ကသာခရိုင်၊ ကသာမြို့နယ်နှင့် ထီးချိုင့်မြို့နယ်များသည် မြောက်ဘက်မှ တောင်ဘက်သို့ စီးဆင်းသော ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတစ်လျှောက် ရှည်လျားသည့် မြေနုလွင်ပြင်များရှိသော ဒေသဖြစ်သည်။ အဆိုပါမြေနုလွင်ပြင်များတွင် တောင်သူများသည် စက်မှုကုန်ကြမ်းသီးနှံများဖြစ်သည့် ကြံ၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ဆီထွက်သီးနှံများ အဓိကစိုက်ပျိုးကြသည်။
ဦးစားပေးတင်ပြလိုသည်မှာ ဆီထွက်သီးနှံဖြစ်ပြီး ကသာခရိုင်အတွင်း ဆီထွက်သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ဧကမှာ (၂၂၇၂၆၈)ဧကရှိကြောင်း သိရသည်။ ခရိုင်တွင်း ဆီထွက်သီးနှံအမျိုးအစားအလိုက် ယခင် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ် ကိန်းဂဏန်းများကို လေ့လာမည်ဆိုပါ မြေပဲစိုက်ဧက(၅၁၅၄၁)ဧက၊ အထွက်နှုန်း (၆၆.၈၃)တင်းနှင့် အထွက်တင်းပေါင်း (၃၄၄၄၃၈၀)တင်း၊ ဆောင်းနှမ်းစိုက်ဧက(၇၅၄၁၈)ဧက၊ အထွက် နှုန်း (၁၄.၀၀)တင်း၊ အထွက်တင်းပေါင်း(၁၀၅၆၂၅၆) တင်း၊ နွေနှမ်းစိုက်ဧက(၁၅၅)ဧက၊ အထွက်နှုန်း (၁၁.၇၇)တင်း၊ အထွက်တင်းပေါင်း (၁၈၂၄)တင်း၊ မုန့်ညှင်းစိုက်ဧက(၅၀၃၂)ဧက၊ အထွက်နှုန်း (၁၄.၂၁) တင်း၊ အထွက်တင်းပေါင်း (၇၁၄၇၉)တင်း၊ နေကြာစိုက်ဧက(၄၅၉၈၇)ဧက၊ အထွက်နှုန်း(၃၄.၈၄)တင်း၊ အထွက်တင်းပေါင်း (၁၆၀၂၂၅၀)တင်း၊ ပန်းနှမ်းစိုက်ဧက(၄၉၁၃၅)ဧက၊ အထွက်နှုန်း(၁၁.၈၅)တင်း၊ အထွက်တင်းပေါင်း (၅၈၂၂၂၆)တင်း စသည်ဖြင့် အသီးသီးရှိကြောင်း သက်ဆိုင်ရာဌာနဖော်ပြချက် စာရင်းများအရသိရသည်။
ကသာခရိုင်၊ ဆီထွက်သီးနှံ (မြေပဲ၊ နှမ်း အမျိုးမျိုး၊ နေကြာ)များ၏ မျိုး၊ အလေအလွင့်နှင့် လက်ကျန် တွက်ချက်ခြင်း
|
စဉ်
|
အမျိုးအစား
|
အထွက် တင်းပေါင်း
|
စိုက်ဧက
|
နုတ်ပယ်ခြင်း
|
လက်ကျန် တင်း
|
|
မျိုး
|
အလေ အလွင့်
|
ပေါင်း
|
|
၁
|
မြေပဲ
|
၃၄၄၄၃၈၀
|
၅၁၅၄၁
|
၃၀၉၂၄၆
|
၂၅၇၇၀၅
|
၅၆၆၉၅၁
|
၂၈၇၇၄၂၉
|
|
၂
|
နှမ်း
|
၁၄၆၀၃၀၆
|
၁၂၄၇၀၈
|
၁၅၅၈၈
|
၂၄၉၄၁၆
|
၂၆၅၀၀၄
|
၁၁၉၅၃၀၂
|
|
၃
|
နေကြာ
|
၅၈၂၂၂၆
|
၄၅၉၈၅
|
၁၁၄၉၆
|
၉၁၉၇၀
|
၁၀၃၄၆၆
|
၄၇၈၇၆၀
|
ကသာခရိုင်၊ ဆီထွက်သီးနှံ(မြေပဲ၊ နှမ်း အမျိုးမျိုး၊ နေကြာ)များ၏ ဆီထုတ်လုပ်နိုင်မှု
|
စဉ်
|
အမျိုး အစား
|
အရေ အတွက်
|
အထွက်နှုန်း
|
ဆီထွက်နှုန်း (ပိဿာ)
|
စုစုပေါင်း ဆီထွက်နှုန်း
|
|
အတောင့် (တင်း)
|
အဆံ ပိဿာ
|
အဆံ
|
ဆီ ပိဿာ
|
အတောင့်
|
အဆံ
|
ဆီ
ပိဿာ
|
|
၁
|
မြေပဲ
|
၂၈၇၇၄၂၉
|
၁-တင်း
|
၄.၅
|
၁-တင်း
|
၆.၅၀
|
၂၈၇၇၄၂၉
|
၁၂၉၄၈၄၃၀
|
၈၄၁၆၄၇၉၅
|
|
၂
|
နှမ်း
|
၁၁၉၅၃၀၂
|
-
|
-
|
။
|
၆
|
-
|
၁၁၉၅၃၀၂
|
၇၁၇၁၈၁၂
|
|
၃
|
နေကြာ
|
၄၇၈၇၆၀
|
-
|
-
|
။
|
၃
|
-
|
၄၇၈၇၆၀
|
၁၄၃၆၂၈၀
|
|
|
စုစုပေါင်း (ခရိုင်အတွင်းစားသုံးဆီထုတ်လုပ်နိုင်မှု)
|
|
၉၂၇၇၂၈၈၇
|
ကသာခရိုင်၊ ဆီထွက်သီးနှံ(မြေပဲ၊ နှမ်း အမျိုးမျိုး၊ နေကြာ)အမျိုးအစားအလိုက် စားသုံး/ပိုလျှံ တွက်ချက်မှု
|
စဉ်
|
ဆီ အမျိုးအစား
|
ဆီထုတ်လုပ်နိုင်မှု အရေအတွက်
|
လူဦးရေ
|
လူတစ်ဦး တစ်နှစ် စားသုံးမှုနှုန်း (ပိဿာ)
|
ဆီစားသုံးသူ ပေါင်း
|
အသားတင် လက်ကျန် ဆီပိဿာ
|
|
၁
|
မြေပဲဆီ
|
၈၄၁၆၄၇၉၅
|
၅၄၉၄၇၅
|
၄.၅
|
၂၄၇၂၆၃၇
|
(+)၈၁၆၉၂၁၅၈
|
|
၂
|
နှမ်းမျိုးစုံဆီ
|
၇၁၇၁၈၁၂
|
၄.၅
|
(+)၄၆၉၉၁၇၅
|
|
၃
|
နေကြာဆီ
|
၁၄၃၆၂၈၀
|
၄.၅
|
(-)၁၀၃၆၃၅၇
|
|
စုစုပေါင်း
|
၉၂၇၇၂၈၈၇
|
၅၄၉၄၇၅
|
၄.၅
|
၂၄၇၂၆၃၇
|
(+)၉၀၃၀၀၂၅၀
|
ကသာခရိုင်၏ ဆီထွက်သီးနှံများနှင့်ပတ်သက်ပြီး မြေပြင်ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်များအရ ခရိုင်တွင်းလူဦးရေ၏ တစ်နှစ်စားသုံးမှုမှာ (၂၄၇၂၆၃၇)ပိဿာဖြစ်ပြီး တစ်နှစ်ဆီပိဿာအထွက်နှုန်းမှာ (၉၂၇၇၂၈၈၇)ပိဿာဖြစ်သောကြောင့် (၉၀၃၀၀၂၅၀)ပိဿာ ပိုလျှံလျက်ရှိကြောင်း၊ ရာခိုင်နှုန်းမှာ (၉၇.၃၃)ရာခိုင်နှုန်း ပိုလျှံကြောင်း စိစစ်တွေ့ရှိရသည်။
ကသာခရိုင်အတွင်း SMEs ဆီစက်များ၏တည်ရှိမှု၊ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်နိုင်မှုနှင့် စားသုံးဆီအသုံးပြု ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများအား လေ့လာကြည့်မည်ဆိုပါက ခရိုင်တွင်း မြို့နယ်များဖြစ်သည့် ကသာမြို့နယ် တွင် ဆီစက်(၃၂)စက်၊ အင်းတော်မြို့နယ်တွင် (၅၆)စက်၊ ထီးချိုင့်မြို့နယ်တွင် (၃၅)စက်နှင့် ဗန်းမောက် မြို့နယ်တွင်(၇)စက် စုစုပေါင်း(၁၂၉)စက်ရှိပြီး ဆီစက်များမှာ တစ်နှစ်လျှင်တန်(၆၀) ကြိတ်ထုတ်နိုင် သော ဆီစက်များဖြစ်ကြောင်း စက်မှုလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရသိရသည်။ အဆိုပါ ဆီစက် အရေအတွက်နှင့် ကြိတ်ခွဲအားအရ ဆီစက်များနှစ်ပေါက်ဆီ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်လျှင် တစ်နှစ်တန်ချိန် (၇၇၄၀)တန်ဖြစ်ပြီး ပိဿာချိန်အရ(၄၈၃၇၅၀၀)အထိ ရှိကြောင်းတွေ့ရှိရပါသည်။ အဆိုပါ ကြိတ်ထုတ် အားအရ ခရိုင်အတွင်း ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော မြေပဲဆီကို နှစ်ပေါက်လုံလုံလောက်လောက် ကြိတ်ထုတ်နိုင်သော အင်အားရှိသော်လည်း ခရိုင်အတွင်းရှိ ပုံမှန်ဆီစက်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေသော ဆီစက်များမှာ လက်ချိုးရေတွက်၍ရသော အခြေအနေသာရှိသည်။ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များ၏ တစ်ဆင့် စကားများအရ အရင်းအနှီးမရှိကြောင်း၊ စားအုန်းဆီဈေးကွက်ကို ထိုးဖောက်၍ မရကြောင်း သိရသည်။ SMEs ကိစ္စနှင့် ကြုံကြိုက်၍ တင်ပြချင်ပါသည်။ လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် အရင်းအနှီးချေးငွေလိုချင် ကြောင်း တစ်ဖွဖွပြောကြသည်။ ချေးငွေရယူပြီးပါက စီမံခန့်ခွဲမှုမကျွမ်းကျင်လျှင် ဈေးကွက်အခြေအနေ မကောင်းလျှင် ချေးငွေများ ပိုက်ဘောမိသလိုဖြစ်နေတတ်သည်ကို သတိထားရမည်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိ အခြေအနေတွင်လည်း SMEs ချေးငွေများပိုက်ဘောမိနေသော လုပ်ငန်းရှင်များရှိနေသည်ကို မြင်တွေ့ နေရသည်။
ခရိုင်တွင်း စားသုံးဆီသုံး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ၏ အခြေအနေများကို လေ့လာကြည့်မည် ဆိုပါက မြေပြင်စာရင်းအရ လုပ်ငန်းပေါင်း(၁၃၉)မျိုးရှိပြီး နေ့စဉ် စားသုံးဆီသုံးစွဲမှုပမာဏ(၂၀၈၅၀) ပိဿာ ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ အဆိုပါ သုံးစွဲဆီမှာ တန်ဖိုးနည်းစားအုန်းဆီများဖြစ်ကြသည်။ သို့သော် လည်း ခရိုင်အတွင်း စားသုံးဆီအခြေအနေများ တွက်ချက်မည်ဆိုပါက ပြစ်ပယ်ထား၍ မရသောအပိုင်း ဖြစ်သည်။
ဆီထွက်သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကသာခရိုင်တွင် ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်း စိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်သူများအသင်းကို ၂၀၁၄-ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် အဖွဲ့ဝင် (၁၄၄) ဦးဖြင့် ကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးနှင့် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အသင်းသား တောင်သူများကို ၂၀၁၅-ခုနှစ်မှ ၂၀၁၆-ခုနှစ်အထိ ဇေယျာပဒေသာဖောင်ဒေးရှင်းမှ စိုက်ပျိုးစရိတ် ချေးငွေများရယူပြီး မြေပဲမျိုးသန့် ဆင်းပဒေသာ(၁၁)မျိုးအား ဖြန့်ဝေစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ကြသည်။ ၂၀၁၈-ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ မြန်မာနိုင်ငံဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် သူများအသင်းတို့ ချိတ်ဆက်ပြီး မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ၊ စက်ကိရိယာများ ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည် အထိ တိုးတက်အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉-ခုနှစ် မတ်လတွင် အမေထွားမြေပဲဆီသန့်လုပ်ငန်းနှင့် ချိတ် ဆက်နိုင်ခဲ့ပြီး အရည်အသွေးကောင်းမြေပဲများ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးခြင်း၊ သင်တန်းများပေးခြင်း ဆောင်ရွက် နိုင်ခဲ့ကြပါသည်။ ထို့နောက် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် ကုန်စည်ပြပွဲများ တက်ရောက် ပြသခြင်း၊ သင်တန်းများတက်ရောက်ခြင်း၊ ဈေးကွက်လေ့လာခြင်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။
လက်ရှိ အခြေအနေမှာ မြေဆီ၊ မြေဩဇာဈေးကြီးမြှင့်မှုနှင့် စက်သုံးဆီဈေးကြီးမြင့်မှုတို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးစရိတ် ပိုမိုကုန်ကျလျက်ရှိသည်။ ၂၀၁၈-ခုနှစ်ထိ တစ်ဧကကုန်ကျစရိတ် သုံးသိန်းကျော်ကုန်ကျ ရာမှ ယခုနှစ်တွင် ခြောက်သိန်းကျော် ခုနစ်သိန်းနီးပါးထိ နှစ်ဆ/သုံးဆခန့် ကုန်ကျလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ သို့သော်လည်း တစ်ဧကအထွက်နှုန်း တင်း(၆၀)ကျော်ထွက်ခြင်း၊ မြေပဲဆီဈေးတက်လာ ခြင်းတို့ကြောင့် အနည်းငယ်အကျိုးအမြတ်ရှိသော်လည်း စားသုံးသူပြည်သူများ စားသုံးဆီ ဈေးကြီးပေး ဝယ်ရသည်ကို တွေ့ရသည်။ စားသုံးဆီဈေးကွက်တွင် မြေပဲဆီသန့်နှင့် စားအုန်းဆီဈေးကွာခြားမှု အနည်းငယ်သာရှိသော်လည်း စားသုံးသူများအနေဖြင့် ဈေးလျော့နည်းသော စားအုန်းဆီကို ရွေးချယ် စားသုံးကြသည်။ မြေပဲဆီသန့်နှင့် စားအုန်းဆီ လေးထောင်ကျပ်ခန့် ကွာခြားလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရ သည်။
ကသာမြို့ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ အမှုဆောင် ဦးခင်မောင်တိုး (ဇမ္ဗူရာဇ်)ဆီစက်ပိုင်ရှင် နှင့် ဆီစက်လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ဆွေးနွေးရာတွင် ဆီစက်လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အပိုင်း(၃)ပိုင်းဖြင့် ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။ ပထမပိုင်းမှာ ဆီထွက်သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ကြသည့် တောင်သူ များအပိုင်း၊ ဒုတိယပိုင်းမှာ ကုန်ချောထုတ်လုပ်သည့် ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအပိုင်းနှင့် တတိယပိုင်း အနေဖြင့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသည့် ကုန်သည်များမှအစ Export နှင့် Marketing အပိုင်းတို့ဖြစ်ပါသည်။
ပထမပိုင်းဖြစ်သည့် ဆီထွက်သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ကြသည့် တောင်သူများအနေဖြင့် ယနေ့ အချိန်သည် စိုက်ပျိုးစရိတ်ကြီးမြင့်သော်လည်း မြေပဲဆံတစ်ပိဿာ (၄၀၀၀) ကျပ်၊ နှမ်းသုံးတင်းဝင် တစ် အိတ် (၂၅၀၀၀၀)ကျပ်ကျော် ရှိသည့်အတွက် အချိန်ကောင်းအခါကောင်းဖြစ်သည်။ အရည်အသွေး ကောင်းအောင် စနစ်တကျစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သင့်ကြောင်း တောင်သူများနှင့်ဆက်နွယ်သည့် မန္တလေး ကုန်စည်ဒိုင်ကြီးများ၊ ဆီစက်လုပ်ငန်းများအနေနှင့်လည်း တောင်သူလိုအပ်ချက်များကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်သင့်သည်။ တောင်သူများအနေနှင့်လည်း အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှုရရှိအောင် ရိုးသားကြိုးစားကြရမည်ဖြစ်သည်။
ဒုတိယပိုင်းအနေဖြင့် ကုန်ချောထုတ်လုပ်သည့် ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအပိုင်းဖြစ်သည်။ စားသုံး သူများ မြေပဲဆီသန့်ကို အရောအနှောကင်းစွာ တန်ဖိုးသင့်သော ဈေးနှုန်းနှင့် ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ရန် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်သင့်သည်။ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များမှ စုစည်းပြီး တောင်သူများ အား လိုအပ်သောပံ့ပိုးကူညီမှုများပေးခြင်း၊ ထိုမှတစ်ဆင့် တောင်သူများထံမှ ကုန်ကြမ်းအား မိမိစက်နှင့် နှစ်ပေါက်ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်နိုင်သည်အထိ ကာလပေါက်ဈေးဖြင့် အရေအတွက်ပြည့်မီစွာ ဝယ်ယူ သိုလှောင်ခြင်း၊ ဒေသတွင်းစားသုံးဆီလိုအပ်ချက်အား အထူးဦးစားပေးဖြန့်ဝေခြင်းများ ဆောင်ရွက်ရ မည်ဖြစ်သည်။ ယခုအခက်အခဲဖြစ်နေသည်မှာ ဆီထွက်သီးနှံများဖြစ်သည့် မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာပေါ် သည်နှင့် မန္တလေးဈေးကွက်က ဈေးပိုရသည့်အတွက် မန္တလေးဈေးကွက်ကို ဦးစားပေးပို့ကြသည်။ အထိန်းအကွပ်မဲ့ တင်ပို့မှုများကြောင့် ဒေသတွင်းကုန်ကြမ်းပြတ်လပ်ပြီး ဆီစက်လုပ်ငန်းများရပ်နားကြ ရသည်။ ထို့နောက် စားအုန်းဆီများ အဆမတန်ဝင်ရောက်လာပြီး ဈေးကွက်နေရာယူလျက်ရှိသည်။
တတိယပိုင်းဖြစ်သည့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသည့်ကုန်သည်များမှအစ Export နှင့် Marketing အပိုင်း ဖြစ်သည်။ စားအုန်းဆီဈေးကွက်ကို ကြည့်မည်ဆိုပါက ကုန်အမှတ်တံဆိပ်ခိုင်ခိုင်မာမာဖြင့် ကုမ္ပဏီများ က ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း ပြတ်လပ်မှုမရှိအောင် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချကြ သည်။ မြေပဲဆီသန့်ထုတ်လုပ်မှုအပိုင်းတွင် ဆီသန့်စားသုံးလိုပါက စက်ရုံသို့သွားရောက်ဝယ်ရသည်။ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်ခိုင်ခိုင်မာမာဖြင့် ဈေးကွက်/ဈေးဆိုင်များတွင် အလွယ်တကူဝယ်ယူ၍မရသော အခြေ အနေဖြစ်သည်။ ကုမ္ပဏီများဖြင့် စုဆောင်းဝယ်ယူပြီး ကုန်အမှတ်တံဆိပ်တစ်ခုခုဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချမှု မရှိသလောက်ရှားပါးသည်။ ထိုအကြောင်းအရာများသည် ဒေသတွင်း ဆီထွက်သီးနှံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ဒေသတွင်းကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော စားသုံးဆီသန့်ဖူလုံရေးကို အဟန့် အတားဖြစ်နေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဆွေးနွေးသုံးသပ်ခဲ့ပါသည်။
ကသာခရိုင်ကဲ့သို့ ရေခံမြေခံကောင်းပြီး ဆီထွက်သီးနှံအလျှံပယ်ထွက်ကာ အဆမတန်ပိုလျှံသော ဒေသတွင် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ဆီကောင်းဆီသန့်ကို အလွယ်တကူဝယ်ယူရန် ဈေးကွက် အတွင်း ကုန်စုံဆိုင်အမျိုးမျိုးတွင် ရောင်းချခြင်းမရှိဘဲ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများရှိသည့် စားအုန်းဆီ ကုန် အမှတ်တံဆိပ်အမျိုးမျိုးသည် ပါကင်ဗူးဆိုဒ်မျိုးစုံဖြင့် ဈေးကွက်နေရာယူနေခြင်းမှာ ဝမ်းနည်းစရာဖြစ်သည်ဟု ထင်မြင်ယူဆ လျက်ရှိကြပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။
DOCA(စစ်ကိုင်း)
