ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ပြင်ဦးလွင်ခရိုင်သည် အေးမြသောရာသီဉတုရှိပြီး နှစ်ရှည်သီးနှံ များ၊ သီးပင်စားပင်များစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပါသည်။ မုန့်ညင်းပင်သည် ရာသီမရွေးစိုက်ပျိုး နိုင်ပြီးအအေးပိုင်းဒေသတွင် ပိုမိုစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းပါသည်။ပြင်ဦးလွင်ရှိကျေးလက်ဒေသခံ ပြည်သူများ စိုက်ပျိုးသော မုန့်ညင်းစိမ်း၊မုန့်ညင်းဖြူ၊ကြက်စိပ်မုန့်ညင်းနှင့်ဇွန်းမုန့်ညင်းစသည်ဖြင့် အိမ်ဝိုင်း၊ခြံဝိုင်း များတွင်တစ်နိုင်တစ်ပိုင်မှစီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ဒေသခံများအနေဖြင့် အရင်းအနှီးနည်းပြီး မိသားစုဝင်ငွေရသော မုန့်ညင်းအမျိုးအစားများထဲ့မှ မုန့်ညင်းစိမ်းကိုစိုက်ပျိုး လုပ်ကိုင်ကြခြင်းမှာ လည်းတစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည် ။ မုန့်ညင်းစိမ်းကို မိုးအကုန်‌ဆောင်းဦးကာလများတွင် စိုက်ပျိုးပြီး နွေရာသီအထိလှိုင်လှိုင်ပေါ်ပါသည်။ မစိုက်ပျိုးမှီ(၃-၄)ရက်အလို မြေပြုပြင်၍ နွားချေး၊မြေဆွေးများ ထည့်၍ထွန်ရေးကောင်းသည်အထိပြုပြင်ရပါသည်။ မြေပွကြိုက်သောအပင်မျိုးဖြစ်ပါသည်။  ပင်ကြီး

မျိုးကို တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင်(၁)ပေခြား၍ စိုက်ပျိုးပြီး အစေ့မှအပင်ပေါက်ရန်    (၅-၆)ရက် ကြာတက်ပြီး စိုက်ပျိုးပြီးချိန်မှ(၂၅-၃၀)ရက်ကြာလျင် စတင်ခူးဆွတ် စားသောက်နိုင်ပါသည် ။ အရွယ်ရောက်သော အပင်များကို သန့်စင်စွာရေဆေးပြီး ရောင်းချနိုင်ပါသည်။ မုန့်ညင်းရွက်အရင့်များကို အချဉ်တည်ရန် အသုံးပြုပါသည်။ (၁)ဧကလျင် မျိုးစေ့(၃-၅)ပေါင် စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် လုပ်သားခ၊ သွင်းအားစု  စုစုပေါင်း(၁၅)သိန်းခန့်ကုန်ကျပြီး အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့်(၂၅-၃၀)သိန်းခန့်ရရှိပါသည် ။ မုန့်ညှင်းစိမ်းကို အချဉ်ရည်ဟင်း၊မုန့်ညင်းပေါင်း၊ဟင်းရွက်ကြော်အပြင်၊ နှစ်သက်ရာအသားတစ်မျိုးမျိုး ဖြင့်ကြော်ပြီးစားသုံးနိုင်ပါသည် ။ မုန့်ညင်းစိမ်းတွင် ကိုလက်စထရောကိုကျစေခြင်း ၊ အမျှင်ဓါတ် ကြွယ်ဝခြင်း ၊ နှလုံးသွေးကြောနှင့်သက်ဆိုင်သော ရောဂါဝေဒနာများ ထိရောက်စွာကာကွယ်နိုင်ခြင်း ၊ အရိုးသန်မာခြင်း၊ ကိုယ်ခံစွမ်းအားကောင်းမွန်ခြင်း၊ အသားအရေ နှင့် မျက်လုံးကိုကျန်းမာစေခြင်း စသည့် အကျိုးကျေးဇူးများစွာပေးခြင်းတို့ကြောင့် စားသုံးပေးသင့်ပါကြောင်း ၊ ယခုမုန့်ညင်းစိမ်း တစ်ပိဿာလျင် (၂၅၀၀-၄၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းဝယ်ပြီး ပြင်ဦးလွင် နှင့် ပြည်တွင်းမြို့ကြီးများ အားလုံးသို့  တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်းရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          ကျောက်ဆည်ခရိုင် ၊ စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်သည် ဆည်ရေသောက် ဒေသဖြစ်သည့်အလျောက် သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိရာ ဖူးစားပြောင်းသီးနှံကို (၅၂၄)ဧက စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး ယခုအချိန်တွင် စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်၌ စိုက်ပျိုးပြီးဧကအားလုံးရိတ်သိမ်းပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့် မြေစာရင်းဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရသိရှိရသည်။ ဖူးစားပြောင်း စိုက်ပျိုးရာတွင် ထိုင်ဝမ်သကြား ပြောင်း၊ထောပတ်ပြောင်းနှင့်ရှမ်းပြောင်းမျိုးများကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးပြီး တစ်ဧကကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့်၊မျိုး၊သွင်းအားစု၊လုပ်သားခအပါအဝင် စုစုပေါင်း ကျပ်(၅၀၀၀၀၀/-)ကျော်ကုန်ကျကြောင်း၊ တစ်ဧကအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် (၆၀၀၀)ဖူးခန့်ထွက်ရှိပြီး ထိုင်ဝမ်သကြားပြောင်းဖူးသည် လူကြိုက် များသောကြောင့် အရောင်းသွက်ပြီးဈေးကောင်းရကြောင်း၊ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ပြောင်းဖူးအရွယ်အစား ပေါ်မူတည်ပြီး ဈေးနှုန်းကွာခြားမှုရှိ၍ ယခင်နှစ် ပြောင်းဖူးပေါ်ချိန်တွင် ဖောက်သည်ဈေး လက်ကား ဈေးအနေဖြင့် ပြောင်းဖူးတစ်ဖူးလျှင် (၃၀၀)ကျပ် ရောင်းချခဲ့ရပြီး ယခုနှစ် ဖောက်သည်ဈေးအနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်သကြားပြောင်းဖူးတစ်ဖူးလျှင်(၅၀၀)ကျပ်၊ လက်လီဈေးအနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်သကြားပြောင်းဖူး တစ်ဖူးလျှင်(၆၀၀)ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချရကြောင်း၊ဈေးကွက်အနေဖြင့် မန္တလေးမြို့သို့ တိုက်ရိုက်ရောင်းချ ကြသည့်အပြင် ပွဲစားများမှလည်း စိုက်ခင်းအထိ လာရောက်ဝယ်ယူ၍ ကျောက်ဆည်မြို့ပေါ်ရှိ ဈေးများအတွင်းသို့ ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးကားလမ်းဘေးတွင်လည်း လက်လီ ရောင်းချကြကြောင်း၊ အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့်  အထွက်နှုန်းနှင့်ဈေးနှုန်းပေါ်မူတည်ပြီး(၂၀-၂၅)သိန်း ကျပ်ဝန်းကျင်ခန့်မြတ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ်ပြောင်းဖူးဈေးနှုန်းသည် ယခင်နှစ်ထက် ဈေးပိုမိုကောင်းမွန် သောကြောင့် ဖူးစားပြောင်း သီးနှံကို ပိုမိုတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ကျောက်ဆည်ခရိုင်သည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံပြီး သီးနှံမျိုးစုံစိုက်ပျိုး ဖြစ်ထွန်းလျှက်ရှိရာ ၄င်းသီးနှံများအနက် ကုလားပဲ(ဆောင်း)သီးနှံကို ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင်  စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်တွင် (၁၆၃၀၄)ဧက စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး(၃၇၂၅)ဧက ရိတ်သိမ်းပြီးစီးပြီဖြစ်ကြောင်း  ၊ ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်းဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရှိရပါသည် ။ ကုလားပဲကိုမျိုးအနေဖြင့် V2မျိုး နှင့် ရိုးရိုးကုလားပဲလုံးသေးမျိုးဟူ၍(၂)မျိုး ရှိပြီး V2 ကုလားပဲမျိုးကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုး ကြကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးမှုအနေဖြင့်(၁)ဧကလျှင် မျိုးစေ့ တစ်တင်း၊တစ်တင်းခွဲနှုန်းခန့် ပတ်ကြဲရကြောင်း၊ တောင်သူများအနေဖြင့် ကုလားပဲမျိုးကို မိမိအိမ်တွင် သေချာစွာသိမ်းဆည်းထားပြီး မျိုးအဖြစ် အသုံးပြုသလို အချို့တောင်သူများသည် စိုက်ပျိုးချိန်တွင် ပွဲရုံများမှဝယ်ယူ၍ စိုက်ပျိုးကြကြောင်း ၊ (၁)ဧက ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုး၊သွင်းအားစု၊လုပ်သားခ အပါအဝင်စုစုပေါင်း (၃၀၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း ၊ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့်(၁၀-၁၁)တင်းခန့် ထွက်ရှိကြောင်း ၊ ယခင်နှစ် ကုလားပဲစျေးနှုန်းအနေဖြင့် ကုလားပဲ(ရိုးရိုး) တစ်တင်းလျှင်(၇၈၀၀၀)ကျပ်၊ကုလားပဲ(V2)တစ်တင်း လျှင် (၈၆၀၀၀)ကျပ် စျေးနှုန်းများရှိခဲ့ပြီး ယခု ကုလားပဲပေါ်ချိန်တွင် ကုလားပဲ(ရိုးရိုး) တစ်တင်းလျှင် (၆၉၀၀၀)ကျပ် ၊ ကုလားပဲ(V2) တစ်တင်းလျှင် (၇၅၀၀၀)ကျပ် စျေးနှုန်းများဖြင့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေကြောင်း ၊ တောင်သူများမှ ကုလားပဲများကို မြို့ပေါ်ရှိပွဲရုံများသို့ သွားရောက်‌ရောင်းချကြ ကြောင်း ၊ ပွဲရုံများမှ တဆင့် မန္တလေး ၊ ရန်ကုန်မြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြကြောင်း၊ (၁)ဧက အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် (၅၂၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင်အကျိုးအမြတ်ရရှိနေပါကြောင်း ၊ ကုလားပဲ စိုက်ပျိုးခြင်းသည် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာပြီး အချိန်ကုန်သက်သာခြင်းကြောင့် မိသားစုအပိုဝင်ငွေ ရရှိသောကြောင့် စိုက်ပျိုးသင့်သော သီးနှံဖြစ်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          ကျောက်ဆည်ခရိုင်တွင် ၂၀၂၅ခုနှစ် ၊ နနွင်းစိုက်ဧက(၁၉၁၅)ဧက စိုက်ပျိုးပြီး (၁၈၈၃)ဧက ရိတ်သိမ်းပြီးစီးပြီဖြစ်ကြောင်း ၊ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်းဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရသိရှိရပါသည်။ နနွင်းများကို ကျောက်ဆည်ခရိုင်အတွင်း ဖေဖော်ဝါရီလ ပထမပတ်မှစတင်၍ တူးဖော်လျှက်ရှိရာ ယခုအချိန်တွင် နနွင်းများလှိုင်လှိုင်ထွက်ပေါ်လျှက်ရှိပါသည် ။ နနွင်းများ စတင်တူးဖော်ချိန်တွင် စျေးများကောင်းမွန်လျှက်ရှိပြီး နနွင်းအစိုတောဝယ်(၂၅)တင်းလျှင်(၅၃၀၀၀၀/-)ကျပ်၊နနွင်းအခြောက် (၁)ပိဿာလျှင်(၁၀၀၀၀/-)ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်ခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ပထမပတ် တွင် နနွင်းအစိုတောဝယ်(၂၅)တင်းလျှင်(၃၅၀၀၀၀/-)ကျပ်၊ နနွင်းအခြောက်(၁)ပိဿာလျှင်(၃၆၀၀/-) ဖြင့်သာရောင်းဝယ်ခဲ့ရကြောင်း၊ ယခုနှစ် ပေါ်ဦးပေါ်ဖျားတွင် နနွင်းစိုက်တောင်သူများစျေးကောင်းရရှိ သဖြင့်အကျိုးအမြတ်ပိုမိုဖြစ်ထွန်းခဲ့ကြောင်း၊ယခုမတ်လဆန်းတွင် နနွင်းတက်စျေး အနည်းငယ် ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊စျေးနှုန်းများကျဆင်းရခြင်းမှာ နနွင်းများဖြိုင်ဖြိုင်ထွက်ပေါ်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုလက်ရှိပေါက်စျေးအနေဖြင့် နနွင်းအစိုတောဝယ်(၂၅)တင်းလျှင်(၅၀၀၀၀၀/-)ကျပ်၊နနွင်းအခြောက် (၁)ပိဿာလျှင်(၉၅၀၀/-)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိကြောင်း၊နနွင်းမှုန့်(၁)ဗူးလျှင်(၂၀၀၀/-)ကျပ် ဖြင့်ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိပြီး ရောင်းဝယ်မှုအနေဖြင့် ပွဲစားများမှ အခင်းထဲအရောက်လာရောက်ဝယ်ယူ ပြီးနနွင်းအစိုများကို ရေနွေးဖျော၊အခြောက်ခံကာ မြို့ပေါ်ပွဲရုံများသို့ ပြန်လည်သွားရောက်ရောင်းချ ကြောင်း၊တစ်ချို့နနွင်းပွဲစားများမှ နနွင်းတက်အခြောက်များကိုလှောင်ထားပြီး စျေးနှုန်းများမြင့်တက် ချိန်မှထုတ်ရောင်းကြကြောင်း၊နနွင်းတက်များကို ပွဲရုံများမှတစ်ဆင့် ရန်ကုန် ၊ မန္တလေးမြို့များသို့ ပြန်လည်ရောင်းချကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်သည် သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းလျှက်ရှိပြီး ငရုတ်၊ကြက်သွန်သီးနှံများအပြင် ပဲကျားသီးနှံကိုလည်း စိုက်ပျိုးလာကြပါသည် ။ ခရိုင်အတွင်းရှိ မြစ်သားမြို့နယတွင် ပဲကျား(ဆောင်း)စိုက်ဧက(၃၃၁)ဧကစိုက်ပျိုးထားရှိပြီး မတ်လဆန်းမှစတင်၍ ပဲကျား(ဆောင်း)သီးနှံများအားလုံးရိတ်သိမ်းပြီးစီးပြီဖြစ်ကြောင်း ၊ ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်းဦးစီး ဌာန၏စာရင်းများအရသိရှိရပါသည်။ပဲကျား(ဆောင်း)သီးနှံ(၁)ဧက ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့်(၂၀၀၀၀၀/-) ကျပ်ခန့်ကုန်ကျခဲ့ပြီးအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် အထွက်စုစုပေါင်း(၁၂-၁၃)ခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊အများဆုံး စိုက်ပျိုးသောရွာများမှာ မကျီးကန်၊တောင်တွင်းနှင့်ညောင်ဝန်းကျေးရွာများတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြ ပြီးစိုက်ပျိုးမှုတွင် အစေ့ချထယ်ဖုံးစနစ်ဖြင့်စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ယခုလက်ရှိ ပဲကျား ပေါက်စျေးအနေ ဖြင့်တစ်တင်းလျှင်(၆၀၀၀၀/-)ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိကြောင်း ၊ စျေးကွက်အနေဖြင့် တောင်သူ များမှကျောက်ဆည်၊မြစ်သား၊ကူမဲမြို့များရှိပွဲရုံများသို့တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချကြကြောင်း၊ ပွဲရုံများမှ တစ်ဆင့် ရန်ကုန်၊မန္တ‌လေးမြို့များသို့တင်ပို့ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း ပဲကျားသီးနှံကို ပဲကျားလှော်ရန် အတွက် ပဲလှော်ဖိုများမှလည်း လာရောက်ဝယ်ယူကြကြောင်း၊ပဲကျားလှော်(၁)ပိဿာလျှင်(၆၀၀၀/-) ကျပ်ရှိကြောင်း၊(၁)ဧက အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးစရိတ်၊လုပ်သားခများနုတ်ပြီးပါက (၅၂၀၀၀၀/-) ကျပ်ခန့်မြတ်ကြောင်း၊ပဲကျားသီးနှံသည် စျေးကွက်ဝယ်လိုအားရှိသဖြင့် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)