ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

           မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ကျောက်ဆည်ခရိုင်တွင် သီးနှံမျိူးစုံအောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းပြီး စားဖိုဆောင်သီးနှံများအပြင် စပါး၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်းစသည် သီးနှံများစိုက်ပျိုးသည့်အပြင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီးဝလံများနှင့် ပန်းမာန်များကိုလည်းစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ၎င်းသီးနှံများအနက် ရာသီမရွေးစိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး နေ့စဉ်မိသားစုအပိုဝင်ငွေများရရှိနိုင်သော စျေးကွက်ဝယ်လိုအားရှိသည့် အောင်သပြေပန်းငုတ်များကို ကျောက်ဆည်မြို့နယ်၊ သံရွာကျေးရွာအုပ်စု ညွှန့်ပင်ကျေးရွာတွင် (အောင်သပြေ မိသားစုခြံ)တွင် စိုက်ပျိုးထားသော အောင်သပြေငုတ်စိုက်ပျိုးထားရှိမှု အားကွင်းဆင်းလေ့လာခဲ့ပါသည်။ သပြေပင်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် သပြေပင်မျိုးစေ့များအား တွံတေး၊ ခရမ်း၊ သုံးခွတို့မှဝယ်ယူ၍ စိုက်ပျိုးကြောင်း၊ မျိုးစေ့(၁)ပြည်စျေးနှုန်းမှာ(၂၀၀၀၀-၂၂၀၀၀၀)ကျပ်ခန့်ရှိပြီး မျိုးစေ့တစ်ပြည်တွင် အစေ့သန်ပါက အစေ့ပေါင်း(၂၀၀၀)အထိ ပါရှိပြီး အစေ့သေးပါက (၂၀၀၀)အထက်ပါရှိကြောင်း တစ်ဧကစိုက်ပျိုးမှုအတွက် မျိုးစေ့ပြည်(၈၀)ခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုး၊ သွင်းအားစု၊ လုပ်သားခအပါအဝင် စုစုပေါင်း (၅၀) သိန်းမှ(၆၀)သိန်းကျပ်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း စိုက်ပျိုးရာတွင် ဘောင်စိုက်စနစ်ဖြင့်စိုက်ပျိုးပြီး တစ်ဧကအပင်ပေါင်း(၁)သိန်းခွဲအထိရှင်သန်ကြောင်း မြေပြုပြင်မှုနှင့် ရေ၊ မြေကောင်းမွန်ပါက စိုက်ပျိုးပြီး (၁)လခွဲသားဝန်းကျင်တွင် အပင်များကိုဖြတ် တောက်ပြီးငုတ်ချန်ပေးရကြောင်း၊ ငုတ်ချန်ပြီးတစ်နှစ်ကြာလျှင် ရောင်းတန်းဝင်ပန်းများရရှိပါသည်။ သပြေပန်းများပိုးမကိုက်၊ အညွှန့်များလှ‌အောင် အရွက်မာအောင် မရောင်းခင်တစ်လအလိုတွင် ဆေးဖြန်းပေးရကြောင်း(၂)နှစ်သား အောင်သပြေပန်းတစ်ငုတ်လျှင် အရွယ်အစာအပေါ်မူတည်၍ တစ်ပင်စျေးနှုန်း(၅၀၀)ကျပ်မှ (၃၀၀)ကျပ် အထိရောင်းချရကြောင်း(၂)နှစ်သားတစ်ပင်လျှင်အရွယ်အစားပေါ်မူတည်၍ တစ်ပင်လျင် စျေးနှုန်း(၃၀၀၀)ကျပ်မှ (၅၀၀၀)ကျပ်အထိရောင်းချရကြောင်း လက်ကားစျေးအနေဖြင့် (၂၀)ရာခိုင်နှုန်းလျော့၍ ရောင်းချပေးကြောင်း အောင်သပြေပန်းငုတ်များ အရောင်းအဝယ် သွက်သောကြောင့်စိုက်ပျိုးသောတောင်သူများမှာသွင်းအားစုများပိုမိုထည့်သွင်း၍ ငုတ်များတုတ် လာပါက ‌ရောင်းချကြကြောင်း၊ သပြေငုတ်များဖောက်သည်ပေးရာတွင် တစ်လံ(၁၀) ပေအတန်း ကို (၂၆၀၀၀-၂၈၀၀၀)ကျပ်စျေးရှိကြောင်း၊ တစ်လံကို အပင်(၇၀)ပါရှိကြောင်း၊ အောင်သပြေပန်း ငုတ်များကို အနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိကျေးရွာများမှ လာရောက်ဝယ်ယူသူများရှိသလို နယ်ဝေးမှမှာ ယူပါကလည်း သေချာစွာထုတ်ပိုး၍ ကားဂိတ်အရောက် ရန်ကုန်၊မကွေးနှင့်အခြားမြို့ များသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း ၊အောင်သပြေငုတ်စိုက်ပျိုးရာတွင် ယခင်က‌ငွေအလုံးအရင်း မရှိသော်လည်း ယခုအခါ အော်ဒါအမှာများ၍ ငွေအလုံးအရင်းရရှိကြောင်း ၊ အောင်သပြေမိသားစု ခြံတွင်ကိုယ်ပိုင်(၁၀)ဧကစိုက်ပျိုးထားရှိပြီးအခြားစိုက်ပျိုးထားသောသူများထံမှလည်းဖောက်သည် ပြန်လည်ယူ၍အမြို့မြို့အနယ်နယ်သို့တင်ပို့ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်းစိုက်ပျိုးစရိတ်များအပါအဝင် တစ်ဧကကိုသိန်း(၁၈၀)အထိရရှိကြောင်းစိုက်ပျိုးစရိတ်နှုတ်ပြီးပါကသိန်း(၁၀၀)ကျပ်မြတ်ကြောင်း ဝယ်လိုအားရှိသောကြောင့် စိုက်ပျိုးမှုများပိုမိုများပြားလာကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

            ကျောက်ဆည်ခရိုင်အတွင်းရှိ ကျေးလက်နေတောင်သူများသည် မိသားစုအပိုဝင်ငွေရရှိရေးအတွက် ဆောင်းသီးနှံဖြစ်သော ပဲချဉ်ပေါင်ကို မိုးစပါးများရိတ်သိမ်းခါနီးချိန်တွင် လယ်မြေများ၌ စတင်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ စိုက်ပျိုးရာတွင် ပတ်ကြဲစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးကြပြီး မျိုးအနေဖြင့် (၁)ဧကလျှင်(၁)တင်းမှ (၁)တင်းခွဲခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ မျိုးစျေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်တင်းလျှင်(၆၅၀၀၀/-)ကျပ်စျေးနှုန်းပေးရကြောင်း၊ ယခုအချိန်တွင် ပဲချဉ်ပေါင်များ စတင်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိရာ စိုက်ပျိုးပြီး (၃)လခန့်တွင် ပဲချဉ်ပေါင်များ စတင်ထွက်ပေါ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊    တစ်ဧက ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုးသွင်းအားစု လုပ်သားခအပါအဝင် (၃)သိန်းခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် ယခင်နှစ်တွင် (၁)ဧကအထွက်နှုန်းမှာ ပဲချဉ်ပေါင်စေ့ (၁၀/၈) တင်း ခန့်ထွက်ရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင် ပဲချဉ်ပေါင်စေ့(၁၀/၈)တင်း ဝန်းကျင်ခန့် ထွက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်တွင် ပဲချဉ်ပေါင်စျေးနှုန်းအနေဖြင့် ပဲချဉ်ပေါင်စေ့တစ်တင်းလျှင်(၄၈၀၀၀-၅၀၀၀၀) ကျပ် စျေးနှုန်းများရှိခဲ့ပြီး တစ်ဧကအကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် (၂)သိန်းဝန်းကျင်ခန့်မြတ်ကြောင်း၊ ယခုလက်ရှိပေါက်စျေးအနေဖြင့် ပဲချဉ်ပေါင်စေ့ တစ်တင်းလျှင် (၇၀၀၀၀)ကျပ်စျေးနှုန်းများဖြင့်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း၊ ပဲချဉ်ပေါင်ပေါ်ချိန်တွင် အရွက်နုများကိုခူး၍ မြို့ပေါ်သို့ဖောက်သည်သွင်းကြောင်း၊ ပဲချဉ်ပေါင်ရွက် (၁)ပိဿာလျှင် (၃၀၀၀-၄၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချပေးပြီး လက်လီဈေးအနေဖြင့် (၁၀)ကျပ်သားကို(၅၀၀)ကျပ်ဖြင့် ပြန်လည်ရောင်းချကြပါသည်။ ပဲချဉ်ပေါင်ရွက်ကို မြေပဲဆံ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ခရမ်းချဉ်သီးလေးများဖြင့် အသုပ်သုပ်၍စားသုံးကြသလို ပဲချဉ်ပေါင်ရွက်ကို ဟင်းချိုအဖြစ်လည်း ချက်ပြုတ်စားကြပါသည်။ ပဲချဉ်ပေါင်ရွက်နှင့် ပဲချဉ်ပေါင်စေ့ ထွက်ရှိချိန်တွင်လဲ ဈေးနှုန်းများကောင်းမွန်ပါက တောင်သူများအကျိုးအမြတ် ပိုမိုဖြစ်ထွန်းလာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း နှစ်စဉ်ပဲချဉ်ပေါင်စိုက်ပျိုးသော သင်တောင်းငယ်ကျေးရွာမှ တောင်သူတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

               မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ကျောက်ဆည်မြို့နယ်တွင် သီးနှံမျိုးစုံစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိသည့်အနက် နှစ်ရှည်သီးနှံဖြစ်သည့် အုန်းပင်များလည်း စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ ကျောက်ဆည်မြို့နယ်တွင် အုန်းပင်စိုက်ဧက (၃၂)ဧက စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိပါသည်။ အုန်းပင်တစ်ပင်တွင် အခိုင်(၃-၄)ခိုင်ရှိပြီး အလုံး(၃၀ မှ ၄၀)အထိသီးကြောင်း၊ တစ်လုံးလျှင် ယခင်ဈေး(၂၅၀၀)ကျပ်မှ ယခုဈေး (၄၀၀၀) အထိရောင်းချရကြောင်း၊ အုန်းစိမ်းရေသောက်ရန်နှင့် အုန်းစိမ်းနုနုလေးစားရန်အတွက် ယခင်ဈေး (၁၅၀၀) ကျပ်မှ ယခုဈေး (၂၀၀၀) ကျပ် အထိ ရောင်းချရကြောင်း၊ ပွဲစားများမှလည်းနတ်ပွဲ၊ ကန်တော့ပွဲများအတွက် အပင်အောက်အထိ လာရောက်ဝယ်ယူကြ ကြောင်း၊ အုန်းပင်မှရသောအုန်းသီးပင်မက အုန်းလက်များကိုလည်း ကွမ်းခြံစိုက်တောင်သူများမှ ကွမ်းခြံအမိုး၊ အကာပြုလုပ်ရန်အတွက် ရောင်းချကြကြောင်း၊ အုန်းလက်မှထွက်သော အုန်းဆံများကိုလည်း တံမြက်စည်းပြုလုပ်ရောင်းချရကြောင်း  တံမြက်စည်းတစ်ချောင်းလျှင် ယခင် ဈေး(၆၀၀၀)ကျပ်မှ ယခုဈေး (၈၀၀၀) ကျပ်အထိရောင်းချရကြောင်း၊ အုန်းပင်ပေါက်တစ်ပင်လျင် ယခုကာလပေါက်ဈေး (၅၀၀၀-၆၀၀၀)ကျပ်အထိစျေးရှိပြီးအလွယ်တကူဝယ်ယူ၍ စိုက်ပျိုးနိုင်ကြောင်း၊ အုန်းပင်စိုက်ပျိုးမှုသည် နှစ်ရှည်ပင်ဖြစ်သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးပြီး (၆-၇)နှစ်တွင် ဝင်ငွေတစ်လုံးတစ်ခဲတည်း မရရှိသော်လည်း မိသားစုဝင်ငွေရရှိ၍ မီးဖိုချောင်စရိတ် ကာမိကြောင်း လေ့လာသိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)

             ကျောက်ဖရုံသီးထွက်ရှိရာဒေသများဖြစ်ကြသည့် မြစ်သား၊ ပျော်ဘွယ်၊ တပ်ကုန်းနှင့် မုံရွာတို့တွင် ကျောက်ဖရုံသီးများကို အခြားလယ်ယာထွက်ကုန်များကဲ့သို့ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးကြသည်။ ကျောက် ဖရုံသီးကို  မိုးနှောင်းကာလတွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး ဆောင်းဦးတွင် အသီးများထွက်ရှိသည်။ ထွက်လာသော ကျောက်ဖရုံသီးများကို အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်စေရန် အသီးထပ် အသီးညှပ်ကလေးများကို ဆွတ်ခူး ကြသည်။ အချို့ထွက်ရှိရာဒေသများတွင် ထန်းလျက်ဖြင့်ယိုထိုး၍ စားသုံးလေ့ရှိပြီး အချို့မှာ ဟင်းချို ချက်ကြသည်။ ရင့်မှည့်၍ ကြီးသော အလုံးများကို ကျောက်ဖရုံယိုလုပ်ငန်းများမှ အခင်းပြတ် ဝယ်ယူ ကြပြီး အလုံးအရွယ်အစားမရွေး(၂၀၀၀)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ကျောက်ဖရုံစိုက်ပျိုးရောင်းချသူများကို တဆင့် ရောင်းချကြသည်။ ကျောက်ဖရုံသီးအချို့ကို မန္တလေး ကိုင်းတန်းဈေးသို့ အသီးအနှံရောင်းချသူများမှ ဝယ်ယူပြီး (၁)လုံးလျှင် အလုံးကြီး ကျပ် (၃၀၀၀-၄၀၀၀)၊ အလတ် ကျပ်(၂၅၀၀-၂၀၀၀)၊ အသေး ကျပ် (၁၅၀၀-၁၀၀၀)အထိ ရောင်းကြပြီး လက်လီရောင်းချသူများမှာ တစ်စိတ်လျှင် ၅၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချ ကြသည်။ ယခင်နှစ်ဈေးနှင့် ယခုနှစ်ဈေးမှာ (၁)လုံးလျှင် ကျပ် (၁၀၀၀/၅၀၀)အထိ ကွာခြားကြောင်း သိရသည်။

            ထို့အပြင် ယိုလုပ်ငန်းများမှ  ကျောက်ဖရုံ ထိပ်စ (၁) ပိဿာလျှင် (၈၀၀၀)ကျပ်၊ အောက်စ (၁) ပိဿာလျှင် (၃၅၀၀)ကျပ်တို့ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပါသည်။

          ကျောက်ဖရုံသီးသည် ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုသော အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ကျောက်ကပ်ရောဂါဝေဒနာရှင်များအနေဖြင့် ဟင်းချိုချက်ပြုတ်စား၍သော်လည်းကောင်း၊ မိန်းကလေးများအတွက် ထန်းလျက်ဖြင့်ကျိုချက်ကာ ယိုထိုး၍စားကြသည်။ ထို့ပြင်  အလှူပွဲများတွင် ကြက်သားနှင့် ကျောက်ဖရုံဖြင့် ချက်ပြုတ်ကျွေးကြကြောင်းသိရှိရပြီး ကျောက်ဖရုံသီးသည် ဆေးဖက်ဝင်အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သဖြင့် ဝယ်ယူစားသုံးသင့်ကြောင်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရောင်းချသူထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

             နတ်တလင်းခရိုင်၊ ပေါင်းတည်မြို့နယ် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဝန်ထမ်းများသည်   (၁၀.၁၂.၂၀၂၄)ရက်နေ့တွင် ပေါင်းတည်မြို့နယ်၊ ပျဉ်းပင်ကန်ရပ်ကွက်ရှိ သံပုရာခြံပိုင်ရှင်နှင့်တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။

              ထိုသို့မေးမြန်းရာတွင် သံပုရာပင်ကို မိုးဦးကျစ မေလကုန်ခါနီးတွင် စတင်စိုက်ပျိုးရပြီး  တစ်ပေပတ်လည်ကျင်းများတူးပြီး မြေဆွေးများထည့်၍  ကိုင်းကူးပင်များအားမှာယူကာ စိုက်ပျိုးကြောင်း သံပုရာပင်စတင်စိုက်ပျိုးချိန်တွင် တစ်ပင်ကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့်  (၅၀၀၀)ကျပ် ကုန်ကျပါကြောင်း  စိုက်ပျိုးပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် စတင်အသီးများသီးပြီး  နွေရာသီတွင် အရွယ်အစားကိုလိုက်၍ သံပုရာသီတစ်လုံးလျှင် ကျပ်(၂၅၀)မှ (၃၅၀)နှုန်း ရောင်းချရပြီး မိုးရာသီတွင် အရွယ်အစားကိုလိုက်၍ သံပုရာသီတစ်လုံးလျှင် ကျပ်(၁၀၀)မှ (၁၅၀)နှုန်း ရောင်းချရကြောင်း သိရပါသည်။ သံပုရာပင်သည် နှစ်ရှည်ပင်အမျိုးအစားဖြစ်၍ ဝင်ငွေလည်းရ၊ ဆေးဘက်ဝင်သည့် အပင်တစ်မျိုးဖြစ်သောကြောင့် လူတိုင်းစိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)