ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

                 မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူမြို့ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံမျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေး ဈေးကွက်တွင် ဆီထွက်သီးနှံ မြေပဲများ နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိရာ စိုက်ပျိုးမှုများသောပခုက္ကူ၊ မြိုင်၊ ပေါက်၊ ရေစကြို၊ ဆိပ်ဖြူ၊ ယောနယ်ဒေသများနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကျေးရွာ များမှထွက်ရှိသော မိုးမြေပဲ အတောင့်အဆံများ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ နေ့စဉ်ဝင်ရောက် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ မိုးမြေပဲတူးဖော်ရိတ်သိမ်းပြီး ဆောင်းမြေပဲစိုက်ပျိုးချိန် ကြားကာလတွင် မြေပဲသစ်များ ဝင်ရောက်မှုနည်းသော်လည်း ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လာသည့် မြေပဲဆံနှင့် မြေပဲအတောင့်များ ဝယ်လိုအားကောင်းပြီး အရောင်အဝယ်သွက်နေကြောင်း၊ ယခုဒီဇင်ဘာလ(စတုတ္ထပတ်) မြေပဲအမြင့်ဈေး ဖြင့် ဈေးငြိမ်၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပါသည်။ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လာသော မြေပဲ အတောင့်နှင့် အဆံများကို  မြို့ပေါ်ရှိ လှောင်လက်သမားများ၊ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များ အဝယ် လိုက်ခြင်း အပြင် ပြည်ပတရုတ်နိုင်ငံမှလည်း ဝယ်လိုအား များလျက်ရှိ၍ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ကြောင်း၊ မြေပဲဆံ အရည်အသွေးနှင့် ဝယ်လိုအားပေါ်မူတည်၍ ဈေး အနိမ့်၊ အမြင့်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ပြည်တွင်း စားသုံးဆီဈေးကွက်တွင် ကျန်းမာရေး နှင့်ညီညွှတ်သည့် မြေပဲဆီသန့် သုံးစွဲမှုမြင့်မားလျက်ရှိ၍ ဒေသ တွင်းဆုံ/ဆီစက်များ တွင်ကျယ်စွာ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိ၍ မြေပဲဆံဝယ်လိုအား ကောင်းပြီး ဈေးကွက် ကျဆင်းခြင်းမရှိ အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိပြီး ပဲဖတ်ဈေးမှာလည်း ပြည်တွင်းတိရိစ္ဆာန်အစားအစာအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများမှ ဝယ်ယူမှု များ၍ အရောင်းအဝယ်သွက်ကြောင်း သိရသည်။

             ပခုက္ကူပွဲရုံဈေးကွက်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော မြေပဲဈေးနှုန်းများမှာ ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (စတုတ္ထပတ်)တွင် သီးနှံအရည်အသွေးလိုက်၍ မြေပဲအတောင့်(အခြောက်) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၆၂၀၀ - ၄၈၀၀)၊ မြေပဲလုံးဆံနီ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၉၀၀၀-၈၄၀၀)၊ မြေပဲလုံးဆံဖြူ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၈၈၀၀-၈၄၀၀)၊ ဆီဆံ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၇၅၀၀-၇၁၀၀)၊ မြေပဲဖတ်တစ်ပိဿာလျှင် (၆၀၀၀-၅၉၅၀-၅၆၅၀) ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခင် နိုဝင်ဘာလ(စတုတ္ထပတ်)နှင့် ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ် ပါကတစ်လအတွင်း ဈေးအတက်အကျမရှိ ဈေးငြိမ်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ပခုက္ကူ မြေပဲဆံ ဈေးကွက်သို့ (၆)လပင်ပြန့်မိုးမြေပဲ(အသစ်)များ ပခုက္ကူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများမှ ဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း၊ မြို့ပေါ်ရှိ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များမှ ဝယ်ယူမှုများခြင်းအပြင် မန္တလေး ဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ထိုမှတစ်ဆင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့လျက်ရှိ၍ မြေပဲဈေးနှုန်း သိသိသာသာကျဆင်း ခြင်းမရှိ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း ဈေးကွက်မှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

      ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ချောင်း၊ မြောင်း ၊ အင်းအိုင်များမှ သဘာဝအတိုင်း ရှာဖွေဖမ်းဆီးပြီး ပြည်တွင်း၊ပြည်ပဈေးကွက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေသည့် ငါးရှဉ့်များကို ပြည်ပ သို့ နှစ်ပတ်လည်တင်ပို့ရောင်းချမှုရှိပြီး အဓိက ရန်ကုန်သို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း   ဈေးကွက်မှသိရသည်။

          ငါးရှဉ့်များကို ဇွန်လမှ အောက်တိုဘာလအထိ မိုးရာသီဈေးကွက်မှာ တင်ပို့မှုများ၍ ဒီဇင်ဘာလနောက်ပိုင်း ငါးရှဉ့်အဝင် နည်းသွားကြောင်းနှင့် ငါးရှဉ့်မျိုးများကို ထိန်းသိမ်းရန် ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ (၅) စင်တီမီတာ လုံးပတ် အထက်သာဖမ်းဆီးတင်ပို့ရောင်းချ ခွင့်ပြု ကြောင်း သိရသည်။ ပုသိမ်ဈေးကွက်မှပြည်ပတင်ပို့သော ငါးရှဉ့်များမှာ ပါးနီ၊ပါးမွှား (၂)မျိုးသာ Export  ‌ဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ငါးရှဉ့်တွင် ကျန်းမာရေးအတွက် ပရိုတင်းဓာတ် ကြွယ်ဝလျက် အာရုံကြောကောင်းမွန်၍ သတ္တုဓာတ်နှင့် ဗီတာမင်ဓာတ်တွေလည်းပါဝင်ပြီး သံဓာတ်များ လည်းပါဝင်ကြောင်း သံဓာတ်လုံလောက်မှုမရှိရင် ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ သွေးနီဥနည်းပါး၍ ခေါင်းမူး၊ ခေါင်းကိုက်အားနည်းတာတွေဖြစ်နိုင်ကြောင်း ၎င်းအပြင် နွားနို့ ၊ ဒိန်ချဉ်တို့လို အရိုးကိုသန်မာ စေသော phosphorus ဓာတ်များပါဝင်ပြီး သွေးအားကောင်း၍ ငါးရှဉ့်ကို ပြည်တွင်း စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ဟိုတယ်စာအဖြစ် စားသုံးလျက်ရှိကြောင်း ဈေးကွက်မှသိရသည်။

          ပုသိမ်မြို့ပေါ်အဝယ်ဒိုင်သို့ ပုသိမ်မြို့နယ်၊ သာပေါင်းမြို့နယ်၊ ငပုတောမြို့နယ်များရှိ ကျေးရွာများမှ အဝယ်ဒိုင်သို့ အဓိကလာရောက်ရောင်းချလျက်ရှိပြီး အကောင်အကြီး၊ အသေး ပေါ်မူတည်၍ (၁)ပိဿာလျှင် (၁၂၀၀၀/၁၄၀၀၀)ကျပ် ဈေးဖြင့်ဝယ်ယူလျက်ဝယ်ယူထားသော ငါးရှဉ့် များကို ရေနှစ်ထပ်၊သုံးထပ် လဲလှယ်၍ ငါးရှဉ့်အသေးများကို ဖယ်ပြီးဖာ့ပုံး၊ ပလပ်စတစ်ပုံးများကို ၂၀/၂၅ပိဿာ ထည့်သွင်း၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိစံပြဈေး၊ လှိုင်သာယာဈေးနှင့်အင်းစိန်မြို့နယ် ကြို့ကုန်း ငါးရှဉ့် အဝယ်ဒိုင်များသို့ တင်ပို့လျက် ရန်ကုန်မှတဆင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချ လျက်ရှိကြောင်း ပုသိမ်မြို့ ငါးရှဉ့်လုပ်ငန်းရှင် ဦးစိုးနိုင်ထံမှသိရသည်။

          ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း နိုဝင်ဘာလတွင် ငါးရှဉ့်ပိဿာချိန် (၈၄၃၅) တင်ပို့ နိုင်ခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာလတွင် ငါးရှဉ့်ပိဿာချိန် (၉၀၀၀) ယခင်လတွင် ပိဿာချိန် (၅၆၅) ပိုမိုတင်ပို့ နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

       မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ဂန့်ဂေါခရိုင်၊ ဂန့်ဂေါမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများတွင် ထောပတ်ပဲ စိုက်ပျိုး ဧက(၂၅၀၀)ကျော်ရှိပြီး ယခုအချိန်တွင် ထောပတ်ပဲများ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းအောင်မြင်လျက်ရှိပါ သည်။ ထောပတ်ပဲစိုက်ပျိုးမှုမှာ သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော်တွင် စတင်စိုက်ပျိုးကြပြီး စိုက်ပျိုးမှုအနေ ဖြင့် ပင်ပြန့်မျိုးများကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးကာ ပင်ကြားတစ်ပေနှင့်တန်းကြား(၄)ပေထား၍ စိုက်ပျိုးကြ ကြောင်း၊ တစ်ဧကလျှင် မျိုးသုံးစွဲမှုမှာ တစ်တင်းခန့် စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရသည်။

          ထောပတ်ပဲကို စိုက်ပျိုးပြီး (၂)လအကြာတွင် အပွင့်နှင့်အသီးများ စတင်သီးကြောင်း၊ ပန်းပွင့်များ ဖြိုင်ဖြိုင်ပွင့်ချိန်တွင် ပုလဲနှင့် ရွက်ဖျန်းဆေးတို့ရောစပ်၍ အသုံးပြုကြကြောင်း၊ ထောပတ်ပဲတစ်ဧက စိုက် ပျိုးမှုကုန်ကျစရိတ်မှာ တစ်ဧလျှင် မျိုးစေ့တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၂၀၀၀၀၀)၊ လုပ်သားခတစ်ဧလျှင် ကျပ်(၃၆၀၀၀၀)၊ စိုက်ပျိုးခတစ်ဧက ကျပ်(၃၅၀၀၀)၊ တစ်ဧကလျှင်သွင်းအားစု ကျပ်(၈၀၀၀၀)၊ တစ်ဧက လျှင် ရိတ်သိမ်းခ ကျပ်(၁၅၀၀၀၀)၊ တစ်ဧကလျှင်ပေါင်းထိုးခ ကျပ်(၁၀၀၀၀၀)၊ စုစုပေါင်းကုန်ကျစရိတ်မှာ ကျပ်(၉၂၀၀၀၀)ခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ တစ်ဧကအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် မြေကောင်းလျှင် တင်း(၂၅ မှ ၃၀) ထိ ထွက်ရှိကြောင်း  စိုက်ပျိုးတောင်သူများထံမှ သိရှိရပါသည်။

          ထောပတ်ပဲဈေးနှုန်းဈေးကွက်အနေဖြင့် ပခုက္ကူမြို့ပေါ်၌ ဖြစ်ပေါ်နေသော ထောပတ်ပဲဈေးမှာ တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၈၅၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀၀)ဖြစ်ပြီး ထောပတ်ပဲအဟောင်းများကိုသာ မြန်မာပြည် အောက်ပိုင်းသို့ တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

        မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ရေစကြိုမြို့နယ်အတွင်း မိုးသီးနှံများဖြစ်သည့် ပဲစဉ်းငုံ၊ မြေပဲ၊ နှမ်း၊ ပဲတီစိမ်း၊ CP ပြောင်းဖူးစေ့ နှင့် မတ်ပဲ သီးနှံများကို အများအပြား စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိပါသည်။ ရေစကြိုမြို့နယ်အတွင်း ဖြတ်သန်း စီးဆင်းနေသည့် ချင်းတွင်းမြစ်၏ အရှေ့ဘက်နှင့် အနောက်ဘက်ရှိ ကျေးရွာများတွင် မြစ်ရေကျချိန် ဩဂုတ်လနှင့် စက်တင်ဘာလများမှာ စတင်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ (၁)ဧက စိုက်ပျိုးကုန်ကျစရိတ်အနေ ဖြင့် မျိုး၊သွင်းအားစု၊ထွန်ယက်ခ၊ရိတ်သိမ်းချွေလှေ့ခ စုစုပေါင်းကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့် ကျပ်(၈)သိန်းမှ ကျပ်(၉)သိန်းခန့်ကုန်ကျကြောင်း သိရသည်။

         မတ်ပဲ(၁)ဧကထွက်ရှိမှုအနေဖြင့် ရာသီဥတုအခြေအနေအပေါ်မှုတည်၍ အထွက်တင်းများ ကွာခြားလျှက်ရှိပြီး ယခုနှစ်အနေဖြင့် ရာသီဥတုအခြေအနေကောင်းသောကြောင့် အထွက်တင်း(၂၀) မှ (၂၅)တင်းခန့် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်ရိတ်သိမ်းလျက်ရှိပြီး ဇန်နဝါရီလတွင် လှိုင်လှိုင် ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ လက်ရှိဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ရေစကြိုမြို့နယ်တွင် မတ်ပဲ (၁)တင်းလျှင် ကျပ် (၁)သိန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး မတ်ပဲစိုက်တောင်သူများအနေဖြင့် (၁)ဧက အကျိုးအမြတ် ကျပ်(၁၃)သိန်းခန့်ရရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် မတ်ပဲစိုက်တောင်သူများမှာ  အကျိုးအမြတ်များရရှိပြီး တွက်ခြေကိုက်သည့်အတွက် မိုးမတ်ပဲသီးနှံများရိတ်သိမ်းပြီးလျှင် နွေမတ်ပဲသီးနှံများကို ဖေဖော်ဝါရီ လတွင် ပြန်လည်စိုက်ပျိုးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မတ်ပဲစိုက်တောင်သူတစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မ‌ကွေး)

        မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ပခုက္ကူမြို့သည် ပဲမျိုးစုံ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည်။ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ဆီထွက်သီးနှံ မြေပဲ၊ နှမ်းနှင့် ပဲမျိုးစုံ အရောင်းအဝယ်ဖြစ် လျက်ရှိရာ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုမြင့်မားလျက်ရှိသော ကုလားပဲသီးနှံလည်း နေ့စဉ်ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက် ၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ကုလားပဲသီးနှံစိုက်ပျိုးရာဒေသများဖြစ်သော ပခုက္ကူမြို့နယ်အတွင်းရှိကျေးရွာများ၊ မြစ်ခြေ၊ ကမ္မ၊ မြိုင်၊ ရေစကြိုမြို့နယ်တွင်းရှိ ကျေးရွာများမှ အများဆုံးဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ယခုကုလားပဲစိုက်ပျိုးချိန်ရာသီဖြစ်၍ သီးနှံအဟောင်း များသာ ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

          သီးနှံဈေးကွက်အနေဖြင့် ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ(စတုတ္ထပတ်)တွင် ကုလားပဲ(V2) တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၉၈၀၀၀)၊ ကုလားပဲ(HL)တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၁၀၁၀၀၀)၊ ကုလားပဲ(V6)တစ်တင်းလျှင် ကျပ် (၉၂၅၀၀)၊ ကုလားပဲ(929)တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၉၅၀၀၀)၊ ယခင်နိုဝင်ဘာ(စတုတ္ထပတ်)နှင့် ဈေးနှုန်း နှိုင်းယှဉ်ပါက ကုလားပဲဈေးကွက် အရောင်းအဝယ်အေးပြီး ဈေးငြိမ်၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်သည့် ကုလားပဲများကို တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်အဖြစ် ပြုပြင်ထုတ်လုပ် လျက်ရှိသော မြို့ပေါ်ရှိ ပဲခွဲစက်လုပ်ငန်းရှင်များ၊ ပဲကြော်/ပဲမုန့် (အစိမ်း/အကျက်) ထုတ်လုပ်သော လုပ်ငန်းရှင်များမှ ဝယ်ယူမှု များကြောင်း၊  ယခုအချိန်ပခုက္ကူပဲဈေးကွက်တွင် ပဲလက်ကျန်နည်းကြောင်း၊ လာမည့်ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းပိုင်းတွင် ကုလားပဲသီးနှံများ လှိုင်လှိုင်ရိတ်သိမ်းမည်ဖြစ်၍ ဈေးကွက်သို့ ကုလားပဲအသစ်များ ဝင်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကုလားပဲသီးနှံသည် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ခြင်း ကြောင့် ပြည်တွင်းစားသုံးမှုများ၍ အရောင်းအဝယ်သွက်ကြောင်း မြို့ပေါ်ရှိ ပဲရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)