ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

     ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့သည် နှစ်နိုင်ငံအကြားကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတို့တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အရှိန်မြှင့်တင်ရန်အတွက် ပုံမှန်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုကဏ္ဍများပြုလုပ်သွားရန် ရည်ရွယ်ထားကြပါသည်။ အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်သည် ကမ္ဘောဒီးယားသမ္မတ Hun Monet ၏ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ 2024ခုနှစ်၊ မေလ ၁၅ရက်နေ့မှ ၁၈ရက်နေ့အထိသွားရောက်ခဲ့သည့် အလည်အပတ်ခရီးစဉ်အတွင်း တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ Yoon Suk Yeol နှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွင် ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရပါသည်။ Mr. Hun Monet သည် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတနှင့်ကုန်သွယ်မှုချိတ်ဆက်ရေးနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ပါဝင်သော ကဏ္ဍမြောက်များစွာတို့တွင် အပြန်အလှန်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးစလုံးသည် နှစ်နိုင်ငံအကြားတည်ရှိပြီးသော ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများကိုမြှင့်တင်ရန်နှင့် အဓိကစီမံကိန်း ၂ခုကို ပိုမိုအားကောင်းစွာထူထောင်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြပါသည်။

      ပထမစီမံကိန်းမှာ ကိုရီးယားကုမ္ပဏီများနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကောင်စီအကြား ပုံမှန်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုကဏ္ဍများထူထောင်ရန်ဖြစ်ပြီး ဒုတိယစီမံကိန်းမှာ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းနှင့် ထုတ်လုပ်မှုများတိုးချဲ့ခြင်းတို့ပြုလုပ်မည့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှ ကုမ္ပဏီများအတွက် သက်တောင့်သက်သာရှိသော စီးပွားရေးပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖန်တီးပေးနိုင်ရန်အတွက် အထူးစီးပွား‌ရေးဇုန်များဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖြစ်ပါ သည်။ ထို့ပြင် မေလ ၁၆ရက်နေ့က ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံကုန်သည်များအသင်းနှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းတို့ပူးပေါင်းကျင်းပသည့် ကမ္ဘောဒီးယား-တောင်ကိုရီးယား စီးပွားရေးဖိုရမ်တွင် ကမ္ဘောဒီးယားကုန်သည်များအသင်းဥက္ကဋ္ဌ Kith Meng က ဖိုရမ်သည် နှစ်နိုင်ငံအကြား ခင်မင်ရင်းနှီးမှု၏ ခိုင်မာသောအခြေခံအုတ်မြစ်အဖြစ် ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင်  Mr.Kith Meng က တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်း၊ LED၊ လျှပ်စစ်ကားများ၊ AI နည်းပညာနှင့် ကြိုးမဲ့အင်တာနက်ချိတ်ဆက်စနစ် အစရှိသည့် မြင့်မားသည့်နည်းပညာများကို ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ကြောင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှလည်း အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ငယ်ရွယ်သောလုပ်သားအင်အားထုနှင့် အရှေ့တောင်အာရှအလယ်ပိုင်း၏ မဟာဗျူဟာကျသော တည်နေရာတွင်ရှိနေကြောင်း၊ ထို့ပြင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် သတ္တုတွင်းများ၊ ရွှေ၊ ကြေးနီ၊ အလူမီနီယံနှင့် တန်ဖိုးကြီးကျောက်မျက်ရတနာများကြွယ်ဝကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်များ၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်အရ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတို့တွင် ဆွေးနွေးမှုများစတင်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြောင်းနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မူပိုင်ခွင့်တို့တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအရှိန်မြှင့်တင်ရန်လည်း သဘောတူညီခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။

Source: Khmertimes

DOCA(ရန်ကုန်)

    အိန္ဒိယစားနပ်ရိက္ခာလုံခြုံစိတ်ချရမှုနှင့် စံချိန်စံညွှန်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်း (The Food Safety and Standards Authority of India-FSSAI) သည် သရက်သီးများ ပေါများသည့်ရာသီ ကာလတွင် သစ်သီးများကို ကယ်လ်ဆီယမ်ကာဘိုက် ရင့်မှည့်ဆေးကို အသုံးပြု၍ အချိန်မတိုင်မီ ရင့်မှည့်စေခြင်းအတွက် သတ်မှတ်ထားသည့် စံနှုန်းများကို တိကျစွာ လိုက်နာစေလိုကြောင်း ကုန်သည်များ၊ သစ်သီးရောင်းချသူများနှင့် စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များကို တိုက်တွန်းပြော ကြားခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါအဖွဲ့အစည်းက စားနပ်ရိက္ခာလုံခြုံစိတ်ချရမှုဆိုင်ရာဌာနများအား စားနပ် ရိက္ခာလုံခြုံစိတ်ချရမှုနှင့် စံချိန်စံညွှန်းအက်ဥပဒေ ၂ဝဝ၆၊ နည်းဥပဒေနှင့် စည်းမျဉ်းများတွင် ပြဌာန်းချက်များအရ တရားမဝင်သောအလေ့အထများကို တင်းကြပ်စွာ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားရန် ညွှန်ကြားခဲ့ပါသည်။

   သရက်သီးကဲ့သို့သောသစ်သီးများကို ရင့်မှည့်စေရန် အသုံးပြုသည့် ကယ်လ်ဆီယမ် ကာဘိုက်သည် အာဆင်းနစ်နှင့် ဖော့စဖရပ်ကဲ့သို့သောဘေး အန္တရာယ်ရှိသည့် ဓာတ်ပစ္စည်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည့် အက်ဆီတလင်းဓါတ်ငွေ့ကို ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်း FSSAI က အစီရင်ခံစာတစ်ခု တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ အဆိုပါဓာတ်ပစ္စည်းများသည် မူးဝေခြင်း၊ မကြာခဏရေဆာလောင် ခြင်း၊ ယားယံခြင်း၊ အားနည်းခြင်း၊ မျိုချရန်ခက်ခဲခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ အရေပြားကင်ဆာစသည့် ပြင်းထန်သောကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဆိုးကျိုးများကို ဖြစ်စေပါသည်။ ထို့အပြင် အက်ဆီတလင်းဓါတ် ငွေ့သည် ကိုင်တွယ်ထိန်းသိမ်းသူများကိုလည်း ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေပါသည်။ ကယ်လဆီယမ် ကာဘိုက်သည်သစ်သီးများကို ခူးယူသည့်အချိန်တွင် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ပြီး သစ်သီးများအပေါ်တွင် အာဆင်နစ်နှင့် ဖော့စဖရပ်ဓါတ်အကြွင်းအကျန်များကို ကျန်ရစ်စေပါသည်။ ယင်းကဲ့သို့သော အန္တရာယ်များကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာလုံခြုံစိတ်ချရမှုနှင့်စံချိန်စံညွှန်း (ရောင်းချမှုတားမြစ်ပိတ်ပင်ခြင်းနှင့်ကန့်လတ်ခြင်း) ဆိုင်ရာစည်းမျဉ်း ၂၀၁၁ အရ သစ်သီးများကို ရင့်မှည့်စေရန်အသုံးပြုသည့် ကယ်လဆီယမ်ကာဘိုက်ကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါစည်းမျဉ်းတွင် မည်သူမဆို ကာဘိုက်ဓါတ်ငွေ့ဟုလူသိများသည့် အက်ဆီတလင်းဓါတ်ငွေ့ကိုအသုံးပြု၍ တုပရင့်မှည့်စေရန် ပြုလုပ်ထားသည့် သစ်သီးများကို ရောင်းချခြင်း သို့မဟုတ် အရောင်းကမ်းလှမ်းခြင်း သို့မဟုတ် ရောင်းချရန် ပြသခြင်း သို့မဟုတ် သိုလှောင်ခြင်းတို့ကို မပြုလုပ်ရန် ဖော်ပြထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် သရက်သီးများကို ရင့်မှည့်စေရန် ပိုမိုလုံခြုံစိတ်ချရမှုရှိသော အက်သီလင်း ဓါတ်ငွေ့ကို အသုံးပြုခွင့်ပေးထားပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, May 18, 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

   ထိုင်းနိုင်ငံ၊ Surin ပြည်နယ်တွင် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာ သိုလှောင်ထားသည့် ဆန်အိတ် ၁၅ဝ,ဝဝဝ ကို ဆေးသိပ္ပံဦးစီးဌာနက လူအများစားသုံးရန်လုံခြုံစိတ်ချရမှုရှိကြောင်း ကြေညာသည် နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ပြည်သူများသို့ လေလံတင်ရောင်းချနိုင်ရေး ပြင်ဆင်ထားရန် ပြည်သူ့သိုလှောင်ရုံ အဖွဲ့အစည်း (PWO) သို့ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဝန်ကြီး Phumtham Wechayachai က ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အဆိုပါဆန်များကို ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့်  ဓာတ်ခွဲခန်းများတွင် စမ်းသပ်စစ်ဆေးခဲ့ပြီး သိုလှောင်ထားချိန်အတွင်း မီးခိုးမှိုင်း တိုက်မှုများမှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သောဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ဓာတုအကြွင်း အကျန်များ ကင်းရှင်းကြောင်းနှင့် ဆန်အရည်အသွေး၊ အာဟာရတန်ဖိုးတို့နှင့်ပတ်သက်၍ ဆေးသိပ္ပံဦးစီးဌာန၏ ရလဒ်များကို ဝန်ကြီးဌာနက စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

    ဆန်လေလံတင်ရောင်းချမှုအတွက် ဆန်ဝယ်ယူရေးဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်များတွင် ဆန် လေလံတင်ဒါအောင်မြင်သူသည် စာချုပ်ကိုစွန့်လွှတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပေးပို့ရန် နှောင့်နှေးခြင်းမရှိ စေရဆိုသည့်အချက်များကို PWO မှ ထည့်သွင်းဆောင်ရွက်သွားရန် Phumtham က ပြောကြားခဲသည်။ ဆန်လေလံတင်ဒါအောင်မြင်သူသည် သတ်မှတ်အချိန်ကာလအတွင်း ဆန်ဝယ်ယူမှုနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် စာချုပ်ပါအချက်များကို လိုက်နာရန်ပျက်ကွက်ပါက တင်ဒါအသစ်ထပ်မံခေါ်ယူမှု မပြုပဲ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးတင်ဒါအောင်မြင်သူအား စာချုပ်ကိုပေးအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။ လေလံအောင်မြင်ရန် အလားအလာရှိသူများသည် ဆေးသိပ္ပံဌာန၏စစ်ဆေးမှုရလဒ်များကို စောင့်ဆိုင်းနေကြမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်လည်း စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ကြမည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

   ဝန်ကြီးက ကာလကြာသိုလှောင်ထားသောဆန်ဟောင်းများသည် စားသုံးရန်လုံခြုံစိတ်ချရ မှုရှိပြီး လွန်ခဲ့သောသီတင်းပတ်က မိမိမှာအဆိုပါဆန်များကိုစားသုံးခဲ့သော်လည်း မကောင်းသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ခံစားရမှုမရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် ၎င်းဆန်ဟောင်းများကို တစ်ကီလိုဂရမ် လျှင် ၅ ဘတ်မျှသာရရှိနိုင်မည့် ဆန်ညံ့အဖြစ် လေလံတင်ရောင်းချခြင်းထက် ယခုကဲ့သို့ စားသုံးခြင်းက ပိုမိုကောင်းမွန်မည်ဖြစ်ကြောင်း ယခင်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ယင်လပ်ရှင်နာဝပ်ထရာ အစိုးရ၏ ဆန်အပေါင်ခံထားသည့်အစီအစဉ်အရပြုလုပ်ခဲ့သည့် လေလံပွဲများကို ရည်ညွှန်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။                                                   

Source: Thai PBS World, 20^th May, 2024. (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

      ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်း ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ စံချိန်တင်ထွက်ရှိခဲ့ပြီး အအေးခန်းသိုလှောင်ရုံများ၌ ထားရှိနိုင်မည့်ပမာဏထက် ကုန်ဝင်ရောက်မှု ပိုလျှံနေသဖြင့် ကြက်သွန်နီ တင်သွင်းခွင့် တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားခြင်းကို ဇူလိုင်လအထိ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ အတွင်းဝန် Francisco Tiu Laurel Jr. က ၂၀-၅-၂၀၂၄ နေ့တွင် ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။

      ယခင်နှစ်၌ ဈေးနှုန်းများမြင့်မားခဲ့မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရာ ဖိလစ်ပိုင်တောင်သူများသည် ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်နီကို ပိုမိုတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်မည့် အခြေအနေကို ခန့်မှန်းလျက် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရသည် ယခုနှစ်ဇန်နဝါရီလမှစတင်၍ မေလအထိ ပြည်တွင်းသို့ ကြက်သွန်နီ တင်သွင်းခွင့်အား ပိတ်ပင်ထားရှိခဲ့သည်။

    ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများမှာ တည်ငြိမ်လျက်ရှိပြီး ယခင် နှစ်ကထက်ပင်  ဈေးနှုန်းနိမ့်ကျမှုရှိကြောင်း၊ Balintawak ဒေသ၌ ကြက်သွန်နီ အနီလုံး၏ ဈေးနှုန်း မှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ပီဆိုငွေ ၆၀ မှ ၇၀ အတွင်းနှုန်းထားနှင့် ကြက်သွန်နီ အဖြူလုံးသည် ၁ ကီလို ဂရမ်လျှင် ပီဆို ၆၀ နှုန်းဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ လတ်တလော နီးကပ်သည့် အနာဂတ် ကာလ၌ ကြက်သွန်နီတင်သွင်းခွင့်ပြုရန် မည်သည့်အကြောင်းအရင်းမျှမရှိကြောင်းဖြင့် အတွင်းဝန် Tiu Laurel က ပြောကြားခဲ့သည်။

    မနီလာမြို့တော်ရှိ ဈေးကွက်များတွင် ၁၇-၅-၂၀၂၄ နေ့၌ ကြက်သွန်နီ အနီလုံး ၁ ကီလိုဂရမ် လျှင် ပီဆို ၇၀ မှ ၁၆၀ ကြားနှင့် ကြက်သွန်နီ အဖြူလုံး ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ပီဆို ၆၀ မှ ၁၃၀ ကြား ဈေးနှုန်းများဖြင့် လက်လီရောင်းချမှုရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော စံချိန်တင် မြင့်မားမှုရှိသည့် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ပီဆို ၁၆၀ မှ ၂၀၀ အကြား ဈေးနှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက လက်ရှိ ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများသည် ၇၀% ခန့် ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

     ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ ပထမသုံးလပတ် ၌ တန်ချိန် ၂၀၁၀၀၀ တန်ရှိပြီး ဒုတိယသုံးလပတ်တွင် တန်ချိန် ၁၇၀၀၀၀ ခန့်ထွက်ရှိနိုင်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက ခန့်မှန်းထားသည်။ ထိုသို့ ပထမနှစ်ဝက်ကာလအတွင်း၌ပင် ကြက်သွန်နီ တန်ချိန် ၃၇၀၀၀၀ ကျော်ထုတ်လုပ်နိုင်ပါက ပြည်တွင်း၌ နှစ်စဉ်စားသုံးရန် လိုအပ် သည့် ပမာဏထက် ပိုလျှံမှုရှိသော အမြင့်ဆုံးထုတ်လုပ်မှုအဖြစ် သမိုင်းတွင်မည်ဖြစ်သည်။ အလေ အလွင့်ဖြစ်ပေါ်သည့် ပမာဏ အပါအဝင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ နှစ်စဉ် ကြက်သွန်နီ စားသုံးမှုမှာ တန်ချိန် ၂၇၀၀၀၀ မှ ၃၀၀၀၀၀ အတွင်းရှိသည်။

    ၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလ ၁၀ ရက်နေ့ရှိ စာရင်းများအရ ဖိလစ်ပိုင်ပြည်တွင်း၌ အအေးခန်း သိုလှောင်ရုံများတွင် ကြက်သွန်နီ အနီလုံး ၁၈၀၆၈၀.၄၇ တန်၊ အဝါရောင် ကြက်သွန်နီ ၃၃၂၈၂ တန်နှင့် ရှဲလော့ ကြက်သွန်နီအလုံးသေး ၇၂.၅ တန် ကုန်လက်ကျန်ရှိကြောင်း The Philippine Star သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

Source: The Philippine Star, 21 May 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     အိန္ဒိယပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားတို့ ညီမျှမှုမရှိပဲ လိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်မှုကြောင့် ပဲမျိုးစုံ ဈေးနှုန်းများသည် သီးနှံရာသီအသစ်၌ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုမှ ဈေးကွက်သို့ စတင်ဝင်ရောက်လာမည့် အောက်တိုဘာလအထိတိုင်အောင် ဆက်လက်မြင့်တက်ပြီး စားသောက် ကုန်ဈေးနှုန်းများ ဖောင်းပွမှုအပေါ် ဖိအားများသက်ရောက်နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောဆိုလျက်ရှိကြသည်။

      ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်မှုရှိအောင် အစီအမံများစွာကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော်လည်း ပဲစင်းငုံ၊ ကုလားပဲနှင့် မတ်ပဲတို့၏ ဈေးနှုန်းများ မြင့်မားနေခြင်းက အစိုးရအတွက် စိုးရိမ်ဖွယ်ကိစ္စ တစ်ရပ်ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

     ယခုနှစ် ဧပြီလ၌ ပဲမျိုးစုံကဏ္ဍတွင် ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှုမှာ ၁၆.၈% ရှိပြီး ပဲစင်းငုံ၌ ၃၁.၄%၊ ကုလားပဲတွင် ၁၄.၆% နှင့် မတ်ပဲ၌ ၁၄.၃% အသီးသီး ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ပဲမျိုးစုံ ဈေးနှုန်းများ၏ စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှု၌ အလေးပေးပါဝင်မှုမှာ ၆% ရှိပြီး စားသုံးသူ ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှု တစ်ရပ်လုံးကို လွှမ်းခြုံတွက်ချက်ရာတွင် အလေးပေးပါဝင်မှုမှာ ၂.၄% ရှိသည်။ အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံလုံး၏ စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်း ဖောင်းပွမှုသည် မတ်လ၌ ၈.၅% ရှိရာမှ ဧပြီလ တွင် ၈.၇% သို့ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

     အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ Baroda ဘဏ်မှ စီးပွားရေးရာအကြီးအကဲ Madan Sabnavis က သီးနှံအသစ်များသည် အောက်တိုဘာလမှ စတင်၍သာ ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်တွင် ပဲစင်းငုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းခဲ့သဖြင့် ယင်းကာလမတိုင်မီ၌ ကုန်လက်ကျန် မှာ နည်းပါးမည်ဖြစ်ပြီး ဈေးနှုန်းများအပေါ် ဖိအားသက်ရောက်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိကာလတွင် ဂဏန်းနှစ်လုံးအဆင့်အထိ ရှိနေသော ပဲမျိုးစုံဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှု သဘောတရားကို မုတ်သုံရာသီ၏ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုက တွန်းထုတ်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

      India Ratings & Research မှ အကြီးတန်းသုတေသီဖြစ်သူ Paras Jasrai ကလည်း ပဲမျိုးစုံ ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှုသည် ဂဏန်းနှစ်လုံးဖြစ်ပေါ်နေခဲ့သည်မှာ ၁၁ လကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ယခု ဘဏ္ဍာနှစ် ဒုတိယသုံးလပတ် ကုန်ဆုံးမည့်အချိန်တိုင် လျော့ပါးသက်သာဖွယ် မရှိကြောင်း၊ အကယ် ၍ မုတ်သုံရာသီသည် အထောက်အကူမဖြစ်ခဲ့ပါက ပဲမျိုးစုံဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှုသည် ကာလရှည်ကြာ စွာ ဆက်လက်တည်ရှိနေနိုင်ကြောင်းဖြင့် ပြောဆိုခဲ့သည်။ ရှေ့လာမည့် ပဲမျိုးစုံရာသီ၌ အဓိက အားဖြင့် ပဲစင်းငုံနှင့်မတ်ပဲတို့ကို မုတ်သုံလေ စတင်ဝင်ရောက်ပြီးချိန် ဇွန်-ဇူလိုင်လများတွင် စိုက်ပျိုး မည်ဖြစ်ပြီး မတ်ပဲကို အောက်တိုဘာ-နိုဝင်ဘာလများ၌ လည်းကောင်း၊ ပဲစင်းငုံကို ဇန်နဝါရီလတွင် လည်းကောင်း ရိတ်သိမ်းထွက်ပေါ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲတီစိမ်း အပါအဝင် အခြားသောပဲများမှာမူ မိုးသီးနှံနှင့် ဆောင်းသီးနှံတို့၏ ကြားကာလ၌ စိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းပဲများထုတ်လုပ်မှုမှာ ဈေးနှုန်း များအပေါ် သိသာထင်ရှားစွာ သက်ရောက်မှုဖြစ်စေနိုင်သည့် ပမာဏမဟုတ်ကြောင်း အိန္ဒိယ ပဲခွဲစက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ Suresh Agarwal က ပြောဆိုသည်။

     အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့အကြီးမားဆုံး ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်းစားသုံးမှုမှာ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို ကျော်လွန်လျက်ရှိရာ ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်းဖြင့် လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းနေရသည်။ စားသုံးသူများ၏ ဝယ်ယူနိုင်စွမ်း မြင့်တက်မှုနှင့်အတူ နှစ်စဉ် ပြည်တွင်း ပဲမျိုးစုံစားသုံးမှုမှာလည်း တန်ချိန် ၂၈ သန်းခန့်သို့ တိုးတက်လာချိန်၌ အိန္ဒိယ၏ ၂၀၂၂-၂၃ ခုနှစ် သီးနှံရာသီတွင် ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှုမှာ တန်ချိန် ၂၆.၀၅ သန်းခန့်သာရှိခဲ့သည်။

     လွန်ခဲ့သော ၂ နှစ်တာကာလအတွင်း အိန္ဒိယ၏ ပဲစင်းငုံနှင့်မတ်ပဲ ထုတ်လုပ်မှုမှာ ကျဆင်း လာခဲ့ပြီး အစိုးရအနေဖြင့် သွင်းကုန်အပေါ် ကန့်သတ်ချက်များကို ဖြေလျှော့မှုပြုခဲ့ကြောင်း၊ ယခင် နှစ်၌ ပဲစင်းငုံ၊ မတ်ပဲနှင့် ပဲနီလေးတို့အား ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လအထိ အကောက်ခွန်လွတ် တင်သွင်း ခွင့်ပြုသည့် မူဝါဒကို ချမှတ်ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လအထိ သက်တမ်း တိုးမြှင့်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ အစောပိုင်း၌ စားတော်ပဲကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လအထိ အကောက်ခွန်လွတ် တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ၎င်းအစီအမံအား ဇွန်လအထိ သက်တမ်း တိုးခြင်းကိုလည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ရကြောင်း Economic Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

Source: Economic Times, 20 May 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)