်တက်ခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စားသုံးသူဈေးနှုန်း(Consumer prices)မှာ ပြန်လည်ကျဆင်းခဲ့ သော်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်မူ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ ကုန်စုံဆိုင်များ၌ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု ကြုံတွေ့ ရမည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်အတွင်းက ဂျုံ၊ သကြား၊ အသား၊နို့ထွက်ပစ္စည်းနှင့် ဟင်း သီးဟင်းရွက်ဆီအပါအဝင် အခြေခံစားကုန်များစွာသည် သိသာသောဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုများ ဖြစ် ပေါ်ခဲ့ပြီး အချို့ကုန်စည်များသည်(၁၇%) အထိ ဈေးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ကမ္ဘာ့ စားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုသည် (၄၀%)ခန့်ဖြင့် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အမြင့်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂစိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့အစည်း(FAO)က သတင်းထုတ်ပြန် ခဲ့ကြောင်း၊ စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာရသည့်အကြောင်းရင်း များစွာရှိနိုင်သည်ဟု Federation of the Belgian Food Industry မှ ပြောကြားထားပြီး ဥပမာအားဖြင့် ရာသီဥတု ကြောင့် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၏ ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုနှင့် ကနေဒါနိုင်ငံ၏ ဂျုံ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုတို့ အပေါ် ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားပြီးနောက် သက်ရောက်မှုများသည် စားသုံးသူများ၏ အလေ့အထကို သိသာစွာပြောင်းလဲစေနိုင်ခြင်းမရှိသော်လည်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာထောက်ပံ့ပို့‌ဆောင် ရေးစနစ်တစ်ခုလုံးကို ကမောက်ကမဖြစ်စေကြောင်း၊ သင်္ဘောကွန်တိန်နာတစ်လုံးအတွက် သယ်ယူ ပို့ဆောင်ခသည် (၇)ဆမှ(၁၀)ဆအထိ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း၊ အချို့နိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ ကုန် ကြမ်းပစ္စည်းများကို ထိန်းသိမ်းထားသဖြင့် ကုန်ကြမ်းရှားပါးမှုကို ဖြစ်စေကြောင်း၊ ယခုနှစ်နွေရာသီ တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌ ရာသီဥတုဆိုးရွားခဲ့သဖြင့် သီးနှံများစိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှု အားနည်းခဲ့ရာ ဥပမာ အားဖြင့် ဂျုံအထွက်ကျဆင်းမှုကြောင့် ဂျုံမှုန့်ဈေးတက်လာပြီး ပေါင်မုန့်တစ်လုံး၏ ဈေးနှုန်းမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ယူရို(၁၀)ဆင့်အထိ မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ကုန်ကြမ်းရှားပါး၍ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်း ဈေးတက်လာခြင်းကြောင့် ယခုနှစ်လက်ရှိအချိန်အထိ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ စားသုံးသူများအတွက် သိသာသောကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုမဖြစ်လာသေးသော်လည်းကပ်ရောဂါအကျပ်အတည်း၏တွန်းပို့မှုကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ စူပါမားကတ်များသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကတည်းက ဈေးနှုန်းမြင့်တက် သည့်အခြေအနေတွင် ရောက်ရှိနေပြီးဖြစ်သည်ကို သတိပြုသင့်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
ဘရာဇီးနိုင်ငံ
ပဲပုတ်စေ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် ၂၀% နီးပါးမြင့်တက်ခြင်း
Mato Grosso ပြည်နယ်ရှိ သီးနှံစိုက်ခင်းများ၏ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များနှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုစာတမ်းအား စက်တင်ဘာလ ဒုတိယအပတ်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေငြာခဲ့ရာ သီးနှံစိုက်ပျိုးသော ရာသီချိန်ဖြစ်သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ ဇူလိုင်လတွင်ဖြစ်ပေါ်သည့် စိုက်ပျိုးစရိတ်များ နှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကာလတူတွင် ကုန်ကျခဲ့သည့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုစရိတ်များ၏ နှိုင်းယှဉ်တွက် ချက်မှုအား ထည့်သွင်းဖော်ပြထားကြောင်း၊ ၂၀၂၀ -၂၀၂၁ ခုနှစ် ရာသီချိန်တွင် ပဲပုတ်စေ့ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုနှင့် တင်ပို့မှုအတွက် စုစု‌ပေါင်းကုန်ကျစရိတ်သည် ၁ ဟက်တာလျှင် ဘရာဇီးလ်ဟဲရာ (၃၃၄၇.၉၁)ကုန်ကျခဲ့ပြီး ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ် သီးနှံရာသီချိန်တွင် ၁ ဟက်တာကုန်ကျစရိတ်သည် (၃၉၇၈.၂၁) သို့ မြင့်တက်ခဲ့သဖြင့် ယခင်နှစ်ထက် (၁၈.၈၃%) ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ မြေငှားစရိတ် များမြင့်တက်မှုသည် ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်မြင့်တက်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းတစ်ရပ် ဖြစ်သည်ဟု စာတမ်းတွင်ဖော်ပြထားကြောင်း၊၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာ အကူအညီ ရယူမှုအတွက် ၁ ဟက်တာလျှင် ၂၉.၅၈ ဟဲရာမှ ၄၂.၈၈ ဟဲရာသို့ မြင့်တက်ခဲ့သဖြင့် ၄၂.၈၈ % ပိုမို မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လစိုက်ပျိုးရာသီချိန်တွင် ၂၂.၀၆ ဟဲရာသာ ကုန်ကျခဲ့သည်ဟု လေ့လာမှုစာတမ်းတွင်ဖော်ပြထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ဘရာဇီး စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ
စားသောက်ကုန်များတွင် မှားယွင်းသောအမှတ်အသားများ ကပ်နှိပ်ထားမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမည်
တောင်အာဖရိကနိုင်ငံစိုက်ပျိုးရေး၊မြေယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့်ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဈေးကွက်အတွင်း စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာကုန်ပစ္စည်းများ စံချိန်စံညွှန်းဥပဒေ ၁၉၉၀ အရ အစားအသောက်များတွင် စားသုံးသူများအား လွဲမှားသောအချက်အလက်များကို ပေးစေသည့် အမှတ်တံဆိပ်များကပ်နှိပ်သုံးစွဲနေမှု ရှိ /မရှိ စစ်ဆေးသွားနိုင်ရန် စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့များကို သတ်မှတ် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ပြန်ထားပြီးဖြစ်၍ ထိုသို့စစ်ဆေးရာ၌ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် တွင် အစားအသောက်လုံခြုံမှုနှင့် အရည်အသွေးသေချာစေရေးဌာနနှင့် ကုန်သွယ်‌ရေး ၊ စက်မှုနှင့် ယှဉ်ပြိုင်မှုဌာနတို့အကြား သဘောတူညီထားသည့် ကုန်အမှတ်အသားဥပဒေ ၁၉၉၃ အရ လိုက်နာ ရမည့် ကုန်အမှတ်အသားနှင့် အမှတ်တံဆိပ်ဆိုင်ရာ လိုက်နာစစ်ဆေးမှုများကို စစ်ဆေးသွားမည် မဟုတ်သော်လည်း စိုက်ပျိုးရေးဌာနအနေဖြင့် လွဲမှားစေသည့် ကုန်အမှတ်အသားနှင့် ကုန်ပစ္စည်း အသုံးပြုမှုလမ်းညွှန်ချက်များနှင့်ပတ်သက်သည့် စုံစမ်းမေးမြန်းမှုများကို လက်ခံဆောင်ရွက်ပေးသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ပြန်ထားမှုကို ‌တောင်အာဖရိက ပျားလုပ်ငန်းအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ က ကြိုဆိုကြောင်း၊ ပျားလုပ်ငန်းမှ နှစ်စဉ် ရန်း(၄)ဘီလီယံအထိ ဝင်ငွေရှာပေးလျှက်ရှိရာ လုပ်ငန်း၌ အဓိကကြုံတွေ့နေရသည့်ပြဿနာမှာ ပျားရည်အတုများဈေးကွက်၌ ရှိနေခြင်းဖြစ်၍ စစ်ဆေးသူများအနေဖြင့် သံသယရှိသော ပျားရည်များကို စစ်ဆေးပေးနိုင်ပါက ပြည်တွင်း ပျားထုတ် လုပ်မှုလုပ်ငန်းကို ကာကွယ်ပေးရာရောက်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်၌ ပျားရည်အတုများ ပမာဏမည်မျှ ရှိနေသည်ကိုလည်း ဌာနမှသုတေသနပြုလုပ်ပေးရန်တောင်းဆိုထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ပရီတိုးရီးယားမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ
ဆောင်းသီးနှံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်ရေး အခြေခံဈေးနှုန်းများ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ခြင်း
၁။ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် ဉီး‌ဆောင်သည့် အစိုးရဝန်ကြီးအဖွဲ့ စီးပွားရေးရာကော်မတီသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဆောင်းရာသီ၌ စိုက်ပျိုးပြီး ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဈေးကွက်ရာသီတွင်ရောင်းဝယ်မည့် သီးနှံများ အား ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်စေရေး တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်မှုအဖြစ် တောင်သူလယ်သမားများ ထံမှ အနိမ့်ဆုံးထားဝယ်ယူပေးမည့် သီးနှံအလိုက် အခြေခံရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများ(MSP) တိုးမြှင့် သတ်မှတ်ခြင်းကို ၈-၉-၂၀၂၁ ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဆောင်းသီးနှံဈေးကွက်ရာသီ၌ ရောင်းဝယ်မည့်အဓိကသီးနှံ(၆)မျိုး၏ MSP ဈေးနှုန်း အား တိုးမြှင့်မှုမှာ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ ဘဏ္ဍာငွေ အရ/အသုံး အစီရင်ခံစာ၌ ကြေငြာချက်နှင့်အညီဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုသို့တိုးမြှင့်မှုသည်တောင်သူလယ်သမားများအတွက် ၎င်းတို့၏ထုတ်ကုန်များအပေါ်ဈေးကောင်းရရှိရန် ခိုင်မာသေချာစေမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ၂။ ဆူးပန်းဆီ ကဲ့သို့သော သီးနှံများအပေါ် သိသာစွာဈေးနှုန်းမြှင့်တင်ပေးမှုသည် သီးနှံမျိုးစုံ ဖြန့်ကျက်စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုကိုအားပေးရန် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ်‌ ဆောင်းရာသီတွင် စိုက်ပျိုးမည့် အဓိကသီးနှံများအနက် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက် မြင့်မားပြီး လက်ရှိ ကာလတွင် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လျှက်ရှိသော ပဲနီ‌လေး၏ MSPဈေးနှုန်းအား (၁၀၀)ကီလိုဂရမ် လျှင် (၅၅၀၀) ရူပီး သတ်မှတ်ခဲ့သဖြင့် ယခင်နှစ်ဈေးနှုန်းထက် ရူပီး‌‌ငွေ(၄၀၀)ပိုမိုလာပြီး ယခုနှစ် ပဲနီလေး ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်မှာ (၃၀၇၉)ရူပီးဖြစ်၍ တောင်သူများအတွက် ထုတ်လုပ်မှုအပေါ် ၇၉% ခန့် ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ စားသုံးဆီထုတ်လုပ်မှုကို အထောက်အကူပြုမည့် လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် ဆီမုံညင်း MSP ဈေးနှုန်းကိုလည်း ယခင်နှစ်ဈေးနှုန်းထက် ရူပီးငွေ(၄၀၀)ပိုမို၍ (၅၀၅၀) ရူပီး နှုန်းသို့တိုးမြှင့်ခဲ့ရာ ထုတ်လုပ်မှုအပေါ် ဝင်ငွေ(၁၀၀%)အထိ ရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆူးပန်းဆီစေ့ MSP ‌ ဈေးနှုန်းမှာ ယခင်နှစ်၌ (၅၃၂၇)ရူပီးမှ ယခုနှစ်တွင် (၅၄၄၁)ရူပီးသို့ တိုးမြင့်လာ ခဲ့သော်လည်း တောင်သူလယ်သမားအချို့ကမူ လွန်ခဲ့သောလအနည်းငယ်ကာလကပင် ဈေးနှုန်းများ ဖောင်းပွမှုမှာ (၆%)ကျော်မြင့်တက်ခဲ့ရာ လက်တွေ့လုပ်ငန်းခွင်၌ ထိရောက်မှုမရှိဟုဝေဖန်ခဲ့ကြ ကြောင်း၊ လယ်သမားသမဂ္ဂ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူက ပကတိမြေပြင်၌ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ် ဈေးကွက် ရာသီများအကြား ဂျုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်လာမှုနှုန်းမှာ အစိုးရကပြင်ဆင် သတ်မှတ်ပေးသည့် MSP ဈေးနှုန်းတိုးမြှင့်မှုနှုန်းထက် မြင့်မားလျှက်ရှိကြောင်းနှင့် အစိုးရက ဝယ်ယူ ပေးသည့် သီးနှံပမာဏသည် စုစုပေါင်းထုတ်လုပ်မှု၏ သေးငယ်သော အစိတ်အပိုင်းမျှသာဖြစ်ရာ တောင်သူလယ်သမားများအပေါ် မည်သို့မျှ အကျိုးသက်ရောက်မှု မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ဗဟိုအစိုးရအနေဖြင့် ဂျုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်အား စိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်များက မည်ကဲ့သို့ ခန့်မှန်းတွက်ချက်သည်ကို အများသိအောင်ဖော်ပြသင့်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- နယူးဒေလီမြို့၊ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျနိုင်ငံ
အာရှဈေးကွက်သို့ ထောပတ်သီးတင်ပို့ခြင်း
၃။ ဩစတြေးလျ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများသည် ထောပတ်သီး အလျှံအပယ် ထွက်ရှိသော ရာသီမတိုင်မီ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှတစ်ဆင့် အာရှဈေးကွက်သို့ စတင် တင်ပို့လျှက်ရှိနေပြီး နိုင်ငံအဝှမ်းတွင် ထောပတ်သီးထုတ်လုပ်မှု ၆၀% တိုးတက်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်း ထားကြောင်း၊အနောက်ဩစတြေးလျနှင့်ကွင်းစလန်ပြည်နယ်များမှတင်ပို့သူများသည် ထောပတ်သီး များကို အအေးခန်းကွန်တိန်နာများဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျှက်ရှိပြီး ပို့‌ဆောင်ရာတွင် Controlled Atmosphere Technology အသုံးပြုထားသဖြင့် ရက်ပေါင်း၂၀-၃၀ ကြာသော်လည်း လတ်ဆတ်သည့်အခြေအနေရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။
၄။ ထိုသို့ စမ်းသပ်တင်ပို့မှုသည် များစွာသောထောပတ်သီး စတင်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများ အတွက် နိုင်ငံတကာ စားသုံးသူများထံသို့ ရောက်ရှိစေမည့်အခွင့်အရေးဖြစ်ပြီး ဩစတြေးလျ ဈေး ကွက်အတွင်း ထောပတ်သီးစုပုံနေခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်နိုင်မည့်အခွင့်အရေးဖြစ်ကြောင်း၊ အစဉ်အလာ အားဖြင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ထောပတ်သီးထွက်ရှိမှု၏ ၉၅%ကို ပြည်တွင်းစားသုံးလေ့ရှိသော်လည်း ထောပတ်သီးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းကဏ္ဍအတွက် ရေရှည်တွင် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကဏ္ဍမှာ များစွာအရေးပါကြောင်း၊ ဥယျာဉ်ခြံအသစ်များ တည်ထောင်ခြင်းဖြင့် နောင် (၅)နှစ်အတွင်း ထုတ် လုပ်မှုစဉ်ဆက်မပြတ် တိုးတက်လာနိုင်သည့်အပြင် ပြည်တွင်းဈေးကွက်အပေါ် ဖိအားများ ပိုမို မြင့်တက်လာစေသောကြောင့် ပို့ကုန်အဖြစ်တင်ပို့မှုက အရေးပါကြောင်း၊ ယခုနှစ်အတွင်း အနောက် ဩစတြေးလျရှိ ပထမဆုံးအကြိမ် တင်ပို့သူများထံမှ ထောပတ်သီးတင်ပို့မှုကို ၅၀% ကျော် တင်ပို့နိုင်ရန်မျှော်မှန်းထားပြီး သင်္ဘောတင်ပို့မှုလုပ်ငန်းစဉ်အတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ရန် အနောက် ဩစတြေးလျရှိ Manjimup တွင် ဩစတြေးလျ ဒေါ်လာ ၁ သန်းတန်ဖိုးရှိ sealed cold-docking facility ကိုလည်း တည်ထောင်ထားကာ ပင်လယ်ရေကြောင်းမှတစ်ဆင့် စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ ဟောင်ကောင်၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံတို့သို့ တင်ပို့မည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ကင်ဘာရာမြို့၊ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
‌
တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ
ပြောင်းထွက်ရှိမှု မြင့်တက်ရန်ခန့်မှန်းထားခြင်း
၅။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ပြောင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများက ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ် ရာသီ သည် ယခင်နှစ်ရာသီနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် စိုက်ပျိုးမြေဧရိယာ ပိုမိုစိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်းနှင့် ရာသီဥတု ကောင်း မွန်မှုကြောင့် အထွက်နှုန်း ပိုမိုတိုးတက်နိုင်မည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် (၇) ကြိမ်မြောက် သီးနှံခန့်မှန်းရေးကော်မတီ၏ ပြောင်းထုတ်လုပ်မှု ခန့်မှန်းချက်သည် အနည်းငယ် လျော့နည်းနိုင်ကြောင်း၊ ပြောင်းထုတ်လုပ်မှုခန့်မှန်းချက်သည် ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၆.၂၃၃ သန်း အထိ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် ခန့်မှန်းထားရာ ပြောင်းသီးနှံသည် ဒုတိယမှတ်တမ်းတင် အများဆုံး ထုတ် လုပ်နိုင်သည့်သီးနှံအဖြစ် ရပ်တည်နေကြောင်း၊ ပြောင်းစိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် ပြည်နယ်(၃)ခုမှာ Mpumalanga ၊Free State နှင့် North West တို့ဖြစ်ပြီး အဆိုပါပြည်နယ်များမှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ရာသီ အတွက် ၈၄%အထိ ထွက်ရှိနိုင်ရန် ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပြောင်းဖြူအမျိုးအစားစိုက်ပျိုးမှု ဟက်တာ (၁.၆၉၂)သန်းနှင့် ထွက်ရှိမှုမှာ တစ်ဟက်တာလျှင်(၅.၁၈)တန်ခန့်ရှိနိုင်ပြီး ပြောင်းဝါစိုက်ပျိုးမှု ဟက်တာ (၁.၀၆၄)သန်းနှင့် ထွက်ရှိမှုမှာ တစ်ဟက်တာလျှင် (၇.၁)တန်ခန့်ထွက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ သီးနှံခန့်မှန်းရေးကော်မတီက စီးပွားဖြစ်မဟုတ်သော စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍတွင် ပြောင်းစိုက်ပျိုးမှုသည် ယခင်က ဟက်တာ(၂၉၇၄၆၀)သာရှိသော်လည်း ယခုရာသီတွင်ဟက်တာပေါင်း(၃၆၂၉၀၀) စိုက်ပျိုး နိုင်ခဲ့သည့်အတွက် (၂၂%)အထိ တိုးမြင့်စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ နေကြာပန်းစေ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ခန့်မှန်းချက်အနေဖြင့် ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ တန်ချိန်(၆၇၇၂၄၀)ထွက်ရှိနိုင်ပြီး ပဲပုတ်ပဲအတွက် ခန့်မှန်း တန်ချိန်(၂၇၇၀၀)ခန့် လျော့နည်းထွက်ရှိနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ပရီတိုးရီးယားမြို့၊ စီးပွားရေးသံမှူး ပေးပို့သည့်သတင်း)

ထိုင်းနိုင်ငံသီးနှံဈေးကွက်အခြေအနေ
ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ ဇွန်လအထိ ပြည်ပမှ ပြောင်းတန်ချိန် စုစုပေါင်း (၁.၅၉)သန်း၊ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၃၅၀.၇၂၆)သန်းတင်သွင်းခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံစာရင်းများအရ ယခုနှစ်တွင် ပြောင်း(၁)တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၂၂၀)ခန့်ရရှိခဲ့ရာ ယခင်နှစ်ကထက် ပြောင်း (၁)တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၄၅)ခန့် ဈေးနှုန်းပိုမိုရရှိခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံသည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်းတန်ချိန် (၁.၅၅)သန်း ၊ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၃၄၂.၀၅၉)သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ရာ ဈေးကွက် ဝေစု၏(၉၇.၅၃%)ကိုရရှိခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်းအများဆုံး တင်ပို့သည့် ထိပ်တန်းနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုအခြေအနေ၊ ပြောင်းစိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှု၊ အစားအစာလိုအပ်ချက်၊ တိရစ္ဆာန်အစား အစာထုတ်လုပ်မှုလိုအပ်ချက် မြင့်မားနေမှုတို့ကြောင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် အတွက်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ပြည်ပမှ ပြောင်းတင်သွင်းရန်လိုအပ်ချက် ဆက်လက် တည်ရှိ နေမည်ဟု ခန့်မှန်းရရှိကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ AFTA အရ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အထိ နှစ်စဉ် ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဩဂုတ်လကုန်ထိ Form (D) ပူးတွဲ တင်ပြလျှက်အခွန်(၀%)ဖြင့် ပြောင်း တင်ပို့နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ဇန်နဝါရီလမှဇွန်လအထိ ပြည်ပမှ ကြက်သွန်နီ တန်ချိန် စုစုပေါင်း (၂၀၈၈၄)တန်အား တင်သွင်းခဲ့ပြီး တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၈.၂၇၅)သန်း ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁နှစ်တွင် အများဆုံးတင်ပို့သောနိုင်ငံမှာ ဩစတြေးလျနိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ သည် ဒုတိယအများဆုံး တင်သွင်းသည့်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ကြက်သွန်နီတန်ချိန်(၈၂၁၀)၊ တန်ဖိုး အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ(၁.၈၂၆)သန်း ၊ ဈေးကွက်ဝေစု(၂၂.၀၇%) ရရှိနေကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် နှစ် အလိုက် ကြက်သွန်နီတင်သွင်းမှု အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၂၀-၃၀)ခန့် အထိပျမ်းမျှရှိနေသဖြင့် ဈေးကွက် ဝယ်လိုအား အပြည့်အဝရှိနေကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ AFTA အရ နှစ်စဉ် ဩဂုတ်လကုန်မှ အောက်တို ဘာလကုန်ထိ Form (D) ပူးတွဲတင်ပြလျှက် အခွန်(၀%)ဖြင့် ကြက်သွန်နီတင်ပို့နိုင်ကြောင်း သိရှိ ရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ဘန်ကောက်မြို့၊စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း) (၁၁.၈.၂၀၂၁ ရက်နေ့ သတင်း)

အီးယူ၏ သီးနှံဈေးကွက်အလားအလာ
EU Agricultural Outlook 2018-2030 အရ အီးယူ၏ ဆန် စားသုံးမှုသည် အနည်းငယ် မြင့် တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ၂၀၃၀ ခုနှစ်အထိ တစ်နှစ်လျှင် ဆန်စားသုံးမှု(၀.၄%) တိုးလာနိုင်ကာ စုစုပေါင်း ဆန်စားသုံးမှု တန်ချိန်(၂.၈)သန်းသို့ ရောက်ရှိလာနိုင်ကြောင်း၊ အီးယူ၏ ဆန်စိုက်ပျိုး မြေ ဧရိယာမှာ (၄၂၀၀၀၀) ဟက်တာသို့ ကျဆင်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ အီးယူ၏ ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက် ကို ပြည့်မီရန်အတွက် တင်သွင်းမှုအပေါ် မှီခိုရနိုင်ကြောင်း၊ အီးယူသို့ ဆန်တင်သွင်းမှု၏ (၆၀%)ကို EBA ခံစားခွင့်ရှိသည့်နိုင်ငံ များထံမှ အဓိကတင်သွင်းနိုင်ခြင်းကြောင့် ၎င်းနိုင်ငံများမှ တင်သွင်းမှုသည် တစ် နှစ်လျှင် (၆.၈%)အထိ တိုးလာနိုင်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
အီးယူတွင် ပဲမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်လာခြင်းနှင့် အီးယူ၏ စိုက်ပျိုးရေး ကဏ္ဍ၌ ပရိုတင်းသီးနှံများအပေါ် အာရုံထားလာခြင်းတို့သည် အီးယူ၏ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်ကို မောင်းနှင် မည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်း၊အီးယူ၌ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမရှိသည့် ပဲမျိုးများအတွက် ပြည်ပ တင်သွင်းမှုအပေါ် မှီခိုရနိုင်ကြောင်း၊တိရစ္ဆာန်အစာအဖြစ် သုံးစွဲခြင်းနှင့် လူစားသုံးရာ၌ အသုံးပြုခြင်း တို့ကြောင့် အီးယူ၏ ပဲမျိုးစုံဝယ်လိုအားသည် တစ်နှစ်လျှင် (၂%)ကျော်ဖြင့် ဆက်လက်တိုးတက်မည် ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ Lentils နှင့် Chickpeas အပါအဝင် ပဲမျိုးစုံ ဝယ်လိုအားသည်လည်း သိသာစွာတိုးတက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုတိုးတက် လာသော်လည်း အီးယူသည် ပဲမျိုးစုံကို ပိုမိုတင်သွင်းရဖွယ်ရှိရာ အထူးသဖြင့် ကနေဒါနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမှု ပိုမိုတိုးတက်လာနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အီးယူ၏ ပြောင်း လိုအပ်ချက်ကြောင့် အီးယူတစ်ဝှမ်းရှိ ပြောင်းစိုက်ပျိုးဧရိယာကို တိုးချဲ့ သွားမည်ဖြစ်ရာ စိုက်ပျိုးဧရိယာ(၈.၈)ဟက်တာသန်းသို့ ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် အီးယူသည် ပြောင်းတန်ချိန်(၇၃)သန်း ထွက်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းကြောင်း၊၂၀၃၀ ပြည့်နှစ် တွင် အီးယူ၏ တိရစ္ဆာန် အစာအတွက် ပြောင်းထုတ်လုပ်မှုသည် သိသာစွာတိုးတက် လာဖွယ်ရှိရာ တင်သွင်းမှု အနေဖြင့် (၈%) တိုးတက်လာနိုင်ကြောင်း၊ အီးယူသို့ ပြောင်းတင်သွင်းမှု ဆက်လက် တိုးတက် နေ မည်ဖြစ်ပြီး အမေရိကဒေသနိုင်ငံများနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံတို့မှ ပြောင်းတင်သွင်းမှုတိုးတက်လာနိုင် သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ဥရောပနိုင်ငံများ၌ မျိုးနွယ်စု/ဒေသရိုးရာအစားအစာများ(ဥပမာ-မြေထဲပင်လယ်ဒေသ အစားအစာ)အား ရေပန်းစားလူကြိုက်များလာခြင်း၊ သတ်သတ်လွတ်စားသုံးမှု အလေ့အထများ၏ ကျန်းမာရေး ကောင်းကျိုးကို ပိုမိုသိရှိနှစ်သက်လာကြကြောင်း၊ နှမ်း ကို ၎င်းအစားအစာများတွင် ပါဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးပြုမှု တိုးတက်လာနိုင်ခြင်းကြောင့် နှမ်းတင်သွင်းမှုလိုအပ်ချက် မြင့်မား လာနိုင်ကြောင်း၊ Fortune Business Insight ၏ သုံးသပ်ချက်အရ အီးယူ၏နှမ်းဈေးကွက် အရွယ် အစားမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၄၄၅.၉)သန်းခန့် ရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်‌ဒေါ်လာ(၆၃၈)သန်းအထိ ခန့်မှန်း ထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ်များက စီးပွားရေးပြန်လည်နလန်ထူမှုကို ခြိမ်းခြောက်လျှက်ရှိခြင်း
ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ်များ ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုနှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၌ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံနိုင်မှုအခြေအနေ ကွာခြားချက်များကြောင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည် နလန်ထူမှုကို ကျဆင်း စေနိုင်သည့်အလားအလာများရှိကြောင်း အီတလီနိုင်ငံ၌ ကျင်းပခဲ့သည့် G20 နိုင်ငံများ၏ ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးများနှင့် ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌများအကြားအစည်းအဝေးတွင် သတိပေးထားကြောင်း၊ မကြာသေးမီ ကာလများအတွင်းက ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးများထိုးနှံနေမှုနှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးရှိ အစိုးရများ ၏ မူဝါဒပိုင်း ပံ့ပိုးမှုများကြောင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအလားအလာ တိုးတက်လာခဲ့သော်လည်း ကပ် ရောဂါအကျပ်အတည်းသည် မပြီးဆုံးသေးကြောင်း ၎င်းအစည်းအဝေး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် သတိပေးထားကြောင်း၊ ကူးစက်မှုနှုန်းမြင့်မားသည့် Delta ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ် မျိုးကွဲသစ်ကြောင့် အာရှနှင့် အာဖရိကဒေသများ၌ ကိုဗစ်၁၉ ကူးစက်မှုများ မြင့်တက်လျှက်ရှိပြီး ဥရောပနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့၌လည်း ရောဂါကူးစက်မှု အရေအတွက် များပြားလာသဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ပြန်လည်စတင်ခြင်းကို အဟန့် အတားဖြစ်စေကြောင်း၊အီးယူအပါအဝင်G-20 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် ကိုဗစ်-၁၉အကျပ်အတည်းမှ ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရန် အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလျံပေါင်းများစွာကို သုံးစွဲခဲ့ကြပြီးဖြစ်သော်လည်း ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံနိုင်မှုတွင် မတူညီသည့်အခြေအနေများကြောင့် စီးပွားရေး ပြန်လည်နလန်ထူလာမှုသည် G-20 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား များစွာကွဲပြားနေကြောင်း၊ ကိုဗစ်၁၉ ကပ်ရောဂါ၏ ဆန့်ကျင်ဖက် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးလုပ်သား၊ လူငယ်လုပ်သားနှင့် ကျွမ်းကျင်မှု နည်းသည့်လုပ်သားများအပေါ် သက်ရောက်မှုများအား ဖြေရှင်း‌ပေးနိုင်ရေးအတွက် လိုအပ်နေသည့် အချိန်ထိ ရနိုင်သမျှသော မူဝါဒပိုင်းတုံ့ပြန်မှုများ အားလုံးကို အသုံးပြု၍ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု G20 နိုင်ငံများ၏ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့၊စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း) ၁၆.၈.၂၀၂၁ ရက်နေ့သတင်း
ပို့ကုန်သွင်းကုန်အပေါ် ကန့်သတ်တားမြစ်မှုဆိုင်ရာစည်းကမ်းချက်အသစ်များအား အိန္ဒိယအစိုးရ က ပြင်ဆင်ထည့်သွင်းခြင်း
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုမူဝါဒ ၂၀၁၅-၂၀၂၀ အား ချမှတ်လျက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအထိ သက်တမ်းတိုးမြှင့် ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာတွင် ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန် အပေါ် ကန့်သတ်ခြင်းနှင့် တားမြစ်ခြင်းတို့နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဗဟိုအစိုးရသည် စည်းကမ်းချက် အသစ်များ ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်မှုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ လက်ရှိကာလတွင် အဆိုပါ နိုင်ငံခြား ကုန်သွယ်မှု မူဝါဒ၏ စာပိုဒ်အမှတ် ၂-၀၇ ၌ စည်းကမ်းချက် ၉ ခုဖြစ်သည့် ပြည်သူများ၏ အကျင့်စာရိတ္တ ကာကွယ်ရေး၊ လူ၊ တိရစ္ဆာန်နှင့်အပင်များ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် ရှင်သန်မှုတို့ကို ကာကွယ်ရေး၊ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်နှင့် မူပိုင်ခွင့်တို့အား အကာအကွယ်ပေးမှုနှင့်အတူ လှည့်ဖြား လုပ်ဆောင်သည့် အလေ့အထများမှ ကာကွယ်ရေး၊ အကျဉ်သားများ၏ လုပ်အားကို အသုံးချမှုမှ ကာကွယ်ရေး၊သမိုင်းဝင်ရှေးဟောင်း အမွေအနှစ်နှင့် အနုပညာလက်ရာများအား အကာအကွယ် ပေးရေး၊ကုန်ခမ်းလွယ်သည့် သဘာဝအရင်းအမြစ်များအား ထိန်းသိမ်းရေး၊ ဇီဝမျိုးပွားနိုင်သည့် အရာများ သို့မဟုတ် ဇီဝမျိုးပွားနည်းဖြင့် ထုတ်လုပ်ထားသည့် အရာများအား ကုန်သွယ်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရေး၊ လက်နက်ခဲယမ်းမှောင်ခိုမှုနှင့် စစ်ပွဲများ ဖော်ဆောင်မှုတို့မှ တားဆီးကာကွယ် ရေးနှင့် ရွှေ/ငွေ တို့အားကုန်သွယ်သည့် ကိစ္စရပ်များ၌ ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန်အပေါ် ကန့်သတ် ခြင်းနှင့် တားမြစ်ခြင်းတို့ကို လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အိန္ဒိယ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနက ၁၀-၈-၂၀၂၁ ရက်စွဲဖြင့် အမိန့် ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁၇/၂၀၁၅-၂၀၂၀ ကို ထုတ်ပြန်လျက် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုမူဝါဒ၌စည်းကမ်း ချက်အသစ် ၁၀ ခုကို ထပ်မံ ဖြည့်စွက်ခဲ့ရာ ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန (DGFT) အနေဖြင့် အောက်ဖော်ပြပါ ကိစ္စရပ်များအတွက်ပို့ကုန်နှင့်သွင်းကုန်အပေါ်ကန့်သတ်ခြင်း နှင့် တားမြစ် ခြင်းတို့ကိုအမိန့်ကြော်ငြာစာများထုတ်ပြန်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်-
(က) စားသောက်ကုန် သို့မဟုတ် အရေးကြီးကုန်စည်များအား ပြည်ပသို့တင်ပို့ရာတွင် ပြည်တွင်း၌ ကုန်စည်ပြတ်လပ်မှုမှ သက်သာရာရရှိစေရေး သို့မဟုတ် တားဆီး ကာကွယ်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်သည့် ကိစ္စရပ်များ
(ခ) နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုတွင် ကုန်စည်များ၏ ဈေးကွက်ဝင်ရောက်မှု သို့မဟုတ် အဆင့်အတန်းနှင့် အုပ်စုခွဲခြား သတ်မှတ်ခြင်းတို့အတွက် ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန် ဆိုင်ရာ စံချိန်စံညွှန်း သို့မဟုတ် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း သတ်မှတ်ရန် လျှောက်ထား သည့် ကိစ္စရပ်များ
(ဂ) ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုကို ကန့်သတ်ရန် သို့မဟုတ် အခြားရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် လုပ် ဆောင်သည့် အစိုးရ၏ အစီအမံများ သက်ရောက်မှုရှိစေရေးအတွက် ပြည်ပမှ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းအမျိုးမျိုးအား တင်သွင်းသည့် ကိစ္စရပ်များ
(ဃ) နိုင်ငံ၏ ပြင်ပရန်ပုံငွေကြေး အခြေအနေအား လုံခြုံစိတ်ချရမှုရှိစေရေးနှင့် အတိုင်း အတာတစ်ရပ်အထိ အရန်ထားရှိနိုင်ရေးတို့အတွက် သွင်းကုန်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ် များ
(င) သီးခြားကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတစ်ရပ် ထူထောင်မှု မြှင့်တင်နိုင်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် သွင်းကုန်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ
(စ) သွင်းကုန်များရုတ်တရက်မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်တွင်းရှိကုန်ထုတ်လုပ်သူများကို ပြင်းထန်စွာထိခိုက်စေခြင်းမှ အကာအကွယ်ပေးရန် သို့မဟုတ် ထိုသို့ ထိခိုက်မှုခံ ရသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်သူများအား သက်သာမှုရရှိစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက် သည့် ကိစ္စရပ်များ
(ဆ) ပြည်တွင်း ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများအတွက် မရှိမဖြစ်ထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်သည့် အရေအတွက်ပမာဏ ပြည့်မီစေရေး ကိစ္စရပ်များ
(ဇ) ယေဘုယျ သို့မဟုတ် ဒေသန္တရ သွင်းအားစု ပြတ်တောက်မှုဖြစ်ပေါ်သည့်အခါ ထုတ်ကုန်များ၏ ဖြန့်ဖြူးမှုနှင့် သိုမှီးမှုတို့အတွက် အရေးပါသည့် ကိစ္စရပ်များ
(ဈ) စစ်ပွဲကာလ သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးတွင် အခြား အရေးပေါ် အခြေ အနေရှိသည့်အခါ နိုင်ငံ၏ လုံခြုံရေးအကျိုးငှာ အကာအကွယ်ပေးရေးကိစ္စရပ်များ
(ည) နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးထိန်းသိမ်းမှုအတွက် ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ် စာတမ်းအရ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် ကိစ္စရပ်များ
(ရင်းမြစ်-အိန္ဒိယနိုင်ငံစီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ထိုင်းနိုင်ငံ

SMEs များကိုကူညီရန်အဆင့်သစ်များကိုအစိုးရက အတည်ပြုသည့်သတင်း

၁။      ထိုင်းနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်သည် ထိုင်းကုန်သည်ကြီးများအသင်းဝင်များ၊ ထိုင်းနိုင်ငံစက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်၊ထိုင်းဘဏ်များအသင်း၊ထိုင်း SMEs လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းတို့နှင့်ကပ်ရောဂါကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့ရသော SMEs များကို ကူညီနိုင်ရေးအတွက် ပိုမိုထိရောက်မည့်နည်းလမ်းများရှာဖွေနိုင်ရန် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လကုန်ပိုင်း၌ ပူးတွဲအစည်းအဝေးပြုလုပ်သွားရန်စီစဉ်ခဲ့ကြောင်း၊ကပ်ရောဂါကြောင့်ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရသော SMEs များအတွက် စိုးရိမ်လျှက်ရှိရာ SMEs များစွာသည်  အစိုးရ၏ဘတ်ဂျက်ဘီလီယံ(၂၅၀) တန်ဖိုးရှိ ထိုင်းဘဏ်၏ပြင်ဆင်ထားသောချေးငွေ(soft loan) စီမံကိန်းကဲ့သို့သော အစိုးရ၏ လက်ရှိအကူ အညီပေးရေး အစီအစဉ်များကို ရရှိခြင်းမရှိသေးကြောင်း၊ အခြားသော SMEs များ အနေဖြင့်လည်း အစိုးရအား ဘဏ္ဍာရေးအထောက်အပံ့အပြင် အခြားသောအထောက်အပံ့များ ထောက်ပံ့ကူညီပေးကြစေလို ကြောင်း၊ ကုမ္ပဏီကြီးများအနေဖြင့် SMEs များမှ ချေးငွေလျှောက်ထားတောင်းခံလာပါက SMEs များအတွက် အာမခံကုမ္ပဏီကြီးများ အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးရန်တောင်းဆိုနိုင်ကြောင်း၊ ပထမအနေဖြင့် SMEs များ၏ငွေဖြစ်လွယ်မှုကို ပိုမိုအားကောင်းလာစေရန်နှင့်၎င်းတို့အား အရောင်းလမ်းကြောင်းများကို ကမ်းလှမ်းနိုင်ရန်အတွက် ဦးဆောင်လက်လီစီးပွားရေးလုပ်ငန်း ကုမ္ပဏီကြီးများနှင့်စီးပွားရေးဘဏ်များအကြား ပူးပေါင်း‌ဆောင်ရွက်မှုဖြစ်ကြောင်း ၊ ၎င်းအစီအစဉ်အရ လက်လီ‌ရောင်းချသူများသည် ၎င်းတို့၏ SMEs များအနေဖြင့် ယုံကြည်စိတ်ချရသူများဖြစ်ကြောင်း ပြသနိုင်ရန်အတွက် စစ်ဆေးရန်နှင့် သတင်းအချက် အလက်များပေးဝေနိုင်ရန်နည်းပညာများကိုအသုံးပြုကြကြောင်း၊၎င်းက SMEs များအတွက်ဘဏ်ချေးငွေရယူရန် စဉ်းစား ဆောင်ရွက်ရသောလုပ်ငန်းစဉ်ကို မြန်ဆန်စေခြင်းနှင့် ချေးငွေရယူရန် အခွင့်အလမ်းတို့ ကို တိုးပွားစေသည်ဟုပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘန်ကောက်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူး ပေးပို့သည့်သတင်း)

ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများ

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေးစားသောက်ကုန် တန်ချိန်(၂.၇၉)သန်းတင်သွင်းခဲ့သည့် အီးယူသတင်း

၂။       အီးယူ၏အော်ဂဲနစ်စားသောက်ကုန်ဈေးကွက် တိုးတက်လာမှုနှင့်အတူ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် အီးယူသည်အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေးစားသောက်ကုန် တန်ချိန်(၂.၇၉)သန်း တင်သွင်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက(၁.၉%)ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ဥရောပကော်မရှင်ကထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေးစားသောက်ကုန်များ တင်သွင်းမှုအချက်အလက်များအရ  အပူပိုင်းဒေသထွက် သစ်သီးဝလံများနှင့် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များကိုအဓိကတင်သွင်းခဲ့ရာတင်သွင်းမှု၏(၃၀%)ရှိခဲ့ပြီး Oilcakes များကို(၈%)၊ မုံလာဥသကြားနှင့် ကြံသကြားကို (၇%)နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကို (၅%)တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ၊ ဆီထွက် သီးနှံ၊သကြား၊နို့မှုန့်၊ထောပတ်၊ကော်ဖီစေ့နှင့်ကိုကိုးစသည်တို့အပါအဝင် အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်စည်များတင်သွင်းမှုသည်ပမာဏအနေဖြင့်(၄၈%)၊ အသား၊ သစ်သီးဝလံ၊ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊နို့၊ဒိန်ချဉ်၊ပျားရည် စသည်တို့အပါအဝင် အခြေခံကုန်စည်များတင်သွင်းမှု သည်ပမာဏအားဖြင့်(၄၂%)ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ပျားရည်သည် အီးယူသို့အဓိကတင်သွင်းသည့်တိရစ္ဆာန်ထွက်ကုန်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် မက္ကဆီကိုနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့မှ တင်သွင်းမှုလျော့ကျခဲ့သဖြင့် (၇%)ခန့် တင် သွင်းမှုကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမှ ပျားရည်တင်သွင်းမှုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ အီးယူ၌အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေးစားသောက်ကုန်များတင်သွင်းမှုတွင် နယ်သာလန်နိုင်ငံက (၃၁%)ဖြင့် အဓိကတင်သွင်း နေပြီးဂျာမနီနိုင်ငံက(၁၈%)၊ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံက(၁၁%)၊ပြင်သစ်နိုင်ငံက(၁၀%)တင်သွင်းခဲ့ကြကြောင်း၊အဓိကကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများမှာ အီကွေဒေါ(၁၂%)၊ဒိုမီနီကန်နိုင်ငံ(၉%)၊တရုတ်နိုင်ငံ(၈%) နှင့်ယူကရိန်း နိုင်ငံ(၈%)တို့ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

အီလက်ထ‌ရောနစ်ချစ်ပ်များပြတ်လပ်မှုကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ မော်တော်ကားကုမ္ပဏီများ၏ ထုတ်လုပ်မှု ယာယီဆိုင်းငံ့ထားရသည့်သတင်း

၃။      ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၊Ghent မြို့ရှိ Volvo မော်‌တော်ကားထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ Audi စက်ရုံတို့သည် မော်တော်ယာဉ်ထုတ်လုပ်မှုအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် အီလက်ထရောနစ်ချစ်ပ် (electronic chips)များ မလုံလောက်မှုကြောင့် ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ယာယီဆိုင်းငံ့ထားရကြောင်း၊ မော်တော်ကားများ၊Smart Phone များ၊Laptop Computer များ စသည်တို့တွင် အသုံးပြုသည့် အဆိုပါ Micro Chips လိုအပ်ချက်မှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း Covid-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် လူအများစု နေအိမ် တွင်သာနေထိုင်ရခြင်း၊ Work from Home ဆောင်ရွက်ရခြင်းတို့ကြောင့် ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း၊ ရောဂါပိုးထိန်းချုပ်ရေး ဆိုင်ရာအသွားအလာကန့်သတ်ထားရှိခြင်း၊ Covid-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် သယ် ယူပို့ဆောင်စရိတ် မြင့်တက်လာမှုအပါအဝင် ကမ္ဘာ့ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွင် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ၎င်းကုန်စည်များ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရာတွင် အဟန့်အတားဖြစ်ပေါခဲ့ရာမှ ပြတ်လပ်မှု ပြဿနာကိုကြုံတွေ့ခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အီလက်ထရောနစ်ချစ်ပ်များ မလုံလောက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာ တစ်ဝန်းအတိုင်းအတာဖြင့်မော်တော်ယာဉ်ထုတ်လုပ်မှုအစီးရေ(၅)သိန်းခန့်နှောင့်နှေးခဲ့ရာယင်းပြဿနာ၏ သက်ရောက်မှုများကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်အထိ ဆက်လက်ကြုံတွေ့ရနိုင်ကြောင်း ၊ အီးယူ၏မော်တော်ကားထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းအား ကောင်းလာစေရေးနှင့် ဥရောပနိုင်ငံသားများစွာတို့၏အလုပ်အကိုင် များကို အကာအကွယ်‌‌‌ပေးရန်အတွက် ယင်းအီလက်ထရောနစ်ချစ်ပ် ပြတ်လပ်မှုအကျပ်အတည်းကို မြန်မြန်ဆန်ဆန်တုံ့ပြန်ရန်လိုအပ်ကြောင်း၊အီလက်ထရောနစ်ချစ်ပ်များရရှိနိုင်မှုသည် လာမည့်လအနည်းငယ်အတွင်း ဆက်လက်ခက်ခဲနေဉီးမည်ဖြစ်သဖြင့် စက်ရုံ၏ထုတ်လုပ်မှုကို ချိန်ညှိရန် ဖြစ်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွား‌ရေးသံမှူး ပေးပို့သည့်သတင်း)

တရုတ်နိုင်ငံ

ကွမ်တုံးပြည်နယ်၌ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုကြောင့် အသေးစားကုန်ထုတ်လုပ်သူများ စိုးရိမ်ပူပန်လျှက်ရှိသည့်သတင်း

၄။      ကွမ်တုံးပြည်နယ်၌ ကိုရိုနာဗိုင်းရ်စ်ကူးစက်မှုကြောင့် အသေးစားနှင့်အလတ်စားကုန်ထုတ်လုပ်သူ အချို့မှာ၎င်းတို့၏စက်ရုံများအား တရုတ်နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိအခြားသောစက်ရုံများနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် အမှာစာလျော့နည်းသွားမည်ကို စိုးရိမ်ပူပန်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ကွမ်တုံးပြည်နယ်သည် တရုတ်နိုင်ငံစီးပွားရေး၏ (၁၀%) ပါ ဝင်လျှက်ရှိသော်လည်း မကြာမီကာလက Covid-19 ဖြစ်ပွားမှုနှင့်ဆက်စပ်လျှက်ရှိသည့် အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုများချမှတ်ခြင်း၊ လျှပ်စစ်ဓါတ်အားပြတ်တောက်ခြင်း၊ သင်္ဘောခနှင့်ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခြင်း အစရှိသည်များဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် စီးပွားရေးအခြေအနေမှာ ယိမ်းယိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ အချို့သော လက်ကား အရောင်းဆိုင်များမှာလည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလကုန်မှ စတင်၍ ပိတ်ထားခဲ့ကြောင်း၊ ကွမ်တုံးပြည်နယ်ရှိ မြို့ကြီးအများစု၌ သုံးစွဲမှုများမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မေလမှ ဇူလိုင်လအထိ လေျာ့နည်းနေနိုင်ပြီး နွေရာသီအဝတ်အထည်ရောင်းချသည့်ရာသီကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည့်အတွက် စက်ရုံများ၌ လက်ကျန် များမြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်အခြေအနေ ဆိုးရွားလာသောကြောင့် ပို့ကုန်တင်ပို့နိုင်မှုကို လည်းလျှော့တွက်ထားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ Covid-19 ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါ မကူးစက်ရန် တင်းကျပ်သည့် ကန့်သတ်မှုများကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးဆိပ်ကမ်းဖြစ်ပြီး ပြည်ပကုန်သွယ်ရေး ကုန်သေတ္တာများတင်ပို့မှု(၁၀.၅%)လုပ်ကိုင်လျှက်ရှိသည့် ရှန်းကျန့်ရှိ Terminal ၌ ပိတ်ဆို့မှုများဖြစ်ပေါ်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ မေလမှစတင်၍ပိတ်ထားခဲ့သည့်ဆိပ်ကမ်းရှိ သင်္ဘောကျောက်ချရပ်နားသည့်(၃)နေရာအား ပုံမှန်လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများ ပြန်လည်စတင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကွမ်တုံးပြည်နယ်၌ Covid-19 ဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါကူးစက်မှု ရက်သတ္တပတ်(၄)ပတ်ကြာဖြစ်ပွားလျှက်ရှိရာ လုပ်ငန်းများအပေါ် ပြင်းထန်စွာ သက်ရောက်လျှက်ရှိသောကြောင့် SME လုပ်ငန်းများမှာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ လွန်ကဲစွာဖြစ်ပေါ်လျှက်ရှိရာ မတူကွဲပြားသောလုပ်ငန်းများအနေဖြင့် Covid-19 လှိုင်းအသစ်ဖြစ်ပွားမှုရိုက်ခတ်ခြင်းများကြောင့် ဆုံးရှုံးနိုင်ချေရှိသော ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကုန်ကျစရိတ်များအတွက်  ပေါင်းစပ် ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် ယခုနှစ်အတွက်ရရှိနိုင်သည့်အကျိုးအမြတ်များ၊ထိရောက်သော ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအချိန်များနှင့် ကုန်ကျစရိတ်များကို ပြန်လည်ချင့်ချိန်တွက်ချက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဟောင်ကောင်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)