ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်အတွင်းတွင် ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၊ ကြက်သွန်နီ(ဆောင်း)သီးနှံအား ကျောက်ဆည်မြို့နယ်တွင်(၇၈၈၆)ဧက၊စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်တွင်(၃၅၁၅) ဧက၊မြစ်သားမြို့နယ်တွင်(၁၅၅၀၁)ဧက၊ စုစုပေါင်း(၂၆၀၉၂)စိုက်ပျိုးခဲ့ပါသည်။ ၄င်းသီးနှံအား နိုဝင်ဘာလ တွင်ပျိုးထောင်ပြီး ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်စိုက်ပျိုး၍ ယခုအချိန် မတ်လတွင် ဖြိုင်ဖြိုင်ထွက်ပေါ် လျှက်ရှိကြောင်း၊ မျိုးအနေဖြင့် ရွှေဖလားမျိုးအားအသုံးပြုပြီး (၂)ပြည်ခွဲ စိုက်ပျိုးရကြောင်း ၊ မျိုးစျေးနှုန်းအနေဖြင့် (၁)ပြည်လျှင်(၁၅၀၀၀၀/-)ကျပ်ပေးရကြောင်း၊ (၁)ဧက ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုး၊သွင်းအားစု၊လုပ်သားခအပါအဝင် မြေအမျိုးအစားပေါ်မူတည်ပြီး (၂၅-၃၀)သိန်းကျပ်အထိကုန်ကျ ကြောင်း၊ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် (၁)ဧကလျှင် (၃၀၀၀)ပိဿာခန့် ထွက်ရှိကြောင်း ၊ ကြက်သွန်အား ပွဲရုံများ၌ အမျိုးအစား(၄)မျိုးခွဲခြားထားသော်လည်း တောင်သူများထံမှ တိုက်ရိုက်ဝယ်ယူရာတွင် အမျိုးအစား ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ ထွက်ရှိသည့်အတိုင်းဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း ၊ စတင်ထွက်ရှိသည့် မတ်လဆန်း တွင်ကြက်သွန်(၁)ပိဿာလျှင်(၂၀၀၀/-)ကျပ် ရှိသော်လည်း ယခုအချိန်တွင် (၁၃၀၀/-)ကျပ်သာ ရှိကြောင်း ၊ ၄င်းစျေးနှုန်းအပေါ်တောင်သူများအနေဖြင့် အကျိုးအမြတ်အားဖြင့် (၉၀၀၀၀၀-၁၄၀၀၀၀၀)ကျပ် သာရရှိသည့်အတွက် အချို့တောင်သူများမှာ တက်စျေးမျှော်ပြီး စိုက်ခင်းထဲ၌ တူးဖော်ခြင်းမရှိဘဲထားရှိခြင်းများလည်းရှိကြောင်း၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်မှ ထွက်ရှိသည့် ကြက်သွန်များ အား မူဆယ် ၊ မြဝတီ နှင့် ရန်ကုန် စျေးကွက်များသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း ၊ ကြက်သွန်အား အဆင့်(၄)မျိုးဖြင့်ခွဲခြားထားရာဘုရင့်နောင်စျေးကွက်၌ ကြက်သွန်(၁)ပိဿာလျှင် အဆင့်-၁(၂၄၀၀/-) ကျပ်၊ အဆင့်-၂(၂၄၀၀/-)ကျပ် ၊ အဆင့်-၃(၁၉၅၀/-)ကျပ် နှင့် အဆင့်-၄(၁၄၀၀/-)ကျပ်ရှိကြောင်း ၊ ကားခ‌စျေးနှုန်းများအနေဖြင့် (၁)ပိဿာလျှင် ကျောက်ဆည် မှ မြဝတီသို့(၁၇၀/-)ကျပ် ၊ မူဆယ်သို့ (၁၇၅/-)ကျပ် နှင့် ရန်ကုန်သို့ (၁၄၅/-)ကျပ်ဖြင့် တင်ပို့လျှက်ရှိကြောင်း ၊ ထိုသို့ ကြက်သွန်များ စျေးနှုန်းများကျဆင်းရခြင်းမှာ အိန္ဒိယကြက်သွန်များ စတင်ထွက်ရှိနေပြီဖြစ်သဖြင့် စျေးနှုန်းများ ကျဆင်းရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၊ ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးသော တောင်သူ၊ ကုန်သည်များထံမှသိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စပါးကျီတစ်ခုဖြစ်သကဲ့သို့ ဆီထွက် သီးနှံ များဖြစ်သော နှမ်းနှင့် မြေပဲတို့ကိုလည်း အဓိကစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့် အတွက် တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ နှမ်းစိုက်ပျိုးသူများသည် ပြည်ပပို့ကုန်များမှတစ်ဆင့် ဝင်ငွေ တိုးလာကြောင်း သိရသည်။ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်တွင် မြန်မာ့နှမ်းများ၏ အရည်အသွေး မြင့်မားမှုကြောင့် ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာပြီး နိုင်ငံခြားဝင်ငွေလည်း တိုးပွားလာသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း နှမ်းစိုက်ပျိုးသူများသည် ခေတ်မီစိုက်ပျိုးနည်းစနစ်များ၊ အရည်အသွေးကောင်းမွန်သော မျိုးစေ့များအသုံးပြုကာ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ပြည်ပ ပို့ကုန်ဈေးကွက်များ တိုးချဲ့နိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ဝင်ငွေတိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံတော် မှလည်း နှမ်းစိုက်ပျိုးသူများအတွက် လိုအပ်သော နည်းပညာအကူအညီများ၊ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များ ပံ့ပိုးပေးခြင်းကြောင့်လည်း နှမ်းစိုက်ပျိုးသူများ၏ ဝင်ငွေတိုးတက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ နှမ်းများကို တရုတ်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဥရောပနိုင်ငံ များသို့ အဓိကတင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိသည်။ ပြည်ပဈေးကွက်တွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ နှမ်းများ၏ အရည်အသွေးကောင်းမွန်မှုကြောင့် ဝယ်လိုအားများပြားသည့်အတွက် နှမ်း စိုက်ပျိုးသူ များသည် ယခင်ကထက် ဝင်ငွေများစွာ တိုးတက်လာသည်။ နှမ်းစိုက်ပျိုးသူများ၏ ဝင်ငွေ တိုးတက်လာခြင်းသည် ဒေသတွင်း စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခြင်းနှင့် နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံခြား ဝင်ငွေ တိုးပွားလာခြင်းတို့ကို အထောက်အကူပြုပါသည်။ တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း နှမ်းစိုက်ပျိုး သူများ အနေဖြင့်လည်း ပြည်ပဈေးကွက်တွင် ပိုမိုနေရာရရှိစေရန် အရည်အသွေးထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ထုတ်လုပ်မှုတိုးမြှင့်ခြင်းနှင့် ဈေးကွက်ရှာဖွေခြင်းတို့ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားရန် လိုအပ် လှပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မြို့နယ်များဖြစ်သည့် ပုသိမ်၊ မြောင်းမြနှင့် ကျောင်းကုန်း မြို့နယ်များတွင် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် မြေပဲသည် ယခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်း ဈေးကွက် တွင် ဝယ်လိုအား သိသိသာသာ မြင့်တက်လာသည်ဟု သိရသည်။ မြေပဲထုတ်လုပ်မှု ပမာဏသည် ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၅၀,၀၀၀ကျော် ရှိခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်ကထက် ၁၀% ခန့် တိုးတက် လာခဲ့သည်။

မြေပဲဈေးနှုန်းများသည် ယခုနှစ်တွင် တစ်တန်လျှင် ကျပ် ၂ သန်းမှ ၂.၅ သန်းအထိ ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခင်နှစ်ကထက် ၁၅% ခန့် မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းစားသုံးသူများ၏ ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာမှုကြောင့် မြေပဲဈေးကွက်သည် တည်ငြိမ်ကာ လယ်သမားများအတွက် အကျိုး အမြတ် များစွာ ရရှိစေခဲ့သည်။

မြေပဲကို အဓိကထုတ်လုပ်သည့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် မြေပဲစိုက်ပျိုးမှုဧရိယာ သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၅ သိန်းဧက ကျော် ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခင်နှစ်ကထက် ၈% ခန့် တိုးတက်လာခဲ့သည်။ မြေပဲသည် စားသုံးဆီထုတ်လုပ်ခြင်း၊ မုန့်ပဲသရေစာလုပ်ငန်းများနှင့် အခြားစက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုမှုများပြားသဖြင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ဝယ်လိုအားကောင်းလျက်ရှိသည်။

ထို့အပြင် မြေပဲထုတ်လုပ်မှုတွင် နည်းပညာများ တိုးတက်လာမှုနှင့်အတူ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်း များတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပိုမိုလာခြင်းကြောင့် ထုတ်လုပ်မှုပမာဏနှင့် အရည်အသွေး များ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ယခုနှစ်တွင် မြေပဲစိုက်ပျိုးသူများအတွက် ဝင်ငွေများ ပိုမိုရရှိ လာခြင်းကြောင့် ဒေသစီးပွားရေးကို များစွာအထောက်အကူပြုလျက်ရှိပြီး မြေပဲဈေးကွက်သည် ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားမြင့်တက်မှုနှင့်အတူ လယ်သမားများအတွက် စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိလာစေရန် ဆက်လက်အားဖြည့်ပေးလျက်ရှိသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

           စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကန့်ဘလူခရိုင်၊ ကျွန်းလှမြို့နယ် ရှမ်းစုကျေးရွာနှင့် အခြားကျေးရွာများသည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများအပြင် စားဖိုဆောင်သီးနှံများဖြစ်သည့် ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူတို့လည်း မိသားစုစားသုံးရန်နှင့် ပိုလျှံသည်များကို ရောင်းချရန်အတွက် တစ်နိုင်တစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

             ကျွန်းလှမြို့၊ သစ်ရာမြိုင်ဈေးတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ တတိယပတ်အတွင်း ကြက်သွန်ဖြူ ရှမ်းဥအလုံးကြီး တစ်ပိဿာလျှင် ၁၈၀၀၀ကျပ်၊ ဗမာဖြူတစ်ပိဿာလျှင် ၁၃၀၀၀ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချကြောင်း၊ ယခင်အပတ်ဈေးနှုန်းများနှင့်နှိုင်ယှဉ်ပါက ဈေးနှုန်းအနည်းငယ် ကျဆင်းသွာကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

            စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်တာဝန်ခံရုံးသည် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသလို   စားသုံးသူများ နေ့စဉ်ဝယ်ယူ သုံးစွဲလျက်ရှိသည့် အခြေခံစားသောက်ကုန်များ၏ ဈေးနှုန်း၊ဈေးကွက်အခြေအနေများကို လေ့လာ၍ အပတ်စဉ်၊ လစဉ် အထက်အဆင့်ဆင့်သို့ တင်ပြဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

            စားသုံးသူများ နေ့စဉ်ဝယ်ယူအသုံးပြုလျက်ရှိသည့် အာလူးသီးများကို ရှမ်းပြည်နယ်၊ အောင်ပန်းမြို့မှတဆင့် ကန့်ဘလူမြို့နယ်၊ ဇီးကုန်းမြို့နှင့် ကန့်ဘလူမြို့တို့ရှိ လက်လီ/လက္ကား ကုန်သည်များမှ ဖြန့်ဖြူးပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ မတ်လ တတိယပတ်အတွင်း ကျွန်းလှမြို့ သစ်ရာမြိုင်ဈေးတွင် ရောင်းချနေသော အာလူးသီးဈေးနှုန်းများမှာ အာလူးသီးအလုံးကြီး(၁)ပိဿာ လျှင် ၄၅၀၀ကျပ်၊ အလုံးသေးတစ်ပိဿာလျှင် ၄၀၀၀ ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချကြောင်း ၊ ယခင်ပတ်ဈေးနှုန်း များနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အာလူးသီးဈေးနှုန်းမှာ အနည်းငယ်ကျဆင်းသွားကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)