ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

       မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မင်းဘူးခရိုင်၊ ပွင်ဖြူမြို့နယ်၊ မုန်းချောင်းတောင်ဘက်တွင် ဆီထွက်သီးနှံ နွေနှမ်းများစိုက်ပျိုးကြပြီး မုန်းချောင်းမြောက်ဘက်တွင် နွေစပါးများကိုစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ပွင့်ဖြူမြို့နယ်၊ ရွာခိုင်ကျေးရွာတွင် နွေစပါးမျိုးဖြစ်သည့် မနောသုခ၊ ဆင်းရတနာတိုး၊ ဆင်းသွယ်လတ်စပါးများကို အများအပြားစိုက်ပျိုးကြသော်လည်း ဆာဖိုးသာစပါးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နွေရာသီဥတုနှင့်အကိုက်ညီဆုံးသော စပါးမျိုးဖြစ်သည့်အတွက် ပွင့်ဖြူမြို့စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ ရွာခိုင်ကျေးရွာ၌ ဧက(၁၀၀) စီမံကိန်းချ၍ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးလျက်ကြောင်းသိရပါသည်။

       ဆာဖိုးသာစပါးကို ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ မတ်လ(ဒုတိယပတ်)အတွင်းစိုက်ပျိုးပြီး ဇွန်လ(စတုတ္ထပတ်)တွင် ရိတ်သိမ်းမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ (၁)ဧကလျှင် ၂၅ ကီလိုဂရမ်တစ်အိတ်၊ ဧက(၅၀)အတွက် ၁၂၅၀ကီလိုဂရမ်အိတ်(၅၀)ကိုစမ်းသပ်စိုက်ပျိုးရန် အခမဲ့ထုတ်ပေးပါကြောင်း၊ ကျန်(၅၀)ဧကအတွက် တစ်ဧကလျှင် မြေဩဇာ ယူတီးယားတစ်အိတ်လျှင် ကျပ်(၃၈၀၀၀)၊ (၂)အိတ်ကို ကျပ်(၇၆၀၀၀)ဖြင့် ထုတ်ယူခွင့်ပြုထားပါကြောင်း၊ ဆာဖိုးသာစပါးစိုက်ပျိုးရာတွင် စပါးပင်၏သက်တမ်းမှာ (၁၁၅)ရက်မှ (၁၂၀)ရက်အထိသာရှိသောကြောင့် အခြားစပါးမျိုးများနှင့် (၁၅)ရက်ခန့်ကွာခြားခြင်းကြောင့် မိုးစပါးပြန်လည်စိုက်ပျိုးရာတွင် ပိုမိုအဆင်ပြေ ကြောင်း၊ ကုန်ကျစရိတ်မှာ မျိုးဝယ်ယူစိုက်ပျိုးရခြင်းမရှိသည့်အတွက် ကျပ်(၁၂)သိန်းမှ ကျပ်(၁၃)သိန်းကြားသာရှိကြောင်း၊ မျိုးစပါးမရရှိသောဧကများမှာလည်း ယူတီးယားမြေဩဇာကို ဈေးနှုန်းချိုသာစွာထုတ်ယူရ ရှိသောကြောင့် ကုန်ကျစရိတ်မှာ အခြားမျိုးများကဲ့သို့ ကုန်ကျခြင်းမရှိကြောင်း၊ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် တင်း(၁၀၀-၁၂၀)ထိထွက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် တင်း(၁၀၀)ကို ကျပ်(၁၈)သိန်းမှ ကျပ်သိန်း(၂၀) ထိရရှိနိုင်ကြောင်း၊ မျိုးစေ့ထုတ်ပေးသော ဧက(၅၀)မှထွက်ရှိသည့်စပါးများကို ဖူးပွင့်သမကုမ္ပဏီမှ အားလုံးပြန်လည်ဝယ်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကျန်ဧက(၅၀)မှ ထွက်ရှိသောစပါးများကို ၂၀၂၅ခုနှစ် နွေစပါးစိုက်ပျိုးရန် လျာထားချက်ရှိသောဒေသများရှိ တောင်သူဦးကြီးများက ကြိုတင်မှာယူနေကြောင်းနှင့် ဆန်နှင့်ပြုလုပ်သော မုန့်များပြုလုပ်ပါက မုန့်များပိုမိုထွက်ရှိပြီး စားကောင်း၍ မုန့်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ဆာဖိုးသာဆန်များမှာယူကြောင်း စပါးစိုက်တောင်သူတစ်ဦးထံမှသိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

       မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးခရိုင်၊ မကွေးမြို့၏ ဟင်းသီးဟင်းရွက်သစ်သီးဝလံဈေးကွက်တွင် မိုးဦးကျကာလ မေလ၊ ဇွန်လတို့၌သာတွေ့ရှိရသော ရာသီစာတစ်မျိုးဖြစ်သည့်အင်ဥများ ရောင်းချလာကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် မင်းတုန်း၊ ငဖဲ၊ ပဒါန်းအနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိရွာများ၌ အလေ့ကျပေါက်ရောက်လေ့ရှိကာ တစ်နှစ်ပတ်လုံးတွင် တစ်ကြိမ်တည်းသာတွေ့ရှိရပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် မိုးမှန်စပြုချိန်တွင် တွေ့ရလေ့ရှိကြောင်းသိရပါသည်။ အင်ဥများကို ခြောက်သွေ့သောနေရာတွင်ထားပါက ၃ရက်နီးပါးအထားခံကြောင်းသိရှိရပါသည်။ အင်ဥကို ဒညင်းသီး၊ ပီလောပီနံ၊ ကြောင်လျှာသီး၊ ကြက်ဟင်းခါးသီး၊  မျှစ်ချဉ်၊  ပုစွန်ချဉ်၊ ငါးဖယ်ချဉ်၊ ငါးလေးချဉ်၊ ဆူးပုပ်၊ ပဲငါးပိ စသည့်အစားအစာများနှင့်တွဲဖက်မစားသင့်ပါ။ ထို့ပြင် ခါးကိုက်၊ ခါးနာသူများ၊ အစာအဆိပ်သင့်တတ်သူများ၊ သွေးတိုးရောဂါနှင့် နှလုံးရောဂါရှိသူများလည်းစားသုံးရန်မသင့်ကြောင်း လေ့လာသိရှိရသည်။                    

      ဟင်းသီးဟင်းရွက်များစွာထွက်ရှိချိန် မိုးဦးကာလတွင်သာထွက်ပေါ်တတ်သည့် အင်ဥများအား ကြိုက်နှစ်သက်သူများအနေဖြင့် ဈေးကွက်သို့စတင်ဝင်ရောက်ချိန်တွင်ပင် ဈေးကောင်းပေး၍ ဝယ်ယူစားသုံးလျက်ရှိကြသည်။ အင်ဥများမှာ မင်းတုန်း၊ ငဖဲ၊ ပဒါန်းမြို့များမှ မကွေးဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး မကွေးမြို့ပေါ်ရှိ မြို့မဈေး၊ ကန်သာဈေး၊ ရန်ပယ်ဈေးတို့တွင် ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(ပထမပတ်)တွင် အင်ဥဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၁၈၀၀၀-၁၅၀၀၀) ကျပ်နှုန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

      မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးခရိုင်၊ မကွေးဈေးကွက်သို့ မြို့နယ်အတွင်းရှိ မိကျောင်းရဲ၊ လျောင်းတော်ဦး၊ ကံသစ်၊ ရွာဟောင်းကန်၊ သစ်ရာကောက် စသည့်ကျေးရွာများနှင့် စလင်း၊ ဆင်ဖြူကျွန်း၊ နတ်မောက်မြို့တို့မှထွက်ရှိသော ပဲစင်းငုံ(နီ)၊ မတ်ပဲ၊ ကုလားပဲအမျိုးမျိုး၊ ပဲကြီး၊ စားတော်ပဲ၊ နှမ်းမျိုးစုံနှင့် အခြားပဲမျိုးစုံများ ဝင်ရောက်ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားလျက်ရှိပါသည်။

       ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(ပထမပတ်)တွင် ပဲစင်းငုံ(နီ) (၁)တင်းလျှင် ကျပ်(၁၄၀၅၀၀)၊ မတ်ပဲ(၁)တင်းလျှင် ကျပ်(၁၀၇၀၀၀)၊ နှမ်းနက်(စမုံ) (၁)တင်းလျှင် ကျပ်(၁၃၇၀၂၅)ဖြစ်ပြီး မေလ(စတုတ္ထပတ်)နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုအပတ်တွင်  ပဲစင်းငုံ(နီ) ကျပ်(၁၅၀၀)၊ မတ်ပဲ ကျပ်(၃၀၀၀)၊ နှမ်းနက်(စမုံ) ကျပ်(၂၀၂၅) ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်းတန်ချိန်(၁၃၀)တန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။  မတ်ပဲနှင့် ပဲစင်းငုံ(နီ)မှာ တင်ပို့မှုမရှိသော်လည်း မန္တလေးသို့ နှမ်းနက်(စမုံ) (၃၅၂)အိတ်တင်ပို့ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

       ခဝဲသီးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အမျိုးအစား (၂) မျိုးရှိပြီး တစ်မျိုးမှာ အပုမျိုးဖြစ်ပြီး ၅ – ၆ လက်မခန့်ရှည်ကာ ဒုတိယမျိုးမှာ အရှည်မျိုးဖြစ်ပြီး တစ်ပေခန့်ရှည်ပြီး နွယ်ပင်ကဲ့သို့ လိမ်ယှက်၍ ပေါက်တတ်သည်။ ခဝဲသီးသည် လတ်ဆတ်နေချိန်၌ အစိမ်းရင့်ရောင် ရှိတက်ပြီး သခွားသီးကဲ့သို့ လုံးချောမဟုတ်ဘဲ စောင်းပါရှိကာ အရည်ရွှမ်း၍ပွပြီး အစေ့မှာ သခွားစေ့နှင့် တူသည်။ အပွင့်မှာ အဝါရောင်ရှိသည်။ ခဝဲစေ့ကို တိုက်ရိုက်အစေ့ချစနစ် စိုက်ပျိုး၍ရသလို ပေါင်တင်ပြီး စိုက်ပျိုး၍လည်းရသည်။ ခဝဲပင်ကို မြေဩဇာကောင်းသောနေရာများတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ သဘာဝ မြေဆွေးကို မစိုက်ပျိုးမီ ထည့်ပေးရသည်။ ဓာတ်မြေသြဇာကို လိုအပ်မှသာ ထည့်ပေးရပြီး မြေဆီလွှာအစိုဓာတ်အမြဲရရှိရန် လိုအပ်သည်။  အပင်သက်တမ်း ၇၅ – ၈၀ ရက် ရှိသောအခါ အသီးကို ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။

   ထိုပြင့် ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုစေသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်များထဲမှာ ခဝဲသီး အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ချိုသော အရာသာရှိ၍ ကြိုက်နှစ်သက်မှုများပြီး နှစ်စဉ်မေလနှင့် ဇူလိုင်လတွင် လှိုင်လှိုင်ပေါများစွာ ဝယ်ယူရရှိနိုင်သည့်အတွက် ပုသိမ်မြို့ပေါ်ရှိ ဈေးများတွင်လည်း အပုမျိုး (၁) လုံးလျှင် ၄၀၀-၅၀၀ ကျပ်နှင့် ရောင်းချပြီး အရှည်မျိုး (၁) လုံးလျှင် ၇၀၀-၈၀၀ ကျပ်နှင့် ရောင်းချလျက်ရှိကာ ဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

    ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ပထမပတ်သည် သီးနှံပေါင်းစုံတောင်သူလက်ကျန်ပါးနေပြီး ကုန်စည်ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးချိန်ဖြစ်ပေသည်။ နှစ်စဉ်မေလနှင့် ဇွန်လများတွင် ကုန်စည်ဝင်ရောက်မှုနှင့် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်မမျှတဘဲ သီးနှံဈေးနှုန်းများ အတက်အကျများပြီး ကုန်သည်ပွဲစားနှင့်တောင်သူများ အရှုံး၊အမြတ်ကြီးမားသည့်ကာလဖြစ်ပေသည်။ ယခုတစ်ပတ် ပြောင်းသီးနှံမှာ ရပ်စောက်ဘက်တွင် ဝယ်ဈေး ၁၀၀၀ ခန့်ဈေးဖွင့်ထားပါသည်။ တောင်လေးလုံး၊ အောင်ပန်း တစ်ဝိုက်တွင် ၁၁၁၅ ခန့်ဈေးပေါက်နေပြီး ပြည်တွင်းစီးဆင်းမှု နည်းပါးနေပါသည်။ ရှမ်းတောင် ကြက်သွန်ဖြူ သီးနှံမှာလည်း မေလနောက်ဆုံးပတ်နှင့် ယခုဇွန်လပထမပတ် ကွာခြားချက်မှာ-

      ဒေါင်းဥတစ်လုံးမှာ အလုံးကြီး ၂၀၀၀၀ နှင့် အလုံးသေး ၁၈၀၀၀ ခန့်ရှိပါသည်။ ဈေးနှုန်း ကွာခြားချက်မှာ အမျိုးအစားအလိုက် တစ်ပိဿာလျှင် (၃၀၀ မှ ၈၀၀ )ကျပ်ထိ ရှိပါသည်။ တီကျစ်၊ နောင်တရား ဘက်မှ အောင်ပန်းစ (ကြက်သွန်ဖြူအကျစ်) မှာ ဝင်ရောက်မှုနည်းပါးလာပြီး ဈေးကွက် လိုအပ်ချက်များနေသဖြင့် ဇွန်လ ကုန်ပိုင်းအထိ ဈေးနှုန်း ခပ် ပါးပါးတက်နေနိုင်ပါသည်။

အာလူးသီးနှံမှာ မျက်နီ အမျိုးအစားစုံ (၂၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးမြင့်တက်လာပြီး မားကစ် (အကြော်သီး)မှာ  S1 နှင့်  S2 ပါ တစ်ပိဿာ (၆၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးမြင့်တက်လာပါသည်။ စားအာလူးမှာ ဈေးခပ်ပါးပါးတက်နေပြီး အကြော်အာလူး (မားကစ်) သာ ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်အရ ဈေးနှုန်း ကွာခြားချက် များလာပါသည်။

     အာလူးသီးနှံမှာ ကုန်စည်ဝင်ရောက်မှုနှင့် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်အရ ဈေးနှုန်း ခပ်ပါးပါးတက်နေနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ချင်းသီးနှံမှာ ဝယ်လိုအား နည်းပါးပြီး ဈေးငြိမ်နေပြီး ချင်းခြောက်သာ အနည်းငယ် စီးဆင်းနေပါသည်။ ဈေးနှုန်းမပြောင်းဘဲ (၈၀၀၀နှင့်၈၅၀၀)ကျပ် ဈေးပေါက်နေပါသည်။ နနွင်းသီးနှံမှာ တောင်ပိုလ ၁၁၅၀၀ ကျပ် နှင့် ဆင်တောင် နနွင်း၁၁၀၀၀ ကျပ် ဈေးပေါက်နေပါသည်။

   ယခု ဇွန်လ ပထမပတ်တွင် ကုန်စိမ်းသီးနှံများ ကြားကာလဖြစ်သဖြင့် ရေခြံသမားများတွင် သာသီးနှံလက်ကျန်ရှိတော့သည်။ကုန်စည်ရှားပါးချိန်တွင် သီးနှံဈေး အတက်အကျများပါသည်။ခရမ်း ချဉ်မှာ ကျင်းသီးဂွတ်ရှယ် ၂၄၀၀ကျပ်မှ ၂၈၀၀ကျပ်၊ ရှယ်သီး ၂၀၀၀ကျပ်မှ ၂၃၀၀ကျပ် နှင့် အကျဈေး ဖြင့် မေလ ကုန်ပိုင်းတွင်ရောင်းချခဲ့ရာမှ ယခု ဇွန်လ ပထမပတ်တွင် ကျင်သီးဂွတ်ရှယ် ၃၅၀၀ကျပ် ခန့် ရှယ်သီး ၃၀၀၀ကျပ် ခန့်ဈေးဖွင့်ခဲ့ရာ တစ်ပိဿာ ၇၀၀ကျပ် မှ ၉၀၀ကျပ်ခန့် ဈေးပြန်တက်လာပါသည်။ဇွန်လ ကုန်ပိုင်လောက်တွင် အင်းခရမ်းချဉ်ပေါ်မည်ဖြစ်ပြီး ဈေးမာ နေဦးမည်ဖြစ်ပေသည်။ ကုန်စိမ်းသီးနှံများတွင် ဂေါ်ဖီမှာယခင်အပတ်က(၂၀၀၀-၂၂၀၀)ကျပ်မှ ယခုတစ်ပတ် (၃၀၀၀-၃၂၀၀) ကျပ်ဈေးပေါက်ရာ တစ်ပိဿာ (၁၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးမြင့်လာပါသည်။ရေခြံတောင်သူများထံတွင် လက်ကျန်ပါးလာပြီးဖြစ်ပါသည်။ပန်းမုံလာမှာ ယခင်အပတ်(၁၀၀၀-၁၂၀၀)မှ(၁၈၀၀-၂၀၀၀)ခန့် ဈေးမြင့်လာပါသည်။ဘိုစားပဲ(လုံး)သည်(၂၂၀၀-၂၅၀၀)ကျပ်မှ ယခုအပတ်(၄၀၀၀-၄၅၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးပေါက်ရာ တစ်ပိဿာ(၂၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးမြင့်လာပါသည်။ရွှေပဲသီးနှံမှာလည်း (၈၅၀၀-၁၀၀၀၀) ကျပ်ခန့်ဈေးပေါက်ရာမှ ယခုအပတ်(၂၀၀၀၀-၂၅၀၀၀)ကျပ်ခန့်ရှိရာ တစ်ပိဿာ(၁၀၀၀၀)ကျပ်ကျော် ဈေးမြင့်ခဲ့ပါသည်။

ငရုပ်ခြောက်မှာ ရှယ်သွက်စ(၉၂၀၀)ကျပ်ခန့်နှင့် ရှယ်ပွခြောက်မှာ(၇၀၀၀)ခန့်ရှိရာမှ ယခုအပတ် ရှယ်သွက်စ(၁၀၀၀၀)ကျပ်နှင့် ရှယ်ပွခြောက် (၈၀၀၀) ခန့်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး ကုလားအော်သီး ခြောက်မှာ (၄၅၀၀၀)ကျပ်မှ (၄၇၀၀၀)ကျပ်ထိ ဈေးပေါက်နေပါသည်။မည်သို့ပင်ဆိုစေကာ မူ ရှမ်းတောင်ဒေသထွက်ကုန်စည်များလက်ကျန် ရှားပါးချိန်နှင့် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ပေါ်မူတည်၍ ဈေးနှုန်းအတက်အကျများနေဦးမည်ဖြစ်ပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)