ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (ဒုတိယ)တွင် အာလူးဈေးနှုန်းများ အနည်းငယ်ကျဆင်းလာကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းရှိ ကုန်သည်၊ ပွဲရုံများထံမှ လေ့လာသိရှိရပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ် (တောင်ပိုင်) ပင်လောင်းမြို့နယ်၊ နောင်တရား၊ တီကျစ်ဒေသတို့မှ အာလူးအဝင်များလာသောကြောင့် အားလူးဈေးနှုန်းကျဆင်းရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယခုအပတ်တွင် အာလူးဈေးနှုန်းများနေဖြင့် မျက်နီ S2- ၈၀၀၀ကျပ်၊ မျက်နီ S1-၇၀၀၀ ကျပ်၊ OK- ၆၅၀၀ကျပ်၊ A1- ၄၅၀၀ကျပ်၊ ဆွဲသီး- ၃၅၀၀ ကျပ်နှင့် ဂေါ်လီဆိုဒ်- ၂၀၀၀ကျပ်ခန့် ဈေးပေါက်နေကြောင်းနှင့် စီးဆင်းမှုမှာာလည်း ပုံမှန်သာရှိနေကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းရှိ ကုန်သည်၊ ပွဲရုံများထံမှ လေ့လာစုံစမ်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

            တောင်ကြီးမြို့ရှိ မြို့နယ်အနှံ့အပြားတွင် မိသားစုအိမ်ခြံဝင်း၌လည်းကောင်း၊ တစ်နိုင်တစ်ပိုင်စိုက်ပျိုး၍လည်ကောင်း ချဉ်ပေါင်ပင်များကို စိုက်ပျိုးကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ဒေသအခေါ်အဝေါ်အရ ချဉ်ပေါင်ပင်ကို ချဉ်ပေါင်လက်ကြားနှင့် ချဉ်ပေါင်ဗီးလပ်ဟူ၍နှစ်မျိုးရှိပြီး ချဉ်ပေါင်လက်ကြားကို ဆေးချဉ်ပေါင်အဖြစ် အသုံးပြုကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ချဉ်ပေါင်ရွက်များကို တစ်နှစ်ပတ်လုံးစားသုံးရန် စိုက်ပျိုးကြသော်လည်း ချဉ်ပေါင်သီးမှာ ဆောင်းရာသီအချိန်ရောက်မှသာ အဖူးများထွက်လာပြီး ရာသီစာသီးနှံအဖြစ် ရောင်းချကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။

              တောင်ကြီးမြို့ရှိ အမှတ်(၅)ဈေးနှင့် (၅)ရက်တစ်ပတ်ဈေးတို့တွင်  ရာသီစာတစ်ခုဖြစ်သော ချဉ်ပေါင်သီးများ ဈေးကွက်အတွင်းနေရာအနှံ့မှ အများအပြားလာရောက် ရောင်းချကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ချဉ်ပေါင်သီးကို အလေးချိန်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ အပုံဖြင့်လည်းကောင်း နှစ်မျိုးရောင်းချကြ ကြောင်းသိရှိရပါသည်။  (၃.၁၂.၂၀၂၄)ရက်နေ့ ဈေးကွက်အတွင်း၌ ရောင်းချလျက်ရှိသည့် ချဉ်ပေါင်သီး ရောင်းဈေးနှုန်းမှာ  (၂၅ ကျပ်သား)လျှင်(၁၀၀ဝိ/-)ကျပ်၊ အလုံး(၂၀)ခန့်ပါတစ်ပုံလျှင် (၅၀ဝ/-)ကျပ်နှုန်း ဖြင့်လည်းကောင်း ရောင်းချကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ချဉ်ပေါင်ရွက်ဈေးမှာ အစည်းတစ်စီးလျှင် (၅၀ဝ/-)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ရောင်းချကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ပေါ်ခါစတွင် ရာသီစာချဉ်ပေါင်သီးမှာ ဈေးနှုန်းကောင်းနေပြီး ရောင်းအားကောင်းလျက်ရှိ ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

           ထောပတ်သီးသည် လူကြိုက်များသောသစ်သီးဝလံ ဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင်သာမက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးသို့ပါ တင်ပို့နေရသော ဈေးကွက်ဝင်သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ထောပတ်သီးသည် အရသာကောင်းမွန်သောကြောင့် စားသုံးသူများပြားသည့်အပြင် အလှအပရေးရာအတွက်လည်း အသုံးဝင်သည့် အလှကုန်များ၊ ရေချိုးဆပ်ပြာဆီများ၊ ဆံကေသာလိမ်းဆီများကဲ့သို့သော ပစ္စည်းများထုတ်လုပ်ရာတွင်လည်း အသုံးဝင်သည့်အတွက် ဈေးကွက်၀ယ်လိုအားများပြားသော သီးနှံများထဲတွင် ထိပ်တန်းကပါဝင်နေပါသည်။

            ထောပတ်သီး စတင်စိုက်ပျိုးရာ မူရင်း‌ဒေသမှာ အမေရိကတိုက်အလယ်ပိုင်း၊ မက်ဆီကို(တောင်ပိုင်း) မှ မူလအရင်းတည်ပြီးပီရူး အလယ်ပိုင်းသို့ရောက်ရှိလာကာ ဥရောပ၌ ဖြစ်ထွန်းခဲ့ကြောင်း၊ ထိုမှတစ်ဆင့် အပူပိုင်းနှင့် နွေးသမဇုန်များသို့ ပျံ့နှံ့သွားကြောင်းလေ့လာသိရှိရပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထောပတ်သီးကို မန္တလေးတိုင်း ပြင်ဦးလွင်မြို့တွင် စတင်စိုက်ပျိုးခဲ့ကြပြီး ယခုအခါ ရှမ်းပြည်နယ် (တောင်ပိုင်း)၊ ရှမ်းပြည်နယ် (‌မြောက်ပိုင်း)၊ ကယားပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ်များတွင်ပါ စိုက်ပျိုးလာကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှ ထောပတ်သီးထွက်ရှိမှု အများဆုံးဖြစ်ပြီးစိုက်ပျိုးတောင်သူများအား ဝင်ငွေတိုးအမြတ်ပိုစေသည့်သီးနှံဖြစ်ကြောင်းလည်းသိရှိရပါသည်။ထောပတ်သီးများသည် အောက်တိုဘာလတွင်စတင်ထွက်ရှိပြီး ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်းတွင် အသီးကုန်ပါသည်။

             ယခုဒီဇင်ဘာလသည် ထောပတ်သီးဝေဆာစွာ ထွက်ရှိသောကာလဖြစ်ပြီး ရှမ်းပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသော ထောပတ်သီးများသည် ဈေးကွက်ဝင်လူကြိုက် များလှပေသည်။  ထောပတ်သီး ဒေသမျိုးရင်းများကို အဝိုင်းမျိုး ၊ မီးသီးမျိုး၊ ဘူးသီးမျိုးသဖြင့် ပုံသဏ္ဍာန်အနေအထားကိုလိုက်၍ အမည်ပေးခေါ်ဆိုမှုများရှိသကဲ့သို့ မိမိတို့စိုက်ပျိုးသော ထောပတ်ခြံအမည်ကိုပေးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း ခေါ်ဆိုကြပါသည်။   Hass ထောပတ်မျိုးများသည် ဈေးကွက်အတွင်း ပိုမိုတွင်ကျယ်လျက်ရှိနေသည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ ဒေသမျိုးရင်းထောပတ်သီးများအပြင် HASS ထောပတ်သီးသည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လွန်စွာစားသုံးမှုများပြားလာသော ထောပတ်အမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ HASS ထောပတ်သီး၏ အရသာမှာ ဆိမ့်၍ စီးပိုင်သောအရသာရှိ၍ စားသုံးသူများနှစ်သက်ကြပြီး HASS ထောပတ်သီးဈေးနှုန်းသည်‌ ဒေသသီးဈေးနှုန်းထက်ပိုမြင့်ပါသည်။ ဒေသသီးတစ်လုံးလျှင် ၁၅၀-၂၀၀ကျပ်ခန့်မှစ၍ ၆၀၀- ၈၀၀ကျပ်အထိ လည်းကောင်း၊  လက်လီဈေး ၂၅၀-၅၀၀ ကျပ်ခန့်မှ ၁၀၀၀- ၁၂၀၀ကျပ်ခန့်အထိ လည်းကောင်း၊  အရွယ်အစားနှင့် ထောပတ် အမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍ ဈေးနှုန်းအမျိုးမျိုးကွဲပြားပါသည်။ HASS ထောပတ်သီးကိုမူ ကီလိုဂရမ်ဈေးဖြင့် ရောင်းချလေ့ရှိကြပြီး လက္ကားဈေး တစ်ကီလိုလျှင် ၃၀၀၀- ၄၀၀၀ ကျပ်အတွင်းပေါက်ဈေးရှိပြီး လက်လီဈေး တစ်ကီလို လျှင် ကျပ် ၃၅၀၀ - ၅၀၀၀ ကျပ်အတွင်းပေါက်ဈေးရှိပြီး အရွယ်အစားနှင့် လတ်ဆတ်မှုပေါ်မူတည်၍ ၆၅၀၀-၇၀၀၀ ကျပ် ခန့်အထိ ဈေးကောင်းရရှိနေကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ထောပတ်သီးများကို ဒေသဈေးနေ့များတွင်ဝယ်ယူစားသုံးမှု များပြား ကြပြီး ဒေသတွင်းသစ်သီးရောင်းချသောဆိုင်များ၊ ပွဲရုံများနှင့်အင်တာနက်လိုင်းပေါ်မှတစ်ဆင့်လည်း ဝယ်ယူစားသုံးမှု များပြားကြကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

           ယာဂွန်ဥကိုရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း) ပင်းလောင်းမြို့နယ်၊ နောင်တရားဒေသ၊ ပေါင်းလောင်း ဒေသတို့တွင်စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးကြပြီး ကလောနှင့်တောင်ကြီးဘက်တွင်လည်း အများအပြားစိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယာဂွန်ဥကိုနှစ်စဉ် အောက်တိုဘာနှင့် နိုဝင်ဘာလများတွင်တူးဖော်ကြပြီးဈေး ကွက်အတွင်းသို့ (၁)ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀၊ ၃၅၀၀ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချကြပါသည်။ ယာဂွန်ဥစိုက်ပျိုးခြင်း သည်တောင်သူများအတွက်စီးပွားဖြစ်တွက် ခြေကိုက်သောသီးနှံဖြစ်ပါသည်။

             ယာဂွန်ဥသည်ကန်စွန်းဥနှင့်ဆင်တူပြီး အရသာနှင့်အာဟာရတန်ဖိုးမှာ မတူဘဲကွဲပြားသည်ကို လေ့လာသိရှိရပါသည်။ အရသာမှာပန်းသီး၊ဖရဲသီးနှင့်တရုတ်နံနံကို ပေါင်းစားရသလိုမျိုးဖြစ်ပြီး မြေအောက်ပန်းသီးလို့ပင်တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။အစိမ်းစားလျှင် ချိုပြီးကြွပ်ရွကာ အရည်ရွှမ်းသော အသီးတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။

           ယာဂွန်ဥတွင်ရေဓာတ်ပါဝင်မှု ၇၅ %၊ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ် ၂၀ %၊ အသားဓာတ် ၂ %၊ အဆီ၁%၊ သကြား၊ ဖိုက်ဘာ၊ ဗိုက်တာမင်စီ၊ ကယ်ဆီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်နှင့် ပြာဓာတ်တို့ပါဝင်နေပါသည်။ ယာဂွန်ဥတွင်ပါဝင်သော အချိုဓာတ်သည် ဆီးချိုသမားများပင် စားသုံးနိုင်ပါသည်။ အရိုးပွရောဂါကိုကာကွယ်နိုင်ပြီး သွေးတိုးရောဂါရှိသူများပုံမှန်စားသုံးပေးခြင်းဖြင့်သွေးပေါင်ထိန်းညှိခြင်းနှင့်ဖိုက်ဘာအမျှင် ဓာတ်ပါဝင်သောကြောင့်အူလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေးကို အထူးကောင်းမွန်စေပါသည်။ယခုအခါတွင် ယာဂွန်ဥကိုတစ်ကမ္ဘာလုံးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်စားသုံးနေကြပြီဖြစ်ကြောင်းလေ့လာသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

      မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဖက်ကမ်းတွင် တည်ရှိပြီး နှစ်စဉ်ဆီထွက်သီးနှံ မြေပဲကို မိုးနှင့်ဆောင်း နှစ်ရာသီစိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည်။ ဆောင်းမြေပဲကို ရွာသစ်၊ အနောက်ပိုင်း၊ အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက်နှင့် ကိုးတောင့်၊ ချင်းတောင်၊ အောက်ဆိပ်၊ မြင်ကဝ၊ ကမ္ဘားကြီးအုပ်စုအတွင်းရှိ တောင်သူများသည် ဧရာဝတီမြစ်ရိုးတစ်လျှောက်ရှိ ကိုင်းကျွန်းမြေများတွင် (၃)လပဲ မြေပဲလုံးဆံ(ဖြူ) S1 အတောင့်သေးမျိုးကို စိုက်ဧက(၁၀၀၀)ခန့်အား ဒီဇင်ဘာလဆန်းမှစတင်၍ စိုက်ပျိုးကြပြီး ဖေဖော်ဝါရီလကုန် မတ်လတွင် မြေပဲတူးဖော်ရိတ်သိမ်းကြောင်း သိရသည်။  သီးညှပ်သီးနှံအဖြစ် မြေပဲခင်းကြားတွင် နေကြာ၊ စားတော်ပဲ၊ ပြောင်းဖူး၊ ပဲနီကြားသီးနှံများနှင့်ရော၍ စိုက်ပျိုးကြောင်း  သိရသည်။

    ဆောင်းမြေပဲစိုက်ပျိုးရာတွင် မျိုးမြေပဲဆံ တစ်ပြည်လျှင် ကျပ်(၉၅၀၀)၊ တစ်တင်းလျှင် ကျပ် (၁၅၂၀၀၀)ဖြင့် ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးရပြီး (၁)ဧကလျှင် မျိုးစေ့(၂)တင်းခန့် စိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ အလုပ်သမား ငှားပြီး လက်ဖြင့် မြေပဲဆံတစ်စေ့ချင်းချပြီး စိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ (၁)ဧကလျှင် အလုပ်သမား(၁၅)ဦးခန့် ငှားရမ်းပြီး တစ်ဦးလျှင် ကျပ်(၄၀၀၀)၊ နွားတစ်ရှဉ်း ကျပ်(၂၅၀၀၀)နှုန်းဖြင့် ငှားရမ်းစိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ နွားရှဉ်းဖြင့် ထယ်ချောင်းဆွဲပြီး မျိုးစေ့ဖြူးချစိုက်ပျိုးလျှင် မြေပဲလုံးဆံ(၃)တင်းခန့် ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးရ ကြောင်း၊ စိုက်တောင်သူအများစုမှာ မျိုးစေ့ကုန်ကျမှုနည်းပြီး အပင်ပေါက်စုံပြီး အထွက်ကောင်းရန် အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များသော်လည်း အလုပ်သမားငှားရမ်း၍ စိုက်ပျိုးမှုများကြောင်း သိရှိရသည်။

    ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် ယခင်နှစ်စိုက်ပျိုးချိန်တွင် မျိုးမြေပဲဆံတစ်ပြည်လျှင်ကျပ်(၇၀၀၀)ဈေး ဖြင့် ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးရပြီး ကုန်ကျစရိတ်မှာ (၁)ဧကလျှင် ငွေကျပ်(၇)သိန်းခန့် ကုန်ကျပြီး မြေပဲ အထွက်တင်းမှာ ရာသီဥတုအနေအထားပေါ်မူတည်၍ (၄၀ မှ ၅၅)တင်းထိ ထွက်ရှိကြောင်း၊ သီးနှံပေါ်ချိန် မြေပဲတောင့်(အခြောက်)တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၃၂၀၀၀-၃၀၀၀၀)၊ အဆံ တစ်ပြည်လျှင် ကျပ်(၇၀၀၀ - ၁၂၀၀၀)ဈေးဖြင့်ရောင်းချရ၍ ငွေကျပ်(၁၀)သိန်းခန့် အကျိုးအမြတ်ရရှိကြောင်း၊ တောင်သူတစ်ဦးချင်း အနေဖြင့် သွင်းအားစုသုံးစွဲမှုမတူညီ၍ အထွက်နှုန်းမတူညီခြင်းကြောင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှုမှာလည်း မတူညီကြောင်း သိရသည်။

       ယခုလက်ရှိ ဒေသတွင်းဈေးကွက်တွင် မြေပဲဆီဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာလျှင် ပဲဆုံဆီ ကျပ် (၁၈၀၀၀)၊ စက်ပဲဆီ ကျပ်(၁၆၀၀၀ - ၁၆၅၀၀)၊ ပဲရောဆီ ကျပ်(၁၃၀၀၀ - ၁၄၀၀၀) ဈေးဖြင့် အရောင်းအ ဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး ပဲဖတ်တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၅၉၀၀ - ၆၀၀၀)၊ မြေပဲဆံ တစ်ပြည်လျှင် ကျပ်(၇၂၀၀ - ၈၅၀၀ - ၉၀၀၀)ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း၊ မြေပဲဈေးကွက်အနေဖြင့် ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လမှစ၍ ပြည်ပ အဝယ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ရာမှ မြေပဲဈေးကွက် ပြန်လည်ကျဆင်း

ခြင်းမရှိ ယခုအချိန်ထိ ဈေးကွက်ခိုင်မာလျက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင်ပြည်တွင်းစားသုံးသူများမှ ဒေသ သီးနှံထွက် မြေပဲဆီဝယ်ယူစားသုံးမှုမြင့်မားလာ၍ ဆီစက်များ တွင်ကျယ်စွာလည်ပတ်ခြင်းကြောင့် ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များမှ မြေပဲဝယ်ယူမှုများခြင်းအပြင် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့လည်း တင်ပို့လျက်ရှိခြင်း ကြောင့် ပြည်တွင်း မြေပဲဈေးကွက်ခိုင်မာမှုရရှိနေ၍ ဒေသတွင်း ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲစိုက် တောင်သူများမှလည်း မိမိမိသားစု စားသုံးဆီဖူလုံမှုရရှိသည့်အပြင် အကျိုးအမြတ်ရရှိခြင်းကြောင့် ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲ စိုက်ခင်းများ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးကြောင်း သိရှိရသည်။

DOCA(မကွေး)