ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

    ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ စတ္ထုပတ်အတွင်း ဘားအံမြို့တွင် အခြေခံစားကုန်များဖြစ်သော ပေါ်ဆန်းဆန် တစ်ပြည် (၆၅၀၀) ကျပ်၊ ဧည့်မထဆန်(မနောသုခ) တစ်ပြည် (၃၆၀၀) ကျပ်၊ ဆန်ကွဲ တစ်ပြည် (၂၆၀၀) ကျပ်ဖြင့် အရောင်း အဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ စားအုန်းဆီ (ရည်ညွှန်းဈေး) တစ်ပိဿာလျှင်(၇၄၀၀) ကျပ်၊ မြေပဲဆီတစ် ပိဿာလျှင် (၂၀၀၀၀)ကျပ်၊ ကြက်သွန်နီ တစ်ပိဿာလျှင် (၃၀၀၀) ကျပ်၊ ကြက်သွန်ဖြူ(ကြူကုတ်) တစ်ပိဿာလျှင် (၁၆၀၀၀) ကျပ်နှင့် ကြက်သွန်ဖြူ(ရှမ်းစ) ထူး တစ်ပိဿာလျှင် (၁၄၀၀၀) ကျပ်၊ သကြား တစ်ပိဿာလျှင် (၇၀၀၀) ကျပ်၊ အာလူး တစ်ပိဿာလျှင် (၆၅၀၀) ကျပ်၊ မန်ကျည်းမှည့်သီး တစ်ပိဿလျှင် (၇၀၀၀)ကျပ်၊ ဂျင်း တစ်ပိဿာလျှင် (၁၀၀၀၀) ကျပ်၊ ငရုသီးခြောက် တစ်ပိဿာလျှင် (၁၂၀၀၀) ကျပ်၊ ပဲနီလေး တစ်ပိဿာလျှင် (၁၀၀၀၀) ကျပ်၊ ကုလားပဲခြမ်း တစ်ပိဿာလျှင် (၇၀၀၀) ကျပ်၊ မြေပဲဆန်တစ်ပြည် (၁၀၀၀၀) ကျပ်၊ ရိုးရိုးဆား ပိဿာလျှင် (၁၀၀၀)ကျပ် ၊ အာပြဲခြောက် တစ်ပိဿာလျှင် (၂၅၀၀၀)ကျပ်၊ ကြက်ဥတစ်လုံး (၄၀၀) ကျပ်၊ ဘဲဥတစ်လုံး (၇၀၀) ကျပ်၊ အသား/ငါး ဈေးနှုန်းများမှာ ဝက်သား တစ်ပိဿာလျှင် (၁၈၀၀၀) ကျပ်၊ အမဲသား တစ်ပိဿာ (၁၈၀၀၀)ကျပ်၊ ဆိပ်သားတစ်ပိဿာလျှင် (၁၈၀၀၀)ကျပ်၊ ကြက်သား(CP) တစ်ပိဿာလျှင် (၁၅၀၀၀)ကျပ်၊ ငါးမြစ်ချင်း တစ်ပိဿာလျှင် (၈၀၀၀)ကျပ်၊ မွေးမြူရေးငါးခူ တစ်ပိဿာ (၈၀၀၀)ကျပ်၊ ပုစွန်(ဘော့ချိတ်) တစ်ပိဿာလျှင် (၃၀၀၀၀) ကျပ် တို့ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

DOCA(ကရင်)

       ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ တောင်ကြီးမြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာများတွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို  စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ကြပြီး ထွက်ရှိလာသော သီးနှံများကို ဈေးကွက်အတွင်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိသော်လည်း ရာသီဥတုအခြေအနေအရ မိုးများအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းခြင်းကြောင့် မိုးရေကြီးမှုများဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပြီး လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးများ ပြတ်တောက်၍ ယခုအချိန်တွင် ဈေးကွက်အတွင်း သီးနှံများ ဝင်ရောက်မှုနည်းပါးလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ဒေသထွက် ဟင်းသီးဟင်းရွက် သီးနှံများဖြစ်သည့် ပန်းမုန်လာထုပ်၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ မုန်လာဥနီ၊ ဂေါ်ရခါးသီး၊ ဖရုံသီး၊ ဘိုစားပဲသီး၊ ရုံပတေသီး၊ ခရမ်းသီး၊ ဒန့်ဒလွန်သီး၊ ဘူးသီး၊ ကျောက်ဖရုံသီး စသည်ဟင်းသီးများနှင့် မုန်ညှင်းရွက်၊ ကန့်လန်စန်ရွက်၊ ချဉ်ပေါင်၊ ကင်ပွန်းချဉ်ရွက်၊ ကန်စွန်းရွက်၊ ဘူးညွှန့်၊ ဖရုံညွှန့်၊ ဆီမုန်ညှင်းရွက်၊ မုန်ညှင်းဖြူထုပ်စသည် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များသည်လည်း သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်ပြီး ဈေးနှုန်းနည်းပါးကာ ဝယ်ယူစားသုံးသူများပေါများပြီး ယခုအချိန်တွင် ရာသီဥတုအခြေအနေများကြောင်း အသီးအရွက်များ ဈေးနှုန်းအနည်းငယ်မြင့်တက်လာသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ်နည်းပါးကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

     ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ တောင်ကြီးမြို့တွင် ဒေသရိုးရာအစားအစာများဖြစ်သည့် ငှက်ပျောဖက်ဖြင့် ထုပ်ထားသော ငါးပေါင်း၊ မှိုပေါင်း၊ ဝက်သားပေါင်း၊ မုန့်ညှင်းပေါင်းနှင့် ဟင်းရွက်စုံပေါင်းများအပြင် ပဲပုပ်ထမင်းသုပ်၊ ငါးထမင်းနယ်၊ ရှမ်းထမင်းချဉ်နှင့် အာလူးထမင်းနယ် စသည့်အစားအစာများကို တောင်ကြီးမြို့ညဈေးတန်းလမ်းတစ်လျှောက်တွင် ညနေပိုင်းအချိန်မှစ၍ ရောင်းချလျက်ရှိရာ စားသုံးသူများက ကြိုက်နှစ်သက်စွာ ဝယ်ယူစားသောက်ကြသဖြင့် စည်ကားလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဈေးနှုန်းများမှာ ဟင်းပေါင်းတစ်ထုပ်လျှင် ကျပ်(၂၀၀၀)ကျပ် မှ ကျပ်(၃၀၀၀)ကျပ်အထိရှိပြီး ရိုးရာထမင်းနယ်များမှာ ကျပ်(၃၀၀၀)ကျပ် မှ (၄၀၀၀)ကျပ်ကြား ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

     ထူးခြားမှုအနေဖြင့် (၅)ရက်တစ်ပတ်ဈေးတွင်သာ ရရှိနိုင်သည့် ငါးပေါင်းချက်နှင့် ငါးကင်များကိုလည်း ဝယ်ယူစားသုံးကြကြောင်း၊ ငါးပေါင်းချက်တစ်ဘူးလျှင် ကျပ်(၃၀၀၀)ကျပ် မှ (၅၀၀၀)ကျပ် အထိရှိပြီး ငါးကင်များမှာ အကြီးအသေးအပါ်မူတည်၍  တစ်ကောင်လျှင် ကျပ်(၈၀၀၀)ကျပ် မှ (၁၂၀၀၀)ကျပ်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ငါးပေါင်းများကို ဈေးကွက်အတွင်း မရောင်းချမီ ငါးကိုကြိုတင်၍ ၂ရက်ခန့် ပေါင်းထားကြောင်း သို့မှသာလျှင် နူးညံ့ပြီး စား၍ပိုကောင်းကြောင်း၊ ရွှေညောင်မြို့နယ်မှ လာရောက်ရောင်ချသည့် ဈေးသည်တစ်ဦး၏‌ပြောပြချက်အရသိရှိရပါသည်။

     တောင်ကြီး-ကလော-အောင်ပန်းမြို့များတွင် ၅ရက်တစ်ပတ်ဈေးရှိပြီး လတ်ဆတ်သည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ အသီးအနှံများ၊ အသားငါးများ၊ မီးဖိုချောင်းသုံးပစ္စည်းများ၊ အဝတ်အထည်များနှင့် လျှပ်စစ်စ္စည်းများ စသည်တို့ကို ဈေးနှုန်းချိုသာစွာဖြင့် ဒေသအသီးသီးမှ လာရောက်ရောင်းချကြ၍ ရောင်းသူဝယ်သူများဖြင့် စည်းကားနေကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

         ခဝဲပင်သည် ဗူး၊ ဖရုံစသော အပင်မျိုး၌ ပါဝင်၍ နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုး၍ရသော အပင်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ နွယ်ပင်ကဲ့သို့လိမ်ယှက်၍ပေါက်တတ်သော အပင်အမျိုးဖြစ်ပါသည်။ ခဝဲသီး၏အရှည်သည် အလျား ၇ လက်မ မှ ၁၅လက်မအထိ ရှည်သည်။ ခဝဲပင်၏အဖျားပိုင်းသည် အနည်းငယ်ထွား၍ အညှာဘက် သို့သေးသိမ်သွားသည်။ လတ်ဆက်နေချိန်၌ ခဝဲသီးသည် အစိမ်းရင့်ရောင်ရှိ၍ သခွားသီးကဲ့သို့ လုံးချောမဟုတ်ဘဲ စောင်းပါရှိသည်။ အရည်ရွှမ်း၍ ပွ၏။ အစေ့မှာ သခွားစေ့ကဲ့သို့ ရှိ၏။ အပွင့်မှာ အဝါရောင်ရှိသည်။ ခဝဲပင်ကို မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် ပေ၄၀၀၀ထက်နိမ့်သော အရပ်ဒေသတို့၌ စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ ခဝဲသီးတွင်ပါရှိသော စောင်းများကိုခြစ်ထုတ်ပြီး ကြော်ချက်၍သော်လည်းကောင်း၊ ဟင်းချိုချက်၍သော်လည်းကောင်း ချက်ပြုတ်၍စားသောက်နိုင်ကြသည်။ မြေပြင်ညီညာသောဒေသများ၌ ခဝဲပင်ကို အများအားဖြင့် ဧပြီလအလယ်မှစ၍ ဇူလိုင်လအလယ်အထိ စိုက်ပျိုးကြသည်။ မျိုးစေ့ ၂ပေါင်၃ပေါင်လောက်သည် တစ်ဧကကျယ်ဝန်းသော မြေကွက်ပေါ်၌ စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လုံလောက်သည်။ ခဝဲပင်ကိုစိုက်ပျိုးပုံမှာ မြေအကွာအဝေး ၆ လက်မစီခြားသော တွင်းများကိုစီတန်းကာတူးရသည်။ ထို့နောက်မျိုးစေ့များကို တွင်းထဲသို့ထည့်၍ တွင်းများကိုမြေကြီးဖြင့် ပြန်ဖို့ရသည်။ မိုးအနည်း ငယ်ရွာသွန်းသော ဒေသများတွင် ခဝဲပင်များကိုစင်မထိုးဘဲ စိုက်ပျိုးကြသည်။ သို့သော် မိုးများသော ဒေသများတွင်မူ စင်ထိုး၍စိုက်ပျိုးကြသည်။ အကြောင်းမှာ စိုစွတ်သောမြေပေါ်တွင် ကြာမြင့်စွာ ခဝဲ သီးကျနေပါက ပုပ်လွယ်သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ခဝဲပင်ကိုမြေဩဇာကောင်းသော မြေပေါ်တွင်သာ စိုက်ပျိုးကြသည်။ မြေဩဇာညံ့ဖျင်းသော ဒေသများ၌ပြာနှင့် နွားချေးအဆွေးများကို မြေဩဇာအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ မိုးကောင်းစွာရွာသွန်း လာသည့်အချိန်ထိ ရေမှန်မှန်လောင်းပေး ရသည်။ အချိန်မှန် ပေါင်းသင်ပေးမှ အပင်များသန်စွမ်း လာမည်ဖြစ်သည်။ အယဉ်များနှင့် အရိုင်းမျိုးဟူ၍ အမျိုးအစား (၂)မျိုးရှိရာ အရိုင်းမျိုးသည် ခါးသောအရသာရှိသည်။

       ခဝဲသီးတွင်အဆီပါတင်မှုနည်းပါးပြီး ကယ်လိုရီပါဝင်မှုလည်းနည်းသည်။ ခဝဲသီးကိုစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် သွေးသန့်စင်ပေးနိုင်ခြင်း၊ ဝမ်းမှန်စေခြင်း၊ အသားဝါရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ချေလျော့နည်း စေခြင်း၊ ဆီးချို သွေးချို ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ချေလျော့နည်းစေခြင်း၊ ရောင်ရမ်းမှုကိုလျော့နည်းစေခြင်း၊ ခုခံအား ကောင်းစေခြင်း၊ အရေပြားကျန်းမာစေခြင်း၊ အစာအိမ်ကိုကူညီနိုင်ခြင်း စသည့်ကျန်းမာရေးကောင်း ကျိုးများကို ရရှိစေနိုင်ပါသည်။ ခဝဲသီးချိုချိုလေးကို ဟင်းရည်ချက်၍သော်လည်းကောင်း၊ ဆီပြန်ချက် ၍သော်လည်းကောင်း ချက်ပြုတ်စားသောက်ခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ဟင်းလျာတစ် ခွက်ကိုရရှိစေပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

   တောင်ကြီးမြို့ပေါ်ရှိ နေရာအနှံ့အပြားတွင် ဖွင့်လှစ်ရောင်းချလျက်ရှိသည့် တန်ဖိုးသင့်  Export အထည်ဆိုင်များမှာ ဝယ်ယူသူများပြား၍ အရောင်းသွက်လျက်ရှိနေပါသည်။ Export အထည်ဆိုတာ Zara, H&M, Bershka အစရှိတဲ့နိုင်ငံခြား Brand တွေက မြန်မာနိုင်ငံ အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေမှာ သူတို့ Quality အတိုင်း ချုပ်လုပ်ပြီး နိုင်ငံတကာကို တင်ပို့ရောင်းချကြတာဖြစ်ပါတယ်။

    တစ်ချို့အထည်တွေက ချုပ်လုပ်တဲ့အချိန်မှာ ချုပ်ရိုးချုပ်သားပိုင်းမှာ လိုအပ်ချက်ရှိနေတာကြောင့်ရယ် အခြားလွှဲချော်မှုတွေကြောင့် နိုင်ငံခြားကို အချိန်မှီ မတင်ပို့နိုင်တဲ့အခါမှာ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာပဲ တင်သွင်း ရောင်းချကြတာဖြစ်ပါတယ်။ Export အထည်တွေဟာ ဈေးနှုန်းအသင့်အတင့်ရှိပြီး နိုင်ငံတကာအဆင့်မီတာကြောင့် ပြည်သူများရွေးချယ်ဝယ်ယူမှု များပြားလာခဲ့ပါတယ်။

   တောင်ကြီးမြို့ရှိ Export ဆိုင်တစ်ဆိုင်၌ ဝယ်ယူခဲ့သည့် ဈေးဝယ်တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ ‘‘ဒီ Export ထည်လေးတွေက ကွာလတီကောင်းပြီး ချုပ်ရိုးချုပ်သားလည်းသပ်ရပ်တယ်။ လူတန်းစားမရွေး ဝယ်နိုင်တဲ့ဈေးလေးတွေဆိုတော့ အဆင်ပြေတယ်။ ကလေးအရွယ်ကနေ စပြီးတော့ အသက် ၄၀/၅၀ လောက်အထိ ကျား၊မ မရွေး ရွေးချယ်စရာလဲစုံတယ်။ အခုအပြင်မှာ တရုတ်ကဂျာကင်အနွေးထည် တစ်ထည်ကို ငါးသောင်းဝန်းကျင်လောက်ရှိနေပြီ ဒီမှာက ကိုးထောင်လောက်ပဲရှိတယ်။ ဝမ်းဆက် အင်္ကျီတွေဆို တစ်သောင်းကျော်လေးတွေပဲရှိတော့ ဈေးနှုန်းလဲအရမ်းသက်သာတယ် ဝတ်ရတာလဲပျော်ပါ တယ်’’လို့ သိရပါတယ်။

   တောင်ကြီးမြို့ အရှေ့မြို့ပတ်လမ်းပေါ်ရှိ Export ဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးမှလည်း ‘‘ကျမတို့ဆိုင်က ကွာလတီကောင်းတဲ့ အထည်လေးတွေပဲရောင်းပေးတာပါ။ လက်လီ/ကားလည်း ရောင်းချပေးပါတယ်။ လက်ကားယူတဲ့ဖောက်သည်တွေအတွက်လည်း အထည်ရေတစ်မျိုးကို အနည်းဆုံး ၁၀၀ ကနေ စယူလို့ရအောင် စီစဉ်ပေးထားပါတယ်။ တစ်ချို့အထည်တွေဆိုရင် ရောက်ကုန်ဖြစ်တဲ့အထိ အားပေးကြပါတယ်’’ လို့ သိရှိရပါတယ်။

    ယခုကာလသည် ပြည်သူအများစားဝတ်နေရေး ခက်ခဲကြသည့်ကာလဖြစ်၍ ဈေးနှုန်းသက်သာ စာဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိသည့် Export  အထည်ဆိုင်များမှာ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသူများဖြင့် စည်ကား လျက်ရှိပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)