ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

၂-၁-၂၀၂၃

          အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းစားအုန်းဆီဖူလုံမှုရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ချက်အနေဖြင့် ပြည်တွင်းရောင်းချသောပမာဏအပေါ်မူတည်၍ ပြည်ပတင်ပို့မှုခွင့်ပြုသည့်ပမာဏကို  လျော့ချမည့် ပို့ကုန်စည်းမျဉ်းအသစ်ကို ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်မှ စတင်ကာ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက ဒီဇင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားသည်။

      အတည်ပြုထားပြီးဖြစ်သော စည်းမျဉ်းအသစ်အရ  ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအား လက်ရှိ ပြည်တွင်းရောင်းအား၏ ၈ ဆ တင်ပို့ခွင့်ပြုရာမှ ၆ ဆကိုသာ စားအုန်းဆီတင်ပို့ခွင့်ပြုသွားမည် ဖြစ် ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ပထမ သုံးလပတ်ကာလတွင် ပြည်တွင်းလုံလောက်မှုရှိစေရန် မူဝါဒပြောင်းလဲခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် အဆိုပါ မူဝါဒအပြောင်းအလဲကြောင့် ယခင်ထက် ဈေးနှုန်း ၂ ရာခိုင်နှုန်းခုန်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။         

            ဟင်းချက်ဆီရရှိနိုင်မှုနှင့် ဈေးနှုန်းအပါအဝင် ပြည်တွင်းကုန်ကြမ်းထွက်ရှိမှုအခြေအနေများ ကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်းစား၍ DMO အချိုးအစားကို အခါအားလျော်စွာ အကဲဖြတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရေကြောင်းနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုရေးရာ ညှိနှိုင်းမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာနမှ အကြီးတန်းအရာရှိ Septian Hario Setio က ပြောကြားသည်။

     ၂၀၂၂ ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ဟင်းချက်ဆီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်အတွက် စားအုန်းဆီထုတ်ကုန်များအပေါ်  ပို့ကုန်အစီအမံများကို စတင်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားမှ စားသုံးဆီများတင်ပို့မှု ခေတ္တပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်များကို တုန်လှုပ်စေခဲ့ပြီး လက်ရှိကမ္ဘာ့စားသောက်ကုန်ပြတ်လပ်မှုအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ပိုမိုဆိုးရွားလာကာ ပြည်တွင်း၌ ဆီသိုလှောင်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်တွင် စားအုန်းဆီပြည်ပတင်ပို့မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်ရောင်းချရန်တာဝန် (Domestic Market Obligation - DMO) ဟု ခေါ်သော အစီအမံကို ကျင့်သုံးနေသည့်အတွက် ပြည်တွင်း ဈေးကွက်တွင်  သတ်မှတ်ထားသည့်ပမာဏ အချိုးအစားကို တာဝန်ကျေအောင် ရောင်းချမှသာလျှင် ပို့ကုန်ပါမစ်များ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          အစိုးရ၏ ဇီဝဒီဇယ်အစီအစဉ်နှင့် ပထမသုံးလပတ်ကာလတွင် စားအုန်းဆီအထွက်နှုန်း လျော့နည်းမည့် ခန့်မှန်းချက်ကြောင့် ဟင်းချက်ဆီလိုအပ်ချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ စိုးရိမ်မှုရှိနေကြောင်းကို အစိုးရနှင့်တွေ့ဆုံသည့်အစည်းအဝေးတွင် အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်း (GAPKI) က ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း၊ အစိုးရ၏ဇီဝဒီဇယ်ထုတ်လုပ်မှုအစီအစဉ်တွင် ယခင်က ဆီအုန်းပါဝင်မှု ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ခဲ့ရာမှ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်မှစတင်၍ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြင့်ရန် စီမံ ဆောင်ရွက်နေ ကြောင်း၊ ဆီအုန်းအထွက်နှုန်း ကျဆင်းမှုမရှိပါက ဆီအုန်းစက်ရုံများတွင် ဆီအုန်းခိုင်များ စုပုံမှုမရှိစေရေးနှင့် ဆီအုန်းစိုက်တောင်သူများ ဆုံးရှုံးမှုမရှိစေရေးအတွက် ပြန်လည်အကဲဖြတ် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်း (GAPKI) ၏ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး  Eddy Marono က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံမှုရှိစေရေးအတွက် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှ စားအုန်းဆီကို အများဆုံးတင်သွင်းလျက်ရှိပါသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏  စားအုန်းဆီတင်ပို့မှု မူဝါဒပြောင်းလဲမှုကြောင့် ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းအဆမတန် ကြီးမြင့် ခဲ့ပါသည်။ ယခုတဖန် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် စတင်သက်ရောက်မည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှု မူဝါဒ အသစ်ကြောင့် ပြည်တွင်း၌ စားသုံးဆီရှားပါးခြင်းများ မဖြစ်ပေါ်နိုင်သော်လည်း ဇန်နဝါရီလ နောက်ပိုင်းကာလတွင် ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းကြီးမြင့်နိုင်သည့်အလားအလာရှိကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်ရပါသည်။

Source: https://economictimes.indiatimes.com

            https://www.bloomberg.com

       မိတ္ထီလာခရိုင်အတွင်း စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုနေသော သွင်းအားစုများဖြစ်သည့် ဓါတ်မြေသြဇာနှင့် ပိုးသတ်ဆေးစျေးနှုန်းများမှာ သြဘာပုလဲမြေသြဇာ N:46% ( ၁၀၆၀၀၀ )ကျပ်၊ ( ရွှေတောင်အိန္ဒိယ )ပန်းဖြူ N:46% မှာ ( ၉၈၀၀၀ )ကျပ်နှင့် အမို N:P:K-15:15:15 မှာ ( ၁၅၀၀၀၀ )ကျပ်၊ မြင်းကျား‌ရွှေပုလဲ N:46%  ( ၇၅၀၀၀ )ကျပ်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ မှိုဆေးနှင့် ပိုးသတ်ဆေးများမှာ အဆီဖျတ် ( 250g ) ( ၁၁၀၀၀ )ကျပ်၊ အဆီဖိတ်  (500g ) ( ၂၀၈၀၀ )ကျပ်၊ ဇွန်ဘီ  (100g ) ( ၉၀၀၀ )ကျပ်၊  အလန်း ( 100g ) ( ၁၁၅၀၀ )ကျပ် ၊ ဒီမွန် ( 250g ) ( ၈၅၀၀ )ကျပ်၊ ဒါနာဒင် ( 100g ) ( ၆၀၀၀ )ကျပ်၊ စိုင်ကလုန်း ( 250g ) ( ၁၂၅၀၀ )ကျပ်၊ မက်ဂါပိုးကင်း ( 500g ) ( ၁၆၀၀၀ )ကျပ်နှင့် ရွှေနိဖော့ ( 100g ) ( ၇၀၀၀ )ကျပ်  ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

ထိုင်းက ဗီယက်နမ်နှင့်ပူးပေါင်း၍ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးထိန်းသိမ်းနိုင်မလား

          ထိုင်းအစိုးရက ဗီယက်နမ်နှင့်ပူးပေါင်း၍ ပြည်ပပို့ကုန်ဆန်ဈေးနှုန်းများမြှင့်တင်လိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့မှုအား ထိုင်းနိုင်ငံမှဆန်ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များက မဖြစ်နိုင်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ကမ္ဘာ့ ဆန် တင်ပို့မှုတွင် ထိုင်းနိုင်ငံက ဒုတိယအများဆုံး၊ ဗီယက်နမ်က တတိယအများဆုံးဖြစ်သဖြင့် ထိုင်း အစိုးရက ဗီယက်နမ်နှင့်ပူးပေါင်း၍ ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်၌ အသာစီးရယူကာ ဆန်ဈေးနှုန်းများကို ထိန်းကျောင်းရန် အဆိုပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြှင့်တင်လိုသည့်အကြောင်းရင်းမှာ  လယ်သမားများ စပါးစိုက်ပျိုးရာ၌ ဓါတ်မြေဩဇာအပါအဝင်  ကုန်ကျစရိတ်များ သိသာစွာ မြင့်တက် လာနေသောကြောင့် လယ်သမားများ ဝင်ငွေပိုရအောင် စပါးဈေးနှုန်းများကို မြှင့်တင်ပေးရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ထိုင်းဆန်ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဥက္ကဋ္ဌက ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် အသင်းနှင့်ဆွေးနွေး တိုင်ပင်ခြင်းမရှိသေးဟုလည်းကောင်း၊ ထိုင်းနှင့်ဗီယက်နမ်တို့က အများဆုံးတင်ပို့နေသည့်နိုင်ငံများ မဟုတ်ဘဲ နှစ်နိုင်ငံစုစုပေါင်းတင်ပို့မှုက အိန္ဒိယနိုင်ငံတင်ပို့နေခြင်းထက် နည်းပါးသဖြင့်  ဈေးတက် လိုက်ပါကဝယ်လက်များက ပြိုင်ဖက်အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်သို့ ရောက်သွားကြလိမ့်မည်ဟုလည်းကောင်း၊ ဆန်ကိုဈေးအတက်စောင့်ရန်ကြာရှည်စွာ သိုလှောင်ထား၍မရဟုလည်းကောင်းပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊

          ဗီယက်နမ် စားသောက်ကုန်အသင်းဥက္ကဋ္ဌကလည်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ မရေမရာဖြစ်နေချိန်တွင်  ဈေးတင်ခြင်းမှာ မသင့်တော်ဟုပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ထိပ်တန်းဆန်တင်ပို့သူ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ကမ္ဘာ့ဆန်တင်ပို့မှု၏ ၄၀%ကိုတင်ပို့လျှက်ရှိရာ ၎င်းဆန်ဈေးနှုန်းမှာပြီးခဲ့သည့်အပတ်၌ ၅ နှစ် တာကာလ အတွင်းအနိမ့်ဆုံးသို့ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊အိန္ဒိယနိုင်ငံသုံးငွေနှင့်အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေလဲလှယ်မှုနှုန်း အားပျော့နေသဖြင့် အိန္ဒိယတွင် ဆန်များအလျှံအပယ်ဖြစ်နေရာ အိန္ဒိယဆန် ၅% ဆန်ကွဲပါ ဆန်ဖြူ ၁ တန်ဈေးနှုန်းသည် ဗီယက်နမ်ဆန်ထက် အနည်းဆုံး အမေရိကန်‌ဒေါ်လာ ၅၀ ၊  ထိုင်းဆန်ထက် အမေရိကန်‌ဒေါ်လာ ၁၀၀ သက်သာနေပြီး အိန္ဒိယပါဝင်မှုမရှိဘဲ ဈေးနှုန်းကိုကိုင်တွယ်ပါက အလုပ် မဖြစ်ဟု ထိုင်းဆန်ကုန်သည်များက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ အိန္ဒိယဆန်က ဈေးနှုန်း ပိုမို သက်သာနေ သဖြင့် အခြားနိုင်ငံများကဈေးတင်ပါက အိန္ဒိယဘက်သို့ ဆန်ဝယ်လက်များ ရောက်ရှိသွားနိုင်ပြီး ဗီယက်နမ်နှင့်ထိုင်းတို့က ဈေးကွက်ဝေစုနည်းနေ၍ ဈေးကွက်ဝေစုရလာရေး ဆန်ဈေးနှုန်းများ နှိမ့်ချရန်လိုအပ်သည်ဟု မွန်ဘိုင်းအခြေစိုက် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုမှ ကုန်သည်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ဟိုချီမင်းစီးတီးမှ ဆန်ကုန်သည်တစ်ဉီးက  အိန္ဒိယက ဆန်တင်ပို့မှု ကန့်သတ်လိုက် ပါက ထိုင်းနှင့်ဗီယက်နမ်တို့ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်မှုမပါလည်း ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊အမေရိကန်စိုက်ပျိုးရေးဌာနအဆိုအရ ဗီယက်နမ်နှင့်ထိုင်းတို့၏ ကမ္ဘာ့ဆန်တင်ပို့မှုဝေစုမှာ ၂၆% ခန့်သာရှိပြီး ၎င်းနှစ်နိုင်ငံက ဈေးတက်လိုက်ပါက ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံက အကြီးအကျယ်ထိခိုက် မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှရရှိသည့်သတင်း)

အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီ ပြည်ပပို့ကုန်ခွဲတမ်း တန်ချိန် ၂၇၀၀၀၀ ကျော် ပါမစ်ချပေး

          အင်ဒိုနီးရှား စားအုန်းဆီ ပြည်ပတင်ပို့ရန် ချထားပေးသည့်ခွဲတမ်းအနေဖြင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ(၃)ရက်နေ့ထိ တန်ချိန် (၂၇၅၄၅၄) အား ပို့ကုန်ပါမစ်ထုတ်ပေးထားသည်ဟု ကုန်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန အဆင့်မြင့်အရာရှိက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ မေလကုန်ပိုင်းတွင် စားအုန်းဆီတင်ပို့ရန် ပြန်လည်ခွင့်ပြုခဲ့ချိန်မှ  သောကြာနေ့အထိ ပို့ကုန်ပါမစ်ထုတ်ပေးထားသည့်ပမာဏဖြစ်ကြောင်း၊ ကုမ္ပဏီ ၂၁ ခု ကို ပါမစ်ချထားပေးခဲ့ပြီး  အများစုက ဆီသန့် refined, bleached and  deodorized (RBD)palm oil olein တို့ဖြစ်ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက စားအုန်းဆီ အမျိုးမျိုးတင်ပို့မှုကို ဧပြီ လ(၂၈)ရက်နေ့တွင် စတင်ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး မေလ(၂၃)ရက်တွင်ဖွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း‌ ၊ စားအုန်းဆီအမျိုးမျိုး ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများက ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ရောင်းချမှုပမာဏအနည်းအများအရ  ပို့ကုန် ခွဲတမ်းချပေးသည့်စနစ်ကို ပြောင်းလဲကျင့်သုံးကြောင်း‌၊စားအုန်းဆီတန်ချိန်  ၁ သန်းကို ခွဲတမ်းချပေးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း‌၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက ယခင်ကပုံမှန်အားဖြင့် စားအုန်းဆီအမျိုးမျိုးကို  တစ်လလျှင် တန်ချိန် ၂.၅ သန်းတင်ပို့‌ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှရရှိသည့်သတင်း)

အင်ဒိုနီးရှား စားအုန်းဆီပို့ကုန်ပါမစ် မကြန့်ကြာအောင် အရှိန်တင်ဆောင်ရွက်မည်

          အင်ဒိုနီးရှားသည် စားအုန်းဆီပြည်ပတင်ပို့မှု ပြန်လည်စတင်ချိန်မှစ၍တန်ချိန် ၃၀၂၀၀၀ ခန့် တင်ပို့ခွင့်ပြုထားသည်ဟု ဝါရင့်ဝန်ကြီးက ဇွန်လ(၅)ရက်နေ့တွင်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ပါမစ်လုပ်ငန်းစဉ်ကို အာဏာပိုင်တို့က အရှိန်တင်လုပ်ဆောင်မည်ဟုလည်း ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသည့်သူများနှင့်ပို့ကုန် လုပ်ငန်းရှင်များကို အဆိုပါဝန်ကြီးကအာမခံခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့စားအုန်းဆီအများဆုံးထုတ်လုပ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင်  စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုပိတ်ပင်ခြင်းဖြင့် ပြည်တွင်း ဟင်းချက်စား အုန်းဆီဈေးနှုန်းများကျဆင်းလာရန်ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး မေလ၂၃ ရက်တွင် အစိုးရက စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုကို  ပြန်လည်ဖွင့်ပေးခဲ့သော်လည်း ပြည်တွင်းဖူလုံမှုသေချာစေရန် အရံအတားပြုပေးသည့်မူဝါဒများကျင့် သုံးခဲ့ကြောင်း၊ပြည်တွင်းဈေးကွက်တာဝန်(DMO)ပြဌာန်းချက်အရ သတ်မှတ်ထားသည့် အချိုးအစား ကို ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ မဖြစ်မနေရောင်းပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ မူဝါဒအပြောင်းအလဲကြောင့် ဌာနဆိုင်ရာစာရွက်စာတမ်းကိုင်တွယ်မှုများနှေးကွေးပြီး ပို့ကုန်ပါမစ်ကျရန် ကြန့်ကြာနေသည်ဟု စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းစုများနှင့် ကုန်သည်များကပြောကြားကြကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား စားအုန်းဆီ မရ သဖြင့် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်၌ စားအုန်းဆီဈေးတက်လာပြီး မလေးရှားထုတ်လုပ်မှုက အင်ဒိုနီးရှား စားအုန်းဆီကို အပြည့်အဝ အစားထိုးထုတ်လုပ်ရောင်းချပေးနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား စားအုန်းဆီအသင်းမှ တာဝန်ခံက ပြည်ပသို့တင်ပို့ခြင်းမပြုသဖြင့် စားအုန်းဆီ ဆီစက်များက လယ် သမားများထံမှ ဆီအုန်းများ ဝယ်ယူခြင်းရပ်ထားသည်ဟု ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့တွင်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားသည် ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်လလျှင် စားအုန်းဆီတန်ချိန် ၂.၅ သန်းခန့်တင်ပို့နေပြီး အစိုးရသည် စားအုန်းဆီ ကုမ္ပဏီများကို DMO ပြဌာန်းချက်အရ တစ်လလျှင်  ဟင်းချက်ဆီတန်ချိန် ၃၀၀၀၀ ရောင်းချစေမည် ဟုပြောကြားခဲ့ကြောင်း ၊ အင်ဒိုနီးရှား စီးပွားရေးဝန်ကြီးဌာန အရာရှိက အစိုးရသည် ပို့ကုန်ခွန်စည်းကျပ်မှုနှင့် ပတ်သက်သော ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများပြုလုပ်ထားပြီး မကြာမီ ထုတ်ပြန်တော့မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊အင်ဒိုနီးရှားသည် လက်ရှိတွင် စားအုန်းဆီကြမ်းတင်ပို့မှုအတွက်  တစ်တန်လျှင် အမြင့်ဆုံးအခွန် ၃၇၅ ဒေါ်လာ စည်းကြပ်ထားရာ ယခင်က အမြင့်ဆုံး ပို့ကုန်ခွန် တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၂၀၀ ထက်မကျော်စေရဟု သတ်မှတ်ပြဌာန်းထားသည်ထက် ‌ကျော်လွန်နေကြောင်း‌၊ ပြည်တွင်းရောင်းချမှုကို အားပေးရန်ပြည်ပသို့တင်ပို့ရန်အတွက် အများဆုံး အခွန်သတ်မှတ်ချက်ကို တိုးမြှင့်ကောက်ခံခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှရရှိသည့်သတင်း)

ပို့ကုန်လိုင်စင်လျှောက်ထားရန်လိုအပ်သောကုန်စည်စာရင်းသတ်မှတ်

          ပြည်ပသို့တင်ပို့နေသော ကုန်စည်လိုင်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပဲမျိုးစုံ၊ ဆီထွက်သီးနှံနှင့်စားဆီတို့အား ပို့ကုန်လိုင်စင်လျှောက်ထားရန် လိုအပ်သော ကုန်စည်လိုင်းများအဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်းကို ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနက ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြော်ငြာခဲ့သော ပို့ကုန်သွင်းကုန် သတင်းလွှာ၌ဖော်ပြထားကြောင်း၊ ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့်ကုန်စည်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှုကို ကာကွယ်ရေးအစရှိသည့် ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် ပို့ကုန်လိုင်စင်လျှောက်ထားရန် လိုအပ်သောကုန်စည်လိုင်းများအဖြစ် 2017 Customs Tariff of Myanmar အရ  HS Code 6 digit ဖြင့် ကုန်စည်(၁၂၃၆)လိုင်းကို အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၅၁/၂၀၂၀) နှင့် ပို့ကုန်သွင်းကုန်နှင့်ပတ်သက်သည့်သတင်းလွှာ(၃/၂၀၂၂)တို့ဖြင့် ထုတ်ပြန်သတ်မှတ်ထားကြောင်း၊ ယခုအခါ ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့်ချုပ်ဆိုထားသောစာချုပ်များအရ ပြည်ပသို့ စနစ်တကျ တင်ပို့နိုင်ရန်လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံတကာ စားသုံးဆီရောင်းလိုအား နည်းခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းဈေးနှုန်းအပေါ် သက်ရောက်မှုလျော့ကျစေရေးနှင့် ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံစေရေးတို့အတွက် ဆီထွက်သီးနှံနှင့် စားသုံးဆီ တင်ပို့မှုများအား  ထိန်းညှိနိုင်ရန်လည်းကောင်း၊ 2017 Customs Tariff of Myanmar အရ ပဲမျိုးစုံအကျုံးဝင်သည့် HS Code 6 digit ဖြင့်  ကုန်စည်(၁၅)လိုင်း(သို့) HS Code 10 digit ဖြင့် ကုန်စည် (၅၃)လိုင်း၊ ဆီထွက်သီးနှံအကျုံးဝင်သည့် HS Code 6 digit ဖြင့် ကုန်စည်(၁၄)လိုင်း(သို့) HS Code 10 digit ကုန်စည်(၁၈)လိုင်းနှင့် စားဆီအကျုံးဝင်သည့် HS Code 6 digit ဖြင့် ကုန်စည် (၂၄) လိုင်း(သို့) HS Code 10 digit ဖြင့် ကုန်စည်(၁၁၀)လိုင်း၊ စုစုပေါင်း HS Code 10 digit ဖြင့် ကုန်စည်(၁၈၁)လိုင်းကို ပို့ကုန်လိုင်စင်လျှောက်ထားရန်လိုအပ်သောကုန်စည်လိုင်းများအဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ ပို့ကုန်လိုင်စင်လျှောက်ထားရန်လိုအပ်သော ကုန်စည်လိုင်းများအနက် မည်သည့်ကုန်စည်ကိုမဆို  ပြည်ပသို့ပင်လယ်ရေကြောင်း၊ လေကြောင်းနှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများမှ တင်ပို့ရာတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ(၁)ရက်နေ့မှစတင်၍ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်အညီ ပို့ကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားရယူပြီးမှသာ တင်ပို့ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှ ရရှိသည့်သတင်း)

ကျင်စန်းကျော့-ဝမ်တိန်ဂိတ်ကုန်သွယ်ရေးအားကောင်းလာ

          မေလ ၁၆ ရက်မှစ၍ မြန်မာကုန်တင်ယာဉ်များ တရုတ်နိုင်ငံဘက်သို့ ကျင်စန်းကျော့-ဝမ်တိန် ဂိတ်မှ  ဝင်ရောက်ထွက်ခွာခွင့်ရရှိလာသောကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးပြန်လည်အားကောင်းလာခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံက မြန်မာလိုင်စင်ဖြင့်ကားများကို အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတွင်းသို့ တိုက်ရိုက်ဝင်ခွင့်ပြုပြီး တရုတ်နိုင်ငံကလည်း တိုက်ရိုက်ထွက်ခွင့်ပြုသည်ဟု မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်စည်ဒိုင် အသင်းဥက္ကဋ္ဌ က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ယာဉ်မောင်းမှာ အစားထိုးယာဉ်မောင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံဘက် ကကားများ တိုက်ရိုက်ဝင်ခွင့်ရသဖြင့် စရိတ်ကုန်ကျမှု သက်သာသွားရာ ယခင်ကဆန်အိတ်(၁၀၀၀)လျှင် ကျပ်သိန်း(၁၀၀)ခန့်ကုန်ကျစရိတ်ရှိသော်လည်း ယခုကျပ်(၁၀)သိန်းခန့်သာ ကုန်ကျသဖြင့် ကုန်သည်များလည်း အကျိုးအမြတ်ရှိလာပြီး ကုန်ကားများတန်းစီစောင့်ရခြင်းများမရှိတော့သဖြင့် အဝင်အထွက်လည်း မြန်ဆန်သွားကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ကျင်စန်းကျော့ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်မှာ အားကောင်းတိုးတက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ရပြီး မြန်မာ့ပို့ကုန်များ မော်တော်ယာဉ်အပြောင်းအလဲလုပ်စရာမလိုတော့သော်လည်း တရုတ် နိုင်ငံမှ အစားထိုးယာဉ်မောင်းများဖြင့်သာ မောင်းနှင်ရဉီးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အသီးရောင်းချမည့်ကုန်သည် ပွဲစားများ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဝမ်တိန်ကွင်းသို့ဝင်ခွင့်ပြုတော့မည်ဖြစ်ပြီး ထို့အတွက်  Quarantine ၇ ရက် (သို့) ၁၄ ရက် ဝင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှ ရရှိသည့်သတင်း)

မလေးရှားစားအုန်းဆီဈေးနှုန်းဆက်လက်ကျဆင်းမည်ဟုခန့်မှန်း

          စားအုန်းဆီအများဆုံးတင်ပို့သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက စားအုန်းဆီပြည်ပတင်ပို့မှု ပိတ်ပင်ထားခြင်းကို ရုပ်သိမ်းမည်ဟု ကြေညာပြီးချိန်၌ အကျဘက်သို့ဦးစိုက်စပြုနေသည့်  စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ကျဆင်းသွားစေခဲ့ကြောင်း၊ ရောင်းလိုအားပိုများလာပြီ ဝယ်လိုအားများ လျော့ကျနေသည့်အတွက်  ကျဆင်းလက်စကို ဆက်လက်ကျဆင်းသွားစေခဲ့ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ဧပြီ လ ၂၈ ရက်တွင်စတင်ခဲ့သည့် စားအုန်းဆီပြည်ပတင်ပို့မှု ပိတ်ပင်တားမြစ်ချက်သည် မေလ ၂၃ ရက်တွင် အဆုံးသတ်မည်ဖြစ်ပြီး လာမည့်ဇူလိုင်လ၊ ဩဂုတ်လတွင် စားအုန်းဆီတစ်တန်ဈေးနှုန်း ရင်းဂစ် ၅၀၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၃၅) အထိ ကျဆင်းသွားလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြကြောင်း၊ မလေးရှား စားအုန်းဆီကို အများဆုံးဝယ်ယူသည့် တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယတို့သို့ တင်ပို့မှုမှာ မေလ၊ပထမလဝက်တွင် လျော့ကျခဲ့ခြင်းမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှဝယ်လက်များက ဈေနှုန်းကြီးမြင့်မှုကြောင့်ဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံက Lockdown ကြောင့် လျှော့ဝယ်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ကွာလာလမ်ပူ ကြိုပွိုင့်အရောင်းအဝယ်မှာလည်း ဈေးကျဆင်းခဲ့ပြီး ဝါရင့်ကုန်သည်တစ်ဉီးက စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းများသည် ဇွန်လတွင် တစ်တန်လျှင် ရင်းဂစ် ၅၀၀၀ အထိ  ကျဆင်းနိုင်ပြီး စက်တင်ဘာလတွင်  ရင်းဂစ် ၄၀၀၀ အထိကျဆင်းမည်ဟုခန့်မှန်း ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှ ရရှိသည့်သတင်း)

ပြောင်းဆန်တင်ပို့မည့် EOI Form စာရင်းတင်သွင်းလာသည့်ကုမ္ပဏီ ၁၄၀ ကျော်ရှိ

          တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းဆန်တင်ပို့မည့်ကုမ္ပဏီများ စိစစ်မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ စိတ်ဝင်စားမှု အဆိုပြုလွှာ (EOI Form) စာရင်းတင်သွင်းလာသည့်ကုမ္ပဏီ ၁၄၀ ကျော်ရှိပြီး အဆိုပါ EOI Form စာရင်း တင်သွင်းလာသည့်ကုမ္ပဏီများကို စားသုံးသူရေးရာဉီးစီးဌာနနှင့် မြန်မာ့ကုန်ပစ္စည်း စစ်ဆေးရေးနှင့်စမ်းသပ်မှုလုပ်ငန်းလီမိတက်(MITS)မှ တာဝန်ရှိသူများက ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးခြင်းများကို လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်းမှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ က ဆင်ဟွာသတင်းသို့ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့စစ်ဆေး၍ရ ရှိလာသော သုံးသပ်ချက်နှင့်ရလာဒ်အဖြေများကို  စိုက်ပျိုးရေး၊မွေးမြူရေးနှင့်ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနနှင့် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့မှ အတွင်းဝန်များ ပါဝင်သော ကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့က ထပ်မံစစ်ဆေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ လမ်းကြောင်း ပွင့်သွားပါက လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် Logistic  ပိုင်းတွင် များစွာသက်သာသွားမည်ဖြစ်ပြီး အရည်အသွေး စစ်ဆေး၍ ‌အောင်မြင်သည့်ကုမ္ပဏီများက တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ပြောင်းဈေးကွက်မှာ အတက်ဘက်တွင်ရှိနေရာ ဇူလိုင်လနှင့်ဩဂုတ်လတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းဆန်များ စတင်တင်ပို့ခွင့်ရရှိနိုင်မည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှ ရရှိသည့်သတင်း)

တရုတ် - မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ Plant Quarantine Protocol လက်မှတ်ရေးထိုး

          တရုတ် အ‌ကောက်ခွန်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဉီးစီးဌာနနှင့် မြန်မာ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနတို့သည်  မြန်မာ့ပြောင်းဖူးများ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရောင်းချသည့်အတွက်  တရုတ်မြန်မာနှစ်နိုင်ငံ Plant Quarantine Protocol လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြကြောင်း၊ မြန်မာ့ပြောင်းဖူး များ တရုတ်ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းနှင့်နယ်စပ်လမ်းကြောင်းတို့မှ တရားဝင် တင်ပို့ရောင်းချနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲပုပ်၊ ပီလောပီနံနှင့်ကန်စွန်းဥအတွက် ညှိနှိုင်းမှုပြုလုပ်နေဆဲဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှ ရရှိသည့်သတင်း)

ဗီယက်နမ်ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ဖွယ်ရှိ

          ဧပြီလနှောင်းပိုင်း၌ အရှေ့အလယ်ပိုင်း‌ဈေးကွက်မှ ဝယ်လိုအားကြောင့် ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည့်မှအပ အာရှဆန်‌ဈေးကွက်တည်ငြိမ်ခဲ့သော်လည်း အမေရိကန်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ဈေးကွက်၌မူ ဂျုံ၊ ပြောင်းနှင့်ပဲပုတ်တို့၏ ကုန်သွယ်မှုကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ ဧပြီလနောက်ဆုံးအပတ်အတွင်း  ထိုင်းနိုင်ငံမှ (5% Broken) ဆန်‌ဈေးနှုန်းမှာ ယခင်အပတ်ကထက် (၂၂ ဒေါ်လာ)ခန့်မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ အီရန်၊အီရတ်နိုင်ငံတို့မှ ဝယ်လိုအားများအပြင် ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့်ဆက်ဆံရေးတိုးတက်လာသဖြင့် ထိုင်းဆန်များကို ဝယ်လိုအားတက်လာခြင်းဖြစ်သော်လည်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ်စကများမှာ  ထိုင်းဆန်တင်ပို့မှုအတွက် အဓိကစိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေကြောင်း၊ ဧပြီလ (၂၈)ရက်တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ (5% Broken)ဆန်‌ဈေးနှုန်းမှာ တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၄၁၅)ရှိခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမပြောင်းလဲခဲ့သော်လည်း ဆောင်းရာသီ၊နွေဉီးရာသီရိတ်သိမ်းမှုပြီးစီးလုပြီဖြစ်ကာ ရောင်းလိုအားနည်းလာသောကြောင့် လာမည့်ရက်သတ္တပတ်များတွင် ဈေးတက်ဖွယ်ရှိ၍ ကုန်သည်များအနေဖြင့် ပို့ကုန်စာချုပ်အသစ်များ ချုပ်ဆိုရန်တွန့်ဆုတ်နေကြကြောင်း၊ ဟိုချီမင်းဆိပ်ကမ်းမှ မေလ(၄)ရက်နေ့တွင် တန်ချိန်(၃၀၀၉၉၀) တန်နှင့် မေလ(၅)ရက်နေ့တွင် တန်ချိန်(၄)သောင်းသင်္ဘောတင်ခဲ့ပြီး ၎င်းဆန်များကို ဖိလစ်ပိုင်၊ အာဖရိကနှင့်ကျူးဘားတို့သို့ တင်ပို့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိရာသီတွင်  ဘင်္ဂလား‌ဒေ့ရှ် အစိုးရက လယ်သမားများထံမှ ဆန် ပိုမိုဝယ်ယူနေရာ မေလ(၇)ရက်နေ့မှစ၍ ပြည်တွင်းစိုက်ပျိုးသူများထံမှ ဆန် နှင့်ဂျုံ တန်ချိန်(၁.၈)သန်းကို ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများကိုဝေငှပြီး ပြည်တွင်းဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေရန် ‌ဆောင်ရွက်မည့်အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအတွက် အလွန်အရေးပါသည့်ရွေ့လျားမှုဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-နန်နင်းမြို့စီးပွား‌ရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အော်ဂဲနစ်ဆန် စိုက်ပျိုးရေးပြန်လည်မြှင့်တင်ရန်ညွှန်ကြားထား

          လယ်သမားများ၏ ဝင်ငွေကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် လယ်ယာကဏ္ဍရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန်အတွက်  အော်ဂဲနစ်ဆန်များ အရှိန်မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားရန် တာဝန်ရှိဌာနဆိုင်ရာများအား အစိုးရကညွှန်ကြားထားကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်က ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဦးဆောင်ကျင်းပဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် အမျိုးသား ဆန်စပါးမူဝါဒ‌ကောင်စီအစည်းအဝေးတွင် ဆက်စပ်ဌာနဆိုင်ရာများအနေဖြင့် အော်ဂဲနစ်ထုတ်ကုန် ဈေးနှုန်းမြှင့်တင်ရေးစီမံကိန်း ဒုတိယအဆင့်(၂၀၂၂-၂၀၂၅)တွင် လုပ်ငန်းများအား တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သွားကြရန်အမိန့်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ လယ်သမားများ၏ ဝင်ငွေနှင့် လူနေမှုအဆင့်မြှင့်တင်ရန်အတွက်  သုတေသန၊စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့် ဆန်စပါးဆိုင်ရာနည်းပညာလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုမြှင့်တင်ဆောင်ရွက် သွားကြရန် သက်ဆိုင်ရာဌာနများအား တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် ရေရှည်တွင် ဈေးနှုန်း အာမခံချက်အတွက် ၎င်း၏ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို လျှော့ချသင့်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊

အမျိုးသား ဆန်စပါးမူဝါဒ‌ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး လယ်သမားများ၏ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သူက အစိုးရ၏ မြှင့်တင်ရေးမူဝါဒပြတ်တောက်မှုသည်  အော်ဂဲနစ်ဆန် စိုက်ပျိုးမှုအတွက်  အဓိကအတားအဆီးတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရနှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့်သမဝါယဝန်ကြီးဌာန၊ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်း ဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးများအပြောင်းအလဲက ‌အော်ဂဲနစ်ဆန်စိုက်ပျိုးရေးကိစ္စအား ရပ်တန့်စေခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် အော်ဂဲနစ်ဆန်တိုးမြှင့်စိုက်ပျိုးရေးအတွက် စိတ်ဝင်စားမှုနည်းပါးသည်ဟု အစည်းအဝေးတွင် တင်ပြခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရဌာနဆိုင်ရာများအနေဖြင့်  ၂၀၂၂-၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအစီအစဉ်သစ်များကို ပိုမိုအလေးထားဆောင်ရွက်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်း၊ အမျိုးသားဆန်စပါးမူဝါဒကောင်စီအနေဖြင့် ယခုနှစ်အတွင်း အော်ဂဲနစ်ဆန် စိုက်ပျိုးရေးအတွက် ထောက်ပံ့ငွေ ဘတ်(၁၄၆)သန်းအား အတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး ဈေးကွက်ရရှိရေးနှင့် အရည်အသွေး စံချိန်စံညွှန်းတိုးတက်ရေးအတွက် တောင်သူလယ်သမားများအားကူညီပေးရန် အစိုးရဌာနဆိုင်ရာများအား ညွှန်ကြားထားကြောင်း၊ ထိုင်းအော်ဂဲနစ်ဆန် စိုက်ပျိုးသည့်လယ်သမားများအနေဖြင့် အခွင့်အရေးများစွာရှိနေရခြင်းမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင်  တရုတ်၊ ဂျပန်နှင့်ဥရောပသို့ အော်ဂဲနစ်ဆန်တန်ချိန် (၁၀၀,၀၀၀) တင်ပို့ရောင်းချရန်အတွက်  လယ်သမားများအနေဖြင့် ရပ်ရွာအခြေပြု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအသင်းများအား ထူ‌ထောင်ထားခဲ့ပြီးဖြစ်ခြင်းကြောင့် အလားအလာကောင်းများရှိနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘန်ကောက်မြို့စီးပွား‌ရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

တရုတ်ဈေးကွက်သို့ RCEP လှိုင်းစီးသွားသောအရှေ့တောင်အာရှသီးနှံများ

          ၂၀၂၂  ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁)ရက်နေ့တွင် စတင်အသက်ဝင်ခဲ့သော ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးလွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်ဖြစ်သည့် ဒေသတွင်း ဘက်စုံစီးပွားရေး မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှု (RCEP) သဘောတူညီချက်သည် ယခုနှစ်ရောင်းအားကို ထပ်မံမြှင့်တင်ပေးလျှက်ရှိပြီး RCEP အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအကြား ကုန်စည်ကုန်သွယ်မှု၏ ၉၀% ကျော်မှာ တစ်ဖြေးဖြေးချင်း စည်းကြပ်ခွန် ကင်းလွတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဦးဆောင်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကြီးတစ်ခုက ဒူးရင်းသီး သေတ္တာ (၁၀၀) လက်ခံရရှိထားပြီး ရောက်ရှိလာပါက ဖြန့်ဝေသွားမည်ပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဒူးရင်းသီးများသည် ယခုနှစ်တွင် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေသော်လည်း ရောင်းအားကောင်းနေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ဒူးရင်းသီးများသည် တရုတ်နိုင်ငံတစ်ဝန်း အစားအသောက်ချစ်သူများ၏ အရသာတွေ့မှုကိုသိမ်းပိုက်ထားပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် လတ်ဆတ်သစ်သီးတင်သွင်းမှုပမာဏမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကထက် ၄ ဆရှိခဲ့ကြောင်း၊ ကွမ်ရှီးကျွမ့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ မြို့တော်နန်နင်းရှိ ထိုင်းနိုင်ငံသားတစ်ဉီးက ထိုင်းနိုင်ငံရှိ၎င်း၏ မိသားစုပိုင်သစ်သီးခြံမှ ဒူးရင်းသီးများကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့သည့် စီးပွားရေးကိုလုပ်ကိုင်လျှက်ရှိပြီး လွန်ခဲ့သောနှစ်များအတွင်း တည်ငြိမ်သောဖောက်သည် အရင်းအမြစ်ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ကွမ်ရှီးကျွမ့်ဒေသတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပိုမိုဝင်ရောက်လာခြင်းက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် သစ်သီးကုန်သွယ်ရေး အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန် အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် အအေးခန်းထောက်ပံ့သယ်ပို့မှုသို့ အားဖြည့်ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှဒူးရင်းသီးများအပြင် မလေးရှားနိုင်ငံမှ ဒူးရင်းသီးများမှာလည်း တရုတ်နိုင်ငံတွင် လူကြိုက်များလျှက်ရှိကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ နှင့်မလေးရှားနိုင်ငံမှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ဒူးရင်းသီးကုန်သွယ်ရေးတွင် အာရုံစူးစိုက်မှု ရရှိလာ သည့်အနက် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ကုန်သွယ်ရေး၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် မဟာဗျူဟာမြောက် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရန် သဘောတူစာချုပ်(၁၁)ခုကို လတ်တလော လက်မှတ်ရေးထိုးထားကြောင်း၊ RCEP အောက်တွင်  တရုတ်နိုင်ငံနှင့်မလေးရှားနိုင်ငံတို့သည် စီးပွားရေးနီးကပ်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ထူထောင်နိုင်မည်ဟု မလေးရှား နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်‌ရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယဝန်ကြီးကပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်- Myanmar Food Guide မှ ရရှိသည့်သတင်း)

ဂျုံတင်ပို့ရန်လျာထားချက်ရုပ်သိမ်းပြီး ဂျုံတင်ပို့မှုစတင်ပိတ်ပင်

          အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရကဂျုံတင်ပို့မှုကို မေလ ၁၄ ရက်တွင် စတင်ပိတ်ပင်ခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ထဲသို့ အိန္ဒိယ ဂျုံတန်ချိန် ၁၀ သန်းကို ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွင်း တင်ပို့ရန်လျာထားကြောင်း၊‌ မော်ရိုကို၊ တူနီးရှား၊အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ထိုင်း၊ဗီယက်နမ်၊ တူရကီ၊ အယ်လ်ဂျီးရီးယားနှင့်ဘက်ဘနွန် စုစုပေါင်း နိုင်ငံ(၉)နိုင်ငံသို့ ဂျုံတင်ပို့ရောင်းချရန် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များစေလွှတ်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေငြာခဲ့ပြီး ယခုအခါ မူဝါဒ ဂ ငယ်ကွေ့ ကွေ့လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ Letter of Credit (LC) ထုတ်ပြီးသည့် ဂျုံတင်ပို့မှုများကို ခွင့်ပြုမည်ဟုဆိုကြောင်း၊ ဂျုံကို မရှိမဖြစ်လိုအပ်နေသော နိုင်ငံများအနေဖြင့် နိုင်ငံ အစိုးရက တောင်းဆိုသည့်အခါ သုံးသပ်စိစစ်ပြီး တင်ပို့ခွင့်ကို ခွင့်ပြုပေးမည်ဟုဆိုကြောင်း၊ ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ၎င်းတို့ထံမှဂျုံများ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ထဲသို့စီးဝင်မှု အလွန်နည်းပါးနေချိန်တွင်  ဂျုံထုတ်လုပ်မှု ဒုတိယအများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ ဂျုံကို ဝယ်လက်များက အားထားနေရချိန်၌ ယခုကဲ့သို့ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယဂျုံ မရနိုင်တော့သဖြင့် ကမ္ဘာ့ဂျုံ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်သွားမည်ဖြစ်ပြီး အာရှနှင့်အာဖရိကမှ မချမ်းသာသည့်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဂျုံတင်သွင်းရန် အခက်ကြုံကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် မတ်လလယ်၌ အပူလှိုင်း ကျရောက်ခဲ့ပြီး ဂျုံ အထွက်နှုန်းကျဆင်းခဲ့ကာ ပြည်တွင်း ဂျုံဈေးနှုန်း စံချိန်တင် မြင့်တက်နေသဖြင့် ဂျုံ တင်ပို့မှု ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဂျုံတစ်တန်လျှင် ရူပီး ၂၅၀၀၀ (၃၂၂.၇၁ ဒေါ်လာ) ပေါက်ဈေး ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ဧပြီလ၌ ဂျုံတန်ချိန် ၁.၄ သန်းစံချိန်တင် တင်ပို့ခဲ့ပြီး မေလတွင် ပြည်ပတင်ပို့ရန် ရောင်းချထား ပြီးသည့် ဂျုံတန်ချိန် ၁.၅ သန်း ဝန်းကျင်ရှိကြောင်း၊၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ဂျုံ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၇ သန်း စံချိန်တင် တင်ပို့ခဲ့ရာ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၂.၀၅) ဘီလီယံရှိပြီး ဂျုံတင်ပို့မှု စုစုပေါင်း၏ ၅၀ % ဝန်းကျင်ကို ဘင်္ဂလား‌ဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှ ရရှိသည့်သတင်း)