ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

         မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်သည် ပဲမျိုးစုံနှင့် သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိပါသည်။ ပဲမျိုးစုံ၊ သီးနှံများအနက် ပဲတီစိမ်းသီးနှံကိုလည်းစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပဲတီစိမ်း(မိုး) စိုက်ဧကအနေဖြင့် ကျောက်ဆည်မြို့နယ်တွင် (၁၁၀၇၈) ဧက၊ စဉ့်ကိုင် မြို့နယ်တွင် (၉၁၈၀) ဧက၊ မြစ်သားမြို့နယ်တွင် (၁၈၂၇၉) ဧက၊ စုစုပေါင်း (၃၈၅၃၇) ဧကစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလဆန်းတွင် မိုးပဲတီစိမ်းများရိတ်သိမ်းလျက်ရှိရာ ကျောက်ဆည်မြို့နယ်တွင် (၈၆၀၂) ဧက၊ စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်တွင် (၆၃၉၇) ဧက၊ မြစ်သားမြို့နယ်တွင် (၁၁၂၃၄) ဧကရိတ်သိမ်းလျက်ရှိကြောင်း ၊ ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်းဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရသိရှိရပါသည်။ ပဲတီစိမ်းတစ်ဧက ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုး၊ သွင်းအားစု၊ လုပ်သားခအပါအဝင် စုစုပေါင်း (၃၀၀၀၀၀)ကျပ်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ အများသုံးစိုက်ပျိုးသောမျိုးများမှာ ရေဆင်း(၁၁) မျိုးနှင့် ကျောက်စိမ်းမျိုးများကိုစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ မိုးပဲတီစိမ်းကို မေလနှင့် ဇွန်လများတွင် စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် စတင်ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အများဆုံးစိုက်ပျိုးသော ကျေးရွာများမှာ မြစ်သားမြို့နယ်၊ ပျော်ရွာ၊ ညောင်စဉ်၊ ရိုးကန်ရွာနှင့် ကျောက်ဆည်မြို့နယ်၊ သံရွာ၊ ဘုံကွင်းရွာ နှင့် စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်၊ ဘယ်လင်း၊ ညောင်ပင်ကြီးရွာများတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ တစ်ဧကအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် (၁၁-၁၂)တင်းထွက်ရှိကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ပဲတီစိမ်းတစ်တင်းလျှင် (၆၅၀၀၀/၀) ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်လျက်ရှိပါသည်။ ပဲတီစိမ်းကို တောင်သူများက ပွဲရုံများသို့ တိုက်ရိုက်ရောင်းချကြကြောင်း၊ မြို့ပေါ်ပွဲရုံများမှတစ်ဆင့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြပါသည်။ ပဲတီစိမ်းစိုက်ပျိုးမှုတွင် တချို့ကျေးရွာများတွင် ရေကြီးမြင့်သောကြောင့် ပျက်စီးမှုတချို့ရှိသော်လည်း ရေဝင်ရောက်မှုမရှိသော ရွာများမှတောင်သူများမှာ ဈေးကောင်းရရှိသဖြင့် အကျိုးအမြတ်ဖြစ်ထွန်းကြောင်း၊ အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးစရိတ်နုတ်ပြီးပါက (၄၁၅၀၀၀/-)ကျပ်ခန့်မြတ်ကြောင်း ပဲတီစိမ်းရိတ်သိမ်းရသော တောင်သူတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရသိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          အင်္ဂပူမြို့နယ် ၊ ကံဦးအုပ်စု၊ ကံဦးကျေးရွာတွင် ဒေသထုတ်ကုန်ဖြစ်သော ရွှေပြည်သား “ရွှေသီဟ”ပဲချောင်းကြော်လုပ်ငန်းအား မိသားစုတစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ငန်းအဖြစ် ထုတ်လုပ်ရောင်း ချလျက်ရှိပြီး မိမိတို့ဒေသဈေးကွက်အပြင် ခရိုင်အတွင်း ဟင်္သာတ၊ ဇလွန်မြို့နယ်များသို့လည်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ပဲချောင်းကြော်ပြုလုပ်ရာတွင် အဓိကကုန်ကြမ်းအဖြစ် ကုလားပဲ၊ ကလောမှုန့်၊ သကြား၊ ဆီ၊ ဆား တို့ကိုအသုံးပြုပါသည်။ ကုလားပဲ ၁ပိဿာလျှင် ၇၈ဝဝိ/-၊ ကလောမှုန့် ၁ပိဿာလျှင် ၃၅ဝဝိ/-၊ သကြား ၁ပိဿာလျှင် ၆ဝဝဝိ/- ကျပ်ခန့်ဖြင့် ဟင်္သာတမြို့ပေါ် ဈေးကွက်မှဝယ်ယူ အသုံးပြုပြီး ပဲချောင်း(၁)ဒယ်စာအတွက် ကုလားပဲ (၂)ပိဿာ၊ ကလောမှုန့် (၃)ပိဿာ၊ သကြား (၇၀)ကျပ်သား နှင့် ဆီ (၄)ပိဿာခန့်ပါဝင်လျက် လုပ်သားဦးရေ(၄)ဦးဖြင့် (၁)ဒယ်စာကုန်ကျစရိတ်  ၁၂၅ဝဝဝိ/- ဝန်းကျင်ကျပ်ခန့် ကုန်ကျကြောင်းသိရပါသည်။ မိသားစုတစ်နိုင်တစ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖြစ်သဖြင့် တစ်နေ့လျှင် ပဲချောင်းကြော် ၁ ဒယ်ခန့်သာပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း၊ ပဲချောင်းပြုလုပ်ရန်အတွက် ကုလားပဲအနှစ်၊ ကလောမှုန့်၊ သကြားနှင့်ဆားတို့ကို သမအောင်ရောနှောပြီး ဆီနှင့် ကြော်ကာ အအေးခံထုတ်လုပ်ပါသည်။

          အအေးခံပြီး ပဲချောင်း ၁ ဒယ်လျှင် “ရွှေသီဟ” ပဲချောင်းအထုပ်သေး(၆၀)၊ အထုတ်လတ် (၈၅)ထုပ်နှင့် အထုပ်ကြီး(၃၀)ထုပ်ရရှိပြီး ၅ဝဝကျပ်တန်၊ ၁ဝဝဝ ကျပ်တန် နှင့် ၂ဝဝဝကျပ်တန် ဟူ၍ အမျိုးအစား(၃)မျိုး ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။ မိသားစုလုပ်ငန်းဖြစ်သည့်အတွက် သင့်တင့်မျှတသော အကျိုးအမြတ်ရရှိလျက်ရှိပြီး  မြန်မာ့ဒေသထွက်ကုန်အား တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်အဖြစ် တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်နှင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်သာမက ပြည်ပဈေးကွက်သို့ပါ ဈေးကွက်ချဲ့ထွင်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ “ရွှေသီဟ” ပဲချောင်းကြော်သည် စားသုံးသူများကြိုက်နှစ်သက်သော ဒေသအစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး မြို့နယ်အတွင်း ဝယ်ယူစားသုံးမှုမြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

          ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြန်အောင်ခရိုင်၊ ကြံခင်းမြို့နယ်၌ မိုးမြေပဲ စိုက်ဧက လေးထောင်ကျော်ခန့် နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ မြို့နယ်အတွင်းရှိဒေသခံတောင်သူများသည် ရေ၊ မြေ၊ ရာသီဥတုကောင်းမွန်သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို အဓိကလုပ်ကိုင်ကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။

          ကြံခင်းမြို့နယ်တွင် ယခုနှစ်၌ မြေပဲစိုက်ဧက သုံးထောင်ငါးရာကျော်စိုက်ပျိုးထားပြီး၊ စိုက်ဧက ၃၂၀၀ခန့် တူးဖော်ပြီးကြောင်း၊ မြေပဲကို နှစ်စဉ် မေလတွင်စိုက်ပျိုးပြီး ဩဂုတ်လတွင် လှိုင်လှိုင်တူးဖော်ကြပါသည်။ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မြေပဲစိုက်ဧက တစ်ဧကလျှင် ငွေကျပ် ၆၅၀၀၀၀ခန့် ကုန်ကြပြီး တစ်ဧကပျမ်းမျှအတွက်တင်း ၆၁ တင်းခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးချိန်မှ တူးဖော်ချိန်အထိ ရာသီဥတုကောင်းမွန်မှုကြောင့် မြေပဲအထွက်နှုန်းကောင်းမွန်ကြောင်း၊ ယခုနှစ် ဒေသတွင်းပေါက်ဈေးအနေဖြင့် သီးနှံအရည်အသွေးပေါ်မူတည်၍ မြေပဲတောင့် တစ်တင်းလျှင် ငွေကျပ် ၂၇၀၀၀ မှ ငွေကျပ် ၃၀၀၀၀ ဈေးနှုန်းများဖြင့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး၊ တစ်ဧကအကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် ငွေကျပ် ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်ခန့်အကျိုးအမြတ်ရရှိကြောင်း၊ ကြံခင်းမြို့နယ်အတွင်းမှ ထွက်ရှိသောမြေပဲများကို ဒေသခံကုန်သည်များမှဝယ်ယူ၍ ရန်ကုန်မြို့သို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

          ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ သာယာဝတီခရိုင်၊  အုတ်ဖိုမြို့နယ်သည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအဓိကထား၍ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းလုပ်ကိုင်ကာ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးလျက်ရှိသော မြို့နယ်ဖြစ်ပါသည်။ ဆန်စပါး၊ မတ်ပဲတို့ကို အဓိကထား၍ စိုက်ပျိုးသည့်အပြင် ရာသီပေါ်သီးနှံများဖြစ်သော ငရုတ်၊ ဂေါ်ဖီ၊ သခွား၊ ရုံးပတီ၊ ချဉ်ပေါင်တို့ကိုလည်း‌ ဒေသတွင်းစားသုံးရန်သာမက အခြားမြို့နယ်များသို့တင်ပို့နိုင်သည်အထိ စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။

          အုတ်ဖိုမြို့အတွင်းရှိ လင်းလွန်းပင်ရွာ၊ ဥတိုရွာ၊ ကြက်ဆူတောရွာ၊ နနွင်းကုန်း၊ ငါးရှဉ့်ရိုး၊ သရက်ကုန်း၊ ကွေ့ချောင်း၊ ချောင်းနားရွာများသည် ရုံးပတီသီးကို အများဆုံးစိုက်ပျိုး၍ ဈေးကောင်းရရှိလျက်ရှိသည်။ ရုံးပတီပင်သည် ရာသီဥတုဒဏ်အကြမ်းခံနိုင်သဖြင့် ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးချိန်မှ သီးနှံဆွတ်ခူးချိန်ထိ ၄၅ရက်ခန့်သာရှိသဖြင့် အချိန်တိုတိုနှင့် ဝင်ငွေရရှိနိုင်ကြောင်း ရုံးပတီသီးစိုက်တောင်သူတစ်ဦးထံမှသိရှိရပါသည်။ သွင်းအားစုအနေဖြင့် စိုက်ခင်းမြေထွန်ယက်ခ  (၁၆၀၀၀၀)၊ ပေါင်တင်ခ (၁၆၀၀၀၀)ကျပ်၊ စိုက်ပျိုးပင်စိုက်ရန် ကျင်းတူးခ  (၁၅၀၀၀၀)၊ မြက်ကောက်ခ (၁၅၀၀၀၀)ကျပ်၊ အပင်အားဆေး (၂၄၀၀၀၀)ကျပ်၊ အသီးအားဆေး (၂၄၀၀၀၀ကျပ်)၊ မျိုးစေ့ဖိုး(၈ထုပ်)(၃၆၀၀၀၀)ကျပ်၊ ခူးဆွတ်ခ(၃၅)ကြိမ်အတွက် လုပ်သားခ (၃၅၀၀၀၀)ကျပ်၊ သယ်ယူခ (၃၅ကြိမ်)အတွက် လုပ်သားခ (၁၄၀၀၀၀)ကျပ်၊ ရေသွင်းခြင်းအတွက် (၁၂ကြိမ်)လျှင် (၁၁၀၀၀၀၀) ကျပ်ကုန်ကျပါသည်။ မျိုးစေ့ဖိုး၊ ဆေးဖိုး၊ ရေသွင်းခ၊ ပေါင်းရှင်းခနှင့် အပင်စိုက်ပျိုးချိန်မှ ခူးဆွတ်ချိန်ထိ ကုန်ကျစရိတ်    ( ၃၀၅၀၀၀၀)ကျပ်ကုန်ကျနိုင်ပါသည်။ အောက်တိုဘာလအတွင်း ရုံး ပတီသီးတစ်တောင့်လျှင် ၂၅ကျပ်မှ ၂၈ကျပ်ကြားရရှိပါသည်။ ရုံးပတီသီးကို တစ်ရက်ခြားခူးဆွတ်ရပြီး တစ်ခါခူးဆွတ်လျှင် အတောင့်(၅၀၀၀)ခန့်ကို (၃၅)ရက်ခန့်ခူးဆွတ်ရပြီး အတောင့်ရေ  (၁၇၅၀၀၀)တောင့်ရသဖြင့် တစ်ဧကလျှင် ဝင်ငွေ (၄၅၅၀၀၀၀)ကျပ်ရရှိပါသည်။ အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင်(၁၅၀၀၀၀၀)ကျပ်အမြတ်ဝင်ငွေရရှိနိုင်ကြောင်း စိုက်ပျိုးသူတောင်သူတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရသိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

           ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ သာယာဝတီခရိုင်၊ လက်ပံတန်းမြို့တွင်ရှိသော ငါးမွေးကန်များ၏ အဓိကအစားအစာသည် ဖွဲနုများဖြစ်သည်။ သာယာဝတီခရိုင်အတွင်းရှိ ဆန်စက်များကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်ရာမှ ထွက်ရှိသော ဆန်ထွက်ပစ္စည်းဖွဲနုများကို ဒေသတွင်းတိရိစ္ဆာန်အစားအစာအဖြစ် အသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်းနှင့် အခြားသောတိုင်းနှင့်ပြည်နယ်များသို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ယခင်ဩဂုတ်လ၊ နောက်ဆုံးအပတ်တွင် ဖွဲနုတစ်ပေါင်လျှင် ၃၁၀ကျပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဖွဲနု ၆၅ပေါင်ပါ တစ်အိတ်လျှင် ၂၀၁၅၀ကျပ်ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း၊ ယခုအောက်တိုဘာလ၊ ဒုတိယအပတ်တွင် ဖွဲနုတစ်ပေါင်လျှင် ၃၅၀ကျပ်သာပေါက်ဈေးရှိနေကြောင်း၊ ဖွဲနု ၆၅ပေါင်ပါ တစ်အိတ်လျှင် ၂၂၇၅၀ကျပ်ဈေးဖြင့် (လက်လီ)ရောင်းချရကြောင်း၊ ဖွဲနုဈေးကွက်အနေဖြင့် ယခင်လနှင့် ယခုလဈေးနှုန်းတို့ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါက ဒေသတွင်းလိုအပ်ချက်များသောကြောင့် ဈေးနှုန်းသည် အတက်ဘက်သို့ဦး တည်လျက်ရှိကြောင်း ပွဲရုံပိုင်ရှင်တစ်ဦးထံမှသိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)