ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မင်းဘူးခရိုင်၊ စလင်းမြို့နယ်တာဝန်ခံ(ဦးစီးမှူး) ဦးဆန်းလင်းမောင်သည် (၁၅.၄.၂၀၂၃)ရက်နေ့ နံနက်(၁၀:၀၀)နာရီအချိန်တွင် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဆင်ဖြူကျွန်းမြို့၊ မြောက်ရှားတောကျေးရွာ နွေနှမ်းစိုက်ပျိုးသောတောင်သူ ဦးသိန်းဝင်းနှင့် တွေ့ဆုံပြီး နွေနှမ်းစိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှု အခြေအနေများကို ကွင်းဆင်းလေ့လာခဲ့ပါသည်။

        ရှားတောကျေးရွာသည် ဆင်ဖြူကျွန်းမြို့၏မြောက်ဘက်ကပ်လျက်တည်ရှိပြီး စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကလုပ်ကိုင်ကြကြောင်း၊ ကြက်သွန်၊ အာလူး၊ မြေပဲနှင့် နှမ်းတို့ကိုနှစ်စဉ်မပြတ် စိုက်ပျိုးကြပြီး နွေနှမ်းကို ကျဲခင်းစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ယခင်နှစ်က ရာသီဥတုကောင်းခဲ့ပြီး အထွက်နှုန်းကောင်းခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် နွေနှမ်းစိုက်တောင်သူ ဦးသိန်းဝင်းအနေဖြင့် (၃)ဧကခန့် စိုက်ပျိုးထားကြောင်း၊ (၁)ဧကစိုက်ပျိုးလျှင် မျိုးစေ့(၃)ပြည်ကုန်ကျကြောင်း၊ (၁)ပြည်လျှင် ကျပ်(၈၀၀၀) ဝယ်ယူရပြီး (၃)ဧက စိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်၍ မျိုးစေ့ဝယ်ယူမှုမှာ ကျပ်(၂၄၀၀၀၀)ကုန်ကျကြောင်း၊ နွေနှမ်းကို နှစ်စဉ် မတ်လအလယ်တွင် စတင်စိုက်ပျိုးပါကြောင်း၊ (၁၅)ရက်ခန့်တွင် အပင်တွင် ကျရောက်သော ပိုးမွှားများ ကျရောက်မှု မရှိစေရန် ပိုးသတ်ဆေးပက်ဖျန်းရပြီး ပန်းပွင့်ချိန်တွင် အသီး၊ အပွင့်၊ အားကောင်းစေရန်မော်ရမ်မုန်း အားဆေးကို(၃)ကြိမ်မှ (၄)ကြိမ်ထိပက်ဖျန်းရကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီး (၇၅)ရက်ခန့်တွင်စတင်ရိတ်သိမ်းရပြီး သက်တမ်းကာလမှာပျမ်းမျှ (၇၅-၈၀)ရက်ခန့် ကြာမြင့်ကြောင်း၊ ယခုနှစ် မြောက်ရှားတောကျေးရွာ နွေနှမ်းစိုက်တောင်သူများသည် နွေနှမ်း စိုက်ပျိုးပြီးချိန်တွင် မိုးရွာသွန်းမှုမရှိခဲ့သော်လည်း မြေအောက်ရေကိုသုံးစွဲရသောကြောင့် အပွင့်မကြွေ ဘဲ အသီးတင်မှုများ၍ အထွက်နှုန်းမှာ အသင့်တင့်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ မြေအနေအထားကွာခြားခြင်း၊ စိုက်ပျိုးချိန်တွင် မြေအစိုဓါတ်ကွာခြားခြင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီးအပင်ပြုပြင်မှုကွာခြားခြင်း၊ သွင်းအားစုသုံးစွဲပုံ နှင့် ပိုးသတ်ဆေး၊ အားဆေးသုံးစွဲမှုကွာခြားခြင်းတို့ကြောင့် နှမ်း(၁)ဧကစိုက်လျှင် အထွက်နှုန်းမှာ (၈.၁၀)တင်းအထိ အမျိုးမျိုးကွဲပြား ထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်နွေနှမ်းစိုက်တောင်သူ ဦးသိန်းဝင်းသည် (၁)ဧကလျှင် (၁၂.၁၃)တင်းခန့် ထွက်ရှိနိုင်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

      ဈေးနှုန်းဈေးကွက်အနေဖြင့် ယခင်နှစ်က သီးနှံပေါ်ချိန်၌ နှမ်းနက် (စမုံ)(၁)တင်းလျှင် ကျပ် (၇၅၀၀၀-၈၀၀၀၀)ကျပ်ထိသာ အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းအဖြစ်ရောင်းချခဲ့ရကြောင်း စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသော နှမ်းကိုမြို့ပေါ်ရှိပွဲရုံများသို့ သွားရောက်ရောင်းချရကြောင်း၊   ယခင်နှစ် နှမ်း(၁)ဧက စိုက်ပျိုး လျှင် ကျပ်(၄)သိန်းခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ (၁)ဧကဝင်ငွေမှာ ကျပ်(၆၄၀၀၀၀)ခန့်ရရှိ၍ ကျပ်(၂၄၀၀၀၀) အကျိုးအမြတ်ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် နွေနှမ်းစိုက် တောင်သူများအနေဖြင့် အထွက်ကောင်းပြီး ဈေးနှုန်းကောင်းမှသာ အကျိုးအမြတ်ရရှိနိုင်ပြီဖြစ် ကြောင်းတောင်သူ ဦးသိန်းဝင်းထံမှ သိရှိရပါသည်။

      နွေနှမ်းစိုက်တောင်သူများအနေဖြင့် ပြည်တွင်းမှစိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် သီးနှံများကို ပြည်တွင်းသာမက ပြည်ပအထိနှစ်စဉ်တင်ပို့ ရောင်းချမှုပြုလုပ်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ပါက ဈေးနှုန်းဈေးကွက်များ ပိုမိုကောင်းမွန်လာပြီး အကျိုးအမြတ်များစွာရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ နှမ်းကိုကြိတ်ခွဲပြီး ထွက်ရှိလာသည့် နှမ်းဆီသည်စားသုံးသူများ နေ့စဉ်စားသုံးသင့်ပြီး ကျန်းမာရေးအတွက်များစွာ အထောက်အကူပြုသည့် သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သောကြောင့် နှစ်စဉ်မပြတ်စိုက်ပျိုးပေးသင့်ပါကြောင်း နှမ်းစိုက် တောင်သူတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရသိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

    မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ကျောက်ဆည်ခရိုင်သည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံ၍သီးနှံမျိုးစုံစိုက်ပျိုးသည့်ဒေသ ဖြစ်ပါသည်။၄င်းသီးနှံများအနက် ငရုတ်သီးနှံကိုလည်းတစ်နိုင်တစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ငရုတ်သီးနှံကို ကျောက်ဆည်ခရိုင်အတွင်းတွင် ကျောက်ဆည်မြို့နယ်၌(၅၀၂၁)ဧက၊ စဉ့်ကိုင်မြို့နယ် ၌(၉၆၅)ဧက၊မြစ်သားမြို့နယ်၌(၂၅၁၁)ဧက၊စုစုပေါင်း(၈၄၉၇)ဧကစိုက်ပျိုးပြီးကြောင်း သက်ဆိုင်ရာဌာန၏စာရင်းများအရ သိရှိရပါသည်။ ငရုတ်သီးနှံကို နိုဝင်ဘာလ နှင့် ဒီဇင်ဘာလများတွင် စတင် စိုက်ပျိုးပြီး မတ်လနှင့် ဧပြီလများတွင် စတင်ခူးဆွတ်နေရပြီဖြစ်ကြောင်း ၊ ငရုတ်မျိုးများအနေဖြင့် သာမို၊ ဒီမွန်၊ အာစတာ၊ ၆၉၂မျိုးနှင့်တိုးတိုးအောင်မျိုးများကို စိုက်ပျိုးကြပါသည်။တောင်သူအများစုမှာ စိုက်ပျိုးစရိတ်ကုန်ကျ သက်သာသော သာမို ၊ ဒီမွန် ၊ အာစတာ ၊ ၆၉၂ မျိုးများကို ပုံမှန်စိုက်ပျိုးကြ သော်လည်း အထွက်နှုန်းကောင်းပြီး စိုက်ပျိုးမှုကုန်ကျစရိတ်များသော တိုးတိုးအောင်ငရုတ်မျိုးအား ယခုနှစ်တွင် စတင်စမ်းသက် စိုက်ပျိုးလာကြပါသည် ။ တိုးတိုးအောင် ငရုတ်စိုက်ပျိုးသူ တောင်သူတစ်ဦး၏ပြောကြားချက်အရ တိုးတိုးအောင်ငရုတ်(၁)ဧက စိုက်ပျိုးလျှင် မျိုးထုပ်အနေဖြင့်(၁၀)ထုပ် ကုန်ကျကြောင်း၊မျိုးစေ့ကို ပျိုးထောင်ပြီး(၁)လအကြာတွင် စတင်စိုက်ပျိုးရကြောင်း ၊ မျိုးစေ့စျေးနှုန်း အနေဖြင့်(၁)ထုပ်လျှင်(၁၆၀၀၀/-)ကျပ် စျေးနှုန်းပေးရကြောင်း၊(၁)ဧကကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် စတင်စိုက်ပျိုးသည့် ဒီဇင်ဘာလ မှ စတင်ခူးဆွတ်သည့် မတ်လဆန်းအထိ မျိုး ၊ သွင်းအားစု ၊ လုပ်သားခ ၊ စုစုပေါင်း(၃၀-၃၅)သိန်းဝန်းကျင်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း ၊ ယခုအချိန်တွင် ငရုတ်သီးများဖြိုင်ဖြိုင်ထွက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ငရုတ်သီးခူးဆွတ်ရာတွင်(၃-၅)ရက်ခြားတစ်ကြိမ် ခူးဆွတ်ရကြောင်း ၊ အထွက်နှုန်း အနေဖြင့် စတင်ခူးဆွတ်ချိန်တွင် ပိဿာ(၂၀၀)ခန့်ထွက်ရှိကြောင်း ယခုအချိန်တွင် ပိဿာ(၅၀၀- ၆၀၀)ခန့်ထွက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ တိုးတိုးအောင် ငရုတ်စျေးနှုန်းအနေဖြင့် ငရုတ်သီးအစို(၁)ပိဿာလျှင် (၄၀၀၀-၄၂၀၀)ကျပ်ရှိပြီး အခြားငရုတ်များမှာ အစို(၁)ပိဿာလျှင်(၃၀၀၀/-)ကျပ် စျေးနှုန်းများ ဖြင့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပါသည်။ တိုးတိုးအောင် ငရုတ်သည် စိုက်ပျိုးစရိတ်များသော်လည်း အခြားငရုတ်များထက် အထွက်နှုန်းကောင်းပြီး စျေးနှုန်းပိုမိုရရှိသောကြောင့် စိုက်ပျိုးသင့်သော သီးနှံဖြစ်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

     ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်မြို့တွင် ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ ဧပြီလ(စတုတ္ထပတ်)အတွင်း စားသုံးဆီဈေးနှုန်းများမှာ ပဲဆီ လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၁၃၅၀၀) ကျပ်၊ လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၁၄၀၀၀) ကျပ်၊ နှမ်းဆီ လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၁၂၀၀၀) ကျပ်၊ လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၁၃၀၀၀) ကျပ်၊ နေကြာဆီ လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၁၃၅၀၀) ကျပ်၊ လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၁၄၅၀၀) ကျပ်နှင့် စားအုန်းဆီ လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၈၆၀၀) ကျပ်၊ လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၈၅၀၀) ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပါသည်။

      ယခင်မတ်လ(စတုတ္ထပတ်)တွင် ပဲဆီဈေးနှုန်းမှာ လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၁၃၅၀၀) ကျပ်၊ လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၁၃၀၀၀) ကျပ်၊ နေကြာဆီဈေးနှုန်းမှာ လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၁၄၀၀၀) ကျပ်၊ လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၁၃၀၀၀) ကျပ်ဖြစ်ခဲ့၍  ယခုဧပြီလ(စတုတ္ထပတ်)နှင့် ယခင်မတ်လ(စတုတ္ထပတ်) ဈေးနှုန်းတို့ကိုနှိုင်းယှဉ်ရာ ပဲဆီနှင့်နေကြာဆီ လက်လီ/လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၅၀၀) ကျပ်ခန့်မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ကျန်စားသုံးဆီဈေးနှုန်းများတည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်း စားသုံးဆီအရောင်းဆိုင်တစ်ဆိုင်ထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(ကယား)

   မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ကျောက်ဆည်ခရိုင်သည် ရေးစီးရေလာနှင့် မြေဆီမြေသြဇာကောင်း မွန်သောဒေသဖြစ်သည့်အလျှောက် စပါး၊ပဲမျိုးစုံ၊ပြောင်း၊ဆီထွက်သီးနှံများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် သစ်သီးဝလံများအပြင် လေ့ကျပေါက် ဆေးဘက်ဝင်အပင်များလည်း ပေါက်ရောက်ရာဒေသဖြစ်ပါ သည်။ ၄င်းအပင်များအနက် ဆေးဘက်ဝင်အပင်တစ်မျိုးဖြစ်သည့် ဟင်းငုတ်ပွင့် (ခ) သခွပ်ပွင့်များမှာ ယခုလို မိုးဦးကျအချိန်များတွင် အများဆုံးပွင့်ကြပါသည်။ ဟင်းငုတ်ပင်များ အများဆုံးပေါက်ရောက်သော အညာဒေသတွင် ဟင်းငုတ်ပွင့်များကို စျေးများတွင် ရောင်းချလျက်ရှိပါသည် ။ ဆေးဘက်ဝင် အရသာရှိသော ဟင်းငုတ်ပွင့်အခြောက် လက်လီရောင်းစျေးအနေဖြင့် (၁၀)ကျပ်သားလျှင်(၁၀၀၀/-) ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချကြသလို စျေးများတွင် အပုံလေးများပုံ၍ (၁)ပုံလျှင် (၂၀၀/-)ကျပ် ၊ (၃)ပုံယူလျှင် (၅၀၀/-)ကျပ်ဖြင့် ကိုယ်စားချင်သလောက် တစ်နိုင်ဝယ်ယူ၍ စားသုံးကြပါသည် ။ ဖောက်သည်စျေးအနေဖြင့် ဟင်းငုတ်ပွင့်အခြောက် (၁)ပိဿာလျှင်(၇၀၀၀/-)ကျပ်ဖြင့် ဝယ်ယူရောင်းချကြပါသည် ။ ဟင်းငုတ်ပင် အပင်ကြီး(၂-၃)ပင်ရှိသောသူများမှာ ရာသီပေါ်ချိန်တွင် (၁)နှစ်လျှင် ဟင်းငုတ်ပွင့် အခြောက်(၆-၇)ပိဿာအထိရရှိကြောင်း၊အိမ်သုံးစရိတ်များရရှိသည့်အပြင် ဟင်းစားအတွက်လည်း မပူရကြောင်း၊ဟင်းငုတ်ပွင့်ကို ပြုတ်၍တို့စားကြသလို အပွင့်ကိုပြုတ်ပြီး ဆီချက်၍ မြေပဲဆံများဖြင့်လည်း သုပ်၍စားကြပါသည်။ ဟင်းငုတ်ပွင့်ကိုရေစိမ်ပြီး ကြာဇံဖြင့်လည်းကြော်၍လည်း စားသုံးကြပါသည်။ ဟင်းငုတ်ပွင့်အခြောက်ကို ရေနွေးထဲသို့ခပ်၍စားသုံးပါက အဆိပ်အတောက်ကို ပြေစေပါသည်။ ဘီပိုး ၊ စီပိုးများကိုလည်း ဟင်းငုတ်ပွင့်စားသုံးခြင်းဖြင့်ပြေပျောက်လျော့နည်းစေနိုင်ပါသည် ။ အဆိပ်ရှိသော မြွေ၊ကင်းများကိုက်ပါက အခေါက်ကိုဝါးစား၍ အဆိပ်ကိုထိန်းထားနိုင်ကြောင်း၊ ကိုယ်လက် အင်္ဂါများကိုက်ခဲ့ပါက အခေါက်ကိုပြုတ်၍ ရေချိုးလျှင်လည်းသက်သာနိုင်ပါသည် ။ ဟင်းငုတ်ပင်၏ အရွက်နုများကိုလည်း ဟင်းခါးချက်၍ စားသုံးကြပါသည်။ ကလေးသူငယ်များ ရေကျောက်ပေါက်ပါက ဟင်းငုတ်ပင်အရွက်ကိုပြုတ်၍ တိုက်လျှင် သက်သာပျောက်ကင်းစေပါသည်။ ဟင်းငုတ်ပင်သည် တစ်ပင်လုံးအသုံးဝင်ပြီး ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း ဆေးဘက်ဝင်အပင်ဖြစ်သည့်အပြင် အရသာ လည်းရှိ ဟင်းအဖြစ်ချက်ပြုတ်စားသုံး၍ရသောကြောင့် ဟင်းငုတ်ပွင့်များကို အိမ်ရှင်မများဝယ်ယူ စားသုံးသင့်ပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

     ကယားပြည်နယ်တွင် စားဖိုဆောင်သီးနှံမျိုးစုံစိုက်ပျိုးလျက်ရှိရာ စားဖိုဆောင်သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ငရုတ်သီးကို မိုးတွင်းနှင့် ဆောင်းတွင်းတွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး လွိုင်ကော်မြို့နယ်၊ ပန်ကန်းကျေးရွာ၊ ရွာတန်းရှည်ကျေးရွာ၊ ကုန်းသာကျေးရွာနှင့် လင်ဖုံလေးကျေး ရွာတို့တွင်အဓိကစိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြပါသည်။ ဒေသထွက်ဖြစ်သော ငရုတ်သီးတောင့်ရှည်(ပဒေါင်သီး)သီးသည် အလွန်စပ်ပါသည်။ ငရုတ်သီးကို အခြားမြို့များဖြစ်သော ကျောက်ပန်းတောင်း၊ မိတ္ထီလာ၊ ဝမ်းတွင်းဒေသမှလည်းဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး ငရုတ်သီးခြောက်တောင့်ရှည်နှင့်အပုခြောက် (ကုလားအော်သီးခြောက်)ဟူ၍ (၂) မျိုးရှိရာ ငရုတ်သီးခြောက်တောင့်ရှည်မှာ အစပ်နည်းပြီး ဈေးနည်းကာ ကုလားအော်သီးခြောက်မှာ အလွန်စပ်၍ ဈေးပိုကောင်းပါသည်။

ယခု ၂၀၂၃ခုနှစ်လက်ရှိ ဧပြီလအတွင်း ငရုတ်သီးခြောက်တောင့်ရှည်တစ်ပိဿာလျှင် (၂၀၀၀၀) ကျပ်နှင့် ကုလားအော်သီးခြောက်တစ်ပိဿာလျှင် (၂၅၀၀၀) ကျပ်ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး ယခင်မတ်လတွင် ငရုတ်သီးခြောက်တောင့်ရှည်တစ်ပိဿာလျှင် (၁၈၀၀၀) ကျပ်၊ ကုလားအော်သီးခြောက်တစ်ပိဿာလျှင် (၂၂၀၀၀) ကျပ်ရှိခဲ့ရာ ယခင်မတ်လနှင့် ယခုဧပြီလဈေးနှုန်းတို့ကိုနှိုင်းယှဉ်ရာ ငရုတ်သီးခြောက်တောင့်ရှည်တစ်ပိဿာလျှင် (၂၀၀၀) ကျပ်နှင့် ကုလားအော်သီးခြောက်တစ်ပိဿာလျှင် (၃၀၀၀) ကျပ်ခန့်အထိမြင့်တက်လာကြောင်း သီရိမင်္ဂလာဈေးအတွင်း၌ ငရုတ်သီးခြောက်ရောင်းချသူတစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(ကယား)