ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

       မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးရာဒေသများဖြစ်ကြေသော ပေါက်၊ ဆိပ်ဖြူ၊ ရေပြာ၊ ကမ္မ၊ ယောဒေသများတွင် ဆောင်းစိုက်၊ ပင်စိုက်များနှင့် (မိုးစိုက်၊ ဥစိုက်)များကို ဧက(၂၀၀၀၀)ခန့်စိုက်ပျိုးခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ယခုစက်တင်ဘာလတွင် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ ဈေးငြိမ်နေပြီး ကြက်သွန်နီအဝင်မှာနည်းနေကြောင်း ကြက်သွန်နီကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရှိရပါသည်။ ပခုက္ကူကြက်သွန်နီကုန်ဝယ်ဒိုင်သို့ ပခုက္ကူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများသာမက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ပုလဲနယ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ညောင်ဦးခရိုင်အတွင်းကျေးရွာမှ ကြက်သွန်နီများလည်း ဝင်ရောက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်းကုန်စည်ဒိုင်မှသိရှိရပါသည်။

          ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ(တတိယပတ်)တွင် ကြက်သွန်နီ ထိပ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၁၉၀၀)၊ အလတ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၆၀၀)၊ အနိမ့်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၁၃၀၀)ဖြစ်ပြီး နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သည့်ကုန်ချိန်မှာ တစ်နေ့လျှင် ပိဿာချိန် (၃၀၀၀၀) မှ (၈၀၀၀၀) ထိဖြစ်နေကြောင်း၊ မြို့မစည်ပင်သာယာဈေးနှင့် အမှတ်(၂)ဈေးတို့တွင်ရောင်းချနေသော ကြက်သွန်နီ လက်ကားဈေးမှာ ထိပ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၂၄၀၀)၊ အလတ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၂၀၀၀)၊ အနိမ့်တစ်ပိဿာလျှင်ကျပ် (၁၆၀၀-၁၈၀၀)တို့ဖြင့်ရောင်းချနေပြီး တင်ပို့မှုအနေဖြင့် ရန်ကုန် ဘုရင့်နောင်၊ မြဝတီမြို့များသို့တင်ပို့နေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှသိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

     မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ အထက်မင်းလှမြို့နယ်၊ ဇေယျာသီရိဈေး၌ မကွေးမြို့၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ အောင်ပန်းမြို့နှင့် တောင်ကြီးမြို့တို့မှ အာလူးများဝင်ရောက်ပြီး ယခုအပတ်တွင်  အရောင်းအဝယ်အနေဖြင့် အေးလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။

          ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (တတိယပတ်)တွင် အာလူး(၁)ပိဿာလျှင် ကျပ်(၈၀၀၀)ဖြင့်ရောင်းချလျက်ရှိရာ ယခင်ပတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုအပတ်တွင် ကျပ်(၄၀၀၀)မြင့်တက်၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးအခက်အခဲများရှိသည့်အတွက်  သယ်ယူစရိတ်မြင့်မားလာပြီး အာလူးဈေးနှုန်းမှာ မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

         ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပြည်တွင်း/ ပြည်ပဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေသော စက်မှုကုန်ကြမ်းသီးနှံ ပီလောပီနံကို ကျုံပျော်၊ ကျောင်းကုန်း၊ ဟင်္သာတ၊ လေးမျက်နှာ မြို့နယ်များတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်၍ တိုင်းအတွင်း ပီလောပီနံစိုက်ဧက (၃၀၀၀၀) ခန့်ရှိပြီး ယခင်နှစ် ကျုံပျော်ခရိုင်တွင် စိုက်ဧက (၂၀၀၁၅) ရှိခဲ့ပြီး ပိဿာချိန် (၁၁၂၉၃၇၅၉၃) ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်းသိရသည်။

        ကျုံပျော်ခရိုင်တွင် ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ် စိုက်ပျိုးရာသီတွင် ပီလောပီနံစိုက်ဧက ၂၀၀၁၅လျာထား၍ ယခုအချိန် ၁၉၆၅၆ဧကစိုက်ပျိုးပြီးစီးကြောင်း ပီလောပီနံကို မေလမှ ဇွန်လအတွင်း စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး ဒီဇင်ဘာလမှ မတ်လအတွင်းတူးဖော်၍ ပီလောပီနံအမှုန့်ကြိတ်ခွဲသည့် စက်ရုံများမှ ကုန်ချော (ပီလောပီနံမှုန့်) ပြုလုပ်၍ ပြည်ပနှင့်ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ အခြားမြို့များသို့ မုန့်လုပ်ငန်းနှင့် စက်မူဇုန်ုများသို့ ချိတ်ဆက်ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ဈေးကွက်မှသိရသည်။

          ပီလောပီနံအမှုန့်ကို သာကူစေ့ပြုလုပ်ခြင်း၊ မုန့်အမျိုးမျိုးတွင် ထည့်သွင်းအသုံးပြုခြင်းနှင့် အရက်ချက်လုပ်ငန်းများတွင် သုံးစွဲလျက်ရှိပြီး ပီလောပီနံမှ ကလောမှုန့်ပြုလုပ်၍ ကျန်ရှိသည့် ပီလောပီနံစစ်ဖတ်များကို လက်တစ်ဆုပ်စာအလုံးများပြုလုပ်ပြီး အခြောက်လှမ်းကာ တိရစ္ဆာန်အစာအဖြစ် အသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။

         ယခင် ၂၀၂၃ခုနှစ်တွင် ပီလောပီနံမှုန့် (၁) ပိဿာလျှင် (၂၇၀၀/၂၈၀၀) ကျပ်ဈေးမှ ယခု ၂၀၂၄ခုနှစ်တွင် ပီလောပီနံမှုန့် ၁ပိဿာလျှင် (၂၃၅၀/၂၄၀၀) ကျပ်ဖြစ်သွား၍ ဈေးနှုန်းအနည်းငယ်ကျဆင်းပြီး ယခင်နှစ်  ပီလောပီနံစစ်ဖတ်အလုံး ၁တင်းလျှင် (၃၅၀၀/၃၈၀၀) ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်ခဲ့ပြီး ယခု၂၀၂၄ခုနှစ်တွင် (၁၇၀၀/၁၈၀၀) ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြစ်သွားသည့်အတွက် ယခင်နှစ်ထက် ဈေးနှုန်းလျော့နည်းသော်လည်း ပီလောပီနံကြိတ်ခွဲသည့်စက်များနှင့် ကုန်သည်များမှာ ထိုက်သင့်သလောက် အကျိုးအမြတ်ရရှိပြီး ပီလောပီနံအမှုန့်မှာ ဈေးကွက်ဝယ်လိုအားနည်းပါးခြင်း၊ တိရစ္ဆာန်အစာဝယ်လိုအားနည်းပါးခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်အေးလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

       ကန်စွန်းဥကို မြန်မာပြည်ဒေသအနှံ့အပြားတွင် စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ကန်စွန်းဥသည် မြေကြီးထဲတွင်   အမြစ်တွယ်ကာ ပေါက်ရောက်တတ်သည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး  မြန်မာလူမျိုးများ နှစ်ခြိုက်စွာစားသုံးလေ့ရှိသော   သစ်ဥ၊ သစ်ဖု၊  သစ်မြစ်များထဲတွင် ကန်စွန်းဥလည်း   တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။ ကန်စွန်းဥတွင် အာဟာရဓာတ်များနှင့် ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ကြွယ်ဝစွာပါရှိကြကာ ၎င်းဓာတ်များက လူသားတို့အတွက် ကျန်းမာရေးတော်တော်များများကို ကောင်းကျိုးပြုပေးနိုင်သည်။ မြန်မာပြည်တွင်း ဌာနေကန်စွန်းဥမျိုးမှာ  လိမ္မော်ရောင်နှင့် အဖြူရောင်တို့ဖြစ်ကြပြီး ဂျပန်နိုင်ငံမျိုးကန်စွန်းဥမှာ ခရမ်းရောင်ဖြစ်သည်။ ထိုခရမ်းရောင်ကန်စွန်းဥထဲတွင် antioxidant နှင့်  anti-inflammatory  ဓာတ်များ ကြွယ်ဝစွာပါရှိသဖြင့် ကျန်းမာရေးအတွက် ပိုမိုအစွမ်းထက်မြက်စေပါသည်။ ကန်စွန်းဥကိုစိုက်ပျိုးရာတွင် သဲမြေ၊ နုန်းမြေများတွင်စိုက်ပျိုးကြပြီး ကန်စွန်းညွန့်ကိုယူ၍ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ အပင်များအား စိုက်ပျိုးရာတွင် ပေါင်များပြုလုပ်ပြီး မြေများအားပြုပြင်၍ ၅ပေအကျယ်တွင် စိုက်ပျိုးရပါသည်။ အပင်များအား စိုက်ပျိုးပြီး မြေပြင်မှ အပင်များထွက်ပေါ်လာသည့်အခါ အပင်ခြေတွင် မြေများဖို့ပေးရပါသည်။ အပင်စိုက်ပြီး အစောပိုင်းတွင် ပေါင်းမြက်များ မကြာခဏရှင်းပေးရပါသည်။ အပင်စိုက်ပြီး နှစ်လခွဲအကြာတွင် အပင်ခြေရင်း၌ မြေများဖို့ပေးရပါသည်။ ကန်စွန်းဥများအား ဈေးကောင်းရရန်အတွက် မရင့်မီ အရွယ်ရောက်သောဥများကို စောစွာတူးဖော်၍ ရောင်းချရပါသည်။

          ကန်စွန်းဥကို ပြုတ်စားခြင်း၊ ကြော်စားခြင်း စသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုးပြုလုပ်စားသောက်၍ရပါသည်။ ကန်စွန်းဥများအား ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ သဲမြေ၊ နုန်းမြေရရှိသောဒေသများတွင်  အများအပြားစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ထွက်ရှိလာသော ကန်စွန်းဥများအား ဒေသဈေးကွက်အတွင်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိပြီး ပုသိမ်မြို့ပေါ်ရှိ ဈေးများတွင် ကန်စွန်းဥတစ်ပိဿာလျှင် ၅၀၀၀ကျပ်ဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

       စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ နတ်တလင်းခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးရှိ စားသုံးသူရေးရာဌာနခွဲတာဝန်ခံနှင့် ထုတ်ကုန်လုံခြုံစိတ်ချရမှုဌာနခွဲတာဝန်ခံတို့သည် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အနောက်)၊ နတ်တလင်းခရိုင်၊ ဇီးကုန်းမြို့နယ် ရန်ကုန်-ပြည်လမ်းရှိ  ဦးလှကြိုင်နှင့်သားများ  “ အားမာန်ခေတ်” စက်မှုသံဂဟေဆက်လုပ်ငန်း၊ လုပ်ငန်းရှင် ဦးစိုးပိုင်နှင့်တွေ့ဆုံ၍  လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာများထုတ်လုပ်နေမှုအခြေအနေများအား မေးမြန်းခဲ့ပါသည်။

         “အားမာန်ခေတ်” စက်မှုသံဂဟေဆက်လုပ်ငန်းမှထုတ်လုပ်နေသော လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာများသည် တောင်သူများ၏ စိုက်ပျိုး၊ ရိတ်သိမ်းမှုနှင့် ကိုက်ညီအဆင်ပြေသည့် စပါးခြွေ စက်၊ ပဲခြွေစက်၊ ကောက်ရိတ်စက်၊ လယ်ယာသုံးထွန်စက်၊ စပါးသယ်ယူသည့်ပုံးများအား ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းအပြင် ပြင်ဆင်ပေးမှုများပြုလုပ်ခြင်းတို့ကို  ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။

          ယခုနှစ် ပဲ၊ စပါးရာသီအတွက် လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာ အစီး(၂၀)ထုတ်လုပ်ပြီး အများအားဖြင့် ပဲခြွေစက်နှင့် စပါးသယ်ပုံးများဖြစ်ပါသည်။ ယခုစက်တင်ဘာလတွင် ရောင်းချနေသော လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာဈေးနှုန်းများမှာ ပဲခြွေစက်တစ်စီးလျှင် ငွေကျပ် သိန်း (၁၅၀) ဖြစ်ပြီး ယခင်နှစ်ဈေးနှုန်းမှာ ငွေကျပ် သိန်း (၇၀-၈၀)သာရှိကြောင်း၊ စပါးပုံးတစ်ခုလျှင် ငွေကျပ် (၁၆)သိန်းဖြင့် ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေကြောင်းသိရပါသည်။ စပါးရိတ်သိမ်းကာလတွင် စပါးသယ်ယူရာ၌ တောင်သူအများစု၏ လယ်ယာများထွန်စက်ဘီးကျွံမှုကြောင့် မြောင်းများဖြစ်ပေါ်ကာ လယ်ယာပျက်စီးခြင်းမှသက်သာစေပြီး အချိန်မီသယ်ယူမှုမြန်ဆန်သည့် ချိန်းဘီး၊ ချပ်ပြားဘီးများပါဝင်သည့်  စက်တွဲပုံးများတီထွင်ပြီး စမ်းသပ်ထားမှုအား အငှားစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်နေကြောင်းသိရပါသည်။ လာမည့်စပါးစိုက်ပျိုးကာလ၌ ထွန်ပြီး၊ အစေ့ချ၊ ပြန်ဖုံးစနစ်အားတီထွင်၍ စမ်းသပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပင်ကြား၊ တန်ကြား ပေါင်ပင်များ တောင်သူများ တမန်းပြင်အချိန်ကုန်သက်သာ၍  တောင်သူများကြိုက်နှစ်သက်သည့် ခေတ်စနစ်နှင့်အညီထုတ်လုပ်ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်းသိရပါသည်။

         ထိုကဲ့သို့ စွန့်ဦးတီထွင်စမ်းသပ်မှုတွင်  ရင်းနှီးရသောငွေကြေး၊ လုပ်သား၊ အချိန်တို့အတွက်  ခေတ်မီစက်ကိရိယာများဖြစ်သည့်  (ဥရောပ၊ စပိန်) နိုင်ငံထုတ်ဖြတ်စက်၊ ဖောက်စက်တို့အတွက် ငွေကျပ် သိန်း(၁၅၀၀)ခန့်ကုန်ကျခံ၍ ရင်းနှီးရမှုအပေါ်  လုပ်ငန်းတွင်ကျယ်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းသိရပါသည်။

       တောင်သူများအသုံးပြုနေသည့် တန်ဖိုးကြီးလယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာများ ပျက်စီးမှု၏ စက်အစိတ်အပိုင်းများပြုပြင်ရာတွင် စက်အပိုပစ္စည်းများကို  တရုတ်နိုင်ငံမှ မှာယူရင်းနှီးရသည့်  အခက်အခဲများရှိကြောင်းနှင့် သံဂဟေ၊ တွင်ခုံ၊ စက်မှုလုပ်ငန်းအား လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်လာသည်မှာ   နှစ် (၃၀)ခန့်ဖြစ်၍ စွန့်ဦးတီထွင်မှု၊ စမ်သပ်မှုများ ဒီဇိုင်းများအားလည်း လုပ်ငန်းရှင်များကိုယ်တိုင်ဖန်တီးမှုများရှိနေ၍ အခြားသောလုပ်ငန်းတူများမှ  တုပမှုများမပြုနိုင်ရေး မူပိုင်ခွင့်ရယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လုပ်ငန်းများဖွံဖြိုးတိုးတက်စေရေး ငွေကြေးရင်းနှီးမှုများလည်းလိုအပ်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်ထံမှသိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)